سعید راد

احمد سعید حق‌پرست راد (۴ آبان ۱۳۲۳ – ۱ مرداد ۱۴۰۳) بازیگر ایرانی بود. او فعالیتش را پیش از انقلاب ۱۳۵۷ آغاز کرد و در آن زمان برای بازی در صبح روز چهارم (۱۳۵۱) و تنگنا (۱۳۵۲) دو جایزه از جشنوارهٔ سینمایی سپاس کسب کرد. او پس از بازی در فیلم عقاب‌ها (۱۳۶۳) ممنوع التصویر شد و ایران را ترک کرد.[۲] او در سال ۱۳۷۸ پس از سال‌ها دوری از سینما به ایران بازگشت و حرفهٔ خود را ادامه داد.[۳] او برای بازی در گیرنده (۱۳۹۰) دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر را کسب کرد و افسر نظامی ولی‌الله فلاحی را در چ (۱۳۹۲) به تصویر کشید. اوایل زندگی و حرفه سعید راد در ۴ آبان ۱۳۲۳ در محله سنگلج تهران به دنیا آمد.[۴] پدر سعید از افسران حزب توده بود که در زمان کودکی راد در جریان یک پرواز آزمایشی سقوط کرد و جان سپرد.[۵] او بعد از پنج سالگی به همراه خانواده به محله‌ای در شمیران، درکوچهٔ «فردوسی» که در حوالی خانهٔ جلال آل‌احمد، نیما یوشیج، علی آزاد و داریوش رفیعی بود، آمد.[۶] وی دوران تحصیلات ابتدایی را در مدرسهٔ نیکی علاء و دوران دبیرستان را در مدرسهٔ شاپور تجریش (نام دیگر رشید یاسمی) که محل کنونی موزه سینما است، گذراند.[۶] جلال مقدم دبیر انشاء او در مقطع اول دبیرستان بوده است.[۶] رشته تحصیل راد طبیعی (تجربی) بود. پس‌از پایان تحصیلات متوسطه، مقطع دانشگاهی را در دانشگاه کشاورزی کرج (پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران) ادامه داد.[۶] او در ادامهٔ جوانی از جذب خود به رشتهٔ بولینگ می‌گوید و در این رشته به قهرمانی نیز رسید. از اساتیدش در این رشته از کامبیز کیانی و محمد شهریاری یاد می‌کند. پاتوق او در مجموعه فرهنگی ورزشی شهید چمران (بولینگ پرسپولیس: علی عبدُه) بوده است. او در خاطراتش از قهرمانی در این رشته ورزشی نیز یاد کرده است. همچنین از خاطراتش در این مجموعه پیرامونِ دیدار علی زرین‌دست می‌گوید که از طرف او به سعید راد پیشنهاد بازیگری شده است که در جواب نه می‌گوید.[۶] همچنین به حضور برادر علیرضا زرین‌دست، محمد زرین‌دست (تونی) در آنجا اشاره می‌کند که هاشم خان (محمد زرین‌دست) را در آنجا به نمایش گذاشته است.[۶] از سال ۱۳۴۷ به فعالیت در سینما پرداخت. در سال ۱۳۵۰، با بازی در فیلم فاتحین صحرا بازیگری را آغاز کرد. راد در گفتگو با فریدون جیرانی در برنامه آپارات شماره ۱۱ به این نکته اشاره می‌کند که عباس شباویز به دلیل همزمانی ساخت فیلم همای سعادت (تاپی چاناکیا، ۱۳۵۰)، این پروژه باعث شد مدتی متوقف بشود که در نهایت سعید راد به دلیل هم‌ذات‌پنداری بسیار با کلیت و سوژهٔ فیلم سهم خود را در یک آژانس تبلیغاتی فروخت و در این کار تزریق کرد. اما باز در نهایت کار به اتمام نرسید و مجدداً فیلم دچار وقفه شد. این‌بار باربد طاهری (داماد عباس شباویز) به پروژه اضافه می‌شود و سهم راد را تسویه می‌کند و تهیه‌کنندگیِ دوم را برعهده می‌گیرد.[۶] راد در فیلم هزار بار مردن در کنار علی آزاد و مهدی فخیم‌زاده نقش آفرینی کرد. او اواسط دههٔ ۱۳۶۰ بعد از ممنوع‌التصویر شدن، ایران را ترک کرد و مدتی در لاهور، پاکستان، هند، کانادا و ایالات متحدهٔ آمریکا زندگی کرد. او در سال ۱۳۷۸ به وطن بازگشت و پس از سال‌ها دوری از سینما، در دوئل به کارگردانی احمدرضا درویش ایفای نقش کرد. او همچنین پدربزرگ آدام همتی، بازیکن فوتبال ایران، بود.