بودا گرائی

بوداگرایی[۱] دین و فلسفه‌ای مبتنی بر آموزه‌های سیدارتا گوتاما[۲] که در حدود ۵۶۶ (پیش از میلاد) تا ۴۸۶ (پیش از میلاد) می‌زیسته، است.[نیازمند منبع]

بوداگرایی به تدریج از هندوستان به سراسر آسیا، آسیای میانه، تبت، سریلانکا، آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای خاور دور مانند چین، مغولستان، کره و ژاپن راه یافت. بوداگرایی به عنوان دین پاکان[۳] در نظر گرفته می‌شد و یکی از ادیان شرمنی موجود است و با ۳۵۰ میلیون پیرو یکی از ادیان اصلی جهان به شمار می‌آید.[نیازمند منبع] بوداگرایی بیشتر بر کردار نیک، پرهیز از کردار بد و ورزیدگی ذهنی تاکید دارد.[نیازمند منبع]

آماج این ورزیدگی‌ها پایان دادن به چرخه تولد مجدد یا سمساره است که از طریق بیداری یا درک واقعیت راستین، رسیدن به رهایی یا نیروانا صورت می‌گیرد.

اخلاقیات بوداگرایانه بر بن-پایه‌های بی‌گزندی و رواداری برپا شده‌است.

بوداییان همواره از روش‌های درون پویی برای یافتن بینش نسبت به کارکردهای بنیادین روان آدمی و فرایندهای علّی جهان بهره می‌گیرند.[نیازمند منبع]

آثار نوشتاری بوداگرایی بسیارند و بخش ارزنده‌ای از ادبیات دینی جهان به شمار می‌روند.[نیازمند منبع]

محتویات [نمایش]
خاستگاه اندیشه‌های بودا [ویرایش]

پیرامون سه هزار سال پیش، شاخه‌هایی از آریاییان ایران، از بقیه جدا شده و به سرزمین هند کوچیدند. پیش از ورود آن‌ها به شبه جزیرهٔ هند، تیرهٔ دیگری در آنجا نشیمن داشت که به نام دراویدی معروف است. آریایی‌ها پیرامون ۲۵۰۰ سال پیش یعنی به هنگام زایش بودا در بیشتر سامان‌های شمالی هند جایگزین شده و بر آن نواحی چیره گشته‌بودند.[۴] جامعه هندوستان در زمان بودا به چهار ردهٔ (کاست) بخش می‌شد: برهمنها (روحانیان)، کشتریا (شهریاران و جنگاوران)، وایسیا (کشاورزان و بازرگانان) و سودرا (خدمتکاران برده). سیذارتا گوتاما بودا اسمآ به رده کشتریا تعلق داشت ولی اعلام داشت که از دید او همه مردم برابر و پاکزادند.[نیازمند منبع]

آموزه‌های بودا [ویرایش]



راهبان بودایی شیگاتسه، تبت


دورنمایی از صومعه مقدس قصر پوتالا.
چکیده آموزه بودا این است:

« ما پس از مرگ در پیکری دیگر باز زاییده می‌شویم. این باززایی ما بارها و بارها تکرار می‌شود. این را چرخه هستی یا زاد و مرگ می‌نامیم. هستی رنج است. زایش رنج است. پیری رنج است. بیماری رنج است. غم و اندوه، ماتم و ناامیدی رنج است. پیوند با آنچه نادلخواه است، رنج است. دوری از آنچه دلخواه است، رنج است. خلاصه این‌که دل بستن رنج‌آور است.(و این رنج زمانی پایان می‌یابد که دیگر منی یا درک کننده‌ای نباشد چه او در قید حیات باشد چه نباشد. هدف باید بریدن از این رنج و چرخه وجود باشد.[نیازمند منبع] »
از دیدگاه بودا ما اگر خواسته باشیم که از چرخهٔ زاد و مرگ رهایی یابیم (در صورتی که به آن چرخه باور داشته باشیم) باید گرایش‌های نفسانی را کنار بگذاریم، درستکار باشیم، به یوگا پرداخته به حالات خلسه روحی دست پیدا کنیم که این تجربیات باعث مهرورزی ما به همهٔ موجودات و بوندگان می‌شود و سپس از راه این درک‌ها و تمرکزهای ژرف به روشنی و بیداری می‌رسیم و از این دور باطل خارج می‌شویم.[نیازمند منبع]

چهار حقیقت اصیل [ویرایش]
آدمی بیمار است. بودا راه درمان این بیماری را درک آن چهار حقیقت می‌داند:

کار حقیقت نخست از چهار حقیقت اصیل، تشخیص این بیماری به‌عنوان بیماری رنج در انسان‌هاست. حقیقت دوم، دلبستگی‌ها را به‌عنوان باعث و بانی این بیماری باز می‌شناسد. سومین حقیقت، شرایط را سنجیده و اعلام می‌کند که بهبود امکان‌پذیر است. حقیقت چهارم، تجویز دارو برای دست یافتن به سلامت است.[نیازمند منبع]

درک این حقایق و اصول، به تمرکز و مراقبه نیاز دارد. این درک باعث احساس مهرورزی نسبت به همهٔ موجودات می‌گردد.

این آموزه‌ها، آیین بودا (دارما) را تشکیل می‌دهند. بودا خود، آیین خود را مانند قایقی می‌نامد که برای چرخه‌شکنی و رسیدن به ساحل رستگاری به آن نیاز است. ولی پس از رسیدن به رستگاری دیگر به این قایق نیز نیازی نخواهد بود. رسیدن به ساحل رستگاری آدمی را به آرامش و توازن مطلق می‌رساند. آن‌جاست که شمع تمامی خواهش‌ها و دلبستگی‌ها خاموش می‌شود. به این روی، این پدیده را در سانسکریت نیروانا یعنی خاموشی می‌نامند.[نیازمند منبع]

درک چهار حقیقت اصیل، هسته اصلی آموزه بودا را تشکیل می‌دهد: فلبا، ال، اا و ا.

به رسمیت شناختن وجود رنج:هیچ موجود زنده نمی‌تواند از رنج بگریزد. زایش، بیماری و مرگ همه باعث رنج هستند. رنج میتواند جسمانی یا روانی باشد.
دلیل رنج دیدن، تمایلات نفسانی است.
بریدن از رنج‌ها با بریدن از تمایلات نفسانی دست یافتنی است.
راه اصیل هشتگانه: راهی برای بریدن از تمایلات نفسانی و رنج وجود دارد که راه اصیل هشتگانه نامیده میشود.
راه اصیل هشتگانه [ویرایش]
راه رهایی از رنج در این هشت چیز خلاصه میشود:

گفتار درست
کردار درست
معاش درست
کوشش درست
توجه درست
تمرکز درست
جهان‌بینی درست
پندار درست
راه اصیل هشتگانه که نسخهٔ تجویز بیداردل (بودا) برای درمان رنج‌هایی است که همه بُوَندگان (موجودات) دچار آن هستند، خود به سه گروه دسته بندی می‌شود:

درست‌کاری (شیلا)، یکدله شدن (سامادی) و فراشناخت (پرگیا). این سه مفهوم هستهٔ تمرین‌های روحانی بوداگرایی را می‌سازند.

درست‌کاری [ویرایش]
درست‌کاری که در راه هشت‌گانه به گونهٔ گفتار درست، کردار درست و معاش درست آمده، دستوراتی اخلاقی مانند خودداری از کشتن و دروغگویی را در بر می‌گیرد. یک بخش از درست‌کاری در بوداگرایی، مربوط به دهش (دانا) می‌شود. این دهش تنها به مواردی مانند صدقه دادن و سخاوت‌مندی محدود نمی‌شود و معنی مشخص دینی دارد؛ یعنی تأمین نیازمندی‌های روزانه همایه (جامعه راهبان بودایی (سنگ‌ها)). هم‌وندان (اعضاء) همایه نیز به نوبه خود به دهش می‌پردازند. دهش آنها، بالاترین دهش‌ها یعنی آموزش آیین بودا (دارما) است.[نیازمند منبع]

یک‌دله شدن [ویرایش]
مفهوم دوم راه هشت‌گانه یعنی دل را یک‌دله کردن یا کار کردن بر روی تمرکز است که سه بخش کوشش درست، توجه درست و تمرکز درست را در بر می‌گیرد. در این مرحله تمرکز شدیدی دست می‌دهد که در آن اندیشنده، با موضوع اندیشه یکی می‌شود. این پدیده، شهود و رسیدن به فراشناخت نیست، بلکه یک پدیدهٔ روانی است. این‌کار از راه یوگا و درون‌پویی انجام می‌گیرد. بوداگرایی همانند دیگر کیش‌های هندی، ذهن را ابزار بنیادین رهایی می‌داند و بر ورزیدگی درست ذهن تأکید می‌کند. آماج کوشش درست، یکپارچگی ذهنی و جلوگیری از پراکندگی اندیشه است. توجه درست، باعث آگاهی از احساسات و آگاهی از کنش‌های بدن و ذهن می‌شود. این تمرینات سرانجام ما را به تمرکز درست می‌رساند که رسیدن به حالات گوناگون آگاهی‌های خلسه‌آمیز در حین درون‌پویی (مراقبه) است و با آزمودن خوشنودی بزرگی همراه است. رسیدن به این حالات را درون‌نگری (دیانا) می‌نامند.[نیازمند منبع]

فراشناخت [ویرایش]
بخش آخر راه هشت‌گانه، یعنی جهان‌بینی درست و پندار درست، تشکیل‌دهندهٔ فراشناخت (پرگیا) است. رسیدن به فراشناخت یا به عبارتی حکمت اعلاء، در بوداگرایی به معنی یافتن دسترسی مستقیم به واقعیت نهفته در پشت چیزها و یافتن بینشی فراسوی هرگونه شناخت است. این گام پس از گام‌های درست‌کاری و یکدِلگی می‌آید و نتیجهٔ یک درون‌پویی ویژهٔ بودایی است. جهان‌بینی درست، همان درک کامل چهار حقیقت اصیل و پندار درست، همان مهرورزی و عشق است که ذهن را از شهوت، بدخواهی و ددمنشی می‌پالاید. این‌ها راه را برای رسیدن به فراشناخت هموار می‌سازند.[نیازمند منبع]

شاخه‌های بوداگرایی [ویرایش]

بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. بوداگرایی به سه شاخه اصلی بخش می‌شود. راه بزرگ یا مهراه، راه کوچک یا کهراه و الماسراه (وَجرَیانا). بوداییان شاخهٔ مهراه را مهایانا و شاخهٔ راه کوچک را تیره واده یا هینایانا (هینه یانه) می‌نامند. کهراه، بوداگرایی سنتی است که بر اهمیت واپسین بیداردل تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. مهراهی‌ها گوتما را به‌عنوان بودا پذیرا هستند اما به شمار زیادی بوداهای دیگر نیز باور دارند.[نیازمند منبع]

بوداگرایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سری لانکا پیرو شاخهٔ کهراه و شمالیترها مانند چین و ژاپن، پیرو گونه‌هایی از کیش مهراه هستند. بیشترین گسترش بوداگرایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن کمر بست.[نیازمند منبع]

بوداگرایی و ایران [ویرایش]

سکه‌ای از پیروز پسر اردشیر ساسانی یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین زرتشتی و بوداگرایی خبر می‌دهد.[نیازمند منبع]
در سدهٔ ۶ زایشی یک رشته داستان‌های بودایی به نام جاتاکا از روی ویرایش هندوی آنها به نام «پنچا تنترا» به پارسی میانه ترجمه شد و «کلیلگ و دمنگ» نام گرفت. در سدهٔ ۸ زایشی روزبه پوردادویه آن داستان‌ها را به عربی برگرداند و نام کلیله و دمنه بر آنها نهاد. ترجمه‌های لاتین و یونانی آن کتاب بعدها در سدهٔ ۱۴ پایهٔ داستان‌های آسوپ نوشتهٔ یک راهب بیزانسی را تشکیل‌داد.[نیازمند منبع]
بوداگرایی در خراسان بزرگ تا اندازه‌ای ریشه گرفته بود و یکی از کانون‌ها و نیایش‌گاه‌های بزرگ آن در صومعهٔ بودایی بلخ بود. این صومعه به سانسکریت، «ناوا ویهارا» نام داشت که معنی آن «صومعهٔ نو» است. این نام در فراگویی پارسی‌زبانان به گونهٔ نوبهار درآمد. لقبی که به گردانندگان این صومعه در زبان سانسکریت داده بودند، «پراموکها» به معنی «سرور» بود و نام خانوادهٔ برجستهٔ ایرانی برمکیان از همین لقب گرفته شده است. برمکی‌ها عهده‌دار و گردانندهٔ این نیایش‌گاه بودایی بودند.[نیازمند منبع]
به تازگی روزنامه آساهی ژاپن از قول یک باستان شناس برجسته ژاپنی به نام «نوگوچی» از یافته شدن ۱۹ تندیس بودا در استان فارس گزارش داد. در گزارش دیگری از شبکه «بودیست نیوز» درازای این تندیسها میان ۵ تا ۲۰ سانتیمتر و جنس آنها از گچ و گل اعلام شده‌است.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته [ویرایش]

سه کالبد بودا
اهریمن در کیش بودا
چرخ دارما
تناسخ
باززایی (آیین بودایی)
پانویس‌ها [ویرایش]

↑ Buddhism
↑ Siddhartha Gautama
↑ Ārya dhrama
↑ *Oxtoby, Willard Gurdon., and Alan F. Segal. A Concise Introduction to World Religions. Don Mills, Ont.: Oxford UP, 2007. Print.
منابع [ویرایش]

پاشایی، ع.: فراسوی فرزانگی (پرَگیا پارَمیتا)، نشر نگاه معاصر، تهران ۱۳۸۰.
کتاب از آیین هندو، بودا تا بینهایت: مهندس شیما نثاری حقیقی فرد-انتشارات مهر امیر المومنین-سال 1390.
پیوند به بیرون [ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بوداگرایی موجود است.
سُمنیه، فرقه‌ای بودایی در جهان اسلام
بوداگرایی
مفاهیم و اصطلاحات تاریخ شاخه‌ها و فرقه‌ها مشاهیر کشورها
فهرست موضوعات گاهشمار نیایشگاه‌ها متون فرهنگ
رده‌های صفحه: ادیان هندی بوداگرایی دین مذهب‌ها، سنت‌ها، و جنبش‌ها
قس عربی
البوذیة (نسبة إلى غاوتاما بودا) هی دیانة غیر ألوهیة وهی من الدیانات الرئیسیة فی العالم، تم تأسیسها عن طریق التعالیم التی ترکها بوذا 'المتیقظ". نشأت البوذیة فی شمالی الهند وتدریجیاً انتشرت فی أنحاء أسیا، التیبت فسریلانکا، ثم إلى الصین، منغولیا، کوریا، فالیابان.
تتمحور العقیدة البوذیة حول 3 أمور (الجواهر الثلاث): أولها، الإیمان ببوذا کمعلّم مستنیر للعقیدة البوذیة، ثانیها، الإیمان بـ "دارما"، وهی تعالیم بوذا وتسمّى هذه التعالیم بالحقیقة، ثالثها وآخرها، المجتمع البوذی. تعنی کلمة بوذا بلغة بالی الهندیة القدیمة، "الرجل المتیقّظ" (وتترجم أحیانا بکلمة المستنیر). تجدر الإشارة إلى أن اللفظ الأصلی لمؤسس الدیانة البوذیة (بوذا) هو "بودا"، بالدّال، ولیس بالذال.
محتویات [اعرض]
[عدل]مقدمة

کانت البوذیة فی الأصل حرکة رُهبانیة نشأت داخل التقالید البراهمانیة، تحولت عن مسارها عندما قام بوذا بإنکار المبادئ الأساسیة فی الفلسفة الهندوسیة، بالإضافة إلى رفضه وِصایة السُلطة الکَهنوتیة، کما لم یرد أن یعترف بأهلِیة کتابات الفیدا، وکذا مظاهر وطقوس عبادة الآلِهات التی کانت تقوم علیها. کانت التعالیم الجدیدة التی بشر بها موجهة للرجال والنساء وإلى کل الطبقات الاجتماعیة بدون استثناء. کان بوذا یرفض المبدأ القائل بأن القیمة الروحیة للإنسان تتَحدَد عند ولادته (نظام الطبقات الاجتماعیة الهندوسی). تتواجد البوذیة الیوم فی صورتین: العقیدة الأصلیة المسماة "ثیرافادا" (أو "هینایانا") ومعناها "العربة الصغیرة"، ثم الـ"ماهایانا" أو "العربة الکبیرة".
انتشرت البوذیة فی بلدان عدیدة: الهند، سریلانکا، تایلاند، کمبودیا، بورما، لاوس، ویسود مذهب "ثیرافادا" فی هذه الدول، فیما انتشر مذهب "ماهایانا" فی کل من الصین، الیابان، تایوان، التبت، النیبال، منغولیا، کوریا، فیتنام، وبعض الأجزاء من الهند. یتواجد فی العالم حوالی 150 ملیون إلى 300 ملیون شخص من معتنقی هذه الدیانة. تعتبر عملیة إحصاء عدد المنتسبین لهذه الدیانة فی البلدان الآسیویة مشکلة عویصة نظرا لتعوُد الناس على اعتناق خلیط من المعتقدات فی آن واحد، کما أن بعض البلدان مثل الصین تمنع إجراء مثل هذه الإحصاءات نظرا لحساسیة الموضوع الدینی.
[عدل]العقیدة الأصلیة

[عدل]الأصول الأولى للبوذیة
[أخف]
سلسلة مقالات عن
البوذیة

تاریخ
دیانات دارمیة
الخط الزمنی للبوذیة
المجالس البوذیة
الأسس
الحقائق النبیلة الأربع
الطریق النبیل الثمانی
علامات الوجود الثلاث
النشأة المعتمدة
نیرفانا · سامسارا
سکاندا
مصطلحات و مفاهیم
بوذویة · بوداسف
براجنا · دارما
الکنوز الثلاثة
فیباسانا
بودهی
شخصیات بوذیة
غاوتاما بوذا
تلامیذ بوذا · البوذیون اللاحقون
فروع
تیرافادا · ماهایانا
فاجرایانا
نصوص
قانون بالی · ماهایانا سوترا
قانون تیبیتی




إن أولى المعلومات عن حیاة بوذا لا تعدوا کونها مجرد آثار شفویة متناثرة، لم تظهر أولى الترجمات الکاملة لحیاته إلا بعد وفاته بسنین، غیر أن المؤرخین یُجمعون على أن تاریخ مولده کان فی منتصف القرن السادس قبل المیلاد.
ولد بوذا واسمه الحقیقی "سیدارتا غاوثاما"، فی "کایبافاستو"، على الحدود الفاصلة بین الهند والنیبال. کان والِدُه حاکما على مملکة صغیرة. تقول الأسطورة أنه وعند مولده تنبأ له بعض الحکماء بأن تکون له حیاةٌ استثنائیة وأن یصبح أحد اثنین، حکیما أو سُلطانا. تربَى الأمیر الشاب فی رعایة والده وعاش حیاة باذخة وناعمة، حتى إذا بلغ سن التاسعة والعشرین، أخد یتدبر أمرهُ وتبین له کم کانت حیاته فارغة ومن غیر معنى. قام بترک الملذات الدنیویة، وذهب یبحث عن الطمأنینة الداخلیة وحالة التیقظ (الاستنارة)، محاولا أن یخرج من دورة التناسخ (حسب التقالید الهندوسیة). قام بممارسة الیوغا لبعض السنوات، وأخضع نفسه لتمارین قاسیة وکان الزهد والتقشف شعاره فی هذه المرحلة من حیاته.
بعد سبع سنوات من الجُهد، تخلى "غاوثاما" عن هذه الطریقة، والتی لم تعُد تقنعه، واتبع طریقا وسطا بین الحیاة الدنیویة وحیاة الزُهّاد. کان یجلس تحت شجرة التین، والتی أصبحت تُعرف بشجرة الحکمة، ثم یأخذ فی ممارسة التأمل، جرب حالات عدیدة من التیقظ، حتى أصبح "بوذیساتفا"، أی أنه صار مؤهلا لأن یَرتقى إلى أعلى مرتبة وهی بوذا. فی إحدى اللیالی وبینما کان جالسا تحت شجرة التین، بلغ حالة الاستنارة، وأصبح بوذا، أی المتیقظ (أو المستنیر). بعد أن بلغ أعلى درجات الحقیقیة، شرع بوذا یدعو إلى مذهبه، فتنقل من قریة إلى قریة، أخذ یجمع الناس من حوله، وأسس لطائفة من الرهبان عرفت باسم "سانغا". کرس بوذا بقیة حیاته لتعلیم الناس حقیقة دعوته.
[عدل]تعالیم بوذا الأصلیة
کانت التعالیم التی خلفها بوذا لأتباعه شفویة. لم یترک وراءه أی مصنف أو کتاب یعبر فیه عن معتقداته وآرائه. بعد وفاته قام أتباعه بتجمیع هذه التعالیم ثم کتابها، وشرحها. من بین آلاف المواعظ الواردة فی کتابات السوترا والتی تنسبها الآثار الهندیة إلى بوذا، یصعب التفریق بین المواعظ التی ترجع إلیه وتلک التی وضعها أتباعه ومُرِیدیه بعد وفاته، على أنها تسمح لنا باستخلاص الخطوط العریضة التی قامت علیها العقیدة البوذیة.
تقوم العقیدة الأصلیة على مبدأین: یتنقل الأحیاء أثناء دورة کینونتهم من حیاة إلى أخرى، ومن هیئة إلى أخرى: إنسان، إله، حیوان، شخص منبوذ وغیر ذلک. تتحدد طبیعة الحیاة المقبلة تبعا للأعمال التی أنجزها الکائن الحی فی حیاته السابقة، ینبعث الذین أدوا أعمال جلیلة إلى حیاة أفضل، فیما یعیش الذین أدوا أعمال خبیثة حیاة بائسة وشاقة. عُرف المبدأ الأول بین الهنود حتى قبل مقدم بوذا، فیما یُرجح أن یکون هو من قام بوضع المبدأ الثانی.
ویمکن تلخیص تعالیم بوذا بالحقائق النبیلة الأربع التالیة:
أن الحیاة معاناة: وهی لا تخلو من المعاناة التی یسببها الشقاء ومصادر الشقاء فی العالم سبعة:الولادة-الشیخوخة-المرض-الموت-مصاحبة العدو-مفارقة الصدیق-الإخفاق فی التماس ما تطلبه النفس وفی هذا المجال یقول بوذا:(ان سر هذه المتاعب هو رغبتنا فی الحیاة وسر الراحة هو قتل تلک الرغبة)
الحقیقة الثانیة :هی الأصل فی منشأ المعاناة وعدم وجود السعادة وهی ناجمة عن التمسک بالحیاة ویقول بوذا:(ان منشأ هذه المعاناة الحتمیة یرجع إلى الرغبات التی تمتلئ بها نفوسنا للحصول على أشیاء خاصة لنا أننا نرغب دائما فی شیء ما مثل: السعادة أو الأمان أو القوة أوالجمال أو الثراء....)أی أن سبب الشقاء وعدم السعادة هو الأنانیة الإنسانیة وحب الشهوات والرغبات
الحقیقة الثالثة :هی حقیقة التخلص من المعاناة ولا یتم الا بالکف عن التعلق بالحیاة والتخلص من الأنانیة وحب الشهوات فی نفوسنا وتسمى هذه الحالة (النیرفانا) أو الصفاء الروحی
الحقیقة الرابعة : هی أن طریق التخلص من الأنانیة والشهوات ومتاع الدنیا یوجب على الإنسان اتباع الطریق النبیل ذی الفروع الثمانیة وهی:
-الإدراک السلیم للحقائق الأربع النبیلة -التفکیر السلیم الخالی من کل نزعة هوى أو جموح شهوة أو اضطراب فی الأمانی والأحلام -الفعل السلیم الذی یسلکه الإنسان فی سبیل حیاة مستقیمة سائرة على مقتضى السلوک والعلم والحق -الکلام السلیم أی قول الصدق بدون زور أو بهتان -المعیشة السلیمة القائمة على هجر اللذات تماما والمتطابقة مع السلوک القویم والعلم السلیم -السلوک السلیم -الملاحظة السلیمة -الترکیز السلیم
[عدل]الحقائق النبیلة الأربع
مقال تفصیلی :الحقائق النبیلة الأربع
أثناء مرحلة تبشیره الأولى، قام بوذا بتعلیم أتباعه الحقائق الأربع النبیلة. وتختزل هذه الحقائق تعالیم العقیدة الأصلیة.
1- أولى هذه الحقائق هی المُعاناة: الحیاة الإنسانیة فی أساسها معاناة متواصلة، منذ لحظات الولادة الأولى وحتى الممات. کل الموجودات (الکائنات الحیة والجمادات) تتکون من عناصر لها دورة حیاة مُنتهیة، من خصائص هذه العناصر أنها مُجردة من مفهومی الأنا الذاتی والأزلیة، کما أن اتحادها الظرفی وحده فقط یمکن أن یُوحی بکینونة موحدة. تتولد الآلام والمعاناة من غیاب الأنا (راجع فقرة أناتمان) وعدم استمراریة الأشیاء، لذا فهی -المعاناة- ملازمة لکل دورةِ حیاة، حتى حیاة الآلهات (لم تتعارض البوذیة الأولى مع الهندوسیة وتعدد الآلهات) نفسها والملیئة بالسعادة، لابد لها أن تنتهی. بالنسبة لبوذا والذی کان یؤمن بالتصور الهندوسی لدورة الخلق والتناسخ (الانبعاث)، لا یشکل موت الإنسان راحة له وخلاصا من هذه الدورة.
2- الحقیقة الثانیة عن أصل المعاناة الإنسانیة: إن الانسیاق وراء الشهوات، والرغبة فی تلبیتها هی أصل المعاناة، تؤدی هذه الرغبات إلى الانبعاث من جدید لتذوق ملذات الدنیا مرة أخرى. تولدت هذه الرغبة نتیجة عدة عوامل إلا أن الجهل هو أصلها جمیعا. إن الجهل بالطبیعیة الحقیقة للأشیاء ثم الانسیاق وراء الملذات یُوّلِدان الجذور الثلاثة لطبیعة الشّر، وهی: الشهوانیة، الحِقد والوَهم، وتنشأ من هذه الأصول کل أنواع الرذائل والأفکار الخاطئة. تدفع هذه الأحاسیس بالإنسان إلى التفاعل معها، فیقحم نفسه بالتالی فی نظام دورة الخلق والتناسخ.
3- الحقیقة الثالثة عن إیقاف المعاناة: وتقول بأن الجهل والتعلق بالأشیاء المادیة یمکن التغلب والقضاء علیهما. یتحقق ذلک عن طریق کبح الشهوات ومن ثمة القضاء الکلی (نیرفانا) على ثمار هذه الأعمال (کارما)، والناتجة عن الأصول الثلاثة لطبیعة الشر. وحتى تتحقق العملیة لا بد من الاستعانة بالقدیسین البوذیین من الدرجات العلیا، وحتى ببوذا نفسه، والذی یواصل العیش فی حالة من السکینة التی لا یعکر صفوها طارئ.
4- الحقیقة الرابعة عن الطریق الذی یؤدی إلى إیقاف المعاناة: ویتألف الطریق من ثمان مراحل، ویسمى بالدَرْب الثُمانی النبیل، تمتد على طول هذا الطریق ثمان فضائل:
الفهم السوی،
التفکیر السوی،
القول السوی،
الفعل السوی،
الارتزاق السوی،
الجهد السوی،
الانتباه السوی
وأخیرا الترکیز السوی.
توزع هذه الفضائل إلى ثلاث أقسام: الفضیلة، الحکمة والتأمل. ویتم الوصول إلى کل واحد منها عن طریق وسائل مختلفة. أول هذه الوسائل هی اتباع سلوکیات أخلاقیة صارمة، والامتناع عن العدید من الملذات. تهدف الوسائل الأخرى إلى التغلب على الجهل، عن طریق التمعن الدقیق فی حقیقة الأشیاء، ثم إزالة الرغبات عن طریق تهدئة النفس وکبح الشهوات، وهی -أی الوسائل- تشتمل على عدة تمارین نفسانیة، من أهمها ممارسة التأمل (ذیانا)، لفترة طویلة کل یوم. عن طریق إعمال العقل فی جملة من الأفکار أو الصور، وتثبیتها فی الذهن، یمکن شیئا فشیئا أن یتحول العقل ویقتنع بحقیقة العقائد المختلفة للبوذیة، فیتخلص من الشوائب، والأفکار الخاطئة، والمناهج السیئة فی التفکیر، فتتطور بالتالی الفضائل التی تؤدی إلى الخلاص، وتتبد العادات السیئة المتولدة عن الشهوة. عن طریق اتباع هذه التمارین والتزام الأخلاق النبیلة یمکن للراهب البوذی أن یصل وفی ظرف زمنی قصیر (فترة حیاته) إلى الخلاص.
[عدل]الجواهر الثلاث
مقال تفصیلی :الجواهر الثلاث
عندما یعتنق شخص ما الدین البوذی علیه أن یعلن وبصریح العبارة أنه یلتمس لنفسه الملاذ ویتعوذ بالجواهر الثلاث (أعوذ ببوذا، بالدراما وبالسانغا)، ویتم ذلک أمام جمع من الرهبان البوذیین (سانغا)، وفق مراسیم وطقوس خاصة. حسب مفهوم البوذیة یتوجب على الشخص الطامح إلى الخلاص أن یلوذ بثلاث أشیاء أساسیة، والمعروفة بـ"الجواهر الثلاث" (راجع تریراتنا):
بوذا: والمقصود هنا الشخصیة التاریخیة المعروفة باسم "غاوتاما"، إلا أن هذا المفهوم یتسِع -حسب مذهب ماهایانا- لیشمل بوذاتٍ (جمع بوذا) آخرین یمکن التعوذ بهم؛
الدارما: وهی التعالیم التی ترکها بوذا -الشخصیة التاریخیة-، وتتلخص حسب ماهایانا فی نصوص الـ"سوترا" (راجع النصوص المقدسة)؛
السانغا: وهی طائفة الرهبان والراهبات، والمقصود هنا بعض الرهبان ممن نَذر نفسه لمساعدة الآخرین، ویٌطلق على بعضهم لقب "بودیساتفا".
الهدف الأول من طلب الملاذ هو التخفیف من العواقب والمعاناة التی تسببها الکارما، وهذا ما یطمع إلیه غالبا عامة الناس، إلا أن الهدف الأسمى یتمثل فی الوصل إلى حالة الاستنارة أو التیقظ والتحرر الکُلی من الکارما، وهذا حال الرهبان والراهبات..
[عدل]مفاهیم أساسیة

