اجازه ویرایش برای هیچ گروهی وجود ندارد

کده

نویسه گردانی: KDH
کده . [ ک َ دَ / دِ ] (اِ) کتگ . کت . کث . کذ. کد. کنده . کند. گند. گنده . جَند. جنده . غَند. (یادداشت مؤلف ).بمعنی خانه باشد همچون بتکده . (برهان ) :
تکین بدید بکوی اوفتاده مسواکش
ربود تا بردش باز جای و باز کده
یکی بگفت نه مسواک خواجه گنده شده ست
که این سگاله ٔ گوه سگ است خشک شده .

عماره .


بدین بی نشان راغ و کوه بلند
کده ساختید از نهیب گزند.

فردوسی .


در کلیدان نبود سخت کُدَه
باز کردم درون شدم به کده .

طیان .


و منصوربن اسحاق به کده ٔ محمدبن اللیث فرود آمده بود. (تاریخ سیستان ). پیغام داد [ امیرخلف ] که دانم که دلت گرفته ... چون آید که روزی چند به در طعام رویم ... امیرحسین گفت سخت صواب آمد بساختند و برفتند و به هر کده ای میهمانی ساخته بودند نیکوتر از دیگر. (تاریخ سیستان ).
مستی آرد باده چو ساغر دو شود
گردد کده ویران چو کدیور دو شود.

مسعودسعد.


چو آمد کنون ناتوانی پدید
بدیگر کده رخت باید کشید.

نظامی .


مادگان در کده کدو نامند
خامشان پخته پخته شان خامند.

نظامی .


|| بمعنی ده نیز آمده است که به عربی قریه گویند. (برهان ). کت . کند:
شه را اگر چه هست فراوان کده رسد
از بندگانش هر کده ای را کدیوری .

عنصری .


و به شهر آمد [ امیر خلف ] و مشایخ را دستوری داد تا پذیره ٔ او شدند و سلام کردند به کده ٔ دریشک و ز آنجا بشهر اندرآمد. (تاریخ سیستان ). || محل و مکان . جا و مسکن . || میخانه . || سرداب و زیرزمین . (ناظم الاطباء). || (پسوند) کتگ . کت . کث . کد. کذ. کنده . کند. گند. گنده . جَنْد. جَنْده . غَند. (یادداشت مؤلف ). مزید مؤخر اسامی و امکنه است ، چون : ده کده . میکده . پرستشکده . بارکده . بت کده . مغکده . دانشکده . رودکده . خم کده . آتشکده . (یادداشت مؤلف ). با این کلمه متقدمان همه نوع ترکیب ساخته اند، چون : عصمت کده . شوخ کده . زحمت کده . حاتم کده . آسیاکده . دولت کده . آدم کده (دنیا). محنت کده . مصیبت کده . میخ کده (ضرابخانه ). عذاب کده . احمق کده . دیوکده . عیسی کده (آسمان چهارم ).دشمن کده . غمکده (بیت الحزن ). ظلمتکده . (یادداشت مؤلف ). و رجوع به کد و کت و دیگر مترادفات شود. || (اِ) کده ٔ پستان ؛ سر پستان . (یادداشت مؤلف ). خانه ٔ پستان : الشطور؛ گوسفند که یک کده ٔ پستانش شیر ندهد. (السامی فی الاسامی ). الحضون ؛ آنکه یک کده ٔ پستانش از دیگر درازتر بود. (السامی فی الاسامی ).
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۳۷ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۳ ثانیه
کده . [ ک ُ دَ / دِ ] (اِ) ملازه را گویند و آن تکمه مانندی باشد در انتهای کام . (برهان ). ملاز. لهات . (صحاح الفرس ). کام . زبان کوچکه . (یادداش...
کده . [ ک َدْه ْ ] (ع اِ) کوفتی که از سنگ و جز آن رسد چندانکه اثر سخت کند. ج ، کُدوه . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). خراش و خدشه . ج ، ک...
کده . [ ک ُ /ک َدْه ْ ] (ع اِ) آوازی است که ددان را بدان زجر کنند. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء).
کده . [ ک َدْه ْ ] (ع مص ) سخت زدن که اثر سخت کند. (از اقرب الموارد). کوفتن با سنگ و مانند آن چندان که اثر سخت کند. (ناظم الاطباء). خراشید...
کده /kade/ معنی ۱. جا؛ محل(در ترکیب با کلمۀ دیگر): آتشکده، بتکده، دانشکده، ماتمکده. ۲. [قدیمی] خانه؛ محل اقامت: ◻︎ چو آمد کنون ناتوانی پدید / به دیگر ...
ادب کده . [ اَ دَ ک َ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) جای ادب . ادب گاه : در این ادب کده جز سر بهیچ جا مگذارتمام خاک دل افتاده است پا مگذار.میرزا بیدل ...
جفا کده . [ ج َ ک َ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) مرادف ستم کده . (آنندراج ). جائی که در آن ستم و جفا و آزار روا دارند. آنجا که ستم کنند. آنجا که بیداد...
شفق کده . [ ش َ ف َ ک َ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) شفق جلوه . شفق زار. شفقستان . چیزی سرخ و گلگون . (از ناظم الاطباء). و رجوع به مترادفات کلمه شود.
صنم کده . [ ص َ ن َ ک َ دَ / دِ ] (اِمرکب ) بتکده . بتخانه . جای بت . صنم خانه : از جوش کفر من شده کنعان صنم کده از بس که ما اطاعت فرزند می کن...
شوخی کده . [ ک َ دَ / دِ ](اِ مرکب ) جای شادمانی و خوشحالی . (ناظم الاطباء).
« قبلی صفحه ۱ از ۴ ۲ ۳ ۴ بعدی »
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.