ترک گرفتن

ترک گرفتن . [ ت َ گ ِ رِ ت َ ] (مص مرکب ). رها ساختن . دست بداشتن . هشتن . دست بشستن از چیزی :
خوشا آن کس که پیش از مرگ میرد
دل و جان هرچه باشد ترک گیرد.

عطار.

دلی گر بدست آیدت دلپذیر
به اندک دل آزار ترکش مگیر.

سعدی (بوستان ).

- به ترک کسی گرفتن ؛ از او جدا شدن و دور شدن . او رارها کردن . از او دست بداشتن :
گفتی که ترک ِ من کن و آزاد شو ز غم
آسان به ترک همچو توئی کی توان گرفت .

امیر خسرو (ازآنندراج ).

- ترک ِ آسایش گرفتن ؛ از آسودگی و راحت اعراض کردن . تن به سختی دادن . با رنج و سختی ساختن . دل به سختی و رنج خوش داشتن :
رنجها بردیم و آسایش نبود اندر وجود
ترک ِ آسایش گرفتیم این زمان آسوده ایم .

سعدی (بدایع).

- ترک آشنائی گرفتن ؛ بیگانه شدن . بریدن از آشنایان :
تا ترک آشنائی عالم گرفته ایم
عالم تمام معنی بیگانه ٔ من است .

صائب (ازآنندراج ).

- ترک ِ جان گرفتن ؛ از جان گذشتن . دست از جان کشیدن :
سعدیا گربه جان خطاب کند
ترک ِ جان گیر و دل بدست آرش .

سعدی (طیبات ).

دلم بردی و ترک ِ جان گرفتم
جفاها کردی و آسان گرفتم .

مجد (از آنندراج ).

- ترک ِ خویش گرفتن ؛ ترک ِ خویش گفتن . خود را نادیده انگاشتن . به هستی خود بی اعتنا بودن :
جفا و جور توانی بکن که سعدی را
چو ترک خویش گرفت از جفا چه غم دارد؟

سعدی (خواتیم )

- ترک ِ کسی گرفتن ؛ او را رهاکردن و از او دور شدن ، روی از مصاحبت او برتافتن :
درین ره جان بده یا ترک ِ ما گیر
بدین در سر بنه یا غیر ما جوی .

سعدی (طیبات ).

ترک ِ مراد گرفتن ؛ از آرزوی خود چشم پوشیدن . بدنبال مراد خود نرفتن . از هوای دل اعراض کردن :
آن را که مراد دوست باید
گو ترک ِ مراد خویشتن گیر.

سعدی (طیبات )