ولی . [ وَ ] (حرف ربط) مخفف ولیکن . صاحب المعجم گوید: اصل آن ولیک است و ولیک اصلش لیک . ولیک اصلش بیک به پارسی قدیم میرسد که امروز مهجورالاستعمال است . رجوع به المعجم فی معاییر اشعار العجم شود. ولیکن . ولکن (عربی ). حرف ربط است و استثناء را رساند. اما
: ستایش خوش آید همه خلق را
ولی سست باشند گاه کرم .
ابوشکور.
به نیک و بد سر آید زندگانی
ولی از تو نباشد شادمانی .
(ویس و رامین ).
چو ابراهیم با بت عشق می باز
ولی بتخانه را از بت بپرداز.
نظامی .
گر نمی آید بلی زیشان ولی
آمدنْشان از عدم باشد بلی .
مولوی .
گفتم به گوشه ای بنشینم ولی دلم
ننشیند از کشیدن خاطر به سوی دوست .
سعدی .
حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را.
حافظ.
خال سرسبز تو خوش دانه ٔ عیشی است ولی
بر کنار چمنش وه که چه دامی داری .
حافظ.
من از دست غمت مشکل برم جان
ولی دل را تو آسان بردی از من .
حافظ.