اگنوستیک. ندانم گرا،
لاادری گر. «اگنوستیک» واژه انگلیسی «agnostic» است که تشکیل شده است از پیشوند «a»، که حرف نفی است، و واژۀ «Gnostic» («
گِنُستیک » -- رجوع شود به «
گنستیسیسم» و «
غنوسیة» -- واژۀ اخیر بصورت «غنوصیة» در دانشنامۀ
ویکی پدیای عربی ثبت گردیده شده است؛ رجوع شود به مقالۀ
غنوصیة در این دانشنامه). در زبان انگلیسی، «Gnostic» هم
اسم است (که در این حالت حرف «g» همواره بصورت «G» املاء می گردد) و هم
صفت. در حالت اسمی، «Gnostic» یک عضو یک فرقۀ "منحرف" مسیحی قرون اول تا سوم میلادی را گویند که اعضای آن مدعی به دانش در اسرار روحانی و الهی («gnosis») بودند، «gnosis»، واژه ای است یونانی، « γνῶσις »، بمعنی «جستجو» و «دانش». در حالت صفتی، «gnostic» معانی «مربوط به دانش»، «مربوط به فهم» و «ادراکی» را دارا می باشد.
این ادعا که زیست شناس انگلیسی «Thomas Henry Huxley» در سال 1860 میلادی واژۀ «agnostic» را ابداع نموده است، مورد تأیید فرهنگ جامع انگلیسی آکسفورد («Oxford English Dictionary»)، تألیف سوم، نیست؛ این فرهنگ تاریخ اولین کاربرد واژۀ «agnostic» در زبان انگلیسی را روز 29 ژانویه سال 1870 میلادی اعلام می دارد؛ در این کاربرد، پرفسور هاکسلی یک «اگنوستیک سرسخت» خوانده می شود.
توضیحات:قابل ذکر است که در مقالۀ
ندانم گرایی در دانشنامۀ
ویکی پدیای فارسی، «ندانم گرایی» بعنوان مترادفِ «مسلک لاادریه» معرفی شده است. در
لغتنامۀ دهخدا، «
لاادریه» بعنوان "فرقه ای از
سوفسطائیۀ قائلین به توقف در وجود هر چیز و علم به هر چیز" معرفی می شود. هماگونه که از تعریف «
سوفسطایی» در این لغتنامه بر می آید، از لحاظ تاریخی سوفسطایی ها (انگلیسی: «Sophists») گروهی بودند متفاوت از گروه «اگنوستیک ها». مزید بر این، در دوران کنونی یک «سوفسطایی» می تواند هم یک «اگنوستیک» باشد هم نباشد، و بالعکس. بنابر این، چنین باید نتیجه گرفت که
الف. مقالۀ ذکر شده در دانشنامۀ
ویکی پدیای فارسی در معرفی «مسلک لاادریه» بعنوان مترادف «ندانم گرایی» در اشتباه است، و یا
ب. سر دبیر
لغتنامۀ دهخدا باید در تعریف واژۀ «لاادریه» تجدید نظر نماید. قابل تأمل است که از لحاظ لغوی، «ندانم گرایی» بسیار به «مسلک لاادریه» نزدیک است.
اشکال ذکر شده در بالا به ظاهر در مقاله های
Agnosticism و
Sophism در دانشنامۀ
ویکی پدیای انگلیسی نیز وجود دارد، ولی این امر بدلیل آنستکه واژۀ «agnostic» در مقالۀ مربوط به «Agnosticism» در حالت صفتی (ذکر شده در بالا در مورد واژۀ «Gnostic») بکار رفته می شود (برای مثال، آراء «Protagoras» که یک فیلسوف یونانی سده پنجم قبل از میلاد مسیح است، «agnostic» خوانده می شود).