نیازی

نیازی . (ص نسبی ) حاجتمند. (از سروری ) (از برهان ) (ازرشیدی ). نیازمند. صاحب نیاز. اهل نیاز :
ای چشم نیازیان ز جود تو
چون چشم مخالفان به خوش خوابی .

انوری (از سروری ).

|| کنایه از عاشق است . (از برهان ). که نیازمند معشوق است . که در برابر معشوق عرض نیاز می کند :
بدو گفت ای گرانمایه نیازی
چراجان نیازی می گذاری .

فخرالدین اسعد.

ازبس که نمود نوحه سازی
بخشید دلم بر آن نیازی .

نظامی .

|| دوست . (اوبهی ) (صحاح الفرس ) (برهان قاطع). محبوب . (برهان قاطع) (جهانگیری ) (رشیدی ) (انجمن آرا). معشوقه . (صحاح الفرس ). مطلوب . (جهانگیری ) (انجمن آرا) (آنندراج ). معشوق . (برهان قاطع). عزیز. گرامی . (یادداشت مؤلف ). محبوب را نیازی گفتن بجهت آن است که عاشقان به آن نیاز دارند :
کنون خواه تاجش ده و خواه تخت
شد آن سایه گستر نیازی درخت .

فردوسی .

بهم رستند آنجا دو نیازی
به هم بودند روز و شب به بازی .

فخرالدین اسعد.

شبی مادر بدو گفت ای نیازی
چرا از بخت چون مردم ننازی .

فخرالدین اسعد.

ز دیبا کرد و از گوهر همه ساز
بپرورد آن نیازی را به صد ناز.

فخرالدین اسعد.

سوی پستی نیازد جز توانا
سوی خواری نیازد جز نیازی .

ناصرخسرو.

نیازم به گیتی به توست ای نیازی
که دل را امیدی و جان را نیازی .

قطران .

هرچند به رویش نیازمندی
تا چند کشی ناز آن نیازی .

مسعودسعد.

ای نیازی مرا نیاز به توست
ورچه دارد به من زمانه نیاز.

مسعودسعد.

بدم دوش با آن نیازی بهم
زده پیشم از بی نیازی علم .

مسعودسعد.

دلم خسته ٔ ناز توست ای نیازی
که روزی نیاسائی از نازبازی .

مختاری .

چو خسرو دید کان ماه نیازی
نخواهد کردن او را چاره سازی .

نظامی .

چون ابن سلام از آن نیازی
شد نامزد شکیب سازی .

نظامی .

- نیازی تر ؛ عزیزتر. گرامی تر:
مرا رامین گرامی تر ز شهروست
مرا رامین نیازی تر ز ویروست .

فخرالدین اسعد.