[۷][۸] زندگی شخصی راد در ۱۳۵۱ در سال ۱۳۵۴ از همسر نخستش جدا شد و در ۲۸ سالگی با بازیگر نوش‌آفرین ازدواج کرد. آن‌ها پس از ۱۷ سال از هم جدا شدند. او از ازدواج نخست خود یک دختر و یک پسر داشت. دخترش، نگاه، دندان‌پزشک است و از کانادا به ایران مهاجرت کرده است. پسرش، سام، در زمینه وکالت فعالیت کرده و ساکن کاناداست.[۹] بازیکن فوتبال آدام همتی نوه اوست.[۱۰] مرگ راد در شهریور ۱۴۰۲ به‌دنبال زمین‌خوردگی در خانه دچار مصدومیت شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت. به گفتهٔ دخترش، پروتز استفاده‌شده طی جراحی در کمر او به‌خوبی قرار نگرفت و باعث عمل جراحی مجدد شد. او پس از آن علی‌رغم انجام فیزیوتراپی دیگر توانایی راه رفتن نداشت و به عفونت ریه و مثانه نیز مبتلا شد و با رضایت خودش دوباره مورد عمل جراحی ناموفق قرار گرفت.[۱۱] او در ۱ مرداد ۱۴۰۳ در ۷۹ سالگی درگذشت[۱۲] و مراسم تشییع او در ۳ مرداد در حیاط خانه سینما برگزار شد. او وصیت کرده که پیکرش در کنار فردین در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شود.[۱۳] آثار سینمایی فیلم سال تولید نام فیلم کارگردان نقش ۱۳۹۲ عشق و جنون حسن نجفی بایرام ۱۳۹۲ پایان خدمت[۱۴] حمید زرگرنژاد سروان بابکان ۱۳۹۲ چ ابراهیم حاتمی کیا تیمسار فلاحی ۱۳۹۰ گیرنده مهرداد غفارزاده حاج صمد ۱۳۹۰ پروانگی قاسم جعفری ۱۳۸۲ دوئل احمدرضا درویش اسکندر ۱۳۶۳ عقاب‌ها ساموئل خاچیکیان مهرداد ۱۳۶۲ دادشاه حبیب کاووش دادشاه ۱۳۶۲ عبور از میدان مین جواد طاهری ۱۳۶۱ برزخی‌ها ایرج قادری ۱۳۶۰ خط قرمز مسعود کیمیایی امانی ۱۳۶۰ فرمان کوپال مشکوت ۱۳۶۰ مرز جمشید حیدری ۱۳۵۷ با عشق مردن اکبر صادقی امیر ۱۳۵۷ ساخت ایران امیر نادری علی ۱۳۵۷ گدای اشراف‌زاده عزیزاله بهادری مسعود ۱۳۵۶ آقای لر به شهر می‌رود امیر شروان قلی ۱۳۵۶ خاکستری مجید صفار زینل ۱۳۵۶ سفر سنگ مسعود کیمیایی غربتی (کولی) ۱۳۵۶ سکوت بزرگ محمود کوشان احمد شیکه ۱۳۵۶ هزار بار مردن جلال مهربان محسن ۱۳۵۶ همراهان امیر شروان والی ۱۳۵۵ جدال عزیزاله بهادری طاهر ۱۳۵۵ قاصدک محمد صفار قاسم ۱۳۵۴ دزد سوم عباس شباویز ابی ۱۳۵۴ دو آقای با شخصیت امیر شروان ۱۳۵۴ شرف عزیزاله بهادری امیر ۱۳۵۴ کمین کامران قدکچیان امیر ۱۳۵۴ هدف ایرج قادری خسرو ۱۳۵۳ آب حبیب کاووش مسلم ۱۳۵۳ خشم و خون ناصر محمدی مسلم ۱۳۵۳ کنیز کامران قدکچیان امید ۱۳۵۳ مرد شب اسماعیل پورسعید ابرام چاخان ۱۳۵۳ مسلخ هادی صابر سعید ۱۳۵۲ تنگنا امیر نادری علی خوش دست ۱۳۵۲ تیغ آفتاب امیر شروان منصور ۱۳۵۲ خروس شاپور قریب علی ۱۳۵۲ خورشید در مرداب محمد صفار راد ۱۳۵۲ سالومه مهدی ژورک خلیل ۱۳۵۱ صادق کرده ناصر تقوایی صادق ۱۳۵۱ صبح روز چهارم کامران شیردل امیر ۱۳۵۱ طغرل سیامک یاسمی طغرل ۱۳۵۱ کافر فریدون گله مهدی کافر ۱۳۵۱ مردی در طوفان خسرو پرویزی عبدالله ۱۳۵۰ الکلی محمدعلی جعفری فرهاد ۱۳۵۰ خداحافظ رفیق امیر نادری خسرو ۱۳۵۰ فاتحین صحرا محمد زرین دست سیاهی لشکر تلویزیون سال تولید نام اثر کارگردان پخش از ۱۴۰۱ گیلدخت مجید اسماعیلی شبکه یک ۱۳۹۹–۱۴۰۱ ارثیه پدری میلاد بنایی و مهدی نقویان آیو ۱۳۹۸ ترور خاموش احمد معظمی شبکه یک ۱۳۹۴ زنده به گور (فیلم)[۱۵] علی جناب ______ ۱۳۸۸–۹۲ سرزمین مادری کمال تبریزی شبکه سه ۱۳۸۲–۸۸ در چشم باد مسعود جعفری جوزانی شبکه یک تله‌فیلم (فیلم تلویزیونی) ساعت به وقتِ صفر (۱۳۹۰) نمایش خانگی