سینیز شینیز شی ناز
نویسه گردانی:
SYNYZ ŠYNYZ ŠY NAZ
سینیز یا شینیز بندری باستانی در بخش امام حسن کنونی واقع در شهرستان دیلم استان بوشهر بودهاست که در ناحیه شمالی استان بوشهر میانه دو بندر مهروبان و جنابه (گناوه) قرار داشته و صنعت پارچهبافی آن شهرتی جهانی داشته، متون ادبی از بزرگان سینیز بهخوبی یاد کردهاند. بندر سینیر به همراه غربیترین بندر استان بوشهر یعنی بندر «مهروبان» (بندر دیلم کنونی) و تا شرقیترین بندر یعنی بندرهای سیراف[۱] و نایبند، همه بندرهای باستانی قدیمی و استراتیژیک استان بوشهرند. بنادر مهروبان وسینیز از منضمات ریشهر باستانی یا ریو اردشیر کهن بودهاند. بررسی باستانشناسی [ویرایش] سینیز یکی از محوطههای تاریخی – باستانی روستای عامری (لیراوی) است، تل و تپههای به جا مانده از شهر تاریخی سینیز در میانه روستاهای حصار، گاودار، بنهاحمدون و بندر امام حسن میباشد. در دوره ساسانیان سینیز در جایگاهی بلند از علم و فرهنگ و تمدن قرار داشت به طوری که دارای یک مرکز علمی (دانشگاه) و کتابخانهای بزرگ بود. از نظر وضعیت دریایی، کشاورزی و صنعتی نیز سینیز دارای رونق فراوان بودهاست. پنبه مصری از عمدهترین واردات این بندر بوده و کشت کتان و کارگاههای بافندگی و روغن چراغ از جمله کالاهای پررونق آن بودهاست. تجارت دریایی بندر سینیز با نقاط جهان از جمله: روم، مصر، هند، بصره و چین صورت میگرفتهاست. آبانبار قدیمی شهر تاریخی سینیز از آثار مشهور آن است. بررسی تاریخی [ویرایش] دربارهٔ تاریخ سینیز و مطالب مرتبط با آن در منابع تاریخی متعدد نگاشته شدهاست. در حدود العالم من المشرق الی المغرب مؤلف ناشناسی مینویسد: «شینیز یا سینیز شهری است بر کران دریا، با نعمتهای بسیار و هوای درست و همه جامههای سینیزی از آنجا برند». در دورانهای مختلف تاریخی سینیز نیز همچون دیگر نقاط ایران دستخوش تغییرات فراوان گردیده و حاکمان فراوانی در آنجا حکمرانی نمودهاند. بندر سینیز هرکز شوکت دیرینه خود را از دست نداد و در مقابل هجوم قرمطیان ایستادگی کرد اخبار تاریخی [ویرایش] ابن حوقل در سال ۳۵۰ قمری از یک مرکز علمی (دانشگاه و کتابخانه بزرگ در سینیز (شینیز) در نواحی ارجان مربوط به قبل از اسلام خبر داده است؛ و استخری نیز در ناحیه شاپور از تصویر تمام شاهان و بزرگانی که بین ایرانیان معروف هستند و نقش تمامی محافظان آتش و موبدان بزرگ و دیگران بر کوه رسم خبر داده است. تصویر آنان در طومارها ثبت گردیده، این طومارها را کسانی که در نقطه ای از ارجان معروف به (قلعه شینیز) زندگی میکنند نگهداری مینمایند.[۲] موقعیت جغرافیایی [ویرایش] تل و تپههای بجا مانده از شهر تاریخی سینیز در بندر امام حسن و حومه (حصار، گاودار و بنهاحمدون) است. محل بندر تاریخی سینیز بعد از مهروبان و در کنار خلیج فارس است که بقایای آن در محل بندر دیلم کنونی است (جی لسترنج جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی). سینیز بعد از مهروبان و بندر دیلم، واقع است که اکنون قریه حصار نامیده میشود. خوری به نام خور امام حسن در اینجا هست که موقعیت بندری سینیز را از بندردیلم بهتر نموده است (سلطانعلی سلطانی، سمینار خلیج فارس ۱۳۴۳). چون از بندر امام حسن به سوی گناوه برانیم پس ازطی مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر به قریه امام حسن میرسیم که امروز یکی از مراکز تأسیسات نفت جنوب است. ارتفاعات تپه مانندی وجود دارد که در دامان آن آثار خرابههای سینیز قدیم هویداست. این آثار عبارتند: از اطلال آکنده از سنگ و ملاط گچ و سنگهای دریایی و حصارهای خانهها و آب انبارها و چاهها و آبریزها و … از خرابههای این شهر کوزههایی یافتهاند که آن تخم گیاه ذخیره شده و در دل خاک مانده است … (احمداقتداری محقق فعال دو دهه چهل و پنجاه). شرکت نفت فلات قاره بهرگان هماکنون در محل شهرتاریخی سینیز واقع شدهاست. وجه تسمیه [ویرایش] در مورد نام سینیز روایت چندان معتبری در دست نیست اما چنانکه در بیان مردم قدیم منطقه امام حسن و سینیز رایج است نام سینیز در اصل شینیز بوده و شینزی شکل شکسته و تغییریافته شاهناز میباشد؛ که در لهجه محلی به شیناز خوانده میشده که حاکم این منطقه بوده تا اینکه سادات امام حسنی به این منطقه آمدهاند و آنجا سکونت گزیدهاند و به نام جد خود امام حسن شهرت دادهاند. (کتاب هفت شهر دیلم و لیراوی نوشته: علیرضا خلیفه زاده) بزرگان سینیز [ویرایش] معلی بزاز سینیزی یکی از برزگان سینیز و پسر دانشمند و صاحب نامش «علیبن معلی بزاز سینیزی» که معروف به محدث سینیزی یا علی سینیزی بودهاست از بزرگان تاریخ سینیزند. دیگر دانشمندی که از سینیز برخاسته «احمدبن عبدالکریم مقری سینیزی» میباشد. پانویس [ویرایش] 1. ↑ «شهر باستانی سیراف». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۸. 2. ↑ «راهنمای گردشگری استان بوشهر، سینیز». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۰. نهفتن • ن • ب • و شهرهای باستانی ایران ردیف شهر محدودهٔ کنونی ردیف شهر محدودهٔ کنونی ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ ۳۰ ۳۱ ۳۲ ۳۳ ۳۴ ۳۵ تپهحصار ساکز (سکاها) زیویه شهر سوخته سامنات آبان نوشآباد صددروازه آساک آرتاکوانا ابیورد ارگ بم سوزیانا کامبادن سیمره بندر سیراف شاپورخواست نیمور کرج ابودلف چهرآزادگان باسمنج ایزیرتو اکسین اصطخر بیشاپور تخت جمشید پیشیاوادا تموکن تختطاووس شهر گور بندر سینیز ارجان دارابگرد کنابد ریشهر دامغان سقز سقز زابل پیشوا (تهران) انار (کرمان) کاشان دامغان قوچان هرات درگز بم شوش کرمانشاه درهشهر (ایلام) شهرستان کنگان خرمآباد محلات (مرکزی) آستانه (مرکزی) گلپایگان تبریز بوکان اهواز مرودشت (فارس) کازرون مرودشت (فارس) کوههای زاگرس بوشهر مرودشت (فارس) فیروزآباد بندر دیلم بهبهان داراب گناباد جنوب بوشهر ۳۶ ۳۷ ۳۸ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۳ ۴۴ ۴۵ ۴۶ ۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۰ ۵۱ ۵۲ ۵۳ ۵۴ ۵۵ ۵۶ ۵۷ ۵۸ ۵۹ ۶۰ ۶۱ ۶۲ ۶۳ ۶۴ ۶۵ ۶۶ ۶۷ هوشنگان مرو مهرویان نسا گرگانج تیسفون سلوکیه وهاردشیر ریواردشیر راگا (ری باستان) شهر باستانی پاسارگاد تخت سلیمان بلخ باستان حلوان شهر قدیم نیشابور شهر قدیم جرجان هگمتانه انشان الموت طوس دقیانوس گندیشاپور تناردشیر تون اسپهبد معبد لائودیسه دهانه غلامان (زرک - زرنکای) لور ترشیز کشمر دربند تپه معمورین هفشجان-شهرکرد ماری (ترکمنستان) شهرستان هندیجان عشقآباد خوارزم (ازبکستان) سلمان پاک (عراق) استان بابل (عراق) استان بابل (عراق) شهرستان هندیجان شهر ری پاسارگاد تکاب (آذربایجان غربی) بلخ (افغانستان) سرپل ذهاب نیشابور گنبدکاووس همدان سپیدان (فارس) الموت (قزوین) مشهد جیرفت (کرمان) دزفول قطیف (عربستان) فردوس (خراسان جنوبی) گیلان نهاوند نزدیک زابل اندیمشک کاشمر کاشمر بدره (ایلام) وهنآباد ردهها: • شهرستان دیلم • شهرهای باستانی متروک استان بوشهر • این صفحه آخرینبار در ۲۷ مهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۰۸:۵۹ ویرایش شده است.
واژه های همانند
هیچ واژه ای همانند واژه مورد نظر شما پیدا نشد.