اسماعیل . [ اِ] (اِخ ) اسمعیل نیز رسم الخطی است از آن . جوالیقی گوید: و قالوا: «سراویل » و «اسماعیل » و اصلهما «شروال »و «اِشماویل » و ذلک لقرب السین من الشین فی الهَمْس ». (المعرب چ احمد محمد شاکر ص
7). و نیز گوید: اسماءُالانبیاء صلوات اﷲعلیهم کلها اعجمیة نحو «ابرهیم » و«اسماعیل ». (ایضاً ص
13). و هم او آرد: و «اسماعیل » فیه لغتان : «اسماعیل » و «اسمعین » بالنون . قال الراجز:
قال جواری الحی ّ لما جینا
هذا و رَب ّالبیت اسماعینا.
(ایضاً ص 14).
این نام لغةً بمعنی «مسموع از خدا» است . (سفر پیدایش
16:
1 و
17:
20 و
21:
17) (قاموس کتاب مقدس ).