نابغه ٔ شیبانی . [ ب ِ غ َ ی ِ ش َ ] (اِخ ) عبداﷲبن مخارق بن سلیم بن حضیرة
۞ بن قیس معروف به نابغه ٔ شیبانی ، از قبیله ٔ بنی شیبان است و از شاعران بدوی و معاصر و مداح دولت اموی است . در بادیه زندگی می کرد.
۞ و هر چندگاه به شام می آمد و خلفای بنی امیه را مدیحتی میگفت وصلتی میگرفت ومیرفت . از ممدوحان ویند: عبدالملک مروان و فرزندانش و در حق ولید نیز مدایح فراوانی دارد.
۞ صاحبان تذکره ها او را نصرانی مذهب دانسته اند
۞ ، بدلیل اشارات و اصطلاحات نصرانی فراوانی که در اشعارش یافته می شود، صاحب ریحانة الادب آرد: به اقتضای عصبیت مذهبی در اشعارخود از انجیل و رهبان و دیگر اصطلاحات مذهبی نصرانیت بسیار یاد کرده است
۞ ، امامصحح الاغانی طبع بیروت بدلیل ابیاتی از این گونه :
و تعجبنی اللذات ثم یعوجنی
ویسترنی عنها من اﷲ ساتر
ویزجرنی الاسلام والشیب والتقی
و فی الشیب و الاسلام للمرء زاجر.
او را مسلمان دانسته است
۞ .
بدوران ولیدبن یزید، به سال
120 هجری درگذشت .
۞ این ابیات از قصیدتی است که در مجلس عبدالملک انشاد کرده است :
آلیت جهداً و صادق قسمی
برب عبد تُجنه الکرح
یظل یتلوالانجیل یدرسه
من خشیة اﷲ قلبه طفح ُ
لابنک اولی بملک والده
و نجم من قد عصاک مطّرح
داود عدل فاحکم بسیرته
ثم ابن حرب فانهم نصحوا
وهم خیار فاعمل بسنتهم
و احی بخیر و اکدح کماکدحوا
۞ .
و نیز رجوع شود به :
ضحی الاسلام ص
304، عقدالفرید ج
3، الاعلام زرکلی ج
2 و
3، تاریخ آداب اللغةالعربیه ج
1 ص
303، دائرةالمعارف الاسلامی ، ریحانةالادب ج
4 ص
138، اغانی ج
7 ص
104 و
105، قاموس الاعلام ج
6 ص
4533،