تاج محل . [ م َ ح َ ] (اِخ )
۞ یکی از ابنیه ٔ عالی هندوان و آن مقبره ای است نزدیک «آگره » بر ساحل «جمنا» که شاه جهان به یادگار زن خویش ملکه ٔ نورجهان یا نور محل ،که بهنگام وضع حمل درگذشت بنا کرد. وی از شوهرش درخواست که پس از وی زنی نگیرد و برای او مقبره ای بسازدکه بدان نام وی جاوید بماند. این مقبره کلاً از رخام سپید با نقش های الوان ساخته شده و کتیبه هایی بخط عربی دارد، که آیات قرآن بر آنها نوشته اند، و دو ضریح یک پارچه از مرمر سفید در آن قرار دارد که یکی متعلق به ملکه ٔ نور جهان و دیگری متعلق به شاه جهان است ، و اجساد این زن و شوهر در زیر آن دو ضریح قرار داده شده است . این بنا را می توان یکی از کامل ترین و عالی ترین آثار معماری هند مسلمان بشمار آورد. ساختمان این بنا در سال
1040 هَ . ق .
1631 م . شروع شد و پس از بیست و دو سال پایان یافت . مؤلف فرهنگ نظام آرد: مقبره ٔ بزرگی است از عجایب دنیا ساخته از سنگ مرمر در شهر «آگره » هندوستان که در آن زوجه ٔ شاه جهان (ممتاز محل ) پادشاه تیموری در قرن یازدهم هجری مدفون است .