[عدل]الکارْما
مقال تفصیلی :کارما
یطلق لفظ کارما على الأفعال التی یقوم بها الکائن الحی، والعواقب الأخلاقیة الناتجة عنها. إن أی عملٍ، خیِّرا کان أو شّرا، وأی کان مصدره، فعل، قول أو مجرد إعمال فکرة، لا بد أن تترتب عنه عواقب، ما دام قد نَتَج عن وعی وإدراک مسبوق، وتأخذ هذه العواقب شکل ثمارٍ، تنموا وبمجرد أن تنضج تسقط على صاحبها، فیکون جزائُه إما الثواب أو العِقاب. قد تطول أو تقصر المدة التی تتطلبها عملیة نضوج الثمار (أو عواقب الأعمال)، غیر أنها تتجاوز فی الأغلب فترة حیاة الإنسان، فیتحتم على صاحبها الانبعاث مرة أخرى لینال الجزاء الذی یستحقه.
لا یمکن لکائن من کان أن ینال جزاء لا یستحقه، نظرا لأن الکارما تقوم على عدالة شاملة. یعمل نظام الکارما وفق قانون أخلاقی طبیعی قائم بذاته ولیس (کما فی الأدیان الأخرى) تحت سلطة الأحکام الإلهیة. تتحدد وفقا للکارما عوامل مثل المظهر الخارجی، الجمال، الذکاء، العمر، الثراء والمرکز الاجتماعی. حسب هذه الفلسفة یمکن أن لکارماتٍ مختلفة ومتفاوتة، أن تؤدی فی النهایة إلى أن یتقمص الکائن الحی شکل إنسان، حیوان، شبح أو حتى إحدى شخصیات الآلهات الهندوسیة.
[عدل]الآلهة
کما جردت البوذیة الموجودات من مفهوم الأنا فقد جردت الکون من مفهوم الخالق الأزلی -مصدر خلاص الجمیع-. لا تعارض فی البوذیة مع فکرة وجود آلهات عدة، إلا أنها رفضت أن تخصص لها مکانة فی عقیدتها. تعیش الآلهات حیاةً طویلة وسعیدة فی الفردوس، ومع هذا فهی معرضة للمواقف صعبة، على غرار ما یحصل للکائنات الأخرى. یمکن لها أن تخوض تجربة الممات ثم الانبعاث من جدید فی کینونة أقل شأنا. لیس للآلهة یدٌ فی خلق الکون، کما لا یمکنها التحکم فی مصیر الکائنات الحیة. ترفض البوذیة الصلوات والأضاحی التی تخصص لها. من بین الأشکال التی یمکن تقمُصها بعد الانبعاث ترى البوذیة أن الحیاة الإنسانیة أفضلها على الإطلاق، رغم أنها من درجة أعلى إلا أن انشغال الآلهات بملذاتها الشخصیة یشغلها عن طلب التحرر. فقط الکائنات الإنسانیة تتوفر فیها المزایا التی تؤهلها إلى بلوغ التیقظ (الاستنارة) ومن ثمة التحرر.
[عدل]النیرفانا
مقال تفصیلی :نیرفانا
الهدف الأسمى حسب البوذیة هو التحرر التام عبر کَسر دورة الحیاة والانبعاث، والتخلص من الآلام والمعاناة التی تحملها خلال حیاته. وبما أن الکارما هی عواقب الأفعال التی یقوم الأشخاص، فلا خلاص للکائن ما دامت الکارما موجودة.
یستعمل لفظ "نیرفانا" لوصف حالة التیقظ التی تخمُد معها نیران العوامل التی تسبب الآلام (الشهوة، الحقد والجهل). لا یحدُث التبدد الکلی للکارما عند بلوغ النیرفانا، یمکن وصف هذه الحالة بأنها بدایة النهایة فی طریق الخلاص. النیرفانا حالة من الوعی والإدراک لا یمکن تعریفها ولا حتى فهمها، بعد أن یصلها الکائن الحی، ویُصبح متیقظا، یستمر فی العیش ومع الوقت یقوم بتبدید کل الکارما الخاصة به، حتى یبلغ عند مماتِه "النیرفانا الکاملة" -parinirvana- (التبدد الکُلی للکارما). عندما یموت هؤلاء الأشخاص فإنهم لا یُبعثون -فقد استنفذت الکارما-، ولا یمکن لأیٍ کان أن یستوعب حالة الطوبى الأزلیة التی یبلغونها (حسب أقوال بوذا نفسه).
نظریا على الأقل، یمکن لأی کان أن یبلغ حالة النیرفانا، إلا أن تحقیقها یبقى مقصورا على أفراد طائفة الرهبان. بعد أن یمر الشخص على کل المراحل فی الدرب الثمانی النبیل، ویتوصل إلى حالة الیقظة (الاستنارة)، یحظى بمکانة رفیعة بین قومه ویطلق علیه فی التقالید البوذیة -للتیرافادا- لقب "أرهانت" (arhant).
بالنسبة للأشخاص الآخرین والغیر قادرین على بلوغ الغایة النبیلة، علیهم بالاکتفاء بتحسین الکارما الخاصة بهم، علهم یحظون بحیاة أفضل بعد الانبعاث. عادة ما یکون هذا مطلب أفراد الطائفة البوذیة من غیر الرهبان (العلمانیین أو الناس العادیین)، یأمل هؤلاء أن یصبحوا یوما من أفراد "السانغا" (مجتمع الرهبان البوذیون)، وأن یعیشوا حیاة تؤهلهم للوصول إلى حالة التیقظ. للوصول إلى النیرفانا، یجب اتباع سلوکیات أخلاقیة هی خلیط من حیاة العزلة وانطواء على الذات. تتطلب هذه الأخیرة ممارسة أربع فضائل، والتی تسمى "قصر البراهما": الإحسان، الإشفاق، التفکیر الإیجابی، والرزانة. تساعد هذه الممارسات على انبعاث إیجابی (حیاة أفضل). یتوجب على الأشخاص القیام بأعمال اجتماعیة جلیلة، وبالأخص تجاه الرهبان البوذیین (الصدقات)، وکذا الالتزام بالقواعد الخمس التی تشکل أساس الممارسات الأخلاقیة للبوذیة:
الکف عن القتل،
الکف عن أخذ ما لم یُعطى له،
الکف عن الکلام السیئ،
الکف عن السلوکیات الحِسیة المُشینة،
الکف عن تناول المشروبات المُسْکِرة والمخدرات.
بإتباع هذه التعالیم یمکن القضاء على الأصول الثلاثة للشرور: الشهوانیة، الحِقد والوَهم.
[عدل]أناتمان أو عقیدة اللا-أنا
تنقسم الکائنات إلى خمس مفاهیم -حسب البوذیة-: الهیئة (الجسمانیة)، الحواس، الإدراک، الکارما والضمیر. الإنسان هو مجرد اتحاد زمنی طارئ لهذه المفاهیم، وهو معرض بالتالی للـ"لا-استمراریة" وعدم التواصل، یبقى الإنسان یتحول مع کل لحظة جدیدة، رغم اعتقاده أنه لا یزال کما هو. ترفض البوذیة الفکرة القائلة بأن هذه الأقسام -أو المفاهیم-، یمکن اعتبارها کینونة موحدة وروحا قائمة بذاتها (أتمان)، وتعتبر أنه من الخطأ التصور بوجود "أنا ذاتیة"، وجعلها أساس جمیع الموجودات التی تؤلف الکون. یعتقد بوذا أن عقیدة کهذه یمکن أن تؤدی إلى الأنانیة، فتنجم عنها الرغبة التی تولد الآلام. وعلیه فقد قام بتعلیم عقیدة الـ"لا-أنا" (أناتمان). یقول بوذا أن الکینونة تحددها ثلاثة عناصر: الـ"لا-أنا" (أناتمان)، الدیمومة العارِضة -سریعة الزوال- (أنیتیا) والآلام (دوکا).
أوجبت عقیدة الـ"لا-أنا" على بوذا أن یعید شرح التصور الهندوسی لدورة الحیاة والتناسخ (عجلة الحیاة والمسماة "سامسارا")، فکانت عقیدة "التوالُد المُحدَد" (المشروط)، وتتلخص الفکرة فی أن مجموعة من الأحداث الدوریة -تکرر مع کل دورة جدیدة-، وهی اثنی عشر عاملا یرتبط کل منها بالآخر، هی التی تساهم فی الظروف التی تولد الآلام -ولیس "الأنا الذاتیة"، بما أنه نفى وجودها-. إن تسلسل هذه الأحداث یُبیّن کیف تنشأ انطلاقا من الجهلِ ترکیباتٌ نَفسانیة والتی تصبح بدورها المُسببات التی تؤدی إلى تشغیل الحواس والوظائف العقلیة. ومن هنا یتولد الإحساس المسئول عن الشعور بالرغبة والتعلق بالحیاة. تقوم هذا السلسلة بتفعیل وتشغیل عملیة التناسخ، فتنطلق دورة تتجدد باستمرار، حیاة فشیخوخة فموت. عن طریق هذه السلسلة من الأسباب تنشأ علاقة بین الکینونة الآنیة والکینونة الآتیة (إن تصور البوذیة للحیاة على أنها فیضٌ طارِئ تَشَکَل بعد اجتماع عدة عوامل، یتعارض مع فکرة انبعاث نفسِ الکائن الحی فی کل مرة!). عن طریق ممارسة التأمل یتم اجهاد هذه الترکیبات النفسانیة، ومن ثمة إیقاف مسببات الآلام، والوصول إلى الخلاص والتحرر (الخروج من دورة التناسخ). کما جردت البوذیة الموجودات من مفهوم الأنا فقد جردت الکون من مفهوم الخالق الأزلی -مصدر خلاص الجمیع-.
[عدل]السَّلات الثلاث والکتابات المقدسة الأخرى



نسخة محفوظة فی تایلند لبعض الفقرات من سوترا بیتاکا: کتبت على غرار النسخة الأصلیة بلغة بالی القدیمة، وفوق رقائق تتخذ من خشب البابمو
کانت التعالیم التی دُونت أثناء المجامع البوذیة الأولى یتِم تناقلها بطریقة شفهیة، حتى تقرر فی القرن الأول قبل المیلاد تدوینها بطریقة نهایة. اختارت کل مدرسة لغة معینة لتدون بها هذه التعالیم، وکانت اللغة السنسکریتیة (بلهجاتها العدیدة) اللغة الطاغیة. لم یتبق الیوم إلا بعض القطع المتناثرة من المخطوطات الأولى. بالإضافة إلى النسخ بالسنسکریتیة تتواجد نسخة أخرى کتبت بلغة بالی، وهی لغة هندیة قدیمة، تعتبر هذه الأخیرة النسخة الکاملة الوحیدة المحفوظة للتعالیم بوذا الأصلیة، ویُطلق علیها أتباع مذهب "تیرافادا" تسمیة "قانون بالی".
تم ترتیب الکتابات البوذیة التی کتبت فی الفترة الأولى فی ثلاث مجموعات، عرفت باسم "تریباتاکا" (Tripitaka) أو "السَّلات الثلاث":
سوترا بیتاکا (Sutra Pitaka): وهی مجموعة الکتابات الأصلیة، وتتضمن الحوارات التی دارت بین بوذا ومُرِیدیه. قُسمت بدورها إلى خمس مجموعات: (1) النصوص الطویلة، (2) النصوص المتوسطة الطول، (3) النصوص المَجمعة، (4) نصوص متنوعة ثم (5) مجموعةٌ من النصوص المختلفة الأخرى. وتتضمن المجموعة الأخیرة روایات کثیرة عن الکینونات السابقة التی عرفها بوذا التاریخی، بالإضافة إلى بعض القصص المختصرة عن التعالیم التی تتعرض إلى الأخلاق وکیفیة ضبط النفس، ویستحب الناس هذه القصص کثیرا، نظرا للعبر التی تتضمنها.
فینایا بیتاکا (Vinaya Pitaka): وهی الکتابات التی تتعرض للجانب التنظیمی والأخلاقی لحیاة الرهبنة، وتتضمن حوالی مائتین وخمس وعشرون قاعدة، حول سلوک الرهبان والراهبات البوذیات. رتبت هذه القواعد حسب حجم الضرر الذی یترتب عن ترکها وعدم الأخذ بها، کما أرفقت بقصة تحکی أهمیتها.
أبهیدارما بیتاکا (Abhidharma Pitaka): وتتضمن مناقشات فی الفلسفة، العقائد وغیرها من الموضوعات التی تمس العقیدة البوذیة. قسمت إلى سبعة اقسام یتضمن کل منها تقسیمات للظواهر النفسانیة، وتحلیلات متعددة لظواهر ما وراء الطبیعة. نظرا لطبیعة المواضیع التی تتعرض لها هذه الکتابات، فقد نفرَ منها عامة الناس، واقتصرت دراستها على بعض الرُهبان المُتمکنین.
بالإضافة إلى السَّلات الثلاثة، هناک نصان أساسیان فی عقیدة "التیرافادا"، رغم أنها لا یُصنفان ضمن النصوص الأساسیة. (Milindapanha) أو (أسئلة الملک میلیندا)، ویرجع إلى القرن الثانی للمیلاد، وتمت صیاغته فی شکل أسئلة وأجوبتها، تتعلق بجوهر العقیدة البوذیة. ثانی هذه الکتابات والمعروف باسم (Visuddhimagga)، قام بکتابته الراهب بوداغویا (Buddhaghosa) فی القرن الخامس للمیلاد، ولخص فیها الأفکار البوذیة بالإضافة إلى شرحه إلى کیفیة ممارسة التأمل.
یَعتقد أتباع مذهب "تیرافادا" أن السَّلات الثلاث، تتضمن خلاصة أقوال وتعالیم "سیدهارتا غاوتاما" التی استوعبتها وحفظتها ذاکرة أتباع. على أن مذهب ماهایانا الشمالی لا یکتفی فقط بالتعالیم التی ترکها بوذا التاریخی. بعد أن انقسم أتباع البوذیة الأوائل إلى مذاهب وفِرق، أضافت هذه الجماعات إلى السلات الثلاث العدید من النصوص الأخرى. رغم أن هذه الکتابات أنجزت بعد الفترة التاریخیة الأولى للبوذیة، إلا أن أتباع المذهب الشمالی (ماهایانا)، یَعتبرون أنها لا تقل أهمیة عن النصوص الأصلیة. وتعتبر "سوترا لوتس الشریعة الحَقَانِیة" (Saddharmapundarika Sutra) من أهم هذه الکتابات.
[عدل]حیاة الرهبان وعامة الناس



أحد الرهبان البوذیین یقرأ فی لوح خشبی أجزاء من کتاب سوترا الماهایانا، فی أحد الأدیرة بالتبت
[عدل]سانغا: الرهبان والحیاة فی الأدیرة
منذ الأیام الأولى لظهورها شعر أتباع العقیدة البوذیة بحاجتهم إلى أن ینتظموا، فتشکل ما یعرف بالـ"سانغا"، وهو الاسم الذی أُطلِق على هذا التنظیم الاجتماعی الجدید. اعتزل البوذیون الأوائل حیاة العامة حتى صار مجتمعهم ذو طبیعة رهبانیة خالصة. قاموا بحلق رؤوسهم واختصروا لباسهم فی قطعة قماش واحدة ذات لون برتقالی فاقع. ظل اعتماد هذا المظهر سائدا منذ تلک الأیام الأولى وأصبح الیوم علامة فارقة تمیزهم. اتبع الرهبان البوذیون حیاة التِرحال فی بدایة الأمر، وکانوا یتجمعون مرة واحدة فی السنة وذلک عند حلول موسم الأمطار والفیاضانات وتعذر السفر نظرا للمشقة الکبیرة، ومع مرور السنین ترکوا حیاة التِرحال وابتنوا لأنفسهم مقراتٍ دائمة حتى یؤووا إلیها. تُدبر کل طائفة أمرها بنفسها، وبصفة مستقلة عن الطوائف الأخرى، ویتم اتخاذ القرارات بصفة جماعیة. کانت الحیاة الرهبانیة تنظَّم وِفْق نصوص "فینایا بیتاکا" (Vinaya Pitaka) (راجع: السَّلات الثلاث). یتم کل أسبوعین عقد اجتماع یضُم جماعة منتخبة من الرهبان، تقوم هذه المجموعة بقراءة القواعد الخاصة التی جاءت بها کتابات "فینایا"، ویقوم المذنبون أثناء الجلسة بالاعتراف علنا بکل المخالفات التی ارتکبوها.
لم یکن سانغا (أو مجتمع الرهبان) حکرا على الرجال فقط، وقد خرجت البوذیة فی منحاها هذا عن الأعراف التی سادت فی الدیانة الهندوسیة. عادة ما یکون الرهبان أو الراهبات -حسب مذهب تیرافادا- عُزابا، یکسبون قوت یومهم عن طریق طلب الصدقة من العامة، ورغم أن هذه العادة تبدوا مستهجنة بعض الشیء إلا أنها ظلت ملاصقة لتاریخ الرهبان البوذیة منذ أیام بوذا. وحدها مدرسة "زن" -أو "تشان"- تحظر على رُهبانها الارتزاق بهذه الطریقة، فأوجبت علیهم بدل ذلک العمل فی الحقول لکسب قوتهم الیومی. تُعتبر المدارس البوذیة فی الیابان أکثر تفتُحا من غیرها، فمدرسة "شین"، تسمح لرهبانها بالزواج وتأسیس عائلة. عادة ما یتولى الرهبان البوذیین إدارة مراسیم الجنازة، کما یقودون الاحتفالات التی تنظم على شرف بعض الموتى، ویتم فیها تِعداد خصالهم الحمیدة والأعمال الخیِّرة التی أنجزوها أثناء حیاتهم.
[عدل]الحیاة العامة، العبادة والمظاهر الاحتفالیة


