کرج . [ ک َ رَ ] (اِخ ) از شهرستانهای تابع استان تهران است . شهری است کوچک در راه شوسه ٔ تهران به قزوین کنار رودخانه ٔ کرج ، سردسیر و معتدل . کرج در گذشته دهی بیش نبوده است و پس ازاحداث راه شوسه و مؤسسات کشاورزی در آنجا، آباد شده است و روزبه روز بر آبادی آن افزوده می شود. دانشکده ٔ کشاورزی و کارخانه ٔ قند و کارخانه های سیم سازی و مقواسازی و الکل سازی و کارخانه های بسیار دیگر در آنجا احداث شده است . راه آهن تهران به آذربایجان از جنوب کرج می گذرد. از آثار قدیم این شهرستان کاروانسرای شاه عباسی در ده قدیم کرج و بنای امامزاده حسن است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج
1). در این شهرستان نزدیک به
45 مسجد،
15 امامزاده و
4 مدرسه وجود دارد. سد کرج به گنجایش
205میلیون متر مکعب و با تولید
149میلیون کیلووات برق در سال بر روی رود کرج ساخته شده است . (از ایرانشهر). در نزدیکی این شهر مقدمات ایجاد یک مرکز یا شهر صنعتی تهیه شده است . این شهر در قدیم دهی بیش نبوده است . صاحب معجم البلدان آرد: قریه ای است از قرای ری . و صاحب آنندراج نوشته : شهرکی است به دو منزلی تهران جنب رودی موسوم به کرج . و در ناظم الاطباءآمده : نام دهی در کنار رود کرج که پادشاهان قاجار در آنجا بناها و قصور عالیه بنا کرده اند
: رو ز ری در راه قزوین تا کرج
تا بیابی از غم دنیا فرج .
؟ (آنندراج ).