مردم ملکشاهی

معنی واژه ملکشاهی ********** ریشه‌شناسی فارسی/کردی [ م َ ل ِ ] (ص نسبی) منسوب به ملکشاه (ملکیش) ********** آوایش [مَلِکشاهی]/[مَلِکشای] اسم خاص ********** ایل ملکشاهی نام یکی از اتحادیه‌ای ایلی کُردتبار که شامل اقوامی با اکثریت کُرد و اقلیت لر، لک و عرب است. این ایل بزرگترین و معتبرترین ایل پشتکوه و استان ایلام است که شامل سی و پنج طایفه است. بر اساس نظریه باسیل نیکیتین شرق‌شناس روسی، سلجوقیان در میان بزرگان و امرای کُرد اراضی را تقسیم نمودند تا جانبداری و هواخواهی آنان را نسبت به خود تضمین نمایند و کُردها در برابر حمله مغول در دوران هولاکو و بعد از آن نیز علیه تیمور گورکانی به دفاع پرداخته‌اند و احتمالأ نام ملکشاهی از نام حاکم ایلام کنونی در ناحیۀ ارکواز ملکشاهی در عصر سلجوقی و در دورۀ سلطان ملکشاه سلجوقی مشتق شده است. دکتر علیرضا اسدی بر این عقیده است که نام ملکشاهی از نام امیر کُرد ملکشاه (ملکیش) از امرای ملکشاهی چمشگزک گرفته شده است و کشفیات باستان‌شناسی در میرنشین چمشگزک ملکشاهی نظریه فوق را تأیید می‌نماید. دکتر ایرج افشارسیستانی بر این عقیده است که والی ایلام در دوران فرمانروایی سلسله سلجوقی، قدرت گسترده‌ای داشته است و نام ملکشاه را بر خود می نهد و مناطق ارکواز و توابع و مردمان ساکن در این منطقه را به نام ملکشاهی خوانده‌اند. بنا به نظریه جعفر خیتال نام ملکشاهی از نام سلطان ملکشاه سلجوقی مشتق شده است. شرف‌خان بدلیسی در کتاب شرفنامه نسب امیران ملکشاهی چمشگزک را بنا به قول خودشان به ملکیش، از اولاد خلفای عباسی از نوادگان عباس بن عبدالمطلب عموی محمد پیامبر اسلام که از بنی هاشم بودند و به روایتی دیگر به امیر ملکشاه بن ملک محمد بن سلطان ملکشاه سلجوقی یا امیر سلیق بن علی قاسم از شاهان سلجوقی و از نوادگان سلطان ملکشاه سلجوقی می‌رساند. بنا به استناد به دانشنامه جهان اسلام و بر اساس نوشته اولیا چلبی نسب ایل ملکشاهی چمشگزک (چمزی) به جمشید شاه اسطوره‌ای ایران می‌رسد که جمشید گنزک نامیده شده‌اند و سپس به چمشگزک، چمگزی و چمزی ملکشاهی تبدیل شده‌اند که قدمت بن‌چینه ملکشاهی را می‌رساند. بنا به نظریات فوق هم ساکنین چمشگزک کردستان ترکیه و هم قدیمی ترین ساکنین منطقۀ ملکشاهی در پشتکوه از ایل کُرد ملکشاهی هستند.