ستوبا بالقرب من لاسا فی التبت: غالبا ما تحتوی هذه الأبنیة على بقایا وآثار لبوذا، یتبرک بها الناس
بالإضافة إلى الرهبان، یُشکل جمهور الناس فی البلدان الآسیویة القِطاع الأکبر من أتباع البوذیة. فیما یُمارس الرهبان طقوسهم الدینیة بطریقة جماعیة، یَطغى الجانب الفردی على ممارسات الجمهور. رغم اختلافهما فی الواجبات وما یترتب عن ذلک، یشترک الجمهور والرهبان فی تلاوتهم لصیغة الملاذات الثلاث : "أعوذ ببوذا، بدارما وبسانغا"، وذلک أثناء أداءهم للصلوات.
تختلف بعض مظاهر التبجیل والاحتفال ببوذا والقدیسین تبعا للمذهب والبلاد، فرغم أن أتباع مذهب "تیرافادا" لم یرفعوا بوذا التاریخی إلى درجة الألوهیة، إلا أنهم خصصوا له بناءات خاصة تدعى "ستوبا" وهی أبنیة على شکل قباب، توضع بداخلها لوازم وآثار مختلفة ترجع إلى بوذا. یقوم الأتباع بالمشی حول مبنى الـ"ستوبا" فی اتجاه عقارب الساعة، حاملین معهم زهورا وبعضا من عیدان البخور، کدلالة على احترامهم للمکان.
تحتفظ أماکن متفرقة ببعض الآثار لبوذا، على غرار معبد "کاندی" فی سریلانکا، والتی یضُم فی صومعته سِنا یُقال إنها تعود لبوذا، ویحتضن المکان احتفالا کبیرا یقام سنویا بمناسبة ذکرى میلاده. یُعتبر یوم میلاد بوذا أهم مناسبة احتفالیة فی الرزنامة البوذیة، یُطلق على المناسبة فی مذهب تیرافادا اسم "فایساکا" (Vaisakha) وتقام الاحتفالات التی تصاحبها على مدار الشهر الذی یلی هذا التاریخ (تاریخ مولد بوذا). ثانی أهم مناسبة فی البلدان التی یسود فیها المذهب الأخیر -تیرافاد-، ویطلق علیها اسم "بیریت" (pirit)، یتم فیها تلاوة نُصوص مختارة من قوانین بالی (راجع النصوص المقدسة) حتى تطرد الأرواح الشریرة ویشفى المرضى، کما یتم فیها مُبارکة الأعمال الخیِّرة وغیرها.
تکتسی الطقوس والمراسیم أهمیة أکبر لدى أتباع مذهب ماهایانا (الصین والیابان). یتم تعلیق صور مختلفة لبوذا ولشخصیات مقدسة فی مذابح المعابد وفی مخادع البیوت، وتتخذ کوسیلة للتبرک. تتم العبادة عن طریق أداء الصلوات وترتیل بعض النصوص المقدسة بطریقة جَهْورِیة، کما یتم تقدیم بعض القرابین من فواکه وزهورٍ وبخور. تُعتبر مناسبة "أولامبانا" (Ullambana) أبرز المظاهر الاحتفالیة البوذیة وتحظى بشعبیة کبیرة فی الصین والیابان، یَعتقد الأَتباع أنه وفی هذا الیوم تفتح أبواب العالم الآخر، ویسمح للموتى بزیارة أقربائهم الأحیاء، ویقوم هؤلاء بدورهم بتقدیم القرابین عرفانا لهم.
[عدل]التاریخ والانتشار

[عدل]المجامع البوذیة الأولى
رغم إلحاح أتباعه علیه إلا أن بوذا توفی من غیر أن یُزکی شخصاً یتولى شؤونهم، وصَأهم بالعمل على طلب الخلاص. کانت التعالیم الشفویة أهم ترکة خلفها بوذا وراءه، أحس أتباعُه بالفراغ الذی ترکه رحیله، فقرروا أن ینتظموا فی طائفة واحدة حتى یحافظوا على هذه الترکة. جریاً على هذا المبدأ عقد أتباع البوذیة الأوائل عدة اجتماعات لبحث المسائل المختلفة التی تتناول عقیدتهم. یعتبر المؤرخون أن أربع مجامع فقط یمکن اعتبارها أساسیة.
تم عقد أول مجمعٍ بعد وفاة بوذا بفترة قلیلة فی "راجغیر" (الهند) عام 477 ق.م. قام الحاضرون بتلاوة التعالیم الشفویة التی ترکها بوذا، واتفقوا فیما بینهم على مضمونها، کما ناقشوا المنهج الأمثل فی الحیاة الواجب اتباعه عند اختیار حیاة الرَّهبنة.
بعد حوالی قرن من التاریخ الأول عقد المجمع الثانی فی "فایسالی" (ولایة بیهار-الهند)، کان هدفه توضیح وجهات نظر اتجاه بعض التصرفات التی تطبع الحیاة الیومیة على غرار استعمال النقود، استهلاک الخمر، بالإضافة إلى بعض الأمور وکذا البدع الجدیدة التی استحدثتها إحدى طوائف الرهبان. اختتمت الجلسات بعدا أن تم الإجماع على منافاة هذه التصرفات لروح البوذیة. یعتقِد البعض أنه وأثناء عقد هذا المجمع ظهرت ولأول مرة علامات الانقسام بین الأتباع ذوی توجهات مختلفة. تُشِیر المصادر التاریخیة التی دُوِنت فی تلک الفترة إلى خلاف نَجم بین أعضاء المجلس الکبیر (ماهاسانغیکا) ومجلس القدماء (ستارفیرا)، بعد أن أبدى الأخیرین مواقف متشددة وصارمة اتجاه التصرفات والبدع الجدیدة. لم یکن لهذه الخلافات تبِعات فوریة فی حینها، إلا أنه وبعد مرور سبعٍ وثلاثین عاماً منذ ذلک التاریخ، أخذت الخلافات تتفاقم، کانت المواضیع محل الخلاف متنوعة، وتشمل الجوانب المتعلقة بتنظیم الأدیرة، تفسیر بعض المسائل العقائدیة، کیفیة معاملة جمهور الناس بصفتهم لا ینتمون إلى مجتمع الرهبان وغیرها من المسائل. فی مثل هذه الظروف تم عقد مجمع آخر، ونظرا لاتساع الهُوة بین الأطراف المتنازعة تقرر الإعلان وبصفة رسمیة عن انقسام الطائفة البوذیة للمرة الأولى فی تاریخها.
انشطر أتباع البوذیة بعد المجمع الثانی إلى جماعات وطوائف عِدة (تعرف بالمدارس التقلیدیة، وبلغ عددها ثمانیة عشر مدرسة)، اختلفت کل واحدة مع الأخرى فی المسائل العقائدیة، الفلسفیة، والتنظیمیة وغیر ذلک. اندثرت أغلب المدارس التقلیدیة الأولى ولم یتبق منها الیوم إلا واحدة فقط، وتعرف باسم "تیرافادا" وهو المذهب السائد فی الهند وسائر البلدان المُطلة على خلیج البنغال.
کان المجمع الثالث للبوذیة حدثا استثنائیا فی تاریخ البوذیة، فقد تم عقده فی "باتالیبورتا" (عاصمة إقلیم بیهار فی الهند) فی القرن الثالث قبل المیلاد، وتحت إشراف الملک أشوکا، أعظم ملوک دولة "ماوریا"، والتی شملت مساحتها کل بلاد الهند وباکستان تقریبا (هندوستان). من أهم النتائج التی ترتبت عنه، طرد العدید من أشباه الرُهبان والمنافقین الذین التحقوا بالـ"سانغا" (الاسم الذی یطلق على مجتمع الرُهبان) بعد أن قدَم الملک أشوکا دعمه لهم. تم التشدید على محاربة البدع الجدیدة المتحدثة، وإقصاء کل الذین کانوا وراءها. أثناء هذا المجمع تم الانتهاء من کتابة النصوص المعروفة باسم "تیربیتاکا" أو "السَّلات الثلاث" (راجع النصوص المقدسة)، کما عرفت العقیدة الأساسیة (والمقصود هنا الدارما أو التعالیم) والقواعد السلوکیة التی یقوم علیها مُجتمع الرهبان، بعض التعدیلات بعد أن انضافت إلیها مجموعة من المفاهیم الفلسفیة، عرفت باسم "أبیردارما" (abhidharma). سمح هذا المجمع للبوذیة ولأول مرة أن تعرف طریها إلى الانتشار خارج رقعتها الأصلیة، عندما قرر المجتمعون إرسال مجموعة من الأشخاص إلى البلدان المجاورة بهدف الدعوة إلى الدین الجدید.
عقد مجمع رابع تحت أشراف الملک "کانیشکا"، فی جَلندار (ولایة جامو-کاشمیر) عام 100 بعد المیلاد. کان الهدف منه التقریب بین أهم تیارین فی البوذیة، "تیرافادا" و"ماهایانا"، إلا أن اتباع المذهب الأول رفضوا لاحقا الاعتراف بما جاء فیه.
[عدل]مواضیع ذات صلة

الباغودا
الدالای لاما
[عدل]وصلات خارجیة

هناک المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: بوذیة
سؤال جید , جواب جید , حول البوذیة
Orange Tip Editions Buddhism in everyday life
(یوتیوب) Current Japanese Buddhism
Religion and Spirituality: Buddhism at Open Directory Project
Buddhism — objects, art and history. Asia. Victoria and Albert Museum. تاریخ الولوج 2007-12-06.
Buddhist texts at Sacred Texts.com
Ethical Democracy Journal – Notes on Budhism
Buddhism in various languages
The Future of Buddhism series, from Patheos
تصنیفان: دین بوذیة
قس مصری
البوذیه ، دین و نظام فلسفى و اخلاقى اسسه بوذا ( المتنور ) ما بین 563 و 483 ق.م. البوذیه لیها علاقه بالبراهمیه لکن بترکز على الحیاه المسالمه الخیره البعیده عن الشر و أذیة الناس و الحیوانات بالفعل أو بالقول ، و انکار الذات ، و ظبط العواطف ، و التحکم فى الرغبه ، اکتر من الترکیز على الطقوس و الشعایر المظهریه. بوذا اعلن مبدأ إن الوجود ألم سببه الرغبه أو الشهوه و إن الألم بیزول لما تتوقف الرغبه. و للتخلص من الرغبه حطت البوذیه تمن نقط بتتعلق بصحة العقیده ، و العزیمه ، و المسالمه ، و الکلام ، و السلوک ، و الحیاه العامه ، و بذل المجهود ، و التأمل و التعقل. البوذیه بتهدف لتخلیص الانسان من الوجود المقید ، و الوصول للفنا ( نرفانا ). نشئت عن البوذیه مذاهب زى الزن اللى انتشر فى الیابان. البوذیه دین مسالم خیر بیتعایش المؤمنین بیه مع العالم و الناس فى سلام و موده و ما بیعتدوش على حد و لا بیمیلوا لأذیة حد من دینهم أو مش من دینهم.

[تعدیل]شوف کمان

هندوسیه
جاینیه
فیه فایلات فى تصانیف ویکیمیدیا کومونز عن:
بوذیه

تصانیف: ادیان بوذیه
قس ترکی آذری
Budda, Himalaya ölkəsinin zadəgan, kral ailəsində doğulub. Hələ uşaq ikən Asita adında yaşlı və hikmətli bir adam sarayı ziyarət edir. Ruhani bir insan olan Asita Buddanın atasına oğlunun bəşəriyyətin xilaskarı olacağını müjdələyir.


Qautama Budda, bizim eranın I əsri, Qandhara
Sonradan Budda Şahzadə Qautama adını alır. Atası sevimli oğlu üçün hər cür həyat şəraitini, rahatlığı təmin edir. Oğlunun yaxşı bir kral olmasını istəyirdi. Amma Qautama (Budda) dünyəvi zövqün rifah mənbəyi üçün yetərsiz olduğunu anlayırdı. Bir gün yaşlı sonra xəstə və daha sonra ölən bir insanı görür. O anda anlayır ki, insan oğlu bu dünyada əzablar çəkir və sonda ölür. Başa düşür ki, mənəvi rahatlığın əldə olunması üçün digər insanları xoşbəxt etmək lazımdır. Budda həqiqi mənəviyyatı araşdırmaq üçün evini, həyat yoldaşını və uşağını tərk edir. Əvvəlcə uzaq bir meşəyə gedərək özünü yemək və komfortdan məhrum edir. Amma bu ona kömək olmur. Anlayır ki, bədən zəif düşəndə ağıl gücü də zəifləyir. Hindistanda Budhi ağacının altında ikən Budda qəlbinin aydınlandığını hiss edir (hansı ki, biz buna vəhy, Allahla əlaqə deyirik) və o gündən insan oğlunu iztirablardan xilas etmək üçün Missiyasına başlayır. İnsanlara ruh və düşüncələrini təmizləmələrini, ehtiras və pisliklərdən uzaqlaşmağı, iztirab dolu bu dünyanı mənəvi şadlıq və xoşbəxtlik üçün bir hazırlanma yeri olduğunu deyirdi.
O şər qüvvəyə Mara adını vermişdi, nəfsin pis istəklərinin üzərində qalibiyyət Mara üzərində qalibiyyət idi.
Öz mənəvi təlimləri ilə milyonlarla insanın ruhani məziyyətlər əldə etməsinə kömək etdi. Buddanın dövründə ölkəsinin xalqı Tanrı mövzusunda bir-biri ilə münaqişə edirdi. Onlar üçün bir çox qadın və kişi, Tanrı və Tanrıçalar var idi. Budda deyirdi ki, Allaha gedən yol Onun Məzhərini (Elçisini) tanımaqdan keçir. Xalqın Tanrı mövzusunda münaqişə etməsini istəməzdi. O ağıllı bir insan idi. Tanrı mövzusunda münaqişələrdən qaçmaq üçün çox vaxt susdu, amma insanlara Allah Elçilərinə, Məzhərlərinə itaətin vacibliyini xatırladırdı. Bu şəkildə milyonlarla insanı birləşdirməyi bacardı. O belə deyirdi: " Heç kim Brahman və ya Outkast olaraq doğmaz. İnsan davranışları ilə Brahman və Outkast olar." (Yəni insan yüksək mənəvi səviyyədə doğulmaz, bu məqama əməlləri ilə çatar) Onun bu dünyanı tərk etməsindən azacıq əvvəl dininin yavaş-yavaş yox olacağından qorxan ardıcıllarına vəd verərək belə dedi: "Yer üzünə gələn ilk Budda olmadığım kimi sonuncusu da deyiləm. Vaxt yetişəndə, insanlara yol göstərmək üçün, müqəddəs, ehtişamlı,aydınladılmış,dünyanı bilən, insan oğlunun bənzərsiz rəhbəri (yol göstərəni), mələklərin və ölülərin Hökmdarı olan başqa bir Budda yer üzündə zühur edəcəkdir. O, mənim sizlərə öyrətdiyim əbədi həqiqətlərin eynisini öyrədəcəkdir. Dini sizlərə təməlində, zirvəsində, məqsədlərində, ruh və sözlərində ehtişamlı (izzətli) olaraq var edəcəkdir. İndi mənim, dinimi açıqladığım kimi, müqəddəs, mükəmməl və təmiz olan dinini açıqlayacaqdır. Mənim möminlərim yüzlərcədirsə, onunkilər minlərlə olacaqdır"
Bu vəd, Budda ardıcıllarına yer üzündə yalnız qalmayacaqlarını və başqa bir qüdrətli Budda (yəni yeni zühur) tapacaqları ümidini verdi.
Din ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Kateqoriyalar: Din qaralamalarıBuddizm
قس اردو
بدھ مت ایک مذہب اور فلسفہ ہے جو مختلف روایات، عقائد اور طرز عمل کو محیط کیا ہوا ہے، جس کی زیادہ تر تعلیمات کی بنیاد سدھارتھ گوتم کی طرف منسوب ہیں، عام طور پر بدھا (سنسکرت "ایک جاگت") کے نام سے بھی جانا جاتا ہے۔دنیا کے بڑے مذاہب میں سے ایک مذہب بدھ مت بھی ہے۔ بدھا کچھ چوتھی سے پانچوی صدی قبل مسیح کے درمیان شمال مشرقی بر صغیر میں رہتے تھے اور تعلیمات دیتے تھے۔ انہیں بدھ مت لوگ "ایک جاگت" یا "روشن خیال ٹیچر" کے نام سے مانتے ہیں۔ انھوں نے حیات احساسی کو مشکلات سے نجات حاصل کرنا،نروانہ کو حاصل کرنا اور تکلیف اور دوسرے جنموں کی مشکلات سے بچنا سکھایا


سدھارتھ گوتم کا بت بودھگیا، بھارت
فہرست [دکھائیں]
[ترمیم]چار اہم صداقتیں

زندگی دکھ ہی دکھ ہے
دکھ کا سبب خواہشاتِ نفسانی ہیں۔
خواہشاتِ نفسانی کو قابو کر لیا جائے تو دکھ کم ہو جاتا ہے۔
خواہشاتِ نفسانی کا خاتمہ کرنے کے لیے مقدس ہشت اصولی مسلک پر چلنا چائیے۔

اس مسلک میں راسخ عقیدہ، راست عزم (ترک خواہشات نفسانی اور اہنسا وغیرہ) راست گفتاری، راست روی، کسب حلال، کوشش صالح، نیک نیتی یا راست بازی اور حقیقی(Right Ecstasy) شامل ہیں۔

[ترمیم]عقیدے کی تفصیل

دیندار کی منزل مقصود یہ ہے کہ وہ وجود کی قید سے نکل کر راہا راحت عدم وجود (نروان) میں پہنچ جائے۔ فرد ایسے عناصر سے بنا ہے جو اس سے پہلی موجود تھے اور جو اس کے مرنے کے بعد منتشر ہو جائیں گے۔ اور جو دوبارہ تقریباً اسی شکل میں مرتب کیے جا سکتے ہیں۔ آدمی اسی آواگون کے چکر سے نکلنے کے لئے مذہبی زندگی کے ذریعے کوشش کرتا ہے۔
[ترمیم]بدھ مت کے کچھ خصوصی اجزاء

[ترمیم]کرم یا کرما
لفظی معنی کام یا عمل کے ہیں۔ پت انسان کی زندگی پر بلکہ ہر زندہ جان کی زندگی پر اس کے اپنے اعمال کا اثر ہوتا ہے، خصوصاً دکھ کا سبب ہمیشہ انسان کے اپنے غلط یا مضر اعمال ہوتے ہیں۔ گوتم بدھ کا کہنا ہے کہ دکھ سے نجات موجودہ دنیا کے دائرۂ تکلیف میں حاصل کرنا ناممکن ہے۔ [1]
[ترمیم]اینتیہ
دنیا فانی ہے اسکا ثبوت اس بات میں ہے کہ وہ چیزیں جن سے ہم خوشی کی توقع کرتے ہیں مثلاً شہرت، اقتدار، بندھن اور پیسہ آخر کار دکھ کا باعث بنتے ہیں۔ [2]
[ترمیم]اودیہ
بے حسی۔ بنیادی طور پر انسان حقیقت سے محروم ہے اور اپنی زندگی بے حسی میں گزارتا ہے۔ اس کا نتیجہ بھی دکھ ہے اور دکھ سے نجات پانے کے لئے اور نروان حاصل کرنے کے لئے انسان کو آگاہی کی تلاش کرنا ہو گی۔
[ترمیم]بدھی
اس آگاہی کا نام بدھ یا بدھی ہے۔ [3] سدھارتھ گوتم بدھ مت کے پہلے بدھ ضرور تھے لیکن ان کے بعد بھی کئی لوگ بدھ بن چکے ہیں۔ اس مذہب کے پیروکار نہ صرف گوتم بدھ بلکہ اور بدھوں کے طریقے کی بھی پیروی کرتے ہیں۔
[ترمیم]ارہٹ
وہ ذات جو دنیاوی بندھنوں کو مکمل طور سے چھوڑ کر نروان حاصل کر لیتا ہے۔
[ترمیم]بدھ مت کے مذاہب

[ترمیم]مہایانا
اس مذہب کے مطابق زندگی کا مقصد نروان کی تلاش ہے اور دائرۂ تکالیف سے نجات ہے۔ اس کی کھوج میں کئی نیک افراد اپنی زندگی گزارتے ہیں تا کہ وہ خود بدھ بن سکیں۔ بدھ بننے کے بعد ان افراد کا فرض اور مقصد اور لوگوں کو انتیہ کا احساس دلانا ہے۔ ان افراد کو "بدھی ستوا" کہتے ہیں۔ یہ نروان حاصل کر سکتے ہیں لیکن گوتم بدھ کی طرح اپنے نروان کی قربانی دے کر وہ اوروں کو نروان کے راستے پر چلاتے ہیں۔ اس مذہب کے پیروکار تبت، منگولیا، کوریا، جاپان، ویتنام اور چین میں پائے جاتے ہیں۔ [4]
[ترمیم]تھیروڈا
اس مذہب کے مطابق زندگی کا مقصد نروان حاصل کرنا ہے۔ اس لئے انسان کی بہترین شکل "ارہٹ" کی شکل ہوتی ہے۔ چونکہ نروان زندگی اور موت سے بعید ایک اور ہہی حالت ہوتی ہے۔ ہر انسان کی کھوج نروان کے لئے ہونی چاہیے۔ سری لنکا، تھائی لینڈ، لاؤس، برما اور کمبوڈیا میں اس مذہب کے پیروکار پائے جاتے ہیں۔
[ترمیم]حوالہ جات

^ Feiser & Powers, P.72
^ Feiser & Powers, P.72
^ Feiser & Powers, P.72
^ Feiser & Powers

[ترمیم]مزید

Feiser, James & John Powers. Scriptures of the East. New York: McGraw Hill, 2004
مذاہب و عقائد

اسلام | عیسائیت | بدھ مت | بہائی | تائو مت | جین مت | زرتشت | شنتومت | سکھ مت | کنفیوشس مت| ہندومت| یہودیت| آغاخانیت| کالاش مت| نور بخشی مت
زمرہ جات: مذاہب و عقائددھرمی ادیانبدھ متبھارتی مذاہبمذہبی عقائد، اقدار اور تحاریک
قس ترکی استانبولی
Budizm, bugün Dünya üzerinde yaklaşık 500 milyon takipçisi bulunan din ve öğretiler topluluğu. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya’da (Çin, Japonya, Kore, Moğolistan, Nepal, Sri Lanka, Tayland ve Tibet gibi ülkelerde) yayılmıştır.
Farklı bakış açılarına göre din veya felsefe olarak tanımlanan Budizm'in hedefi, hayattaki acı, ızdırap ve tatminsizliğin kaynaklarını açıklamak ve bunları gidermenin yollarını göstermektir. Budizm'de öğretilerin ana çatısını meditasyon gibi içe bakış yöntemleri, reenkarnasyon denilen doğum-ölüm döngüsünün tekrarı ve karma denilen neden-sonuç zinciri gibi kavramlar oluşturmaktadır.
Budizm, Sanskritçe ve Pali dillerindeki eski Budist metinlerinde 'uyanmış kişi - farkında olan' anlamına gelen Buddha kelimesinden türetilmiştir. "Tarihî Buda" da denilen Siddhartha Gautama, Budizm'in kurucusu olarak kabul edilir. Siddharta’nın hayattaki acıların kaynağını açıklamak amacıyla yaptığı uzun çalışmalar sonucu ızdırabı sona erdirecek bir mânevî anlayışa ulaştığı ve böylelikle Budalık'a eriştiği kabul edilir.
Budizm, Siddhartha Gautama'nın ölümünden sonra 500 sene boyunca Hint Yarımadası'nda, daha sonra Asya ve Dünya'nın geri kalanında yayılmaya başladı. Hindistan'da zamanla etkisini yitiren Budizm, Güneydoğu Asya ve Uzakdoğu kültüründe etkisini günümüze kadar devam ettirmiştir.
Konu başlıkları [göster]
Tarihçe [değiştir]

Ana madde: Budizm tarihi
Budizm M.Ö. 563-M.Ö. 483 yılları arasında yaşadığı tahmin edilen, bugün Buddha olarak bilinen Siddhartha Gautama tarafından kurulmuştur. Siddhartha Gautama, Kuzey Hindistan'da bir prens olarak doğduktan sonra hayattaki acıları sona erdirmek için bir yol bulmak amacıyla krallığını terk etmiş ve uzun çalışmalar sonucunda aydınlanmaya ulaşmıştır.
Sosyolojik ve tarihsel plânda Budizm'in, Hindistan'ı işgal eden Aryan topluluklarının beraberinde getirdiği Brahmanizm'e karşı bir tepki olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Felsefî kaynakları arasında Brahmanizm ve Hinduizm ile birlikte Jainizm ve yerli halklarının eski din ve kültürleri de sayılabilir.[1] Ancak geleneksel olarak Budizm'in en temel kaynağı olarak Siddharta Gautama'nın aydınlanma deneyimi ve bu deneyim sayesinde kazandığı bilgelik gösterilir.
Buda'nın yaşamı [değiştir]
Siddhartha Gautama'nın, Nepal'deki Lumbini'de[2] doğduğu düşünülmektedir. Yaygın olmamakla birlikte Hindistan-Nepal sınırındaki Kapilavastu'da doğduğuna dair iddialar da vardır.
Geleneksel olarak kabul edilen yaşam hikayesi şöyledir:
Siddhartha Gautama klanı ve Sakya Kabilesi'nden bir prens olarak dünyaya gelir. Doğumundan kısa bir süre sonra babası Kral Suddhodana'yı bilge olduğu varsayılan bir kişi ziyaret eder. Siddhartha hakkında "Bu çocuk ya muhteşem bir kral (chakravartin) veya muhteşem bir kutsal adam (Sadhu) olacak" der. Siddhartha'nın ileride kral olarak yerine geçmesini arzulayan babası ise onun yaşamı boyunca acı ve ölüm gibi hayatın gerçeklerinden habersiz sarayda yaşamasına çaba gösterir. Bundan dolayı Siddhartha, hayatının ilk 29 yılını insan nefsinin arzu edebileceği her tür zenginliğin içinde yaşamıştır. Babasının çabalarına rağmen Prens Siddharta, 29 yaşındayken ilk kez bir yaşlı insanın acı çektiğini görür. Bu olaydan sonra sarayın dışında yaptığı gezintilerde hasta bir adam, çürümüş bir ceset ve çileci bir derviş[3] görünce hayatın ızdırap içerdiğini farkeder ve acıyı altetmek için çileci bir derviş olarak yaşamaya karar verir.


