دستگاه عصبی سمپاتیک

سیستم عصبی سمپاتیک(سامانه سُهشگر گیرا)*[۱] بخشی از سیستم عصبی اتونوم (سامانه عصبی خودگردان) است (در کنار سیستم پاراسمپاتیک و سیستم انتریک (احشایی)). این سیستم عصبی در حالت استرس فعالتر شده و انسان را برای نبرد یا فرار آماده تر می کند البته به صورت همیشگی نیز فعال بوده و در تنظیم متابولیسم پایه نقش دارد.

رشته‌های عصبی سمپاتیک در بخش سمپاتیک، جسم سلولی نورون پیش گره‌ای در شاخ کناری (Lateral horn) نخاع قرار گرفته و آکسون آن به نام رشته پیش گره‌ای پس از برونرفت از نخاع وارد گره سمپاتیک در نزدیکی مهره‌ها یا نزدیک روده شده و با نورون پس گره‌ای سیناپس می‌دهد. آکسون نورون پس گره‌ای (رشته پس گره‌ای) به اندام واکنشگر می‌رود. در رشته‌های عصبی سمپاتیک رشته پیش گره‌ای بیشتر کوتاه بوده و رشته پس گره‌ای بلند می‌باشد.

از آنجایی که رشته‌های عصبی سمپاتیک در ناحیه سینه‌ای - کمری از نخاع بیرون می‌آیند، بخش سینه‌ای - کمری نیز نامیده می‌شوند. در رشته‌های عصبی سمپاتیک پیام‌های عصبی (نوروترانسمیتر) تراوش‌شونده از رشته پیش گره‌ای استیل کولین و از رشته‌های پس گره‌ای، نوراپی‌نفرین می‌باشد (ماده‌ای که از بخش مرکزی غدد فوق کلیوی نیز تراوش می‌شود) و از این روی رشته‌های عصبی سمپاتیک را رشته‌های عصبی آدرنرژیک نیز می‌نامند.

البته استثنائا از انتهای رشته‌های سمپاتیک واقع در غده فوق کلیوی و غدد عرق استیل کولین ترشح می شود.

گیرنده ها

پنج نوع گیرنده آلفا و بتا (α1, α2 و β1, β2, β3) وجود دارد.

پانویس

^ واژگان برگزیده از واژه‌نامه فرهنگستان پارسی

جستارهای وابسته

نوراپی‌نفرین

سامانه عصبی خودگردان

منابع

داروشناسی کاربردی، دکتر رحمانی، انتشارات جعفری