ذکور. [ ذُ ] (ع اِ) ج ِ ذَکر. مردان . نران . نرینگان . ذکورة. ذِکار. ذِکارَة. ذُکران . ذِکَرَة. مقابل اناث : اولاد ذکور، پسران
: برّ تو بر تن وضیع و شریف
مهر تو در دل اناث و ذکور.
مسعودسعد.
از تو نوشند از ذکور و از اناث
بی دریغی در عطاها مستغاث .
مولوی .
اگر ببودی مرآت درلباس ذکور
ز عفتت ننمودی جمال چهره عیان .
سلمان ساوجی .
|| ذکورالبقل ؛ تره که دراز و سطبر باشد. بقول درشت و تلخ . || تره که ناپخته نتوان خوردن ، مقابل احرارالبقول . || ذکور عشب ؛ درشت و غلیظ و خشنها از گیاه . تره های سخت و زفت : قیل هو [ ای عضرس ] من اجناس الخطمی و قیل هو من ذکورالبقل . (تذکره ٔ ضریر انطاکی ). || ذکورالأسمیة؛ باران که سرما و سیل آرد. || ذکور نخل ؛ خرمابنان بی ثمر. || ذکور حق . ج ِ ذکرالحق ؛ چکها، صکها. صکوک . ذکور حقوق . || ذکورالطیب ؛ ذِکارةالطیب و ذکورةالطیب ، یعنی عطرها و خوشبویها که جامه رنگین نکنند و از این روی مردان نیز توانند آن را بکار بردن . || شعوری گوید: آهن دمشقی را گویند.