پخشان عزیزی

پخشان عزیزی (کردی: په‌خشان عه‌زیزی)، فعال سیاسی، روزنامه‌نگار، فعال حقوق زنان، مددکار اجتماعی و زندانی سیاسی کرد اهل ایران است که قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران او را به اعدام محکوم کرده. بسیاری از نهادهای حقوق بشری خواستار لغو حکم اعدام او شده‌اند. فعالیت بزرگ‌ترین حقیقت اجتماعی، یعنی زن را، هویت‌اش را، کورد بودن، زندگی و آزادی را کتمان کرده‌اید، کدام حقیقت و کدام کتمان؟! — پخشان عزیزی، در نامه سرگشاده خود از زندان اوین پخشان عزیزی، اهل مهاباد و دانش‌آموخته مددکاری اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران است. او همچنین یک مددکار اجتماعی، فعال حقوق زنان و کردها است که چندبار بازداشت شده است.[۱] او پس از از اولین بازداشت و آزادی با قید وثیقه، به اقلیم کردستان عراق مهاجرت کرد و به فعالیت در حوزه حقوق زنان پرداخت.[۲] احکام و بازداشت‌ها بازداشت ۱۳۸۸ پخشان عزیزی، اولین بار در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۸ در تجمع اعتراضی دانشجویان کُرد دانشگاه تهران علیه اعدام‌های سیاسی در کردستان، توسط مأموران امنیتی بازداشت شد. وی پس از ۴ ماه بازداشت با قرار وثیقه آزاد و پس از مدتی از ایران خارج شد.[۳] بازداشت ۱۴۰۳ در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲، پخشان عزیزی توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در تهران بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد. همچنین مأموران چند تن از اعضای خانواده او نیز همزمان بازداشت کردند.[۳] شکنجه در زندان بارها در بازجویی به دار می‌کشیدنش. ۱۰ متر به قعر زمین فرو می‌بردنش و باز بیرون می‌آوردند و سرخورده و شکست خوردهٔ اجتماعی قلمدادش می‌کردند. — شرح شکنجه‌ها در زندان، در نامه پخشان عزیزی از زندان اوین پخشان عزیزی، در نامه خود، اعلام کرده است که تحت شکنجه‌های شدید قرار داشته، و بارها اعدام مصنوعی شده است.[۱] همچنین به‌گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، او از حق تماس تلفنی و ملاقات محروم است.[۴] حکم اعدام در تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۳, پخشان عزیزی توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ایمان افشاری به‌اتهام «بغی از طریق عضویت در گروه‌های مخالف نظام»، به اعدام محکوم شد.[۵][۶] واکنش‌ها جمعی از زنان ایزدی و عراقی در ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴ و در پایان سومین کنفرانس زنان عراق که به پیشاهنگی «انجمن زنان عراق»، «جنبش آزادی زنان ایزدی» (تاژه) و «جمعیت اور و فرهنگ زنان و کودکان» در بغداد برگزار شد، در اعتراض به صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی و شریفه محمدی بیانیه‌ای صادر کرده و در مخالفت با مجازات اعدام در ایران کمپینی را تحت عنوان «نه به اعدام، آری به زندگی آزاد» اعلام کردند.[۷] ۲۶ نهاد حقوق بشری خواستار لغو حکم اعدام: ۲۶ نهاد مدافع حقوق بشر با انتشار بیانیه مشترکی صدور حکم اعدام برای پخشان عزیزی را به شدت محکوم کردند و آن را «نقض آشکار اصول و موازین حقوق بشری» دانستند. این بیانیه روز دوشنبه ۱۹ شهریور و با امضای نهادهایی از جمله سازمان حقوق بشر ایران، بنیاد عبدالرحمن برومند، عدالت برای ایران و کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران منتشر شد.[۸] جستارهای وابسته نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران نقض حقوق زنان توسط جمهوری اسلامی ایران نقض حقوق روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در جمهوری اسلامی ایران شریفه محمدی وریشه مرادی منابع «نامه پخشان عزیزی از زندان: بارها در بازجویی به دار کشیده شدم». ایران‌وایر. ۳۱ تیر ۱۴۰۳. «بازداشت پخشان عزیزی، روزنامه‌نگار زندانی، ادامه دارد». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۱۱-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۳. KHRN (۲۰۲۴-۰۷-۱۹). «KHRN: تهران؛ محرومیت پخشان عزیزی از حق تماس و ملاقات با خانواده». KHRN. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۳. «شبکه حقوق بشر کردستان: پخشان عزیزی، زندانی سیاسی در اوین، از حق تماس و ملاقات با خانواده محروم است». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۷-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۳. «پخشان عزیزی زندانی سیاسی کُرد به اعدام محکوم شد». Hengaw (hengaw.net). ۱۴۰۳-۰۵-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۳. «محکومیت دومین زندانی سیاسی زن به اعدام؛ «پخشان عزیزی» پیشتر به «بغی» متهم شده بود». ir-voanews-com.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۳. آژانس خبری فرات: اعتراض زنان به اعدام در ایران، نوشته‌شده در ۶ مرداد ۱۴۰۳؛ بازدید در ۷ مرداد ۱۴۰۳. «۲۶ نهاد حقوق بشری خواستار لغو حکم اعدام پخشان عزیزی شدند». رادیوفردا. ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴. رده‌ها: اهالی مهابادروزنامه‌نگاران اهل ایران زندانیان و بازداشت‌شدگان اهل ایران کردهای اهل ایران نقض حقوق بشر در ایران این صفحه آخرین‌بار در ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴ ساعت ‏۰۶:۱۹ ویرایش شده است.