Çileci Siddharta ve beş yoldaşı. Bir Laos tapınağından duvar resmi.
Derviş olmak için görkemli hayatı arkasında bırakarak sarayından ayrılan Siddhartha, başlangıçta çeşitli dervişlere katılarak onların çileci öğretilerini izler. Bu dervişler toplumdan ayrı, yoksun bir hayat sürerek açlık, kendine eziyet gibi çeşitli yöntemlerle nefislerini engellemeye çalışmaktadırlar. Uzun süre bu yoksun hayatı izleyen Siddhartha, bu yöntemlerin insana açlığa dayanma, hassas fısıltılar duyma, vücutta ağrı hissetmeme gibi olağanüstü rûhânî güçler kazandırdığını farkeder, ancak aynı zamanda vücuduna zarar verdigini de görür.[4]
Siddhartha, bu yöntemlerin aradığı cevaba ulaşmasına katkıda bulunmadığını, prens olarak zenginlikler içindeki hayatında olduğu gibi tatminsizlik ve huzursuzluk yarattığına karar verir. Böylelikle çileci yaşamına son vererek anapanasati[5] denilen "nefesi dikkatle takip etme" meditasyonunu geliştirir. Çileci yaşam yerine, ne nefsin her isteğine boyun eğen, ne de vücudu yıpratacak kadar mahrum bırakan ve Orta Yol olarak tanınan bir yaşam şekli geliştirir. Söylenceye göre çileci hayatı terk etmesi, bir gün köylü bir kızın getirdiği süt ve pirinç muhallebisini kabul etmesiyle olur; ve bir incir ağacının altında nefes meditasyonuna oturur. 49 günlük meditasyondan sonra 35 yaşındayken ilmini tamamlar ve günümüz Bodh Gaya'sında bulunan bu ağacın altında aydınlanmaya ulaşır.
Aydınlanmasından sonra Buda veya Gautama Buddha adını alarak öğretilerini yaymaya başlar. Hindistan'ın kuzeyini, Ganj kıyılarının kutsal kenti Benares ve dolaylarını yeni felsefesini anlatarak gezen Gautama Buddha, kayıtlara göre 80 yaşında Kuşinagar'da (Hindistan) ölmüştür.
Buda sonrası gelişmeler [değiştir]
Gautama Buddha'nın ölümünün ardından toplam altı Budist Konsey düzenlenmiştir. Bu konseyler, öğretilerin Asya’nın farklı yörelerine yayılmasına, farklı anlayışların ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. 20. yüzyıla gelindiğinde Avrupa ve ABD'de de ilgi görmeye başlayan Budizm, pekçok farklı mezhep ya da okula ayrılmıştır.
Budist yazmalarda aktarıldığına göre M.Ö 5. yüzyılda Gautama Buddha'nın Parinirvāṇa'sının üstünden henüz çok geçmeden birinci Budist konsey, Rajgir'de Buddha'nın öğrencisi Mahakasyapa'nın başkanlığında toplanmıştır. Amacı, öncelikli olarak öğretilerin sözlü aktarımında yanlışların yaşanmamasını sağlamaktır. Birinci Konsey'de Buda'nın kuzeni ve aynı zamanda onu çok uzun bir süre takip etmiş olan öğrencisi Ananda, Buda'nın konuşmalarını (sūtras, Pāli'de suttas) ezberden okuması için çağrıldı. Başka bir öğrencisi olan Upali ise keşişlik yaşamını düzenleyen kuralları (vinaya) ezberinden anlatır. Bunlar, daha sonra Pali dilindeki Tripitaka (Üç Sepet) derlemesinin temelini oluşturmuştur.
Buda'nın Parinirvāṇa'sından yaklaşık 100 yıl sonra Yasa adlı bir rahibin çağrışı üzerine Hindistan'ın çeşitli yörelerinden gelen 700 rahip, Vesali'de Vinaya İlkeleri'nin uygulamasında ortaya çıkan farklılıkları tartışmak üzere toplanır. İkinci Budist Konsey olarak adlandırılan bu toplantıda Sangha'nın ilk ayrımları ortaya çıkmıştır. İlk etapta Sthavira ve Mahāsāṅghika anlayışları birbirinden farklılaşmıştır.
M.Ö. 3. yüzyılda Kral Asoka, Budizmin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Kanlı Kalinga Savaşı'nın ardından şiddeti redderek Budizm'i seçen Asoka, pek çok stupa inşâ ettirmiş, Orta Asya ve Sri Lanka'ya elçiler göndererek Budizm'in ilk defa Hindistan dışında tanınmasını sağlamıştır. Üçüncü Budist Konsey M.Ö 250 civarında Pataliputra’da Kral Asoka'nın çağrısı üzerine Moggaliputta Tissa adlı bir keşişin başkanlığında toplanmıştır. Amacı Budist hareketi saflaştırmak, öğretiden sapan mezhepleri belirlemektir.
Okullar [değiştir]

Ana madde: Budizm okulları
Budizm tarihi 2500 yıllık bir geçmişe sahip olmakla birlikte çok sayıda okulu ve sistemi de beraberinde getirmiştir. Budizm’de okul (vada), araç (yana) ve yol kavramları “Mezhep” kavramıyla örtüşmekte ve bu sözü edilen kavramların hepsi aynı anlama gelmektedir.
Bugün genelde kabul gören sınıflandırmaya göre, Budizmde başlıca dört akım vardır. Bunlar:
Güney Budizmi, Theravada, Güneydoğu Asya Budizm veya Pali Budizmi olarak da bilinir. Takipçileri başlıca Bangladeş, Çin, Kamboçya, Laos, Malezya, Myanmar, Sri Lanka, Tayland, ve Vietnam'da bulunur.
Doğu Budizmi, Doğu Asya Budizmi, Çin Budizmi, Çin-Japon Budizmi olarak da bilinen Mahayana'dır. Takipçileri başlıca Çin, Japonya, Kore, Singapur, Vietnam ve Rusya'nın bazı bölgelerinde bulunur.
Kuzey Budizmi, Tibet Budizmi, Tibet-Moğol Budizmi, Lamaizm, Vajrayana olarak da bilinir. Tibet, Moğolistan, Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve Türkî Orta Asya'da takip edilir.
Batı ülkeleri: Budizm özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ABD, Avustralya, ve çeşitli Avrupa ülkelerinde de yayılmıştır. Batı'da Budizmin dînî özelliklerinden çok felsefî ve psikolojik özellikleri, meditasyon ve zihin terbiyesi unsurları vurgulanmaktadır.
Hinayana (küçük taşıt) adı da verilen Theravada Budizmi (eskilerin yolu), bireyleri bu Dünya'nın sıkıntı ve ızdı­raplarından kurtarmayı amaçlar. Yani, öncelikle bireyin yazgısını ve kurtuluşunu dikkate alır. Buna göre, acı çekmekten kurtulmanın tek yolu, yaşamdan el etek çekerek, Nirvana'ya ulaşmakla elde edilebilecek olan ahlak yetkinliğidir. Buna karşın Mahayana Budizmi (büyük taşıt), bireyden çok tüm insanlığı, yani bütünü dikkate alır. Bu anlayışa göre, büyük borç gerçekte tüm insanlığa hizmet ettikten sonra ödenmiş olacaktır ve bireyin yalnızca kendisini kurtarmasının hiçbir önemi yoktur. Üçüncü büyük mezhep olan Vajrayana, Mahayana'dan türemiş tantrik bir okuldur. Felsefî açıdan Mahayana'dan çok farklı değildir ancak uygulamada yepyeni yöntemler ekler.
Bütün Budist mezhepler "yeniden doğum" (reankarnasyon) ve karma inançlarını kabul eder. Karuna adı verilen Budist merhamet anlayışı da tüm okullarda ortaktır. Bundan başka bütün Budist mezhepleri ve okulları Dört Yüce Gerçek, Sekiz Aşamalı Asil Yol, 12 halkalı nedensellik yasası gibi temel Budist öğretileri kabul eder.[6]
Zaman çizelgesi: Budist geleneklerin gelişimi ve yayılımı (yaklaşık M.Ö. 450 – yaklaşık M.S. 1300)
M.Ö. 450 M.Ö. 250 M.S. 100 M.S. 500 M.S. 700 M.S. 800 M.S. 1200

Hindistan
Erken dönem
Sangha



Erken dönem Budist Okullar Mahayana Vajrayana





Sri Lanka &
Güneydoğu Asya
Theravada Budizmi









Orta Asya

Greko-Budizm


Tibet Budizmi

İpek Yolunda Budizm


Doğu Asya
Chan, Tendai, Arık Ülke, Zen, Niçiren
Shingon



M.Ö. 450 M.Ö. 250 M.S. 100 M.S. 500 M.S. 700 M.S. 800 M.S. 1200
Açıklama: = Theravada geleneği = Mahayana geleneği = Vajrayana geleneği
Buda'nın ölümünden bir kaç yüzyıl sonra erken dönem sanghasında, vinaya ve öğreti anlayışındaki farklar, coğrafi uzaklık gibi nedenlerle çeşitli ayrımlar ortaya çıkmıştır. Buna bağlı olarak Üçüncü Budist Konsey dönemine gelindiğinde ilk Erken Dönem Budist Okulları olan Mahasanghika (Büyük Cemaat) ve Sthaviravadin (eski yol) okulları kurulmuştur.
Daha sonra bu şekilde farklı fikirleri olan 18 okul daha oluşturulmuştur. Bugün bile bu okulların hangi gruba ait oldukları belli değildir. Mahasanghika, dört Shravaka okullarından biri olarak kabul edilmiştir (Sthaviravada, Mahasanghika, Sammitiya ve Sarvastivada).
Theravada [değiştir]


Budist Tapınak, Chiangmai, Tayland
Theravada kimi zaman Güney Budizm, Pali Budizm, ya da Mahayana Budistleri tarafından "Hinayana" (küçük taşıt) olarak da nitelendirilen, Budizmin en eski okulunun günümüzdeki tek temsilcisidir;[7] disipline ve monastik hayata büyük önem verilir; rahipler için katı kuralları vardır. Theravada yalnızca Pali Derlemesi'ni kabul eder, Mahayana mezhebinden farklı olarak mistisizm ve mistik spekülasyonlara yer verilmez, felsefidir; ruhun ve tanrının olmadığı olgusu üzerine en çok duran Buddhizm mezhebidir.
Mahayana mezhebinden farklı olarak yalnızca Gautama Buddha'nın öğretilerinin "üstün" olduğu kabul edilir, daha sonra aydınlanan ve "Buddha" olarak isimlendirilen kişiler Gautama seviyesinde değillerdir, Mahayana'nın aksine diğer Buddha'ların da değil yalnızca Gautama'nın öğretileri kutsal metin olarak kabul edilir. Nirvana'ya ulaşmak için pek çok kere ölüp yeniden doğarak "gelişmek" gereklidir.
Mahayana [değiştir]
Ana madde: Mahayana
Mahayana mezhebi içinde, her biri farklı Sutraları vurgulayan, farklı okulları barındırır. En önemlileri, Arık Ülke Budizmi, Zen Budizm ve Niçiren Budizmi'dir.
Pali Derlemesi, Mahayanacılar için sadece "başlangıç" seviyesinde olan kutsal metinlerdir. Theravada'dan farklı olarak pek çok Mahayana Sutrası kabul edilir. Hatta kimi okullar bunların öğreti olarak Pali derlemesinden daha ileri seviyede ve üstün olduğu söylenir.
Mahayana Budizmine göre Buda-doğası herkesin içinde bulunur. Aydınlanmaya ulaşabilmiş çeşitli üstün varlıkların insanlara yardım edebileceği inancı, göksel mekanlar ve zengin bir kozmografyaya sahiptir.


Nanshan Chan tapınağı, Longkou Yantai, Çin
Zen Budizmi Japon ve Çin olmak üzere başlıca iki okula ayrılır. Çin'de bu okula "Chan" adı verilir. Japon Zen'inden farklı olarak biraz daha felsefidir ve Shurangama Sutra'ya ayrıca önem verilir. Japon Zen'inde başlıca Rinzai, Soto ve Obaku okulları vardır. Rinzai okulu koanlara fazlaca önem vermesiyle tanınır.
Zen Budizmi kavramlardan ve kelimelerden daha çok anlamın, mananın üzerinde durmaktadır. İnanca olduğu kadar meditasyona ve kişisel deneye verdiği önemle diğer Budist okullarından ayrılır. Yeniden doğum olgusu üzerinde fazla durulmaz, anı yaşamanın önemli olduğuna dikkat çekilir. Zen Budizminde en çok Lankavatara, Elmas ve Platform (Altıncı Pirin Platform Sutrası) Sutralarına önem verilir.
Arık Ülke Budizmi veya Amidism'de ise meditasyon ve deneyimleme değil, iman ön plandadır. Amida Buddha'nın adı sürekli tekrarlanır, böylece öldükten sonra "Arık Ülke" denilen Samsara'nın dışında olduğu kabul edilen bir boyutta yeniden doğulacağına ve oradan da Nirvana'ya daha kolay ulaşılacağına inanılır.
Arık Ülke Budizmi kendi içinde kollara ayrılır bunlardan en katısı Jodo Shinshu adı verilen Japon Arık Ülke okuludur. Bu okula göre kişinin kendini kurtarması imkânsızdır; Gautama Buddha'nın öğrettikleri ile dahi kurtuluş artık mümkün değildir (Mappo), günümüzde insanoğlu kendini asla kurtaramayacak bir haldedir. Dolayısıyla meditasyonun veya deneyimlemenin yararı yoktur, kişinin tek yapması gereken Amida Buddha'nın adını Namu Amida Butsu şeklinde sürekli tekrarlaması (Nembutsu), onun gücüne inanması ve böylece öldükten sonra Arık ülkede doğabilmesidir.
Arık Ülke Budistlerinin en önemli saydıkları Sutralar: Amitabha Sutra, Infinite Life Sutra ve Visualization Sutra'dır.
Niçiren Budizmi tüm Budist mezhepleri içinde en katı olanıdır, diğer bütün Mahayana okullarını "ortodoksluktan, doğru öğretilerden sapma" olarak görür, diğer okullardan farklı olarak en çok Lotus Sutra'ya önem verir.
Vajrayana [değiştir]
Ana madde: Vajrayana
Vajrayana 4. yüzyıl Hindistan’ında oluşan Mahayana Budizmi'nin bir uzantısıdır. Moğolistan Budist geleneği ve Tibet Budizmi bu uzantının etkisi altında gelişmiştir. Sınırlı olarak da Çin ve Japonya'da kendisine yayılma alanı bulmuştur. Vajrayana kimi zaman “Elmas Araç”, Mantrayana (Mantra Aracı), Tantrayana (Tantra Aracı) ya da Ezoterik Budizm olarak da adlandırılır.
Vajrayana, zaman zaman Theravada ve Mahayana'nın ardından, Budizmin üçüncü Yanası (veya 'taşıtı') olarak kabul edilir. Bu görüşe göre 'dharma çarkının üç devri' vardır. Dharma çarkının ilk dönüşünde Gautama Buddha Varanasi'de Dört Yüce Gerçek gibi dharmaları öğretmiş, sonucunda günümüze bir tek Theravada'nın ulaştığı Hinayana okulları ortaya çıkmıştır. İkinci dönüşünde ise Bilgeliğin mükemmelleştirilmesi sutralarının Rajgir bölgesinde öğretilmesiyle Mahayana okulları doğmuştur. Dharma çarkının üçüncü devirinde oluşan öğretiler ise Shravasti'de öğretilmiş ve tüm varlıklarda bulunan Buda-doğasını açıklamıştır. Vajrayana da bu üçüncü evreden ilham almıştır. Budizm’in en eski okul geleneği olan Theravada “Vazgeçmenin yolu”, Mahayana’nın Sutra sistemi “Birleşmenin yolu” olarak tanımlanırken, Vajrayana “Sonuca giden yol” olarak adlandırılmıştır.
Vajrayana, Mahayana ile aynı felsefî temellere dayanır; daha çok benimsediği yöntemlerle (Tantra teknikleri, Vajrayana) ayrılır. Mahayana'da uygulamalar kabaca iki yola ayrılır: iyi niteliklerin mükemmelleştirilmesi metodu olan Sutrayana ve nihai Budalık hedefini yol olarak benimseyen Vajrayāna metodu. Vajrayana tam aydınlanmaya ulaşılmadan önce Buda-doğasının mistik tecrübe ile deneyimlenmesini gerektirir. Bu tecrübelerin aktarılması için, bir ezoterik bilgi kümesinin Budist tantrik yogiler tarafından toplanmış ve nesilden nesile aktarılmış olması gerekir. Uygulayıcı öncelikle yetkin bir rûhânî öğretmen ya da guru tarafından kabul edilmelidir.
Budist uygulamanın özellikle Vajrayana’da sahip olduğu amaç, akıl sahibi canlıların bağlılığını ve varlığını ortaya çıkaran süreci acı döngüsünden ayırmaktır. Buna göre Vajrayana’da en ulu öğretiyle ilgili olarak iki tür yöntemsel yaklaşım vardır:
Mahamudra (Büyük Mühür, Sembol) ve
Dzogchen (Büyük (tam) Mükemmellik)
Tantrik uygulamalar [değiştir]
Kelime olarak “fikir aracı” anlamına gelen Mantra, Sanskritçede dînî şiir demektir. Meditasyon ve görselleştirmenin yanı sıra Mantra’nın sözlü geleneği de özel tantrik araçlar arasında yer alır. Bunun devamında gelen tantrik uygulamalar ise ayinlere, törenlere ve Guruyoga’ya (öğreticinin ruhu ile bütünleşmesine) aittir. Özellikle Tibet Budizm’inde öğretmenlerden öğrencilere doğrudan aktarma ve öğretmeye büyük değer verilmektedir. Budist öğretisinin başlangıç noktası olarak bu uygulamalarla birlikte güvenilir bir bilgi olması önemlidir. Anlayışlı bir şefkat ve doğru bir bakış açısı olmaksızın bu yöntemleri uygulamanın imkânı yoktur. Buda’dan öğrenilen Sekiz Aşamalı Asil Yol'un ahlâkî kuralları tüm Budist yolunun ve tabiî ki Vajrayana’nın temellerini oluşturur. Ayrıca akıl sahibi bütün canlıların aydınlanmasındaki faydanın sağlanması için Mahayana’nın harekete geçmesi daima gereklidir.
Öğretiler: Buddhadharma [değiştir]

Sanskrit Dharma (Pali dilinde Dhamma) kelimesi Budizm’de iki anlamda kullanılmaktadır:
Dünyayı oluşturan etmenler, olgular topluluğu ve doğa yasaları (dharmalar)
Buda'nın öğretileri: Buddhadharma, Dört Yüce Gerçek, Sekiz Aşamalı Asil Yol gibi doğrudan Buda'ya atfedilen öğretilerle birlikte, Mahayana ve Vajrayana'da kabul edilen öğretileri kapsar.
Buda Dharma öğretilerinin olduğu gibi kabul edilmemesini söylemiş ve meditasyon gibi birçok zihinsel içe bakış yöntemleri ile doğrulanmasını istemiştir. İnançla değil, ancak kişisel deneyimleme ile bir üstün farkındalık durumu oluşturulabilir ve aydınlanmaya ulaşılabilir.
Karma ve yeniden doğum [değiştir]
Ana madde: Yeniden doğum
Budizmde her varlık sonsuz bir ölüm ve yeniden doğum döngüsü içinde, Altı Âlem denilen farklı yaşam formları arasında tekrar tekrar varolur. Ancak yeniden doğum kavramı diğer dinlerdeki, sabit ve her şeyden apayrı bir varlığı olan “ruhun göçü”, yani reenkarnasyon inancından farklıdır. Bunun nedeni Budizm'e has iki temel kavramdır: anatta, çevresinden bağımsız bir ben olgusunun yokluğu; ve anicca, her şeyin değişime tabi olması. Karma (Sanskritçe) ya da Pali dilinde kamma kelimeleri, eylem anlamına gelmektedir. Budizm'de ise erdemli (kusala) veya zararlı (akusala) istemlerin ve bunların yol açtığı zihinsel etmenlerin, canlıların yeniden doğum süreçlerini ve yazgılarını şekillendirmesini ifade eder.[8] Olumlu ya da olumsuz her eylemin karması, bizzat o yaşam süresinde veya daha sonrakilerde meyve verecek bir tohum yaratır.[9]
Reenkarnasyon (Pali dilinde Punabbhava) ve Karma Buda’dan önce Hint felsefesinde bilinen kavramlardı. Buda, çoğunlukla, batılı alımlamalardan kaçtığı gibi vedik tasarımlarına da karşı gelmekte ve kendi deneyimlerine göre eksiklikleri tamamlamaktaydı. Hint felsefesinde bilinen Atman (Sanskritçe) ya da Atta (Pali dilinde) ‘benlik’i Batı'ya ait düşünce dünyasındaki insan ruhuyla benzer görmekteydi. Buda, bireysel olarak varlığı ve yeniden de doğabilecek sabit bir bütünlüğü reddetti. Bunun aksine Anatman (Sanskritçe) ya da Anatta (Pali dilinde) hakkında görüşlerini dile getirmekteydi. Ona göre Atman’ın tasviri, Dünya'nın durumu hakkındaki yanılmanın bir bölümüdür. Buda’nın öğretilerine göre kişilik, insanın kendi deneyimleri ve Dünya'yı algılamasıyla birlikte beş gruptan (Sanskritçe: skandas) oluşmaktadır: Vücut, duyu, idrak, ruhsal farkındalık ve bilinçaltı.
Vedik geleneğinde bilinen şey, Budizm’e göre sadece değişmez bir bütünlüğü değil, aynı zamanda sürekli bir oluşumu, değişimi ve ölümü içine alıyordu. Buna göre de yeniden doğuş olamazdı. Budizm’de reenkarnasyonun sadece ‘ruh göçü’ değil, karma bir dürtü olduğu anlaşılır. Bu dürtü, yeniden beliren, bir ya da birden fazla varoluşu yeniden açığa vuran söz konusu dengeli karmabilanzların bir sonucu değildir. Bildik bir alegori mum ışığıyla birlikte bu işlemi, yanan diğer mumlarla karşılaştırır. Ne mum ışığı kalır, ne de asıl mum ışığı olmadan ondan sonra gelenler.
Yeniden doğuşun gerekçesi duyu tatminine olan istek, var olma ve gerçekleşme dürtüsü ve Karma’dır.
Samsara'nın acı döngüsü [değiştir]
Kimi Budistler, aydınlanmış canlılar dışındaki “duyarlı canlıların” olayları algılamasında temel bir yanlış bulunduğunu kabul eder. Duyarlı canlılar, doğada tek başına ortaya çıkan olayları kendilerini diğerlerinden soyutlayarak algılarlar. Gerçek bir varlık bu anlayışa göre, her ne kadar asıl özünde “iç varlıktan yoksun” (Shunyata) olsa da, yanıltıcı bir şekilde bir olayın yerine geçmektedir. Bu yerine geçmeden ötürü diğer olaylardan bağımsız ortaya çıkan bir “Ben” tanımı oluşur. Bu “Ben” tanımı ile birlikte temelleri bilgisizlik, esaret ve nefret olan “Kök- Zihinsel zehir” diye adlandırılan üç tanım ortaya çıkar. Bu zihinsel zehir nedeniyle vücut, dil ve ruhla ifa edilen, acıya neden olan eylemler Karma felsefesini ortaya çıkarır. Karma zihinsel izlenimlerin nedeni olarak da tanımlanır. Bu izlenimler zihinsel zehirlenmeye koşullu eylemlerden oluşur ve gelecekteki acı dolu deneyimlerin sonucu olarak da ortaya çıkar. Aydınlatılmamış akıl sahibi canlıların zihnindeki karmik izlenimler (belirgin bir özne kabulüne dayalı olarak) bireysel yaşam gerçekliğinin ortaya çıkmasına neden olur. Yeniden doğumun, yaşlılığın, hastalığın ve ölümün ortaya çıkardığı acının döngüsüne (Samsara’ya) bağlı olan tanrılar, yarı tanrılar, insanlar, hayvanlar, aç ruhlar ve cehennem canlılarının farklı tabakaları bu yaşam gerçekliğinin örnekleridir.[kaynak belirtilmeli]
Dört Yüce Gerçek [değiştir]
Dört Yüce Gerçek, ve Sekiz Aşamalı Asil Yol bütün Budist okullarında itibar edilen öğretilerdendir. Budist yazmalarda kaydedildiğine göre, Dört Yüce Gerçek Gautama Buddha tarafından, aydınlanmaya ulaştıktan sonra verdiği ilk vaazda öğretilmiştir.[10]
1. gerçek, Dukkha: acı hayatın ve varoluşun bir parçasıdır.
2. gerçek, Samudaya: acıların kaynağı arzu ve isteklerdir.
3. gerçek, Nirodha: istek ve arzular bırakılırsa acılar sona erdirilebilir.
4. gerçek, Magga: acıların sona erdirilmesinin yolu Sekiz Aşamalı Asil Yol'dan geçer. Doğru kavrama, doğru düşünce, doğru söz, doğru eylem, namuslu kazanç, doğru çaba, uyanıklık, ve doğru konsantrasyon.
Sekiz Aşamalı Asil Yol [değiştir]
Sekiz Aşamalı Asil Yol, en önemli Budizm öğretilerinden biridir. Bu öğreti, tüm Budist okullarında temel öğreti olarak da gösterilmektedir. Buda’nın belirlediği “Dört Yüce Gerçek”in sonuncusudur ve Nirvana’ya giden (acıları sona erdiren) yol olarak kabul edilir.
Bu yol, Pali Kanon’un Digha-Nikaya’sında yer alan ve en önemlilerinden biri olan 22. Buda öğretisidir. Bu öğreti, Mahasatipatthana Sutta’nın da temel taşlarındandır. Budizm, acıdan ve ıstıraptan kurtulmanın ancak bu sekiz yol sayesinde olacağını savunmaktadır.
Türkçe Pali Sanskrit Çince
I Gerçek Bilgi sammā diṭṭhi Samyag Drishti 正見
II Doğru Zihniyet sammā sankappa Samyak Samkalpa 正思惟
III Doğru Söz sammā vācā Samyag Vac 正言
IV Doğru Davranış sammā kammanta Samyak Karmanta 正業
V Doğru Yaşam Biçimi sammā ājīva Samyag Ajiva 正命
VI Gerçek Çaba sammā vāyāma Samyag Vyayama 正精進
VII Gerçek Dikkat sammā sati Samyak Smriti 正念
VIII Gerçek Uyanıklık sammā samādhi Samyak Samadhi 正定
Sekiz basamak, üç başlıkta toplanır. Bunlar; bilgelik (ilk iki basamak), güzel ahlak ve ruhsal-manevi arınmadır (son üç basamak). Sekiz Asil Yol’un her basamağı “Samma” sözcüğüyle başlar. Bu sözcük, “doğru” ve “gerçek” kavramlarının tam karşılığıdır. Söz konusu kavramla benlik ve bencillik düşüncesi tamamen dışlanmıştır.
Sekiz Asil Yol’un tüm düşünceleri; ayırmadan, ötekileştirmeden birbirine bağlayıcı özelliği vardır. Buda’nın yolu aşırılıktan uzak bir yoldur. İlk iki basamak, tavır ve düşünce arasında bağlantı kurar. Bilinçli olma ya da bilinçsiz olma arasındaki ayrıma varmak için daima düşünme sürecindedir. Bu süreç, insanı etkin olmaya hazırlamaktadır. Üçüncü basamak ve sonraki iki basamak da ahlâkî davranışlara vurgu yapar. Son üç basamak ise; manevi boyutta ruhsal arınmadan bahseder.
Asil Yol kavramı, Budizm’de aşamalardan oluşan doğrusal bir yol anlamına gelmemektedir. Her basamak, aynı derecede öneme sahiptir, görünüşte birbirinden bağımsız gibi görünseler de aslında tam anlamıyla bir bütünlük içerisindedirler. Örnek gösterilecek olursa; basamaklarda yer alan “doğru söz” kavramı aynı zamanda “doğru davranış” ve “gerçek uyanıklık” kavramlarıyla bağlantı içerisindedir.
Gerçekliğin doğası [değiştir]