سال تولید نام اثر کارگردان پخش از ۱۳۹۸ دل منوچهر هادی گلرنگ رسانه جوایز برنده دیپلم منتقدان به عنوان بهترین بازیگر در پنجمین دورهٔ جشنواره سپاس، برای فیلم صبح روز چهارم - ۱۳۵۱ برندهٔ تندیس سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در ششمین دورهٔ جشنوارهٔ سپاس، برای فیلم تنگنا - ۱۳۵۳ برندهٔ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد در بخش نگاه نو سی‌امین جشنوارهٔ فیلم فجر، برای فیلم گیرنده - ۱۳۹۰[۱۶] منابع «ماجرای عاشق شدن سعید راد». فرارو. ۲۶ اسفند ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۲۲. «سعید راد، بازیگر سرشناس در ۷۹ سالگی در گذشت». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۷-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۲. «بیوگرافی سعید راد و همسرانش». انتخاب. ۲۳ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۷ فروردین ۱۴۰۱. «زندگینامه: سعید راد (۱۳۲۳–۱۴۰۳)». همشهری. ۳ خرداد ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱ مرداد ۱۴۰۳. «همان طفل شیرخوار آن سالهاست: سعید راد». انصاف نیوز. ۲۰۱۹-۱۲-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۲۱. «کافه آپارات 11 | سعید راد: گلزار سوپر استار سینمای ایران است». آپارات. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۰۸. «نوه سعید راد کیست؛ آدام همتی از کانادا تا پرسپولیس». دولت آنلاین. ۷ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۲۲. «سعید راد: خارج از ایران هیچ خبری برای هنرمندان نیست/ نام "خلیج‌فارس" تعصب ملی‌ام را تقویت می‌کند+ فیلم». تسنیم. ۲ مهر ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۲۲. فرزان‌جو، نازنین (۱ مرداد ۱۴۰۳). «سعید راد کیست؟». رویداد۲۴. دریافت‌شده در ۳ مرداد ۱۴۰۳. «واکنش آدام همتی به درگذشت سعید راد». خبرآنلاین. ۱ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳ مرداد ۱۴۰۳. غفاری، شیما (۳۱ تیر ۱۴۰۳). «آخرین وضعیت سعید راد به روایت دخترش». دریافت‌شده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۴. «سعید راد درگذشت». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۷-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۲. «از انتقادات دختر سعید راد تا وصیتی که عملی شد». قدس‌آنلاین. ۳ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳ مرداد ۱۴۰۳. «پیشنهاد». ایران. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۲۲. ««زنده به گور» به صداگذاری رسید/ سرهنگ نیروی انتظامی بر سر دو راهی». «سیمرغ بلورین بر شانه عطاران نشست». مهر نیوز. ۲۳ بهمن ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۲. پیوند به بیرون در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سعید راد موجود است. مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به سعید راد در ویکی‌گفتاورد موجود است. سعید راد در IMDb سعید راد در بانک جامع اطلاعات سینماى ایران رده‌ها: اهالی تهران اهالی سنگلج بازیگران مرد اهل تهران بازیگران مرد تلویزیونی اهل ایران بازیگران مرد فیلم اهل ایران درگذشتگان ۱۴۰۳زادگان ۱۳۲۳زادگان ۱۹۴۴ (میلادی)خاک‌سپاری‌ها در قطعه هنرمندان بهشت زهرا این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ ساعت ‏۱۳:۲۸ ویرایش شده است.