ستوئس ستویس

سَتَوَئسَ Satavaesa تشتر از جانب خداوندگار به سروری ستارگان برگزیده شد، به نظر میرسد سَه تَه وَئسَه پس از تشتر از درجه دوم اهمیت قرار دارد. ستاره سَتَوَئسَ هم جزو ستارگان نامی ایست که در اوستا به آن اشاره شده است. کلمه اوستایی سَه تَه وئسَه به معنی دارنده سد بنده و یا دارنده سد منزل است. بنا بر قول Weber، درباره این که به درستی Satavaesa با کدام یک از ستارگان قابل همخوانی و انطباق است، هنوز رأی قاطعی ابراز نشده، چون خاورشناسان هر یک و یا هردو و یا سه تنی بررأیی هستند چنانکه آنرا یکی از ستارگان برج نسرالواقع می داند و دارمستتر آنرا با ثریا قابل انطباق میداند و رأی بارتولومه آن است که منظور از این ستاره دَبَران می باشد. "سه ته وئسه نیز چون اَپَم نَپات که ایزد پخش کننده آب است، یکی از وظایفش پخش آب است، پخش آبهایی که به وسیله بارانهایی که تشتر ایزد( Tashtar یا تیشتر Tishtar ) فروریخته است: آن گاه این آب را سه ته وئسه به هفت کشور رساند" (یشت هشتم)، اغلب وی را مصاحب و هم نشین تشتر می یابیم، هنگامی که مقدمات ریزش باران فراهم می شود : "تشتر رایومند فرهمند دگرباره از دریای فراخکرت برخیزد، سه ته وئسه رایومند فرهمند نیز از دریای فراخکرت بلند شود، و پس از آن مه از طرف هند، از کوهی که در وسط دریای فراخکرت واقع است برخیزد." (یشت هشتم) ایزد باد و اپم نپات نیز هردو از تقسیم کنندگان آبند و به سان سه ته وئسه وظیفه دارند و در عالم واقع نیز باد با وزش خود باران را جا به جا می کند. اما نقش این ستاره تنها به عنوان یاور و ندیم تشتر و کارگزاری وی در پخش آبها نیست، بلکه خود نیز ستاره یی است باران ریز که مردمان برایش ستایش و نیایش می کنند و فروهر ها در آسمان او را برای باران ریزی بر می انگیزند: "فروهر ها در میان زمین و آسمان ستاره سَه تَه وَئسَه را به گردش در آورند که باران به باراند و استغاثه بشنود و باران بریزاند و گیاهها برویاند برای نگهداری چارپایان و انسان، برای نگهداری ممالک ایران، برای نگهداری جانوران پنج گانه، برای یاری مردان پاک. در میان زمین و آسمان سه ته وئسه راه پیماید، باران به باراند، استغاثه را بشنود، باران بریزاند و گیاهها برویاند، آن سه ته وئسه زیبای درخشان پُر فروغ برای نگهداری چارپایان و انسان ... "(یشت دهم) پروفسور ویلهلم لودویگ گیگر سه ته وئسه را با یکی از ستارگان نسرالواقع، وگا Vega یکی میداند، اما دکتر کریستیان بارتولومه این عقیده را درباره ونند Vanant-Vanand اضهار داشته و آنرا یکی از ستارگان نسر الواقع می داند، اما در هر حال این ستاره نیز هنوز با یقین قطعی و حدس درست شناخته نشده است. در یشت دوازدهم بند بیست و ششم از عبارت درباره ونند چیزی فهم نمی شود و در خرده اوستا (قسمت خورشید نیایش بند 5) نیز از آن تنها به عنوان یک «ستاره مزدا آفریده» یاد میشود. کلمه وننت اصولاََ به معنی «چیره شونده و شکست دهنده» می باشد و شاید این معنی برای آن است که ونند به موجب روایت مینو خرد در فصل چهل و نهم، نگهبان گذرگاه البرزکوه است و همواره با هوشیاری و فراست از تهاجم دیوان و پریها به اختران مزدا آفریده و ماه و خورشید ممانعت می کند. رجوع شود به کتاب فرهنگ نام های اوستا تألیف : هاشم رضی