فراماسونری . [ فْرا
/ ف ِ س ُ ن ِ ] (فرانسوی ، اِ)
۞ هماهنگی و تفاهم میان اشخاصی که علائق و تمایلات متشابه دارند.(از فرهنگ زبان امریکایی وبستر). || (اِخ ) روش و سازمان فراماسونها. (از فرهنگ آکسفورد). در سازمان فراماسونری حوزه هایی به نام لژ
۞ وجود دارد که همه ٔ این لژها از یک کمیته ٔ مرکزی دستور میگیرند. فراماسونری در عین حال که یک سازمان سِرّی نیست اسرار پنهان بسیار دارد. امروز در کشورهای کمونیست ، دیگر آثاری از فعالیت این سازمان به چشم نمیخورد، ولی در کشورهای اروپای غربی و امریکا هنوز حوزه های آن وجود دارد. تشکیلات فراماسونها از قرن سیزدهم م . به بعد سر و سامانی گرفت و تأسیس آن از قرن چهاردهم م . در لندن آغاز گردید. از اوایل قرن هیجدهم م . و به خصوص از سال
1717 فراماسونری در امریکا و آسیا هم نفوذ کرد و حوزه های وسیع آن در همین قرن در ایرلند، هند و دیگر کشورها به وجود آمد و همواره فعالیت خود را گسترش داد تا جایی که در طول
40 سال در تمام شهرهای معروف هندوستان از جمله بنگال ، کلکته ، مدرس و بمبئی لژهای فراماسونری تأسیس شد. در فرانسه نخستین حوزه در سال
1732 م . برپا شد و در کشورهای دیگر به ترتیب زیر سازمانهای فراماسونی به وجود آمد: آلمان
1733 م .، پرتقال
1735 م .، هلند
1735 م .، سویس
1740 م .، دانمارک
1745 م .، ایتالیا
1763 م .، بلژیک
1765 م .، روسیه
1771 م .، و سوئد
1773 م . به همین ترتیب نفوذ فراماسونری تا دورترین نقاط زمین گسترش یافت . در امریکای شمالی و مخصوصاً در ایالات متحده ٔ امریکا ایرلندیها و اسکاتلندیها از اوایل قرن هیجدهم برای ایجاد لژهای این سازمان دست به کار شده بودند. و در
1734 م . بنیامین فرانکلین که در آن روزگار بیست وهشت ساله بود، رهبر فراماسونهای پنسیلوانیا شد و در همان سال نخستین کتاب مربوط به این سازمان را در امریکا به چاپ رسانید. به دنبال این کوشش ها در فراماسونری ، حوزه های رمزی پدید آمد. مثلاً در امریکای شمالی «لژهای آبی » مخصوص فراماسونهایی بود که عضو سازمانهای کشوری بودند. (نقل به اختصار از دایرةالمعارف بریتانیکا). ظاهراً فراماسونری در زمان ناصرالدین شاه قاجار در ایران هم نفوذ یافت . رجوع به فراموشخانه شود.