دانه
نویسه گردانی:
DʼNH
دانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِ) هر یک از برآمدگی های خرد در بدن هنگام ابتلای ببرخی از بیماریها چون آبله و آبله مرغان و جز آن . برآمدگیهای ریزه و خردکه گاه ابتلای به آبله مرغان و سرخک و جز آن در بدن پدید آید. بَژ. آبله ریزه که بر اندام برآید: داحوس ، داحس ؛ ریشی یا دانه ای است که میان ناخن و گوشت پیدا شود و از آن ناخن بیفتد. (منتهی الارب ). || هر یک از برآمدگیهای خرد در بدن که نه از ابتلای به بیماری باشد بلکه از عوارضی داخلی برآید و همچون خال نماید اما برنگ پوست یا اندکی سیرتر از رنگ پوست .
واژه های همانند
۹۵ مورد، زمان جستجو: ۰.۱۷ ثانیه
لعاب دانه . [ ل ُ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) بزوری که چون تر نهند (خیس کنند) لعابی در روی پدید آرند، چون : اسفرزه و قدومة.
ماهوب دانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب )دانه ای است که آن را به عربی حب الملوک و فلفل الخواص خوانند و این غیر حب السلاطین است . (برهان ). ماهو...
دانه کردن . [ ن َ / ن ِ ک َ دَ ] (مص مرکب ) دان کردن . دانه دانه کردن چنانکه در انار و باقلا و غیره . جدا کردن چنانکه در دانه های چیزی و بیش...
دانه فشانی . [ ن َ / ن ِ ف ِ ] (حامص مرکب ) عمل دانه فشان . دانه پاشی . دانه ریزی . || چینه افکنی : دام نئی دانه فشانی مکن با چو منی مرغ زبان...
شیرین دانه . [ ن َ / ن ِ ] (ص مرکب ) در اصطلاح خشکبارفروشی ، بادام ، پسته ، زردآلو و جز آن که هسته ٔ شیرین دارد. (یادداشت مؤلف ).
دانه دادن . [ ن َ / ن ِ دَ ] (مص مرکب ) عطا کردن حبوب . || دانه دادن مرغان ؛ چینه دادن . قوت دادن با دانه . از حبوب خوردنی پیش طیور نهادن...
دانه داشاق . [ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) قسمی زعفران خودرو در طالش .
دانه خواری . [ ن َ / ن ِ خوا / خا ] (حامص مرکب ) عمل دانه خوار. غذا کردن از دانه . || چینه خواری .
ارمنی دانه . [ اَ م َ دا ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) آبله ٔ فرنگ . نار افرنجیه . آتشک . سیفلیس ۞ . کوفت . (از مجمعالجوامع).
خایه دانه . [ ی َ / ی ِ ن َ / ن ِ ] (اِ مرکب ) قسمی مروارید بزرگ است که به بیضه ماند. (از الجماهر بیرونی ص 129).