نیده

نیده. (ا. م.) نیده بفتح نون و سکون یاء و فتح دال مهمله و ها لغت مصری است بفارسی سمنو بواو و سمنی بیا نیز نامند ماهیت آن از اغذیۀ معروفه اکثر بلاد است شیرین و لذیذ می باشد و دستور صنعت آن آنست که کندم جید را صاف نموده در آب می خیسانند و بر تخته و یا خانچۀ
چوبی و غیر آن پهن می نمایند بضخامت سه چهار انکشت و پارچۀ کرپاس پاکیزه بران می اندازند و هر روز بران آب می پاشند تا آنکه ریشه برآورد و سبز کردد و چون بمقدار چهار پنج انکشت رسید آن را بریده کوبیده آب آن را افشرده صافی نموده بدستور قدیم آب صافی آن را در دیک می
کنند و با آتش ملایم طبخ می دهند و قطعات یخ بدفعات در ان می اندازند و طبخ می دهند تا غلیظ و شیرین کردد و بدستور جدید که بالفعل معمول میان عوام آنست که آب صافی آن را با سه چهار وزن آن آرد میدۀ خالص در دیک بزرکی طبخ می نمایند به ملایمت تا اینکه نضج یابد و طعم
خامی آن برطرف شود و بعضی مغز بادام و پسته و کردکان درست غیر کوبیده و بعضی درست با پوست در حین طبخ در ان می اندازند و بعضی بی پوست نیز و بعد از کمال نضج زمانی سر آن را مستحکم نموده دم داده در ظرف برمی آورند و تناول می نمایند بسیار لذیذ و شیرین می باشد و عورات
اکثر بلاد این را بطهارت و پاکیزکی و حسن عقیده و خضوع و خشوع تمام بنیاز حضرت سید النسا صلوات للّه علیها مرتب می نمایند و بعنوان تبرک از برای موالیان و محبان اوشان جابجا می فرستند طبیعت آن در اول کرم و در خشکی معتدل افعال و خواص آن مولد خلط صالح و مسمن بدن و
معدل بلغم اعضاء الراس و الصدر و الغذاء جهت رفع صعود بخار بدماغ و مالیخولیا و سرفۀ خشک و درد سینه و تولید خلط صالح و تسمین بدن نافع المضار ثقیل و دیر هضم و مسدد و اکثار آن مورث تپهای مرکبه و آنچه بادام و کردکان و پسته در ان اندازند زبون و ثقیل تر مصلح آن سکنجبین
و کاسنی است مخزن الادویه عقیلی خراسانی نک. سمنو [نیداه] در همین لغتنامه