موالیا. [ م َ ] (ع اِ) قسمی شعر. کاری . کان و کان . ملعبه . عروض البلد. حراره . تصنیف . قول . شرقی . موشح . موشحه . زجل . (یادداشت مؤلف ): و دیوانه [ دیوان عیسی بن سنجر ] مشتمل علی الشعرو الدوبیت و الموالیا. (ابن خلکان ). دکتر رضا قریشی در کتاب خود (الکان و کان و القوما) پس از نقل این گفته ٔ ابن خلدون که «عامه ٔ بغداد را شعری است که آن راموالیا نامند و قوما و کان و کان از فنون این نوع شعر است » چنین نویسد: ابن خلدون در این اظهار نظر بغایت از حقیقت دور افتاده است چه موالیا برزخی بین فنون شعری معرب و غیرمعرب است . چنانکه می توان به لغت فصیح و عامیانه هر دو موالیا سرود، در حالتی که (کان و کان ) از فنون شعری غیرمعرب است و حتماً باید آن را بدون اعراب خواند. (الکان و کان و القوما. ص
13. بغدادسلسله ٔ فولکلولوری
1977). نیز گوید موالیا از مخترعات نبطیانی است که در واسط ساکن بودند. و اختراع این نوع بیت مقدم بر فن زجل و موشح است . (کتاب فوق ص
18). و هم او نویسد: این شعر از ابن نقطه در موالیاست :
قد خاب من شبه الجزعه الی دره
وقاس قحبه الی مستحضه حره
انا مغنی و اخی زاهد فرر مره
بیرین فی الدار ذی حلوه و ذی مرة.
(همان کتاب ص 11).