Müzakere eden rahipler, Sera Manastırı, Tibet
Kimi mezhepler evren hakkında entelektüel tartışmaların faydasız olduğunu savunsa da, genel olarak belli aşamalarda felsefî çalışmaların gerekli olduğu kabul edilir. Budist yolda nihai hedef olan Kurtuluş (Nirvana), gerçekliğin doğru bir şekilde algılanmasıyla yakından ilgilidir. Kendinin ve tüm olguların gerçek doğasının farkına varan kişi, ızdıraplardan (Dukkha) ve sonsuz yeniden doğum döngüsünden (Samsara) kurtulmuş olur.
Geçicilik, Izdırap ve Benliksizlik [değiştir]
Geçicilik (Anicca), Varoluşun Üç İşaretinden biridir. Budist görüşe göre, tüm olgular değişken, kararsız ve geçicidir. Deneyimlediğimiz her şey parçalardan oluşur, ve varoluşları dışsal koşullara bağımlıdır. Her şey devamlı bir devinim içindedir, dolayısıyla koşullar ve bu arada nesnenin kendisi de değişmektedir. Nesneler durmaksızın varolup ardından yok olmaktadır. Hiçbir şey sonsuza dek süremez.
Geçicilik öğretisine göre insan hayatı, bu akışın yaşlanma süreci, yeniden doğum döngüsü (samsara), veya her tür kayıp deneyimi içindeki somut bir ifadesidir. Öğreti ayrıca nesneler geçici olduğundan, onlara karşı bağlılığın da boş ve acı (dukkha) verici olduğunu ileri sürer.
Budizm’in önemli kavramlardan biri olan Dukkha (Pāli दुक्ख; Sanskrit दुःख duḥkha), ızdırap, acı, keder, üzüntü, tatminsizlik, rahatsızlık, endişe, stres ya da hüsran olarak çevrilebilir. Dukkha genelde “ızdırap” olarak çevrilse de, felsefî olarak anlamı daha çok, rahatsız edilince duyulan “kaygı” şeklindedir. Kimi Budist yazarlar ızdırap kelimesinin orijinal anlamı tam olarak karşılamadığı ve “olumsuz duygusal çağrışımlar”[11] yaptığını iddia etmektedir. Kimileri de Budizmin kötümser bir görüş olduğu izlenimi yarattığı gerekçesiyle ızdırap kelimesini reddeder, ve Sanskritçe’deki şekliyle dukkha olarak kullanmayı tercih eder. [12][13] [14]. Gerçekte Budizm ne kötümser, ne de iyimserdir, yalnızca gerçekçidir.
Anatta (Pāli) ya da anātman (Sanskrit) "bensizlik" anlamına gelen bir kavramdır. Hint felsefesinde, değişmez, kalıcı bir özün veya ruhun varlığı ātman kavramıyla ifade edilmiştir. Bu kavram ve buna bağlantılı olan, tüm varlıkların nihai atman’ı kabul edilen Brahman kavramı, Hint metafiziği, mantığı ve bilimi için vazgeçilmez olmuş, tüm görünür şeylerin ardında kalıcı bir gerçek olması gerektiği anlayışı kabul görmüştür. Budistler tüm bu atman kavramlarını reddederek, geçicilik ve değişkenliği vurgulamıştır. Dolayısıyla Budist anlayışa göre, her tür tözel, kişisel benlik kavramı yanlıştır ve cahillik âleminde oluşmuştur.
Nikaya’larda, anatta metafizik bir sav olarak değil, ızdıraptan kurtulmak için izlenen bir yaklaşım olarak kabul edilmiştir. Aslında Buda, kişiyi ızdıraba bağlayan ontolojik görüşler oldukları gerekçesiyle, “bir benliğim vardır” ve “bir benliğim yoktur” şeklindeki metafizik savlarının ikisini de reddetmiştir.[15] Bir kişi ya da nesneyi oluşturan, sürekli değişmekte olan fiziksel ve zihinsel öğeleri ("skandhas") incelemek yoluyla, uygulayıcı ne tek tek parçaların, ne de bir bütün olarak kişinin bir benlik oluşturmadığı sonucuna varacaktır.
Bağımlı Köken [değiştir]
Bağımlı kaynaklanma anlamına gelen pratītyasamutpāda (Sanskritçe; Pali: paticcasamuppāda; Tibetçe: rten.cing.'brel.bar.'byung.ba; Çince: 緣起) öğretisi, Budist metafiziğin önemli bir parçasıdır. Tüm olguların, bir karşılıklı bağımlılık ilişkisi içinde, neden ve etkiler ağından ortaya çıktığını ifade eder. “Bağımlı köken”, “birbirine bağımlı kaynaklanma”, “koşullu oluşma” ya da “durumsallık” olarak çevirmek mümkündür.
Pratītyasamutpāda kavramının en çok bilinen uygulaması, ızdırap ve yenidendoğum döngüsünü (Samsara) ayrıntılı olarak anlatan Oniki Nidānalar (Pali dilindeki "neden, temel, kaynak veya orijin" anlamındaki nidānadan) şemasıdır. [16]
Oniki Nidānalar, her biri bir sonrakine yol açacak şekilde birbirini takip eden nitelikler/koşullar arasında bir nedensellik ilişkisi tanımlar:
Avidyā: cahillik, özellikle de rûhânî olanı[17]
Saṃskāralar: kelime anlamıyla biçimlenmeler, Karma’ya atfen açıklanmıştır.
Vijñāna: bilinç, özellikle de ayrımcı bilinç[18]
Nāmarūpa: kelime anlamı olarak isim ve biçim, zihin ve beden kastediliyor[19]
Ṣaḍāyatana: altı duyu merkezi: göz, kulak, burun, dil, beden ve zihin-organ
Sparśa: farklı yerlerde iletişim, izlenim, uyarı (bir duyu nesnesi tarafından) olarak çevrilir
Vedanā: genellikle duygu olarak çevrilir: buradaki "hazcı" bir anlamdadır, örn. bir şeyin hoşa gidip gitmemesi, veya nötr olması
Tṛṣṇā: kelime anlamı olarak susuzluk, ancak Budizmde hemen her zaman arzuya işaret eder
Upādāna: tutunma veya bağlanma; kelime aynı zamanda yenidendoğum döngüsünü besleyen yakıt anlamına da gelir
Bhava: kelime anlamıyla olma (varoluş) veya dönüşme. (Theravada bunun iki anlamı olduğunu açıklar: yeni bir varoluşu üreten karma, ve varoluşun kendisi.[20])
Jāti: kelime anlamıya doğum, ancak yaşamın kavramsal olarak başladığı anlaşılır [21]
Jarāmaraṇa (yaşlılık ve ölüm) ve bununla birlikte śokaparidevaduḥkhadaurmanasyopāyāsa (yas, matem, acı, üzüntü ve ızdırap)
Duyarlı varlıklar samsara boyunca, Nirvana’ya ulaşarak kendilerini bu ızdıraptan kurtarana değin sürekli acı çekerler. İlk Nidana’nın, cahilliğin ortadan kaldırılması, diğerlerinin de ortadan kalkmasını sağlayacaktır.
Boşluk [değiştir]
Ana madde: Sunyata
Önemli Mahayana metinlerinden biri olan Kalp Sutra'da Buda'nın ciddi öğrencilerinden olan ve Nirvana'ya ulaştığına inanılan, kendisine de bazen "Buddha" (aydınlanmış) denilen Bodhisattva Avalokiteshvara (Guan Yin), Buda'nın yaptığı derin içe dalış meditasyonunu yaptıktan sonra şunları söyler ve Buddha da bu gerçeği kavradığı için onu över:
"Form boşluktan farklı bir şey değildir; boşluk formdan farklı bir şey değildir. Aynı şey duygu, idrak, oluşum ve bilinç için de geçerlidir. Bütün olgular aslında boşluktur. Onlar ne yaratılmış, ne yok edilmiştir; ne kirlidir, ne de temiz; ne artarlar, ne de azalır. Bu nedenle boşlukta form, duygu, idrak, oluşum, veya bilinç yoktur; göz, kulak, burun, dil, beden, veya zihin de yoktur..."[22]
Avolakiteshvara kendinden, değişmez sabit gerçekliği olan hiçbir şey olmadığını her şeyin sebeplere ve koşullara bağlı olduğunu söyler. "Ben" diye bir şey aslında yoktur. Formlar(algıladığımız dış dünya) aslında "gerçek" değildir. "Form" olmadan algı da olmayacağından ve zihin kendini ifade edemeyeceğinden kendini anlamlandıramayacağından zihin de aslında bu "boşluğa" dahildir. Ama zihin olmadan da "formlar" hiçbir şey ifade etmeyecektir. Form olmadan zihin diye bir şey olmaz çünkü hiçbir şeye tepki vermez ama zihin olmadan da form hiçbir şey ifade etmez. Bütün Dünya aslında altı organın altı farkındalık biçiminin (ki bunun içine ayrıca düşünme de dahil edilir) ilüzyonundan ibarettir. Duyu organları ve beynin yarattığı düşünce yetisi de ilgili farkındalık biçimlerini algılar. Ama bunlar "gerçeklik" değildir, gerçeklik bunlardan oluşmaz. Buddha'ya göre aslında "gerçek zihin" beyinde yahut vücudun içinde de oluşmaz. Beyinde oluşturduğumuz düşünceler "gerçek saf zihin" değildir dış dünyaya bağlı yorumlardan, deneyimlerden,deneyimlemelerden ve egodan "ben" düşüncesinden oluşur.
Budizm'de bilgelik: Prajna [değiştir]
Budizm, bilgeliği Prajñā kavramıyla daha doğrusu geniş kapsamlı olarak her şeyin ve bütün fenomenlerin iç içe girdiği ya da bağımsız bir ‘Oluş’un özündeki fenomenlerden yoksun bir bilgi olan Sunyata (Sanskritçe) ile tanımlamıştır. Fenomenlerin ve benliğin algılanmasındaki Sunyata gerçekliği aydınlanmanın elde edilmesinde temel bir deneyimdir.
Prajna, bütün fenomenleri ve evrendeki olayların hepsini içine alan geniş kapsamlı bilgeliği tasvir etmektedir. Bu nedenle, Prajna, insan aklının bütün varlık biçimlerini algılamadan önce onları kavramlar içinde anlamaya çalışır. Budizm öğretilerine göre Prajna, beden ve ruh dengesini kurarsa ve Samadhi’deki özne ve nesnelerin ayrımına varırsa dolaysız ve sezgisel bir deneyim elde edecektir. Bu duruma gelebilmek için Zen-Budizm’deki oturma meditasyonunun (Zazen) alıştırmaları uygulanmaktadır. Prajna genelde dişil olarak kabul edilir. Bilgelik, Budizm’deki kutsal Asil Sekiz Yol’un birinci ve ikinci aşamasından sayılmaktadır.
Doğru görüş, bilgi
Doğru tutum, niyet
Doğru tanı, net bir görüşün uygulayıcısıdır ki hem maddi hem de manevi olarak sürekli bir değişimi boyunduruğu altına almıştır.(Anicca) Bu bilgi onu Dört Yüce Gerçek'e götürür: ‘Herkesin hayatı kederlidir.’ Doğru tutumun bilgeliği, acıların nedenini anlamak, üstesinden gelmek ve Asil Sekiz Yol üzerine yazdığı yazıları ölene kadar tamamlamak niyeti olgunlaştırır.
Vedanta bilinç durumunu dörde ayırır: Vaischvanara, uyanık olma durumu; Taijana, rüyada olma durumu; Prajna ve Turiya ise ‘dördüncüsüdür.’Mandukya-Upanishad ayrıntılı olarak bunlarla ilgilenmiştir. Bu dört bilinç durumu Avastha, Jagrat, Svapna, Sushupti ve Turiye olarak da adlandırılmaktadır.
Karuna [değiştir]
Karuna (şefkat), Budizm düşünce okulunun ve etiğinin merkezi bir kavramıdır. Acıma, sevgi ve şefkat erdemi anlatılmaktadır. Metta’nın (iyilik seven), Mudita’nın (neşeli) ve Upekkha’nın (suskun) yanı sıra bu düşünce tutumunun, Bodhisattva’nın diğer aydınlanma yoluna ulaşmasına yardım eden dört temel erdemden (Brahma-Viharas) birini geliştirmesi gerekmektedir. Karuna’nın gelişmesindeki koşul bütün varlıkların birlik tecrübesini edinmektir. Bu ayrı olmama deneyiminin tutarlılığı, bütün kutuplaşmış düşüncelerin ve bununla birlikte birbirine bağlı olan direniş ve antipatinin çözüldüğü bir şefkat durumudur. Bu Dünya'daki bütün varlıklar ve olaylar aynı sevgi ve yardımseverlikle karşı karşıya getirilmiştir. Bu düşünce tutumundaki erdem Boddhisattva Avalokiteshvara sayesinde Mahayana Budizm’inde hayat bulmuştur. Karuna kavramı, Budizm metinlerinde bulunmayan kurum adları ve sağlam tekniklerle ilintilendirilmektedir.
Uygulamalar [değiştir]

Adanma [değiştir]
Adanma, Budistlerin çoğunluğu için uygulamanın önemli bir parçasıdır. [23] Adanma uygulamaları arasında selamlama, bağış, hac, ilahi söyleme bulunmaktadır. Arık Ülke Budizminde Amitabha Buddha’ya adanma başlıca uygulamadır. Niçiren Budizminde ise başta gelen uygulama Lotus Sutra’ya adanmadır
Üç Hazineye Sığınma [değiştir]


