رادیوآکتیویته . [ ی ُ تی ت ِ ] (فرانسوی ، اِ مرکب )
۞ موضوع (رادیواکتیویته ) یا رادیواکتیوی یا عمل صادر شدن ذرات بسیار خرد، از نظر مصنوعی در موقع شکستن بعضی از اتمهاست . و از نظر طبیعی ، انتشار خودبخود نیرو از طرف ماده است .بموجب تحقیقاتی که هانری بکرل متولد، در (
15 دسامبر
1825م .) انجام داد «معلوم شد که اورانیوم و املاح آن دارای خاصیت صدور دائمی تشعشعات مخصوصی میباشند که صفحه ٔ عکاسی را متأثر میسازد و هوا را الکتریسته دارمیکند». البته منظور از اینکه صفحه ٔ عکاسی را متأثر میسازد این است که از ماوراء اشیائی از قبیل چوب وغیره هم این عمل را انجام میدهد و بواسطه روشنایی روز نیست و حتی در بعضی از مواد رادیوآکتیو در صورتیکه در کشو میز دور از نور قرار گیرند صفحه ٔ عکاسی را متأثر میسازد. گذشته از اینها معدودی از سنگین ترین عناصر مانند اورانیوم و رادیوم اتمهائی دارند که می شکنند و تشعشعاتی بسیار نیرومند می دهند عناصری را که به این نحو منفجر میشوند رادیوآکتیو میگویند. طرز شناختن عناصر رادیوآکتیو: عنصرهای رادیوآکتیو را عنصرهای مؤثر یا اتمهای نشاندار می نامند، زیرا که میتوان آنها را بوسیله ٔ تشعشعاتی که بی انقطاع صادر میکنند،شناخت . از سه راه میتوان وجود یک عنصر مؤثر را تحقیق کرد:
1- پرده نورافشان یا فلوئورسان .
2- فیلم عکاسی
3- کنتور گایگر. و اینک به شرح هریک می پردازیم :
1- بوسیله ٔ پرده ٔ نورافشان یافلوئورسان از این جهت که وقتی تشعشات یک ایزوتوپ رادیوآکتیو بیک پرده نورافشان برسد از آن نور برمی خیزد.
2- در فیلم عکاسی تشعشعات ایزوتوپهای رادیوآکتیو در روی ترکیب شیمیایی آن همان اثر نور را می بخشند.
3- کنتور گایگر ابزاری است که در آن لوله ای تعبیه شده است که در مقابل تشعشعات رادیوآکتیو بسیارحساس است هر زمان این کنتور در مجاورت ماده ٔ رادیوآکتیوی واقع شود، صدایی از بلندگوی آن شنیده میشود، یا نوری از آن برق میزند.
انواع اشعه صادرشونده از ماده . اشعه ٔ صادرشونده از مواد رادیوآکتیو برسه گونه اند:
1- اشعه آلفا. (
a)
2- اشعه بتا. (
b)
3- اشعه گاما. (
g) نافذترین این اشعه اشعه ٔ گاماست که شبیه به اشعه ٔ ایکس است ولی طول موج آن کمتر است .