اﷲا. [ اَل ْ لاه اَل ْ لاه
/ اَل ْ ل َه اَل ْ ل َه ]
۞ (ع صوت مرکب ) بترس از خدای . (زمخشری ). برای تحذیر استعمال میشود نظیر الطریق الطریق ، یعنی احذروا اﷲ (بترسید از خدا). این جمله را درجایی که کسی کاری بکند یا سخنی بگوید که مناسب وی نبوده باشد استعمال کنند چنانکه در حدیث آمده : اﷲاﷲ فی اصحابی . (از آنندراج ). زنهار. زینهار. الحذر. الامان . و رجوع به مجموعه ٔ مترادفات ص
93 شود
: با آنکه بی نظیر است از روشنان گیتی
زنهار تا نخوانی اﷲش اﷲاﷲ.
سنائی .
گفتم اﷲاﷲ یا امیرالمؤمنین که این خونی است ناحق . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص
170). پیلبانان همه ٔ خرمای من رایگان میبرند، اﷲاﷲ خداوند فریاد رسد. (تاریخ بیهقی ایضاً ص
458).
لیک اﷲاﷲ ای قوم خلیل
تا نباشد خوردتان فرزند پیل .
مولوی .
اﷲاﷲ درمیا در خون خویش
تکیه کم کن بر دم و افسون خویش .
مولوی .
اﷲاﷲ با چنین کفر دوتو
چون قبولت میکند اکرام او!
مولوی .
اﷲاﷲاﷲ ای وافی مرید
گرچه درتقلید هستی مستفید،
تا نگویی دیدم آن شه میگریست
من چو او بگریستم کاین منکریست .
مولوی .
پیش ما رسم شکستن نبودعهد و وفا را
اﷲاﷲ تو فراموش مکن جانب ما را.
سعدی .
ما دگر کس نگرفتیم بجای تو ندیم
اﷲاﷲ تو فراموش مکن عهد قدیم .
سعدی .
گفت اﷲاﷲ چه جای این سخن است !
سعدی (گلستان ).
|| فارسی زبانان در مقام تعجب نیز استعمال میکنند، کذا قال العلامة الاحراری . (از آنندراج ) (از غیاث اللغات ). عجبا. یاللعجب . شگفتا. برای تعجب آرند مانند سبحان اﷲ و اﷲ اکبر
: اﷲاﷲ این چه حال است ای عزیز
اینچنین بیهوش گشتی از چه چیز!
مولوی .
عاشق و مستی و بگشاده زبان
اﷲ اﷲ چون شتر بر نردبان !
مولوی .
دل بسی خون بکف آورد ولی دیده بریخت
اﷲاﷲ که تلف کرد و که اندوخته بود؟!
حافظ.
نه اشک روان نه رخ زردی
اﷲاﷲ تو چه بیدردی !
بهائی .
چه گویم آن ذقن را اﷲاﷲ
طلوع مشتری در آخر مه .
هلالی (از آنندراج ).
|| کلمه ٔ تحریض . هنگام تحریض به شتاب گویند. العجل . البدار
: اﷲاﷲجمله فرزندان بیار
کاین زمان گلشن است و نوبهار.
مولوی .
اﷲاﷲ فتاد در موشان
که بگیرید پهلوانانا.
عبید زاکانی .
|| برای خدا. ترا بخدا، متضمن معنی حث و اصرار است
: اﷲاﷲ یک نظر بر ما فکن
لاتقنطنا فقد طال الحزن .
مولوی .
دست او بگرفت سه کرت بعهد
کاﷲاﷲ زو بیا بنمای جهد.
مولوی .
ای که چون تو در زمانه نیست کس
اﷲاﷲ خلق را فریاد رس .
مولوی .
|| بمعنی حاشا نیز آمده . (از آنندراج )
: اﷲاﷲ محرم راز تو سازم حرف و صوت
وین زبان و تیغ اگر حرفی ز جایی سر زده ست .
وحشی (از آنندراج ).