Buda'nın ayakizi ile üzerinde Dharmachakra ve triratna işaretleri, M.S. 1. yy, Gandhāra.
Geleneksel olarak çoğu mezhepte Budizme girişte ilk adım Üç Hazine'ye (Sanskrit: त्रिरत्न Triratna or रत्नत्रय Ratna-traya, Pali: Tiratana) sığınmak olarak kabul edilir.[24] Kimi kaynaklarda küçük hatta henüz doğmamış çocuklar için bile sığınma merasimi yapılabileceğini belirtilir.[25] Tibet Budizminde kimi zaman bir dördüncü olarak lama'ya sığnılır. Bodhisattva yolunu seçen kişiler ise yemin ederler; bu tür adanmışlık Budizmde şefkatin en yüksek ifadesi sayılır.
Üç Hazine şunlardır:
Buda (başka ifadeyle,Aydınlanmış Olan).
Dharma: Buda'nın öğretileri.
Sangha: Kelime olarak grup, cemiyet anlamına gelir; ancak Budizmde belli bir gruba işaret eder. Bu Budist dinadamları (bhikkhu ve bhikkhuniler) olabileceği gibi, Aydınlanmanın ilk basamağına ulaşmış (Palice'de Sotapanna) kişiler de olabilir.
Kayıtlara göre Buda kendisini bir örnek olarak göstermiş, ancak takipçilerinden kendisine inanç (Sanskrit श्रद्धा śraddhā, Pāli saddhā) beslemelerini talep etmemiştir. Ayrıca öğretilerinin olduğu gibi kabul edilmemesini söylemiş ve öğrencilerini bunları kendi başlarına test edip kabullenmeleri için cesaretlendirmiştir (bakınız Kalama Sutta). Dharma da, aynı şekilde ızdıraba son vermek ve aydınlanmaya ulaşmak için kılavuzluk ederek ihtiyacı olana sığınma sağlar. Saṅgha, yani Budist manastır düzeninin ise, orijinal öğretileri muhafaza ederek ve Buda'nın ortaya attığı esasların gerçekleştirilebileceğine dair canlı örnekler sunarak sığınma sağladığı kabul edilir.
Budist Etik [değiştir]
Śīla (Sanskritçe) ya da sīla (Pāli) genellikle diğer dillere "erdemli davranış", "ahlak", "etik" veya "ilke" olarak çevrilir. Beden, zihin ya da konuşma yoluyla yerine getirilen, bilinçli bir çabayı içeren bir eylemdir. Üç uygulamadan (Sila, Samadhi, ve Panya) biri, pāramitāların ikincisi olarak kabul edilir. Düşünce, söz ve eylemin ahlâkî saflığı anlamına gelir.
Sila, Samadhi/Bhāvana olarak anılan zihin gelişiminin temelidir. İlkeleri izlemek yalnızca içsel olarak uygulayıcının zihinsel huzurunu desteklemekle kalmaz, aynı zamanda dışsal olarak topluluğun da huzurunu sağlamaya yardımcı olur. Karma Yasasına göre, ilkeleri izlemek bir takım faydalar getirir, huzur ve mutluluk verici etkilere yol açacak nedenler oluşturur.
Sila ahlâkî davranışın genel ilkeleri olarak kabul edilir. Bir çok seviyede sila mevcuttur, bunlardan "temel ahlaka" (Beş İlke), "çileci temel ahlaka" (Sekiz İlke), "öğrenci rahiplere" (On İlke) ve "rahiplere" (Vinaya ya da Patimokkha) yönelik olanları vardır. Sıradan halk genelde tüm Budist okullarında ortak olan Beş İlkeyi izler. Ancak isterlerse, temel çileci uygulamaları barındıran Sekiz İlke’yi izleyebilirler.
Beş İlke, uygulayıcıların endişelerden uzak, mutlu bir yaşam sürüp rahatlıkla meditasyon yapabilmelerini sağlamak üzere geliştirilmiş eğitim kurallardır.
1. Can almaktan kaçınmak (duyarlı yaşam formlarına karşı şiddetsizlik)
2. Verilmemiş olanı almaktan kaçınmak (hırsızlık yapmamak)
3. Tensel (cinsel) suistimalden kaçınmak
4. Yalandan kaçınmak (her zaman doğruyu söylemek)
5. Farkındalık kaybına yol açan sarhoş edici maddelerden (özellikle alkol ve uyuşturucular) uzak durmak
İlkeler, uyulması zorunlu emirler olarak değil, halkın istekleri doğrultusunda kabul edip izleyeceği, uygulamayı kolaylaştıran eğitim kuralları olarak tasarlanmıştır.[26] Dolayısıyla başkalarını ahlâkî olarak yargılamak için kullanılmazlar. Budist düşüncede, başka hiçbir ileri Budist uygulama yapmadan, yalnızca cömertlik geliştirilmesi ve ahlâkî davranışlar, bilincin öylesine saflaştırılmasını sağlar ki, alt düzey cennetlerden birinde yeniden doğmak bile mümkündür. Kişinin amacını sınırlayıp böyle bir cenneti hedeflemesinde ise herhangi yakışık almayan veya Budizme aykırı bir yön bulunmamaktadır.[27]
Sekiz İlke'de, cinsel suistimal hakkındaki üçüncü ilke daha katı yapılmış ve Bekârlık İlkesi haline getirilmiştir. Diğer üç ilke ise şunlardır:
6. Yanlış saatlerde yemekten kaçınmak (yalnızca gündoğumundan öğlene kadar yemek)
7. Dans etmekten, müzik çalmaktan, mücevher takmaktan, makyaj malzemesi kullanmaktan, gösteri ve eğlencelerden kaçınmak
8. Yüksek veya lüks sandalye ve yatakları kullanmaktan kaçınmak.
Budist Etik, ahlâkî kurallar çerçevesinde Budizm’in bir özeti niteliğindedir. “Buda’ya giden yol” kavramında uygulama odaklı yönlendirmeler söz konusudur. Budizm’in en büyük değeri ve kutsal amacı “Uyanış”tır (Nirvana). Budist Etik kutsal amaca ulaşma noktasında faydalı (kusala) ya da zararlı (akusala) davranışlar açısından Budizm’den farklıdır.
Özerk Etik [değiştir]
Budist Etik, insanın içerisindeki uyanışı sağlamanın bir yoludur. Fakat Hıristiyan dîni uyanmayı prensipte farklı olarak kabul eder. Özerk bir etik olan Budist Etik, kutsal amaca ulaşmak için yapılan erdemli davranışları değerlendirir. Diğer dinler ise; kutsal amaca ulaşmayı engelleyici davranışları ele alır. Bu farklılıklar sebebiyle Budizm’in din ya da felsefî bir görüş olup olmadığı daima tartışılmıştır. Budist Etik’te diğer dinlerin aksine doğru-yanlış, iyi-kötü gibi kavramların net ve değiştirilemez karşılıkları yoktur. Bunun yerine Budist Etik’te doğal davranışlar sonucu ortaya çıkmış Karma Felsefesi vardır. Bundan yola çıkarak, faydalı (kusala) kavramında tanrısal, itaatkâr ya da kutsal amaca ulaşmayı sağlayan davranışların tümü anlamı vardır. Zıt kavram olan zararlı (akusala) kavramı ise; tanrısal olmayan asi ya da kutsal amaca ulaşmayı engelleyici davranışların tümü anlamındadır.
Temel şartlar [değiştir]
Örnek nitelikteki Budizm kaynaklarının büyük bir bölümü Buda öğretilerini ve önemli Budizm düşüncelerini içerir. Bu kaynaklar “Nirvana”yı sağlayan sayısız yolları ve metotları tanımlar. Budizm’in farklı okulları ve sistemleri bu kaynakların yorumlanmasındaki farklılıklar nedeniyle birbirinden ayrılır.
Tüm Budist okullarının ve Budist Etik’in ortak şartı, Sekiz Aşamalı Asil Yol’u da içerisine alan Dört Yüce Gerçek’tir. Kutsal amaca ulaşmanın (ıstıraptan kurtulma) ancak bu şekilde gerçekleşeceğine inanılır. Fakat buna ek olarak, çoğu Budist okullarında verilen Budist öğretisi ve etiğinin önemli unsurlarının farklı algılanışı da söz konusudur. “Üç Ana Uygulama” Budist Etik’te; Güzel Ahlak (sila), Doğru Konsantrasyon (samadhi) ve Bilgelik (Panna) kavramlarını içermektedir. “Paramita” ise cömertlik ve sevgi doluluk anlamlarını verir.
Manastır yaşamı [değiştir]
Vinaya rahip ve rahibeler için özel olarak geliştirilmiş ahlâkî kurallardır. Bu kurallar Theravada geleneğinin kabul ettiği, toplam 227 kuraldan oluşan Patimokkha’yı da kapsar. Vinaya yazmalarının (vinayapitaka) kapsamına giren kurallar okuldan okula küçük farklılıklar göstermekte, Vinaya’ya bağlılık konusunda da farklı okullar farklı standartlar uygulamaktadır. Öğrenci rahipler ise, manastır yaşamı için temel kurallar olan On İlke’yi izlerler.
Manastır yaşamını düzenleyen kurallar hakkında Buda sürekli olarak dinleyicilerine önemli olanın ilkelerin özünü kaybetmemek olduğunu belirtmiştir. Diğer taraftan, kurallar tatminkar bir yaşamı temin etmek üzere tasarlanmış, ve daha yüksek hedeflere ulaşmak için mükemmel bir sıçrama tahtası sağlamaktadırlar. Buda manastır yaşamını seçenlere, “kendi başına bir ada” gibi yaşamalarını söylemiştir. Bu açıdan yaşamı vinaya’nın belirlediği şekilde yaşamak, bir araştırmacının belirttiği üzere: “sona yönelmiş bir araç olmaktan öte: daha çok kendi içinde bir sondur.”[28]
Doğu Budizminde, Bodhisattvalar için Mahayana geleneğinin Brahmajala Sutra’sında (aynı adlı Pali metin ile karıştırılmamalıdır) ortaya konan kendine has bir Vinaya ve etik anlayış mevcuttur. Japonya’da bu kurallar tüm diğer manastır kurallarının yerini almıştır, ve rahiplerin evlenmelerine izin verir.
Meditasyon [değiştir]
Budist meditasyonu temelde iki tema ile ilgilenir: zihnin dönüşümü, ve bu zihnin kendisinin ve diğer olguların keşfi için kullanılması.[29] Theravada Budizmine göre Buda iki tür meditasyon öğretmişti, samatha meditasyonu (Sanskritçe:śamatha) ve vipassanā meditasyonu (Sanskritçe:vipaśyanā). Çin Budizminde, bu meditasyonlar (Chih Kuan olarak tercüme edilmiştir) bilinmekle birlikte, Chan (Zen) meditasyonu daha popüler olagelmiştir. [30] Yazar Peter Harvey’e göre, Budizm’in sağlıklı geliştiği dönemlerde, sadece rahipler, rahibeler ve evli Lamalar değil, sıradan halktan kendini adamış insanlar da meditasyon uygulamıştır.[31] Budizm Ansiklopedisi adlı kaynağa göre, tam aksine modern zamanlara kadar Budist tarih boyunca, sıradan halkın ciddi meditasyon uygulaması olağan olarak görülen bir olgu değildi.[32]
Samādhi (Meditatif eğitim): samatha meditasyonu [değiştir]
Sekiz Aşamalı Asil Yol’un belirttiği şekliyle, samyaksamādhi "doğru konsantrasyondur". Samādhi geliştirmenin başlıca yolu meditasyondur. Samādhi’nin geliştirilmesiyle, kişinin zihni kirlerden arınmış, huzurlu, sakin ve berrak hale gelir.
Meditasyonu yapan bir kez güçlü ve etkin bir konsantrasyona (jhāna, Sanskritçe ध्यान dhyāna) ulaştıktan sonra, zihni gerçekliğin nihai doğasına dalmaya ve içyüzünü kavramaya (vipassanā) hazır hale gelir, ve sonunda tüm ızdıraplardan kurtulması mümkün olur. Kavrayışı elde etmek için ihtiyaç duyulan zihinsel konsantrasyona ulaşma yolunda, farkındalık gelişimi vazgeçilmez bir öneme sahiptir.
Samatha meditasyonu bir nesne ya da düşüncenin farkında olmakla başlar, kişinin bedenine, zihnine ve tüm çevresine yayılarak, bir tür tam konsantrasyon ve huzur (jhana) durumuna yol açar. Meditasyon tarzında, bağdaş kurarak ya da diz çökerek oturmaktan, ilahi söylemeye, yürümeye kadar pek çok farklı yöntem bulunur. En yaygın yöntem, kişinin nefesine konsantre olmasıdır (anapanasati), çünkü bu yöntemle hem samathaya, hem de vipassanaya ulaşmak mümkündür.
Budist uygulamada, samatha meditationunun zihni sakinleştirebileceği, ancak zihnin nasıl rahatsız olmaya başladığını anlamamızı yalnızca vipassanā meditasyonunun sağlayabileceği söylenir. Böylelikle bilgi (jñāna; Pāli ñāṇa) ve erdeme (prajñā Pāli paññā) kavramak ve dolayısıyla nirvāṇaya (Pāli nibbāna) ulaşmak mümkün olacaktır. Kişi jhanadayken, tüm kirler geçici olarak bastırılır. Ancak erdem (prajñā veya vipassana) tüm kirlenmeleri ortadan kaldıracaktır. Jhanalar aynı zamanda Arahantların dinlenmek amacıyla geçtikleri durumlardır.
Prajñā (Erdem): vipassana meditasyonu [değiştir]
Prajñā (Sanskritçe) veya paññā (Pāli), bağımlı köken, Dört Yüce Gerçek ve varoluşun üç işareti kavramlarının kavranmasıyla ulaşılan erdem anlamına gelir. Prajñā acıları ortadan kaldırma ve bodhiyi ortaya çıkarma gücü olan erdemdir. Tüm şeylerin doğasındaki dukkha (tatminsizlik), anicca (geçicilik) ve anatta (bensizlik) gibi olguları açığa çıkararak, nirvanaya ulaşmada temel araç olduğu söylenir. Prajñā Mahayana geleneğinde pāramitāların altıncısı olarak sayılmıştır.
Öncelikle prajñā, vaazlar (Dharma konuşmaları) dinleyerek, okuyarak, araştırarak, Budist metinleri ezberleyerek ve konuşmalara katılarak kavramsal düzeyde elde edilir. Kavramsal anlayışa ulaşıldıktan sonra günlük hayata uygulanmalıdır ki, böylelikle her Budist Buda’nın öğretilerinin doğruluğunu pratik düzeyde deneyebilsin. Burada dikkat edilmesi gereken, teoride kişinin derin meditasyonda olsun, vaaz dinlerken, günlük hayatında çalışırken, ya da herhangi bir eylem sırasında olsun, uygulamanın herhangi bir devresinde Nirvana'ya ulaşabileceğidir.
Zen [değiştir]
Ana madde: Zen
Zen Budizm (禅), Çin ve Japonya’da çokça rağbet gören bir Budist okuldur, ve meditasyona özel bir vurgu yapar.[33] Zen diğer Budizm modellerine kıyasla yazmalara daha az önem atfeder, ve gerçeğe doğrudan rûhânî atılımlarla ulaşılacağını vurgulamayı tercih eder.
Zen Budizm başlıca iki büyük okula ayrılmıştır: Rinzai (臨済宗) ve Soto (曹洞宗), birincisi büyük ölçüde rûhânî atılımın aracı olarak koan (公案, bir tür meditatif mesel veya bilmece) üzerine meditasyonu yeğler, buna karşılık ikincisi (belli oranda koanları kullanmakla birlikte) daha çok shikantaza veya "sadece oturma" üzerinde yoğunlaşır.[34]
Zen Budist öğreti paradokslarla doludur, burada amaç egonun bağlarını gevşetmek, ve Buda’nın kendisiyle eşdeğer tutulan, Gerçek Benlik ya da Şekilsiz Benlik Âlemi'ne girişi kolaylaştırmaktır.[35] Bununla birlikte, Zen yazmaları boşlamış da değildir.[36]
Vajrayana / Tantra [değiştir]
Mahayana geleneğinden gelmekle birlikte, Tibet-Moğol Budizmi Vajrayāna ya da "Elmas Araç" (Mantrayāna, Tantrayāna, Tantric Budizm, veya Ezoterik Budizm olarak da anılır) uygulayan okullardan biridir. Mahayana’nın tüm temel kavramlarını kabul eder; bunlara Budist uygulamayı genişletmek amacıyla tasarlanmış, geniş bir düzlemdeki rûhânî ve fiziksel teknikleri de ilave eder. Tantrik Budizm büyük ölçüde ritüeller ve meditatif uygulamalarla ilgilenir.[37] Vajrayana’nın öğelerinden bir de zihni geliştirme aracı olarak ritüeller, tahayyüller, fiziksel egzersizler ve meditasyon yoluyla psiko-fiziksel enerji tesis etmektir. Bu teknikleri kullanarak uygulayıcının bir yaşam süresi içinde, hatta üç yıl gibi kısa bir sürede Budalığa ulaşabileceği iddia edilir. Tibet geleneğinde bu uygulamalara, yalnızca çok ileri düzeydeki kimi uygulayıcılar için cinsel yoga da dahil edilebilir. [38]
Kutsal Metinleri [değiştir]

Budizm'de kutsal metinler Pali dilinde yazılmış olan Tipitaka (Sanskritçe: tripitaka) ve sadece Mahayana okullarının kabul ettiği Mahayana Sutraları'ndan oluşur. Bu kitaplar Buddha'nın, aydınlanmaya, Nirvana'ya ulaştığına inanılan kişilerin felsefeleri ve öğretileridir. Bu öğretiler, normal yaşamlarını terk ederek, kendilerni Buddha'nın ve aydınlanmışların öğretilerine adayan öğrenciler (Sangha) tarafından ezberlenmiş, sonrasında kitap haline getirilmiştir.
Buddha aydınlandıktan sonra 45 yıl boyunca kast ayrımı yapmadan her türden insana zengin, fakir, yaşlı, bilge, düşük seviye demeden öğretilerini anlatmıştır. Tipitaka ve Mahayana sutralarında daha basit anlatımlı hikâyelerden en derin felsefe ve kavramları açıklayan anlatımlara kadar pek çok değişik öğreti vardır.
Pali Derlemesi de denilen Tipitaka, Buddhizmin bütün mezhepleri ve okullarınca kabul edilir. Üç bölümden oluşur: Vinaya Pitaka, Sutta Pitaka ve Abhidhamma pitaka. Üçüncü bölüm olan Abhidhamma pitaka, Sutta Pitaka'dan içerik olarak çok da farklı değildir. Ancak uzun kategoriler, eş anlamlı sözcükler ve bunun gibi pek çok sıralama yapılmıştır.
Bundan başka bir de Budizmin en büyük mezhebi durumunda olan Mahayana okulunun ve ayrıca Vajrayana'nın kabul ettiği Sutra'lar vardır. Bunlardan en önemlileri: Kalp Sutra, Elmas Sutra, Avatamsaka Sutra, Lankavatara Sutra, Shurangama Sutra, Lotus Sutra, Amitabha Sutra, Vimalakirti Nirdesa Sutra'dır.
Budizm'in temel özellikleri [değiştir]

Farklı Budist okulların vurguladığı farklı kaynaklar bulunmaktadır ve bu nedenle her okulun vurguladığı özellikler değişebilmektedir. Batı anlayışında Budizm, bir dinden çok kısmen felsefî görüş olarak nitelendirilmektedir. Kurucusu Buda, tanrının öğretilerini getiren bir elçiden çok kendini bir insanların ve tanrıların öğretmeni olarak görmüştür. Pali dilinde Dhamma, Sanskritçe’de Dharma olarak adlandırılan öğretiler ortaya koymuştur. Bu öğretiler kişinin manevi duygularını kavraması yerine, evrenin düzenini ve ruhsal gelişimi sağlayan doğa yasalarını kabul eder. Bu anlayışa ancak onun öğretilerinin ve yönteminin izinde gidilirse ulaşılabilir. Ancak öğretileri de olduğu gibi kabul edilemez. Buda, aydınlığa körü körüne bir inançla değil, kişinin kendini bulmasıyla ulaşılabileceğini belirtmiştir. Ayrıca evrenin kavram ve dil yardımıyla anlaşılabileceği fikrinin gereksiz bir çabadan ibaret olduğuna da işaret etmiştir. Diğer dinlerin köktenci yaklaşımına ve basmakalıp öğretilerine de şüpheyle yaklaşır. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâmiyet gibi tek tanrılı dinler, temelde Budizm’den farklılık gösterir. Bu nedenle Budist öğretileri ne tanrıyı, ne de ruhun varlığını kabul eder. Budizm, özellikleri bakımından Hinduizm ve Brahmanizm’den de farklıdır. Bu dinlerde var olan “Kast Sistemine”(sınıf ayrımı) karşı çıkar. Buna karşın bu sistem Karma öğretilerinde yer almaktadır. Budizm Hindistan’daki veda inanç sistemine karşı bir yenilik hareketi olarak ortaya çıkmıştır.
Dînî ve felsefî yönleri [değiştir]

Budizm, farklı mezhepleri veya farklı Dünya görüşlerini içinde barındıran felsefe ve bilgeliktir.
Hem eski hem de günümüzdeki Budist okullarının, birinin Budist sayılabilmesi için çok az şartları vardır. Temel koşulları “Dört Yüce Gerçek” öğretisini kabul etmek ve sonraki temel yaşama tamamen hazır olmaktır.
Budizm’in temel öğretilerinden, Anatta doktrini, kalıcı bir varlığı ve ölümlü ruhu reddeder. Bu doktrinle, Budizm, “Büyük Dinlerin” temel inançlarından tamamen farklıdır.
Budizm’in, tüm tek tanrılı dinlerden temel farkı, her şeye gücü yeten bir yaratıcı tanrı varlığını (İşvara) reddetmesidir. Budizm’e göre tanrılar, ruhlar ve yaşayan her canlı için acı, cehalet ve yeniden doğuş döngüsü (Reenkarnasyon) vardır.
Budizm’in yayılmasıyla her ülkenin temel din ve kültüründen birçok unsurlar alınmış, Budizm’le bütünleşmiş ve böylece Tibet‘teki “Asıl Bön Tanrıları”, Buda’nın farklı şekillerinden “Bodhisattva” görüntüsünde değişmiştir. Bunlar genelde Buda’nın hayranları, dinleyicileri ve savunucuları şeklinde betimlenir.
Budistler, yerel dînî inançlar, gelenek ve göreneklerle karışıp yaygınlaşırken, aynı zamanda Taoizm ve Konfüçyüsçülük gibi Budizm’i reddeden diğer öğretilerin temsilcileriyle de mücadele etmişlerdir.
Hıristiyanlık gibi mutlakçı ve saltçı bir konum talebine sahip dinler, temelde, aynı talep göz önünde bulundurulmadığı takdirde, Budizm ile bağlantılanabilir.
Bu rakip öğretileri benimseyenler ve buna karşı olan Asya’daki dindar halka rağmen, farklı gelenekler birleştirilse bile, bunların temel inançlarını birbiriyle bağdaştırmak zordur. Bu zorluğun yaşanmış örneklerini Çin halk inançlarında ve Japonya'daki dinlerde görebiliriz.
Günümüz Budizm’i, aslında bir dinin birçok özelliğini içinde barındırmaktadır. Fakat ibadet şekli, toplum yapısı, ayinleri, çilekeşlik, dervişlik, manastır, tasavvuf ve dogmatizm gibi gelenekleri tamamen farklıdır.
Budizm, Asya'daki kendi kültürel ve tarihsel özelliklerinden ayrılmayan ve bunlara sıkı sıkıya bağlı bir şey olduğu varsayılırken, Batı'da, Budizm’in tarihsel, kültürel ve dînî bağlamlarından yola çıkarak, aydınlanma ve demokrasi gibi değerleri birleştirdiği için Budizm’e eğilim vardır.
Önemli yerler [değiştir]

Gautama Buddha Mahaparinibbana Sutta'da takipçilerinin dört yeri ziyaret etmesinin rûhânî bir aciliyet hissi yaratacağını söylemiştir. Bu dört yer, Buda'nın doğduğu yer (Lumbini), aydınlanmaya ulaştığı yer (Bodh Gaya), öğretilerini yaymaya başladığı yer (Sarnath) ve nirvanaya kavuştuğu yer (Kuşinagar) Budistler tarafından en önemli hac merkezleri olarak kabul edilir.
Sarnath [değiştir]
Siddhartha Gautama, Bodh Gaya’da (M.Ö. 589/525) aydınlandıktan sonra Sarnath’ta Ceylan Parkı’nda yaptığı konuşmayla ilk öğretisi Dört Yüce Gerçek'i aktarmıştır. Bu aynı zamanda Dharma tekerleğinin dönmeye başlaması, yani Budizm'in kuruluşu olarak nitelenir. Bu konuşmanın dinleyicileri daha önce Siddharta'yı çilecilikten ayrıldığı için terk eden beş eski arkadaşı - Kondanna, Bhaddiya, Vappa, Mahanama ve Assaji'dir; Buda'nın öğretisini dinledikten sonra tamamen aydınlanmaya ulaştılar. Buda tarafından rahip (Bhikkhu) olarak seçildiler ve böylece Budist Topluluğu (Sangha) kuruldu.
Sarnath, 19. yy.’dan beri yapılan kazı çalışmaları sonucu Budistler için önemli bir hac yeri olmuştur. Bulunan Stupa, manastır ve Ashoka sütunu kalıntıları bu şehrin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Kuşinagar [değiştir]
Kuşinagar, Hindistan’ın Uttar Pradeş eyaletindeki bir şehirdir. Burada Buda’nın Paranirvana’ya ulaştığına, öldüğüne inanılır. Malla Krallığı’nın merkezi ve Maurya İmparatorluğu’nun başkenti olan Kushinagar’da birçok kalıntı vardır. Ancak 5. yüzyılda Kushinagar önemini yitirmiştir. Aynı yüzyılda burası terkedilmiş ve unutulmuştur. 19.yy.da yeniden keşfedilmiş ve buraya insanlar yerleştirilmiştir.
Kaynakça [değiştir]

^ İlhan Güngören, Buda ve Öğretisi, Yol Yayınları, 1981, sf. 17
^ Bakınız UNESCO'nun "Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha" başlıklı sayfası.
^ Bunlar Budizmde 'Dört Görünüş' olarak adlandırılır. Bakınız The Life of the Buddha: The Four Sights
^ http://www.wildmind.org/mantras/figures/shakyamuni/5 Wild mind Budist Meditasyon, The Buddha’s biography: Spiritual Quest and Awakening
^ Nyanatiloka, Nyanaponika, Buddhist Dictionary: Manual of Buddhist Terms and Doctrines,Buddhist Publication Society, 1998, sayfa 13.
^ http://www.buddhanet.net/e-learning/history/comparative.htm
^ Nyanatiloka, Buddhist Dictionary, sayfa 331
^ Nyanatiloka, Buddhist Dictionary, sayfa 84
^ T.P. Kasulis of Ohio State University, Zen as a Social Ethics of Responsiveness." Journal of Buddhist Ethics: [1].
^ Dhammacakkappavattana Sutta için bkn: Thera, Piyadassi, The Book of Protection, Buddhist Publication, 1999. www.accesstoinsight.org Buda Orta Yol, Sekiz katlı asil yol ve Dört yüce geröek konularında olan ilk vaazını (Dhammacakkappavattana Sutta) bir süre yanlarında yaşadığı beş çileci dervişe vermiştir.
^ Jeffrey Po, “Is Buddhism a Pessimistic Way of Life?”, http://www.4ui.com/eart/172eart1.htm
^ Walpola Rahula, What the Buddha Taught, Grove Pres, 1959.
^ Charles Prebish, Historical Dictionary of Buddhism, The Scarecrow Pres, 1993
^ Damien Keown, Dictionary of Buddhism, Oxford University Pres, 2003
^ Thanissaro Bhikkhu, The Not-Self Strategy. Bkn. Point 3, [2]. Thanissaro Bhikkhu’nun dikkat çektiği yazma Sabbasava Sutta’dır, [3].
^ Bu 12 nidana şeması, örneğin, Samyutta Nikaya'nın 12. bölümü, Nidana Vaggada pek çok yerde bulunabilir (bkn. SN 12.2, Thanissaro, 1997a). "dünyevi bağımlı köken" olarak adlandırabileceğimiz "uygulamalar" arasında DN 15’teki dokuz-nidana şeması (bkn. Thanissaro, 1997b) ve Samyutta Nikaya 12.65’teki on-nidana şeması sayılabilir (bnk. Thanissaro, 1997c). "Transandantal bağımlı köken" (yine 12 nidanalarla ilgili olarak) adlandırılan olgu SN 12.23’de tanımlanmıştır (bkn. Bodhi, 1995). Ek olarak, DN 15 kişiler arasında ızdıraba sürükleyen bir onbir-nidana şemasından bahseder ("sopaların ve bıçakların ele alınması; çatışmalar, kavgalar ve tartışmalar; suçlamalar, ayrılıkçı konuşma ve yalanlar").
^ Harvey, Introduction to Buddhism, s. 56
^ Harvey, Introduction to Buddhism, s. 57
^ Harvey, Introduction to Buddhism, s. 58
^ Harvey, Introduction to Buddhism, s. 59
^ Harvey, Introduction to Buddhism, s. 60
^ Kalp Sutra, İngilizce metin için: The Heart of Prajna Paramita Sutra, erişim 06.05.2009
^ Harvey, p. 170
^ Bhikku Thanissaro, An Introduction to the Buddha, Dhamma, & Sangha, Access to Insight, 2001.
^ Middle-Length Discourses of the Buddha, çev. Nanamoli, rev Bodhi, Wisdom Pubns, 1995, sayfa 708f
^ Stewart McFarlane in Peter Harvey, ed., Buddhism. Continuum, 2001, page 187.
^ Stewart McFarlane in Peter Harvey, ed., Buddhism. Continuum, 2001, pages 195-196.
^ "More than merely a means to an end: it is very nearly the end in itself." Richard Gombrich, Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge and Kegan Paul, 1988, page 89. He is quoting Carrithers.
^ B. Alan Wallace, Contemplative Science., Columbia University Press, 2007, s. 81.
^ Welch, Practice of Chinese Buddhism, Harvard, 1967, s. 396
^ Peter Harvey, An Introduction to Buddhism Cambridge University Press, 1990, sayfa 144.
^ Damien Keown, Charles S Prebish, ed., Encyclopedia of Buddhism. Routledge, 2007. s. 502
^ Yazar Charles S. Prebish’e göre, “Japonya’da bir çok farklı Zen okulu ortaya çıkmış olmasına rağmen, bunların tümü Zen’in kutsal metinlere dayanmadığını vurgularlar; doğrudan kavrayış için bir potansiyel yaratırlar; bu kavrayış, her duyarlı varlığın sahip olduğu Buda doğasının kavranmasından başka bir şey değildir…” (Prebish, Historical Dictionary of Buddhism, Sri Satguru Publications, Delhi, 1993, s. 287)
^ Prebish şöyle yorumlar (a.g.e, s. 244): "Sadece oturma meditasyonunun (örn. zazen) Buda doğasının bir ifadesi olduğu kabul edilir." Bu metod zihni kavramsal düşünme modundan ayırmak ve gerçeği doğrudan kavramak amacını taşır. Budist araştırmacı Stephen Hodge şöyle der (Zen Masterclass, Godsfield Press, 2002, s. 12–13): "... Zen uygulayıcıları Aydınlanmanın, Buda-zihninin ya da Buda-doğasının uyanışının, bizim doğal halimiz olduğuna inanır, ancak bu doğal durum olumsuz duygu ve saptırılmış düşünce katmanlarıyla örtülmüştür. Bu görüşe göre, Aydınlanma parça parça edineceğimiz bir şey değil, zihinsel ve duygusal karanlığın örtüsünü kaldırdığımızda aniden ortaya çıkabilecek bir durumdur."
^ Hisamatsu Shin'ichi, Critical Sermons on the Zen Tradition, Palgrave Macmillan, New York, 2002, pek çok yerde. Rinzai Zen okulu ve onun Çinli kurucusu Linji hakkında Hisamatsu şöyle der: "Linji bizim gerçek varoluşumuzun yoluna ‘Gerçek Kişi’ ve ‘Gerçek Ben’ gibi doğrudan terimlerle değinir. Kelimelerden veya harflerden bağımsızdır, rûhânî öğretilerden ayrı olarak iletilmiştir. Budizm gerçekte yazmalara ihtiyaç duymaz. O yalnızca bizim Ben’imize doğrudan uyanışımızdır…" (Hisamatsu, a.g.e., s. 46).
^ Harvey, Introduction, s. 165
^ Williams, Mahayana Buddhism, Routledge, 1st ed., 1989, s. 185
^ Routledge Encyclopedia of Buddhism, s. 781
Ayrıca bakınız [değiştir]

