هووخشتر. [ هَُ وَ ش َ رَ ] (اِخ )
۞ (
633-
585 ق . م .) سومین پادشاه از سلسله ٔ مادکه نخستین سلسله ٔ سلاطین ایران است . او مملکت آشور وکرسی آن نینوا را در
612 ق . م . بگشود و در سال
585ق . م . درگذشت . جانشین او ایشتوویگو بود. (یادداشت مؤلف ). هوخشتر یکی از پادشاهان نامی ایران و یکی ازقائدین مهم تاریخ بود. حدود ماد را به رود هالیس رسانید و آن را بزرگترین دولت آسیای غربی ساخت . نام هوخشتر را هرودت کواکسار نوشته ولی از کتیبه ٔ بیستون داریوش اول معلوم است که هووخشتر بود. از شاهان سیاستمدار کم نظیر بوده است . در موقع جلوس او اوضاع ماد خطرناک بود. وی بیدرنگ دست به اصلاحات زد و قشونی به اسلوب آسوری ترتیب داد و با ساز و برگ متداول مسلح ساخت و به آسور حمله کرد. آسوریها سخت پا فشردند ولی سرانجام سردار آسور شکست خورد. (ایران باستان ص
182).