کهن دژ

کهن دژ. [ ک ُ هََ / هَُ دِ ] (اِ مرکب ) به معنی شهر و قلعه ٔ کهن است ، قهندز و قندز معرب و مخفف آن و در هرولایت بالنسبه قلعه ای قدیم بوده و خواهد بود، منحصر به بدخشان یا ترکستان نمی باشد چنانکه مرقوم شده است .(انجمن آرا) (آنندراج ). کهن دز. قهندز معرب آن . قندز معرب و مخفف آن . قلعه ٔ قدیم . حصار کهن . غالب شهرهای ایران در قدیم کهن دژی داشته اند. (فرهنگ فارسی معین ).اسم عام است به معنی قلعه ٔ قدیم (معرب آن قهندز و مخفف آن قندز). (از حاشیه ٔ برهان چ معین ) :
همی تاخت پیش کهندژ رسید
به ره بر بسی کشته و خسته دید.

فردوسی .

همی آمداز دشت نخجیرگاه
عنان تافته ست از کهندژ به راه .

فردوسی .

کهن دژ به شهر نشابور کرد
که گویند با داد شاپور کرد.

فردوسی .

رجوع به کهندز شود.