Bodhi
Budizm'de Tanrı
Mahayana Budizmi
Theravada Budizmi
Tibet Budizmi
Zen
Online Budizm Kütüphaneleri [değiştir]

Buddhist Ebooks
Tipitaka in Pali and English
The Pali Canon
Mahayana Buddhist Sutras
Buddha Net
Full Text Articles
Journal of Shin Buddhism
Dış bağlantılar [değiştir]

Buddhanet Ebooks
Tripitaka-Therevada Kutsal Metinleri
Essays on Modern Buddhism,Philosophy and Science
Kalachakranet
Purify Our Mind
Aimwell
Journal of Buddhist Ethics
BudizmTürkçe: Budizm'in temel metinlerinin Türkçe çevirileri Son güncelleme 30.01.2010
Tibet Budizmi
Dünyadinleri.Com
[gizle] g · t · dBudizm Tapınakları
Baoguang Tapınağı · Baoguo Tapınağı · Dabeilou Tapınağı · Dafo Tapınağı · Donglin Tapınağı · Famen Tapınağı · Fawang Tapınağı · Fayu Tapınağı · Fengguo Tapınağı · Foguang Tapınağı · Geyuan Tapınağı · Büyük Heng Dağı Tapınağı · Guanghua Tapınağı (Putian) · Gufo Tapınağı · Guiyuan Tapınağı · Guoging Tapınağı · Hanging Tapınağı · Hanshan Tapınağı · Huacheng Tapınağı · Hugiu Tapınağı · Ulu Buda Tapınağı · Ji Le Tapınağı · Jianfu Tapınağı · Jiming Tapınağı · Jing'an Tapınağı · Jingci Tapınağı · Jinge Tapınağı · Kaişan Tapınağı · Kumbum Manastırı · Linggu Tapınağı · Lingyan Tapınağı · Lingyin Tapınağı · Longhua Tapınağı · Longhing Manastırı · Lake Manastırı · Mimi Tapınağı · Nanchan Tapınağı · Nanhua Tapınağı · Nanputuo Tapınağı · Şaolin Pagoda Orman Tapınağı · Palpung Manastırı · Puji Tapınağı · Puning Tapınağı · Putuo Zongcheng Tapınağı · Kiongzhu Tapınağı · Kihia Tapınağı · Şanhua Tapınağı · Şaolin Manastırı · Şuanglin Tapınağı · Buda İlkbahar Tapınağı · Geleneksel Budist Tapınağı · Parlak Aile Tapınağı · Büyük Merhamet Tapınağı · Altı Hint İncir Ağacı Tapınağı · Tianning Tapınağı · Wa Sau Toi · Wanfu Tapınağı · Beyaz At Tapınağı · Wolong Tapınağı · Hiangyan Tapınağı · Hi Ming Tapınağı · Hingjiao Tapınağı · Yanging Tapınağı · Yanşan Tapınağı · Youguo Tapınağı · Zanşan Tapınağı · Zhenguo Tapınağı · Zunsheng Tapınağı · Daxiangguo Tapınağı
Kategori: Budizm
قس پنجابی
بدھ مت دنیا دے وڈے مزہباں چوں اک اے۔ اے 25 صدیاں پہلاں ھندستان توں ٹریا۔ ایدے منن آلیاں دی گنتی 50 کروڑتے 23 کروڑ دے وشکار اے ۔ مہا تما بدھ اینوں ٹورن آلا سی بدھ مت اونھاں دیاں ای سوچاں دی مورت اے۔
بدھ مت دا خیال اے جے دنیا دکھاں دا کعر اے ۔ دکھ تے بیماریاں بہت زیادہ خواہشات تے لالچ ہون نال ہوندیاں نیں ۔ وشکارلے رستے تے چل کے دکھاں تے قابو پایا جا سکدا اے۔
حصے [چھپاؤ]
1 مہاتما بدھ
2 بدھ سوچاں
2.1 کرم
2.2 دوبارہ جیون
2.3 دکھ تے اودھے حل
2.4 بچاؤ دے اٹھ رستے
2.5 نروان
[لکھو]مہاتما بدھ



مہا تما بدھ دا اصل ناں سدھارتھ گوتم سی ۔ اوہ نیپال دی تھاں کپل وستوں 563ق‏م نوں جمیا اودھا پیو کپل وستو دا راجا سی۔ اونھوں دنیا دکھاں دا کعر دسی نروان یا نجات دی کھوج وچ گوتم نے اپنی نگری تے رشتے چھڑ دتے۔ وکھریاں تھاواں تے پھردا ریا تے گیا بہار، ھندستان چ اک پپل تھلے اونھوں نروان لب گیا۔ مہاتما بدھ نے دکھاں تے مصیبتاں توں بچن لئی وشکارلے رستے تے زور دتا۔
[لکھو]بدھ سوچاں

[لکھو]کرم
[لکھو]دوبارہ جیون
[لکھو]دکھ تے اودھے حل
[لکھو]بچاؤ دے اٹھ رستے
[لکھو]نروان

جگ دے مذہب
· اسلام · ھندو مت · بدھ مت · عیسائیت · سکھ مت · شنتو · جین مت · پارسی · یہودیت ·
گٹھیاں: مذہب1000 چائیدے آرٹیکل
قس پشتو
بودیزم (پالی/سنسکرېټ : बौद्ध धर्म Buddha Dharma) یو دهرمایی په خدای باندې باور نه لرونکې ګروهه ده . همدارنګه یوه فلسفه او ارواپوهنیز اړخ لری . بودیزم د پالی او سنسکرېټ په لرغونو ژبو کې هم یاد شوی . پالی او سنسکرېټ ته د بودیزم لرغونې ژبې وایی . په دغو ژبو کې ېې بودها دهرما یا دهما یاد کړی چې مانا ېې د ویښتابه زده کړه ده راوتلې .د هندوانو په قول ځکه هم بودها ته سدهارتا ګاؤتاما وېل کېږی . وروسته بیا د بودها په نوم مشهوره شوی دی . پیلنیؤ لاسوندونو څخه ښایی چې بودها په لومبینی نوم ځای کې زېږېدلی دی . لومبینی سیمه اوس د نیپال یوه برخه ده. همدارنګه وېل کېږی چې بودها د ۸۰ کالو شاوخوا په کوشنګړ د هند هېواد کې مړ شوی دی . هغه ښایی چې د پینځمې مخزېږدی پېړۍ شاوخوا اوسېده . بودهیزم د هندشاوخوا چې برصغیر هم یاد شوی سیمې کې د پینځمې پېړۍ شاوخوا خپور شوی دی . همدارنګه د اسیا د لویې وچې سهیلې ، شمالی منځینی او د ختیځې لور اود اروپا خوا ته د دوه زرمې شاوخوا مهالونو کې وغځېده . او په پای کې د نیپال د هېواد د ځینو برخو پرته هندی بودیزم په نورو سیمو کې په نظری توګه له مېنځه لاړ. د څېړونکو تر منځ د نن ورځې تر ټولو ډېره برخه بودیزم ښایی چې په درېو دودویزو ډلبندیو وېشل شوی وی چې بېلګې ېې په لاندې توګه څرګندېږی .

سوېلی بودیزم ، یا تېراوادا (د بودا خپل نوم) همدارنګه د سوېل ختیځې اسیا بودیزم یا پالی بودیزم په نوم هم شهرت لری ، چې په ځانګړی توګه سریلانکا ، برما ، تایلنډ ، لاووس، کمبوډیا او د مالېزیا ، ویتنام ، چین او بنګله دېش په هېوادونو کې عملی کېږی .
ختیځ بودیزم د ختیځې اسیا بودیزم په نوم هم شهرت لری .چینی بودیزم ، سینو ـ جاپانی بودیزم ، یا ماهایانا ګروهه غالبآ په چین ، ویتنام ، کوریا ، جاپان ، سینګاپور او د روسیې په ځینو سیمو کې عملی کېږی .
سهېلی (شمالی) بودیزم ، د ټبټی بودیزم په نوم هم شهرت لری . ټبټ ـ مغولی بودیزم، یا وېجرایانا چې کله ناکله د لامایزم په نومونو هم یاد شوی عمدتآ په ټبټ ، مغولستان، بهوټان، او د نیپال ، هند ، چین همدا رنګه روسیې کې عملی پلی کېږی .
د یوې کاروونکې طرحې په توګه دغه ګروهه د ځایی علماؤ لخوا په دوه برخو وېشل شوې ده . تهراوادا او ماهایانا . ځینې بودایی علما بیا نورې لارې غوره کوی .

د بودیزم ښوونځی

د بودیزم ښوونځی په طبیعت کې د بې حده آزادۍ تر پولې نه ځی ، او د وحېې له مخې د کتابونو او صحیفو، یا ګروهو له اهمیت څخه ډېر توپیریزه ګروهه ده بیا په ځانګړې توګه د هغوی د عبادت طریقې چې له مخې ېې بنسټ په درې عملی طریقتونو باندې څرګندېږی د عبادت بنسټیزې ستنې بلل کېږی. دغه درې طریقتونه یا د بودیزم بنسټیز ښوونځی پدې نومونو یادېږی . بودا ، دهرما (سبقونه) ، او سانګها (ټولنه). په یوې ځانګړې عبادتځای کې پناه اخیستل او لرې د بودا په څېر یوې عبادت خونې کې په ورته عبادت مشغولا دبودیزم د دود تابیا او تسلیمېدل ګڼل کېږی . همدا د بودا د تګلارې، د راهب عمومی توپیر دی له نورو عامو وګړو یا نا راهبانو څخه . همدارنګه د طریقې نور اړخونه ېې بیا د اخلاقیاتو په څرنګوالی پورې ، د روحانیونو د ټولنې ملاتړ ، د معمول ژوند څخه انکار او اړونده روحانیت ته نژدې کېدل ، د ذهنی سېک ترلاسه کولو تمرین کول او ارواهی درملنه خپلول، د اوچتې سطحې پوهه ، بصیرت او هوښیارۍ فصل کرل ، د بودا لیکلی نصیحتونه لوستل ، د بودا څخه مرسته په هر کار کې غوښتل د هغه نمانځنې ، او ځان اړوېستل تر څو د هغه په لار کې روحانی تمریناتو کې ننوځې. د بودا د سبقونو ځینې برخې ، ژوند ته په درنده کتلو راڅرخی او د آزادۍ موخې ېې په یوې رسالې چې ٫٫ د څلور مشهوره حقایق ٬٬ په نوم یادېږی . دا سبقونه ېې د دوکها په ګروهې ولاړ دی ، د دې اصطلاح څخه د ٫٫ګاللو موخه ٬٬ یا په بله مانا پر ځان باندې زغم تېرولو مانا راوځی چې د ژوند د ناخوالو سره تړاؤ لری .ځان د ژوند هر اړخ ته تسلیمول د همدې سبق طبیعت بیانوی چې د ژوند بند ته وررسېدو تکل هم بلل کېږی . همدا د بودیزم دمورال او اخلاقو بنسټیزه ګروهه بلل کېږی.

د بودا ژوند

د پخوانیو لیکنو څخه داسې څرګندېږی چې بودا په ۵ مې مخزېږدی پېړۍ کې یوه داسې چاپېریال کې زېږېدلی چې د برصغیر (د پخوانی هند شواخواسیمې ) په یوې کلتوری ،او جغرافیایی سیمو پورې اړه لری [10].

د بودیزم آندود او پوهه

د بودا د ښوونو یوه ټوټه:

له مړینې وروسته بیا په بل جسد کې را ژوندی کېږو. دا بیا ژوندی کېدنه مو څو ځله تکرارېږی، چې دې بیا ځلې ژوندی کېدو ته د شتون څرخۍ وایی. یا ژوند و مړینه وایو. شتون غم دی، زېږېدنه غم دی، زړبوډی او زړښت غم دی، ناروغی غم دی، غم او خواشینی، ماتم او ناهیلتیا غم دی، له هغه څه سره تړاو چې زړه مو نه غواړی، غم دی. لرېتوب له هغه څه چې زړه مو غواړی، غم دی. لنډه دا چې د زړه تړاو غمجنوونکې دی. او دا غم هغه وخت پای ته رسېږی چې چې نور هېڅ ځانتیا یا درک کوونکې نه وی، څه هغه د ژوند په قید کې وی یا نه وی. موخه باید لدې غمجنې څرخۍ څخه د څان ویستل وی.


وېشنیزه: مذهب
قس انگلیسی
Buddhism is a religion and philosophy indigenous to the Indian subcontinent and encompasses a variety of traditions, beliefs, and practices largely based on teachings attributed to Siddhartha Gautama, who is commonly known as the Buddha (meaning "the awakened one" in Sanskrit and Pāli). The Buddha lived and taught in the eastern part of Indian subcontinent some time between the 6th and 4th centuries BCE.[1] He is recognized by Buddhists as an awakened or enlightened teacher who shared his insights to help sentient beings end suffering (dukkha) through eliminating ignorance (avidyā), craving (taṇhā), and hatred, by way of understanding and seeing dependent origination (pratītyasamutpāda) and no-self (anātman), and thus attain the highest happiness, nirvāņa (nirvana).
Two major branches of Buddhism are recognized: Theravada ("The School of the Elders") and Mahayana ("The Great Vehicle"). Theravada has a widespread following in Sri Lanka and Southeast Asia. Mahayana is found throughout East Asia and includes the traditions of Pure Land, Zen, Nichiren Buddhism, Tibetan Buddhism, Shingon, Tiantai (Tendai) and Shinnyo-en. In some classifications, Vajrayana—practiced mainly in Tibet and Mongolia, and adjacent parts of China and Russia—is recognized as a third branch, while others classify it as a part of Mahayana. There are other categorisations of these three Vehicles or Yanas.[2]
While Buddhism remains most popular within Asia, both branches are now found throughout the world. Estimates of Buddhists worldwide vary significantly depending on the way Buddhist adherence is defined. Lower estimates are between 350–500 million.[3][4][5]
Buddhist schools vary on the exact nature of the path to liberation, the importance and canonicity of various teachings and scriptures, and especially their respective practices.[6] Two of the most important teachings are dependent origination and no-self. The foundations of Buddhist tradition and practice are the Three Jewels: the Buddha, the Dharma (the teachings), and the Sangha (the community). Taking "refuge in the triple gem" has traditionally been a declaration and commitment to being on the Buddhist path and in general distinguishes a Buddhist from a non-Buddhist.[7] Other practices may include following ethical precepts; support of the monastic community; renouncing conventional living and becoming a monastic; the development of mindfulness and practice of meditation; cultivation of higher wisdom and discernment; study of scriptures; devotional practices; ceremonies; and in the Mahayana tradition, invocation of buddhas and bodhisattvas.
Contents [show]
Life of the Buddha

Main article: Gautama Buddha


Gautama leaving home. The Great Departure, c.1-2nd century. Musée Guimet
This narrative draws on the Nidānakathā biography of the Theravāda sect in Sri Lanka, which is ascribed to Buddhaghoṣa in the 5th century CE.[8] Earlier biographies such as the Buddhacarita, the Lokottaravādin Mahāvastu, and the Mahāyāna / Sarvāstivāda Lalitavistara Sūtra, give different accounts. Scholars are hesitant to make unqualified claims about the historical facts of the Buddha's life. Most accept that he lived, taught and founded a monastic order, but do not consistently accept all of the details contained in his biographies.[9][10]


Where Gautama sat under a tree and became enlightened, Bodh Gaya, India, in 2011
According to author Michael Carrithers, while there are good reasons to doubt the traditional account, "the outline of the life must be true: birth, maturity, renunciation, search, awakening and liberation, teaching, death."[11] In writing her biography of Buddha, Karen Armstrong noted, "It is obviously difficult, therefore, to write a biography of the Buddha that will meet modern criteria, because we have very little information that can be considered historically sound... [but] we can be reasonably confident Siddhatta Gotama did indeed exist and that his disciples preserved the memory of his life and teachings as well as they could."[12]
The evidence of the early texts suggests that Siddhārtha Gautama was born in a community that was on the periphery, both geographically and culturally, of the northeastern Indian subcontinent in the 5th century BCE.[13] It was either a small republic, in which case his father was an elected chieftain, or an oligarchy, in which case his father was an oligarch.[13]
According to the Theravada Tripitaka scriptures[which?] (from Pali, meaning "three baskets"), Gautama was born in Lumbini in modern-day Nepal, around the year 563 BCE, and raised in Kapilavastu.[14][15]
According to this narrative, shortly after the birth of young prince Gautama, an astrologer visited the young prince's father—King Śuddhodana—and prophesied that Siddhartha would either become a great king or renounce the material world to become a holy man, depending on whether he saw what life was like outside the palace walls.
Śuddhodana was determined to see his son become a king, so he prevented him from leaving the palace grounds. But at age 29, despite his father's efforts, Gautama ventured beyond the palace several times. In a series of encounters—known in Buddhist literature as the four sights—he learned of the suffering of ordinary people, encountering an old man, a sick man, a corpse and, finally, an ascetic holy man, apparently content and at peace with the world. These experiences prompted Gautama to abandon royal life and take up a spiritual quest.


Dhamek Stupa in Sarnath, Uttar Pradesh, India, built by King Ashoka, where Buddha gave his first sermon
Gautama first went to study with famous religious teachers of the day, and mastered the meditative attainments they taught. But he found that they did not provide a permanent end to suffering, so he continued his quest. He next attempted an extreme asceticism, which was a religious pursuit common among the Shramanas, a religious culture distinct from the Vedic one. Gautama underwent prolonged fasting, breath-holding, and exposure to pain. He almost starved himself to death in the process. He realized that he had taken this kind of practice to its limit, and had not put an end to suffering. So in a pivotal moment he accepted milk and rice from a village girl and changed his approach. He devoted himself to anapanasati meditation, through which he discovered what Buddhists call the Middle Way (Skt. madhyamā-pratipad[16]): a path of moderation between the extremes of self-indulgence and self-mortification.[17][18]


Buddha attaining Parinirvana. Statue excavated at the Mahaparinirvana Temple in Kushinagar, Uttar Pradesh, India
Gautama was now determined to complete his spiritual quest. At the age of 35, he famously sat in meditation under a sacred fig tree — known as the Bodhi tree — in the town of Bodh Gaya, India, and vowed not to rise before achieving enlightenment. After many days, he finally destroyed the fetters of his mind, thereby liberating himself from the cycle of suffering and rebirth, and arose as a fully enlightened being (Skt. samyaksaṃbuddha). Soon thereafter, he attracted a band of followers and instituted a monastic order. Now, as the Buddha, he spent the rest of his life teaching the path of awakening he had discovered, traveling throughout the northeastern part of the Indian subcontinent,[19][20] and died at the age of 80 (483 BCE) in Kushinagar, India. The south branch of the original fig tree available only in Anuradhapura Sri Lanka is known as Jaya Sri Maha Bodhi.
Buddhist concepts

Main article: Buddhist terms and concepts
As writing was uncommon in India at the time Gautama lived, everything we know about him was carefully memorized and passed on orally until it was written down, probably during the first century BCE.[21]
The English word "Buddhism" is relatively new. It was first used in the Oxford English Dictionary of 1801 (spelled "Boudhism") and its spelling changed to the present one in 1816, in a comment published in the Asiatic Journal ("The name and peculiarities of Buddhism have a good deal fixed my attention").[22]
"The Three Jewels", Buddha, Dharma and Sangha,[23] as well as the concepts of karma,[24] rebirth (and reincarnation[25]) and the practice of yoga[26] existed before Gautama lived but they later became associated with Buddhism.
Life and the world


Traditional Tibetan Buddhist Thangka depicting the Wheel of Life with its six realms
Karma
Main article: Karma in Buddhism
Karma (from Sanskrit: "action, work") in Buddhism is the force that drives saṃsāra—the cycle of suffering and rebirth for each being. Good, skillful deeds (Pāli: "kusala") and bad, unskillful (Pāli: "akusala") actions produce "seeds" in the mind which come to fruition either in this life or in a subsequent rebirth.[27] The avoidance of unwholesome actions and the cultivation of positive actions is called śīla (from Sanskrit: "ethical conduct").
In Buddhism, karma specifically refers to those actions (of body, speech, and mind) that spring from mental intent ("cetana"),[28] and which bring about a consequence (or fruit, "phala") or result ("vipāka").
In Theravada Buddhism there can be no divine salvation or forgiveness for one's karma, since it is a purely impersonal process that is a part of the makeup of the universe. In Mahayana Buddhism, the texts of certain Mahayana sutras (such as the Lotus Sutra, the Angulimaliya Sutra and the Nirvana Sutra) claim that reciting or merely hearing their texts can expunge great swathes of negative karma. Some forms of Buddhism (for example, Vajrayana) regard the recitation of mantras as a means for cutting off previous negative karma.[29] The Japanese Pure Land teacher Genshin taught that Amida Buddha has the power to destroy the karma that would otherwise bind one in saṃsāra.[4][5]
Rebirth


Gautama's cremation site, Ramabhar Stupa in Uttar Pradesh, India
Main article: Rebirth (Buddhism)
Rebirth refers to a process whereby beings go through a succession of lifetimes as one of many possible forms of sentient life, each running from conception[30] to death. Buddhism rejects the concepts of a permanent self or an unchanging, eternal soul, as it is called in Hinduism and Christianity. According to Buddhism there ultimately is no such thing as a self independent from the rest of the universe (the doctrine of anatta). Rebirth in subsequent existences must be understood as the continuation of a dynamic, ever-changing process of "dependent arising" ("pratītyasamutpāda") determined by the laws of cause and effect (karma) rather than that of one being, transmigrating or incarnating from one existence to the next.
Each rebirth takes place within one of five realms according to Theravadins, or six according to other schools.[31][32] These are further subdivided into 31 planes of existence:[33]
Naraka beings: those who live in one of many Narakas (Hells);
Preta: sometimes sharing some space with humans, but invisible to most people; an important variety is the hungry ghost;[34]
Animals: sharing space with humans, but considered another type of life;
Human beings: one of the realms of rebirth in which attaining Nirvana is possible;
Asuras: variously translated as lowly deities, demons, titans, antigods; not recognized by Theravāda (Mahavihara) tradition as a separate realm;[35]
Devas including Brahmas: variously translated as gods, deities, spirits, angels, or left untranslated.
Rebirths in some of the higher heavens, known as the Śuddhāvāsa Worlds (Pure Abodes), can be attained by only skilled Buddhist practitioners known as anāgāmis (non-returners). Rebirths in the arupa-dhatu (formless realms) can be attained by only those who can meditate on the arūpajhānas, the highest object of meditation.
According to East Asian and Tibetan Buddhism, there is an intermediate state (Tibetan "Bardo") between one life and the next. The orthodox Theravada position rejects this; however there are passages in the Samyutta Nikaya of the Pali Canon (the collection of texts on which the Theravada tradition is based), that seem to lend support to the idea that the Buddha taught of an intermediate stage between one life and the next.[36][37]
Saṃsāra
Main article: Saṃsāra (Buddhism)
Sentient beings crave pleasure and are averse to pain from birth to death. In being controlled by these attitudes, they perpetuate the cycle of conditioned existence and suffering (saṃsāra), and produce the causes and conditions of the next rebirth after death. Each rebirth repeats this process in an involuntary cycle, which Buddhists strive to end by eradicating these causes and conditions, applying the methods laid out by the Buddha and subsequent Buddhists.
Suffering's causes and solution
The Four Noble Truths
Main article: Four Noble Truths
The teachings on the Four Noble Truths are regarded as central to the teachings of Buddhism, and are said to provide a conceptual framework for Buddhist thought. These four truths explain the nature of dukkha (suffering, anxiety, dissatisfaction), its causes, and how it can be overcome. They can be summarized as follows:[38]
The truth of dukkha (suffering, anxiety, dissatisfaction)
The truth of the origin of dukkha
The truth of the cessation of dukkha
The truth of the path leading to the cessation of dukkha
The first truth explains the nature of dukkha. Dukkha is commonly translated as “suffering”, “anxiety”, “dissatisfaction”, “unease”, etc., and it is said to have the following three aspects:
the obvious suffering of physical and mental illness, growing old, and dying;
the anxiety or stress of trying to hold onto things that are constantly changing; and
a subtle dissatisfaction pervading all forms of life, due to the fact that all forms of life are impermanent and constantly changing.[39]
The second truth is that the origin of dukkha can be known. Within the context of the four noble truths, the origin of dukkha is commonly explained as craving (Pali: tanha) conditioned by ignorance (Pali: avijja). On a deeper level, the root cause of dukkha is identified as ignorance (Pali: avijja) of the true nature of things. The third noble truth is that the complete cessation of dukkha is possible, and the fourth noble truth identifies a path to this cessation.[38]
Noble Eightfold Path
Main article: Noble Eightfold Path


