میانکاله شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش و ذخیرگاه زیستکره ای است در منتهیالیه جنوب شرقی دریای خزر ، در دوازده کیلومتریِ شمالِ شهرِ بهشهر واقع در استان مازندران ایران . مساحت آن بیش از شصت و هشت هزار هکتار و ارتفاعِ آن بینِ ۱۵ تا ۲۸متر کمتر از سطحِ دریای آزاد است. شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله از سال ۱۳۴۸ به عنوان « منطقه حفاظتشده » تعیین شد و هماکنون با عناوین پناهگاه حیات وحش ، تالاب بینالمللی و ذخیرهگاه طبیعی زیستکره تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد. یکی از دلایل اهمیت میانکاله این است که در تمام سواحل جنوبی دریای خزر هیچ منطقهای جز آن وجود ندارد که محیط طبیعی آن در وضعیتی نسبتاً دستنخورده باقیمانده باشد. تمامی سواحل دیگر بهطور گسترده با ساختوسازهای انسانی همچون جاده، شهر و روستا و کارخانهها دگرگون شدهاند. به همین دلیل سلامتی این منطقه اهمیت بسیاری در حفظ سلامتی کل دریای خزر دارد . سلامتی نسبی شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله موجب شده تا تالابها و سواحل این منطقه علاوه بر پرندگان مهاجر، محل تخمگذاری و زیستگاه اصلی بسیاری از ماهیان دریای خزر نیز باشد، به ویژه کپور و کفال و ماهیان خاویاری. نزدیک به نیمی از خاویار ایران از آبهای این منطقه صید میشود. شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله در شمال کشور ایران و جنوب دریای خزر و بین طولهای جغرافیایی ۵۲۲۴۰۸ تا ۵۴۰۲۰۲ شرقی و عرضهای جغرافیای ۳۶۴۶۳۶تا ۲۶۳۶۵۷ شمالی واقع شدهاست. میانکاله از دو محیط آبی با وسعت ۴۵۰۰۰ هکتار شامل خلیج و تالاب میانکاله و خشکی با وسعت ۲۳۸۰۰ هکتار میباشد که ۲/۸ درصد مساحت کل استان مازندران را به خود اختصاص دادهاست. بخش خشکی میانکاله با سیمای دشتی به صورت نوار باریکی از شمال به سواحل جنوب شرقی دریای خزر و از جنوب به آبهای خلیج و تالاب میانکاله محدود میشود. پناهگاه حیات وحش میانکاله در سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده مصوب شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید سابق گردید و در سال ۱۳۵۳ به پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت. همچنین به جهت برخورداری از معیارهای کنوانسیون رامسر در سال ۱۳۵۴ نیز با تالابهای همجوار با وسعت ۱۰۰۰۰۰ هکتار به عنوان یکی از سایتهای کنوانسیون رامسر ثبت گردید و متعاقب آن در سال ۱۳۵۵ به لحاظ وجود میراثهای فرهنگی، آثار و ابنیههای تاریخی و زیبا شناختی موجود به عنوان یکی از ذخیر گاههای زیست سپهر به کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAB) معرفی و انتخاب گردید. میانکاله با جنگل اناری به وسعت دوازده هزار هکتار بزرگ ترین جنگل انار خاورمیانه می باشد . شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله زیستگاه زمستان گذرانی و جوجه آوری انواع گوناگونی از پرندگان آبزی وکنار آبزی که نزدیک به ۱۰۰ گونه میباشد را شامل میباشد علاوه بر این عرصه خشکی میانکاله زیستگاه مهمی برای گونههای بومی قرقاول خزری ودراج محسوب میشود. بخشآبی میانکاله نیز از جهت اینکه محل تخمریزی و تکثیر ماهیان بومی و تجاری دریای خزر همانند کپور، کفال، کلمه، سفید وغیره میباشد از اهمیت خاصی در حفظ و تداوم ذخایر ماهیان دریای خزر برخوردار است. شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله مامن طیف وسیعی از پرندگان آبزی مهاجر و جوجهآور و حمایت شده از جمله فلامینگو، پلیکان سفید، پلیکان خاکستری، قوی کوچک، قوی گنگ، قوی فریاد کش، اردک سر سفید، غاز پیشانی سفید کوچک، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، عقاب دریایی دم سفید و پرندگان خشکی زی همانند قرقاول خزری، دراج و زنبور خوار محسوب میگردد. منابع : 1-
ویکیپدیا 2- آریان ابوطالبی ، پژوهشگر میانکاله 3-
وب سایت میانکاله