مسیح

مسیح . [ م َ ] (اِخ ) نام حضرت عیسی (ع ) بدان جهت که متبرک آفریده شده . (ناظم الاطباء).لقب حضرت عیسی علیه السلام ، زیرا که آن حضرت دوست حق بودند و از باعث تجرد اکثر به سیر و گشت می بودند. (آنندراج ) (غیاث ). عیسی علیه السلام . (دهار). لقب حضرت عیسی است که یکی از پیغمبران بنی اسرائیل است . موافق کتب عهد عتیق هر پادشاه یهود مسیح بود یعنی وقت نشستن بر تخت به دست پیغمبر کاهن بزرگ زمان خود روغن مالی میشده و انبیاء بنی اسرائیل پیش گوئی کرده بودند که مسیح (پادشاه ) بزرگی از یهود خواهد برخاست که باعث نجات ایشان خواهد شد. ایشان حضرت عیسی را برای این قبول نکردند که شاه نبود و به دست پیغمبر یا کاهنی روغن مالی نشده بود و فلسطین را هم از دست رومیها آزاد نکرد، مقصود از پیش گوئی انبیاء، پادشاه باطن و نجات دهنده ٔ روح مؤمنین بوده که صفت یک پیغمبر است و یهود شاه ظاهری فهمیدند. (فرهنگ نظام ). عیسی (ع ) به مسیح ملقب گشته ، زیرا که از برای خدمت و فدا معین قرار داده شده است . (قاموس کتاب مقدس ). این کلمه و کلمه ٔ مسیحا در تورات به پادشاهان و پیغامبران و هر کس که رسالتی از غیب داشته اطلاق میشده و در میان عیسویان وقتی مسیح یا مسیحا گویند مراد عیسی بن مریم است . (یادداشت مرحوم دهخدا). مسیح ۞ کلمه ای است مأخوذ از عبری «ماشیاخ » ۞ به معنی منجی و نجات دهنده و آمدنش به ملت یهودوعده داده شده است و به عقیده ٔ عیسویان همان حضرت عیسی (ع ) ۞ است . (از دائرة المعارف کیه ). مؤلفان اسلام در اصل کلمه ٔ مسیح اختلاف بسیار دارند. فیروزآبادی (متوفی به سال 816 هَ .ق .) صاحب قاموس در این موضوع 56 قول را در کتاب «بصائر ذوی التمییز فی لطایف الکتاب العزیز» نقل کرده گوید: در اشتقاق مسیح اختلاف است و بعضی آن را سریانی و اصلش را «مشیحا» دانسته اند و عرب آن را معرب کرده است .
عیسی . روح اﷲ. کریسطوس . نور عذرا. مسیحا. رجوع به عیسی (ابن مریم ) و مسیحا شود :
کنون روم و قنوج ما را یکی است
چو آواز کیش مسیح اندکی است .

فردوسی .

کی عجب گر با تو آید چون مسیح اندر حدیث
گوسفند کشته از معلاق و مرغ از بابزن .

کمال عزی .

این یکی گویا چرا شد نارسیده چون مسیح
وآن دگر بی شوی چون مریم چرا برداشت بار.

منوچهری .

بکشم منت لک الویل بدان زاری
که مسیحت بکند زنده به دشواری .

منوچهری .

چون دوشش جمع برآئید چو یاران مسیح
بر من این ششدر ایام مگر بگشائید.

خاقانی .

از این و آن دوا مطلب چون مسیح هست
زیرا اجل گیاست عقاقیر این و آن .

خاقانی .

تا کی چو مسیح بر تو بینند
از بی پدری نشان مادر.

خاقانی .

ای نظامی مسیح تو دم توست
دانش تو درخت مریم توست .

نظامی .

- مسیح الدجال ؛ مسیح دجال . مسیح کذاب . مراد دجال است . و رجوع به دجال شود.
- مسیح بن مریم ؛ مسیح مریم . مسیح فرزند مریم . مسیح . حضرت عیسی (ع ). و رجوع به عیسی (ابن مریم ) و مسیح شود.
- مسیح پرست ؛ مسیحی . پیرو حضرت عیسی (ع ). که دین عیسوی دارد. رجوع به مسیحی شود :
آمد آن رگزن مسیح پرست
نیش الماسگون گرفته به دست .

عسجدی .

بود دستورش آن زمان بر دست
دادگرپیشه ٔ مسیح پرست .

نظامی .

- مسیح دجال ؛ مسیح کذاب . دجال . و رجوع به دجال شود.
- مسیح دم ؛ مسیحادم . مسیح نفس . حیات بخش و محیی . و رجوع به مسیحادم و مسیح نفس شود :
طبیب راه نشین درد عشق نشناسد
برو بدست کن ای مرده دل مسیح دمی .

حافظ.

کجاست زنده دلی کاملی مسیح دمی
که فیض صحبتش از دل برد غبار غمی .

؟

- مسیح کذاب ؛ دجال . (دهار). رجوع به دجال شود.
- مسیح مریم ؛ مسیح فرزند مریم . حضرت عیسی (ع ). و رجوع به مسیح و عیسی بن مریم شود :
احیای روان مردگان را
بویت نفس مسیح مریم .

سعدی .

- مسیح نفس ؛ مسیحانفس . مسیحادم . حکیم حاذق و مرد صاحب دل و مستجاب الدعوه . (فرهنگ نظام ). و رجوع به مسیحانفس و مسیحادم شود :
هوا مسیح نفس گشت و باد نافه گشای
درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد.

حافظ.

- مسیح یکشبه ؛ خمر دوشاب . (غیاث ).