تگرگ . [ ت َ گ َ ] (اِ) ژاله و یخچه باشد. (برهان ) (از ناظم الاطباء). ژاله که به هندی اولا گویند و در سراج نوشته تگرگ بمعنی آب بسته که از آسمان بارد و بعضی ژاله نوشته و ژاله بمعنی شبنم نیز دیده شده . (غیاث اللغات ) (از آنندراج ). ژاله . (صحاح الفرس ). چیزی که از ابر میبارد و آنرا ژاله . سنگک . سنگچه شخکاشه . یخچه نیز گویند.بتازیش برد نامند. (شرفنامه ٔ منیری ). حب الغمام . عَبَّقُر حب قر. شهنگانه . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). عُراب . قِقِط دانه های یخچه که از آسمان فروریزد. (فرهنگ فارسی معین ). قطرات یخ بسته ٔ باران که بر اثر تغییرات ناگهانی هوا بر زمین فروریزد و بیشتر در بهار موجب زیان سر درختی ها و دیگر محصول کشاورزی گردد و در شمار آفات سماوی آید. و گاه از جهت سفیدی و انبوهی و شدت و سختی و سردی بسیار بدان مثل زنند
: انگشت بر رویش مانند تگرگ است
پولاد بر گردن او همچون لاد است .
ابوطاهر خسروانی .
بکردند یک تیرباران نخست
بسان تگرگ بهاران درست .
دقیقی .
تگرگ آمد امسال بر سان مرگ
مرا مرگ بهتر بدی زان تگرگ .
فردوسی .
همی تیر بارید همچون تگرگ
بر آن اسپر کرگ و آن خود و ترگ .
فردوسی .
برآمد یکی میغ بارش تگرگ
روان گشته از برف و بارانش مرگ .
فردوسی .
همی گرز و پولاد همچون تگرگ
ببارید بر جوشن و خود و ترگ .
فردوسی .
برآید بزیر آن تگرگ از هوا
چنان پتک پولاد آهنگران .
منوچهری .
تگرگ آوریدند با باد سخت
پس از باد سرما که درد درخت .
(گرشاسبنامه ).
برانگیخت از می چو بارنده میغ
تگرگش ز پیکان و باران ز تیغ.
نظامی .
بارید بباغ ما تگرگی
از گلبن ما نماند برگی .
نظامی .
تگرگی کو زند گشنیز بر خاک
رسد خود بوی گشنیزش بر افلاک .
نظامی .
ز باریدن تیر همچون تگرگ
بهر گوشه برخاست طوفان مرگ .
بوستان (از شرفنامه ٔمنیری ).
چو از میغ تیغ تو بارد تگرگ
شود غرقه خصم تو در بحر مرگ .
؟ (از شرفنامه ٔ منیری ).