وثوق الدوله

وثوق الدوله . [ وُ قُدْ دَ / دُو ل َ / ل ِ ] (اِخ ) حسن یا میرزاحسن خان ، فرزند میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه ، از رجال معروف و سیاستمدار مشهور ایران و نیز از زمره ٔ شعرا و منشیان عصر خویش به شمار می رود. تولد او به سال 1290 هَ . ق . است . نخست ادبیات فارسی و عربی را فراگرفت ، بعدها به زبان های فرانسوی و انگلیسی نیز آشنا شد. پیش از مشروطیت شغل های مستوفیگری آذربایجان ، خالصجات سرکاری را به عهده داشت و پس از مشروطیت به نمایندگی مجلس ، وزارت دادگستری ، وزارت دارایی ، وزارت داخله ، وزارت خارجه و وزارت معارف و ریاست وزراء نایل آمد. قرارداد معروف 1298 هَ . ش . (1916م .) را با انگلستان منعقد کرد. وثوق الدوله در سال 1314هَ . ش . به ریاست فرهنگستان ایران نیز نایل گردید. وی چنانکه نوشته شد طبع شعر داشته است و نمونه ای از اشعار او نقل میشود:
چون بد آید هرچه آید بد شود
یک بلا ده گردد و ده صد شود
آتش از گرمی فتد مهر از فروغ
فلسفه باطل شود منطق دروغ ...
نیکبختان راست ابر فرودین
زیب بخش ملک و مشاطه ٔ زمین
تیره بختان راست باران بهار
سیل خرمن کوب و برق شعله بار
آن یکی چون مرغ پرد بر اثیر
درنوردد شش جهت را روی و زیر
نه بلا دامی به راهش افکند
نه کمند حادثه بر وی تند
این یکی آهسته پیماید رهی
لغزدش پائی و افتد در چهی
این یکی را آب سیل خانه کوب
آن یکی را مرکب سهل الرکوب
خاک آن را نیشکر بارآورد
این یکی را حنظل و خار آورد
این یکی را آتش افروزد چراغ
بر دل آن یک نهدچون لاله داغ
این یکی را باد پیک مژده بر
این یکی را حامل رنج و خطر...
وثوق الدوله در بهمن ماه 1329 هَ . ش . به سن قریب به هشتادسالگی درگذشت و در قم به خاک سپرده شد. رجوع به تاریخ رجال ایران ، مهدی بامداد ج 1 صص 348-352،و دیوان حسن وثوق ص 65 شود.