The Dharmachakra represents the Noble Eightfold Path.
The Noble Eightfold Path—the fourth of the Buddha's Noble Truths—is the way to the cessation of suffering (dukkha). It has eight sections, each starting with the word "samyak" (Sanskrit, meaning "correctly", "properly", or "well", frequently translated into English as "right"), and presented in three groups known as the three higher trainings. (NB: Pāli transliterations appear in brackets after Sanskrit ones):
Prajñā is the wisdom that purifies the mind, allowing it to attain spiritual insight into the true nature of all things. It includes:
dṛṣṭi (ditthi): viewing reality as it is, not just as it appears to be;
saṃkalpa (sankappa): intention of renunciation, freedom and harmlessness.
Śīla is the ethics or morality, or abstention from unwholesome deeds. It includes:
vāc (vāca): speaking in a truthful and non-hurtful way;
karman (kammanta): acting in a non-harmful way;
ājīvana (ājīva): a non-harmful livelihood.
Samādhi is the mental discipline required to develop mastery over one's own mind. This is done through the practice of various contemplative and meditative practices, and includes:
vyāyāma (vāyāma): making an effort to improve;
smṛti (sati): awareness to see things for what they are with clear consciousness, being aware of the present reality within oneself, without any craving or aversion;
samādhi (samādhi): correct meditation or concentration, explained as the first four jhānas.
The practice of the Eightfold Path is understood in two ways, as requiring either simultaneous development (all eight items practiced in parallel), or as a progressive series of stages through which the practitioner moves, the culmination of one leading to the beginning of another.
The Four Immeasurables
Main article: Brahmavihara
While he searched for enlightenment, Gautama combined the yoga practice of his teacher Kalama with what later became known as "the immeasurables".[40] Gautama thus invented a new kind of human, one without egotism.[40] What Thich Nhat Hanh calls the "Four Immeasurable Minds" of love, compassion, joy, and equanimity[41] are also known as brahmaviharas, divine abodes, or simply as four immeasurables.[42] Pema Chödrön calls them the "four limitless ones".[43] Of the four, mettā or loving-kindness meditation is perhaps the best known.[42] The Four Immeasurables are taught as a form of meditation that cultivates "wholesome attitudes towards all sentient beings."[44] The practitioner prays:
May all sentient beings have happiness and its causes,
May all sentient beings be free of suffering and its causes,
May all sentient beings never be separated from bliss without suffering,
May all sentient beings be in equanimity, free of bias, attachment and anger.[45]
Middle Way
Main article: Middle Way
An important guiding principle of Buddhist practice is the Middle Way (or Middle Path), which is said to have been discovered by Gautama Buddha prior to his enlightenment. The Middle Way has several definitions:
The practice of non-extremism: a path of moderation away from the extremes of self-indulgence and self-mortification;
The middle ground between certain metaphysical views (for example, that things ultimately either do or do not exist);[46]
An explanation of Nirvana (perfect enlightenment), a state wherein it becomes clear that all dualities apparent in the world are delusory (see Seongcheol);
Another term for emptiness, the ultimate nature of all phenomena (in the Mahayana branch), a lack of inherent existence, which avoids the extremes of permanence and nihilism or inherent existence and nothingness.
Nature of existence


Debating monks at Sera Monastery, Tibet
Buddhist scholars have produced a remarkable quantity of intellectual theories, philosophies and world view concepts (see, for example, Abhidharma, Buddhist philosophy and Reality in Buddhism). Some schools of Buddhism discourage doctrinal study, and some regard it as essential practice.
In the earliest Buddhist teachings, shared to some extent by all extant schools, the concept of liberation (Nirvana)—the goal of the Buddhist path—is closely related to the correct understanding of how the mind causes stress. In awakening to the true nature of clinging, one develops dispassion for the objects of clinging, and is liberated from suffering (dukkha) and the cycle of incessant rebirths (saṃsāra). To this end, the Buddha recommended viewing things as characterized by the three marks of existence.
Three Marks of Existence
Main article: Three marks of existence
The Three Marks of Existence are impermanence, suffering, and not-self.
Impermanence (Pāli: anicca) expresses the Buddhist notion that all compounded or conditioned phenomena (all things and experiences) are inconstant, unsteady, and impermanent. Everything we can experience through our senses is made up of parts, and its existence is dependent on external conditions. Everything is in constant flux, and so conditions and the thing itself are constantly changing. Things are constantly coming into being, and ceasing to be. Since nothing lasts, there is no inherent or fixed nature to any object or experience. According to the doctrine of impermanence, life embodies this flux in the aging process, the cycle of rebirth (saṃsāra), and in any experience of loss. The doctrine asserts that because things are impermanent, attachment to them is futile and leads to suffering (dukkha).
Suffering (Pāli: दुक्ख dukkha; Sanskrit दुःख duḥkha) is also a central concept in Buddhism. The word roughly corresponds to a number of terms in English including suffering, pain, unsatisfactoriness, sorrow, affliction, anxiety, dissatisfaction, discomfort, anguish, stress, misery, and frustration. Although the term is often translated as "suffering", its philosophical meaning is more analogous to "disquietude" as in the condition of being disturbed. As such, "suffering" is too narrow a translation with "negative emotional connotations"[47] which can give the impression that the Buddhist view is one of pessimism, but Buddhism seeks to be neither pessimistic nor optimistic, but realistic. In English-language Buddhist literature translated from Pāli, "dukkha" is often left untranslated, so as to encompass its full range of meaning.[48][49][50]
Not-self (Pāli: anatta; Sanskrit: anātman) is the third mark of existence. Upon careful examination, one finds that no phenomenon is really "I" or "mine"; these concepts are in fact constructed by the mind. In the Nikayas anatta is not meant as a metaphysical assertion, but as an approach for gaining release from suffering. In fact, the Buddha rejected both of the metaphysical assertions "I have a Self" and "I have no Self" as ontological views that bind one to suffering.[51] When asked if the self was identical with the body, the Buddha refused to answer. By analyzing the constantly changing physical and mental constituents (skandhas) of a person or object, the practitioner comes to the conclusion that neither the respective parts nor the person as a whole comprise a self.
Dependent arising
Main article: Pratītyasamutpāda
The doctrine of pratītyasamutpāda (Sanskrit; Pali: paticcasamuppāda; Tibetan: rten.cing.'brel.bar.'byung.ba; Chinese: 緣起) is an important part of Buddhist metaphysics. It states that phenomena arise together in a mutually interdependent web of cause and effect. It is variously rendered into English as "dependent origination", "conditioned genesis", "dependent co-arising", "interdependent arising", or "contingency".
The best-known application of the concept of pratītyasamutpāda is the scheme of Twelve Nidānas (from Pāli "nidāna" meaning "cause, foundation, source or origin"), which explain the continuation of the cycle of suffering and rebirth (saṃsāra) in detail.[52]
Main article: Twelve Nidānas
The Twelve Nidānas describe a causal connection between the subsequent characteristics or conditions of cyclic existence, each one giving rise to the next:
Avidyā: ignorance, specifically spiritual ignorance of the nature of reality;[53]
Saṃskāras: literally formations, explained as referring to karma;
Vijñāna: consciousness, specifically discriminative;[54]
Nāmarūpa: literally name and form, referring to mind and body;[55]
Ṣaḍāyatana: the six sense bases: eye, ear, nose, tongue, body and mind-organ;
Sparśa: variously translated contact, impression, stimulation (by a sense object);
Vedanā: usually translated feeling: this is the "hedonic tone", i.e. whether something is pleasant, unpleasant or neutral;
Tṛṣṇā: literally thirst, but in Buddhism nearly always used to mean craving;
Upādāna: clinging or grasping; the word also means fuel, which feeds the continuing cycle of rebirth;
Bhava: literally being (existence) or becoming. (The Theravada explains this as having two meanings: karma, which produces a new existence, and the existence itself.);[56]
Jāti: literally birth, but life is understood as starting at conception;[57]
Jarāmaraṇa: (old age and death) and also śokaparidevaduḥkhadaurmanasyopāyāsa (sorrow, lamentation, pain, sadness, and misery).
Sentient beings always suffer throughout saṃsāra, until they free themselves from this suffering by attaining Nirvana. Then the absence of the first Nidāna—ignorance—leads to the absence of the others.
Emptiness
Main article: Śūnyatā
Mahayana Buddhism received significant theoretical grounding from Nagarjuna (perhaps c. 150–250 CE), arguably the most influential scholar within the Mahayana tradition. Nagarjuna's primary contribution to Buddhist philosophy was the systematic exposition of the concept of śūnyatā, or "emptiness", widely attested in the Prajñāpāramitā sutras which were emergent in his era. The concept of emptiness brings together other key Buddhist doctrines, particularly anatta and pratītyasamutpāda (dependent origination), to refute the metaphysics of Sarvastivada and Sautrantika (extinct non-Mahayana schools). For Nagarjuna, it is not merely sentient beings that are empty of ātman; all phenomena (dharmas) are without any svabhava (literally "own-nature" or "self-nature"), and thus without any underlying essence; they are "empty" of being independent; thus the heterodox theories of svabhava circulating at the time were refuted on the basis of the doctrines of early Buddhism. Nagarjuna's school of thought is known as the Mādhyamaka. Some of the writings attributed to Nagarjuna made explicit references to Mahayana texts, but his philosophy was argued within the parameters set out by the agamas. He may have arrived at his positions from a desire to achieve a consistent exegesis of the Buddha's doctrine as recorded in the Canon. In the eyes of Nagarjuna the Buddha was not merely a forerunner, but the very founder of the Mādhyamaka system.[58]
Sarvastivada teachings—which were criticized by Nāgārjuna—were reformulated by scholars such as Vasubandhu and Asanga and were adapted into the Yogacara (Sanskrit: yoga practice) school. While the Mādhyamaka school held that asserting the existence or non-existence of any ultimately real thing was inappropriate, some exponents of Yogacara asserted that the mind and only the mind is ultimately real (a doctrine known as cittamatra). Not all Yogacarins asserted that mind was truly existent; Vasubandhu and Asanga in particular did not.[59] These two schools of thought, in opposition or synthesis, form the basis of subsequent Mahayana metaphysics in the Indo-Tibetan tradition.
Besides emptiness, Mahayana schools often place emphasis on the notions of perfected spiritual insight (prajñāpāramitā) and Buddha-nature (tathāgatagarbha). There are conflicting interpretations of the tathāgatagarbha in Mahāyāna thought. The idea may be traced to Abhidharma, and ultimately to statements of the Buddha in the Nikāyas. In Tibetan Buddhism, according to the Sakya school, tathāgatagarbha is the inseparability of the clarity and emptiness of one's mind. In Nyingma, tathāgatagarbha also generally refers to inseparability of the clarity and emptiness of one's mind. According to the Gelug school, it is the potential for sentient beings to awaken since they are empty (i.e. dependently originated). According to the Jonang school, it refers to the innate qualities of the mind which expresses itself in terms of omniscience etc. when adventitious obscurations are removed. The "Tathāgatagarbha Sutras" are a collection of Mahayana sutras which present a unique model of Buddha-nature. Even though this collection was generally ignored in India,[60] East Asian Buddhism provides some significance to these texts.
Nirvana


Mahabodhi temple in Bodhgaya, India, where Gautama Buddha attained Nirvana under the Bodhi Tree (left)
Main article: Nirvana (concept)
Nirvana (Sanskrit; Pali: "Nibbana") means "cessation", "extinction" (of craving and ignorance and therefore suffering and the cycle of involuntary rebirths (saṃsāra)), "extinguished", "quieted", "calmed"; it is also known as "Awakening" or "Enlightenment" in the West. The term for anybody who has achieved nirvana, including the Buddha, is arahant.
Bodhi (Pāli and Sanskrit, in devanagari: बॊधि) is a term applied to the experience of Awakening of arahants. Bodhi literally means "awakening", but it is more commonly translated into English as "enlightenment". In Early Buddhism, bodhi carried a meaning synonymous to nirvana, using only some different metaphors to describe the experience, which implies the extinction of raga (greed, craving),[61] dosa (hate, aversion)[62] and moha (delusion).[63] In the later school of Mahayana Buddhism, the status of nirvana was downgraded in some scriptures, coming refer to only to the extinction of greed and hate, implying that delusion was still present in one who attained nirvana, and that one needed to attain bodhi to eradicate delusion:
An important development in the Mahayana [was] that it came to separate nirvana from bodhi ('awakening' to the truth, Enlightenment), and to put a lower value on the former (Gombrich, 1992d). Originally nirvana and bodhi refer to the same thing; they merely use different metaphors for the experience. But the Mahayana tradition separated them and considered that nirvana referred only to the extinction of craving (passion and hatred), with the resultant escape from the cycle of rebirth. This interpretation ignores the third fire, delusion: the extinction of delusion is of course in the early texts identical with what can be positively expressed as gnosis, Enlightenment.
—Richard F. Gombrich, How Buddhism Began[64]
Therefore, according to Mahayana Buddhism, the arahant has attained only nirvana, thus still being subject to delusion, while the bodhisattva not only achieves nirvana but full liberation from delusion as well. He thus attains bodhi and becomes a buddha. In Theravada Buddhism, bodhi and nirvana carry the same meaning as in the early texts, that of being freed from greed, hate and delusion.
The term parinirvana is also encountered in Buddhism, and this generally refers to the complete nirvana attained by the arahant at the moment of death, when the physical body expires.
Buddha eras
Buddhists believe Gautama Buddha was the first to achieve enlightenment in this Buddha era and is therefore credited with the establishment of Buddhism. A Buddha era is the stretch of history during which people remember and practice the teachings of the earliest known Buddha. This Buddha era will end when all the knowledge, evidence and teachings of Gautama Buddha have vanished. This belief therefore maintains that many Buddha eras have started and ended throughout the course of human existence.[65][66] The Gautama Buddha, then, is the Buddha of this era, who taught directly or indirectly to all other Buddhas in it (see types of Buddhas).
In addition, Mahayana Buddhists believe there are innumerable other Buddhas in other universes.[67] A Theravada commentary says that Buddhas arise one at a time in this world element, and not at all in others.[68] The understandings of this matter reflect widely differing interpretations of basic terms, such as "world realm", between the various schools of Buddhism.
The idea of the decline and gradual disappearance of the teaching has been influential in East Asian Buddhism. Pure Land Buddhism holds that it has declined to the point where few are capable of following the path, so it may be best to rely on the power of the Amitabha Buddha.
Practice

Devotion
Main article: Buddhist devotion
Devotion is an important part of the practice of most Buddhists.[69] Devotional practices include bowing, offerings, pilgrimage, and chanting. In Pure Land Buddhism, devotion to the Buddha Amitabha is the main practice. In Nichiren Buddhism, devotion to the Lotus Sutra is the main practice.
Yoga


Buddha in Haw Phra Kaew, Vientiane, Laos
Buddhism traditionally incorporates states of meditative absorption (Pali: jhāna; Skt: dhyāna).[70] The most ancient sustained expression of yogic ideas is found in the early sermons of the Buddha.[71] One key innovative teaching of the Buddha was that meditative absorption must be combined with liberating cognition.[72] The difference between the Buddha's teaching and the yoga presented in early Brahminic texts is striking. Meditative states alone are not an end, for according to the Buddha, even the highest meditative state is not liberating. Instead of attaining a complete cessation of thought, some sort of mental activity must take place: a liberating cognition, based on the practice of mindful awareness.[73]
Meditation was an aspect of the practice of the yogis in the centuries preceding the Buddha. The Buddha built upon the yogis' concern with introspection and developed their meditative techniques, but rejected their theories of liberation.[74] In Buddhism, mindfulness and clear awareness are to be developed at all times; in pre-Buddhist yogic practices there is no such injunction. A yogi in the Brahmanical tradition is not to practice while defecating, for example, while a Buddhist monastic should do so.[75]
Religious knowledge or "vision" was indicated as a result of practice both within and outside of the Buddhist fold. According to the Samaññaphala Sutta, this sort of vision arose for the Buddhist adept as a result of the perfection of "meditation" coupled with the perfection of "discipline" (Pali sīla; Skt. śīla). Some of the Buddha's meditative techniques were shared with other traditions of his day, but the idea that ethics are causally related to the attainment of "transcendent wisdom" (Pali paññā; Skt. prajñā) was original.[76]
The Buddhist texts are probably the earliest describing meditation techniques.[77] They describe meditative practices and states which had existed before the Buddha as well as those which were first developed within Buddhism.[78] Two Upanishads written after the rise of Buddhism do contain full-fledged descriptions of yoga as a means to liberation.[79]
While there is no convincing evidence for meditation in pre-Buddhist early Brahminic texts, Wynne argues that formless meditation originated in the Brahminic or Shramanic tradition, based on strong parallels between Upanishadic cosmological statements and the meditative goals of the two teachers of the Buddha as recorded in the early Buddhist texts.[80] He mentions less likely possibilities as well.[81] Having argued that the cosmological statements in the Upanishads also reflect a contemplative tradition, he argues that the Nasadiya Sukta contains evidence for a contemplative tradition, even as early as the late Rig Vedic period.[80]
Refuge in the Three Jewels


Footprint of the Buddha with Dharmachakra and triratna, 1st century CE, Gandhāra.
Main articles: Refuge (Buddhism) and Three Jewels
Traditionally, the first step in most Buddhist schools requires taking refuge in the Three Jewels (Sanskrit: tri-ratna, Pāli: ti-ratana)[82] as the foundation of one's religious practice. The practice of taking refuge on behalf of young or even unborn children is mentioned[83] in the Majjhima Nikaya, recognized by most scholars as an early text (cf. Infant baptism). Tibetan Buddhism sometimes adds a fourth refuge, in the lama. In Mahayana, the person who chooses the bodhisattva path makes a vow or pledge, considered the ultimate expression of compassion. In Mahayana, too, the Three Jewels are perceived as possessed of an eternal and unchanging essence and as having an irreversible effect: "The Three Jewels have the quality of excellence. Just as real jewels never change their faculty and goodness, whether praised or reviled, so are the Three Jewels (Refuges), because they have an eternal and immutable essence. These Three Jewels bring a fruition that is changeless, for once one has reached Buddhahood, there is no possibility of falling back to suffering."[84]
The Three Jewels are:
The Buddha. This is a title for those who have attained Nirvana. See also the Tathāgata and Gautama Buddha. The Buddha could also be represented as a concept instead of a specific person: the perfect wisdom that understands Dharma and sees reality in its true form. In Mahayana Buddhism, the Buddha can be viewed as the supreme Refuge: "Buddha is the Unique Absolute Refuge. Buddha is the Imperishable, Eternal, Indestructible and Absolute Refuge."[85]
The Dharma. The teachings or law of nature as expounded by the Gautama Buddha. It can also, especially in Mahayana, connote the ultimate and sustaining Reality which is inseparable from the Buddha. Further, from some Mahayana perspectives, the Dharma embodied in the form of a great sutra (Buddhic scripture) can replace the need for a personal teacher and can be a direct and spontaneous gateway into Truth (Dharma). This is especially said to be the case with the Lotus Sutra. Dr. Hiroshi Kanno writes of this view of the Lotus Sutra: "it is a Dharma-gate of sudden enlightenment proper to the Great Vehicle; it is a Dharma-gate whereby one awakens spontaneously, without resorting to a teacher".[86]
The Sangha. Those who have attained to any of the Four stages of enlightenment, or simply the congregation of monastic practitioners.
According to the scriptures, Gautama Buddha presented himself as a model. The Dharma offers a refuge by providing guidelines for the alleviation of suffering and the attainment of Nirvana. The Sangha is considered to provide a refuge by preserving the authentic teachings of the Buddha and providing further examples that the truth of the Buddha's teachings is attainable.
Buddhist ethics
Main article: The Five Precepts


Gautama Buddha, 1st century CE, Gandhara
Śīla (Sanskrit) or sīla (Pāli) is usually translated into English as "virtuous behavior", "morality", "ethics" or "precept". It is an action committed through the body, speech, or mind, and involves an intentional effort. It is one of the three practices (sila, samadhi, and panya) and the second pāramitā. It refers to moral purity of thought, word, and deed. The four conditions of śīla are chastity, calmness, quiet, and extinguishment.
Śīla is the foundation of Samadhi/Bhāvana (Meditative cultivation) or mind cultivation. Keeping the precepts promotes not only the peace of mind of the cultivator, which is internal, but also peace in the community, which is external. According to the Law of Karma, keeping the precepts are meritorious and it acts as causes which would bring about peaceful and happy effects. Keeping these precepts keeps the cultivator from rebirth in the four woeful realms of existence.
Śīla refers to overall principles of ethical behavior. There are several levels of sila, which correspond to "basic morality" (five precepts), "basic morality with asceticism" (eight precepts), "novice monkhood" (ten precepts) and "monkhood" (Vinaya or Patimokkha). Lay people generally undertake to live by the five precepts, which are common to all Buddhist schools. If they wish, they can choose to undertake the eight precepts, which add basic asceticism.
The five precepts are training rules in order to live a better life in which one is happy, without worries, and can meditate well:
To refrain from taking life (non-violence towards sentient life forms), or ahimsā;
To refrain from taking that which is not given (not committing theft);
To refrain from sensual (including sexual) misconduct;
To refrain from lying (speaking truth always);
To refrain from intoxicants which lead to loss of mindfulness (specifically, drugs and alcohol).
The precepts are not formulated as imperatives, but as training rules that laypeople undertake voluntarily to facilitate practice.[87] In Buddhist thought, the cultivation of dana and ethical conduct will themselves refine consciousness to such a level that rebirth in one of the lower heavens is likely, even if there is no further Buddhist practice. There is nothing improper or un-Buddhist about limiting one's aims to this level of attainment.[88]
In the eight precepts, the third precept on sexual misconduct is made more strict, and becomes a precept of celibacy. The three additional precepts are:
6. To refrain from eating at the wrong time (eat only from sunrise to noon);
7. To refrain from dancing and playing music, wearing jewelry and cosmetics, attending shows and other performances;
8. To refrain from using high or luxurious seats and bedding.
The complete list of ten precepts may be observed by laypeople for short periods. For the complete list, the seventh precept is partitioned into two, and a tenth added:
6. To refrain from taking food at an unseasonable time, that is after the mid-day meal;
7. To refrain from dancing, music, singing and unseemly shows;
8. To refrain from the use of garlands, perfumes, ointments, and from things that tend to beautify and adorn (the person);
9. To refrain from (using) high and luxurious seats (and beds);
10. To refrain from accepting gold and silver;[89]
Monastic life


Buddhist monks performing a ceremony in Hangzhou, China
Vinaya is the specific moral code for monks and nuns. It includes the Patimokkha, a set of 227 rules for monks in the Theravadin recension. The precise content of the vinayapitaka (scriptures on Vinaya) differs slightly according to different schools, and different schools or subschools set different standards for the degree of adherence to Vinaya. Novice-monks use the ten precepts, which are the basic precepts for monastics.
Regarding the monastic rules, the Buddha constantly reminds his hearers that it is the spirit that counts. On the other hand, the rules themselves are designed to assure a satisfying life, and provide a perfect springboard for the higher attainments. Monastics are instructed by the Buddha to live as "islands unto themselves". In this sense, living life as the vinaya prescribes it is, as one scholar puts it: "more than merely a means to an end: it is very nearly the end in itself."[90]
In Eastern Buddhism, there is also a distinctive Vinaya and ethics contained within the Mahayana Brahmajala Sutra (not to be confused with the Pali text of that name) for Bodhisattvas, where, for example, the eating of meat is frowned upon and vegetarianism is actively encouraged (see vegetarianism in Buddhism). In Japan, this has almost completely displaced the monastic vinaya, and allows clergy to marry.
Meditation


Buddhist monks praying in Thailand
Main article: Buddhist meditation
Buddhist meditation is fundamentally concerned with two themes: transforming the mind and using it to explore itself and other phenomena.[91] According to Theravada Buddhism the Buddha taught two types of meditation, samatha meditation (Sanskrit: śamatha) and vipassanā meditation (Sanskrit: vipaśyanā). In Chinese Buddhism, these exist (translated chih kuan), but Chán (Zen) meditation is more popular.[92] According to Peter Harvey, whenever Buddhism has been healthy, not only monks, nuns, and married lamas, but also more committed lay people have practiced meditation.[93] According to Routledge's Encyclopedia of Buddhism, in contrast, throughout most of Buddhist history before modern times, serious meditation by lay people has been unusual.[94] The evidence of the early texts suggests that at the time of the Buddha, many male and female lay practitioners did practice meditation, some even to the point of proficiency in all eight jhānas (see the next section regarding these).[95]
Samādhi (meditative cultivation): samatha meditation
Main articles: Samādhi (Buddhism) and Dhyāna in Buddhism
In the language of the Noble Eightfold Path, samyaksamādhi is "right concentration". The primary means of cultivating samādhi is meditation. Upon development of samādhi, one's mind becomes purified of defilement, calm, tranquil, and luminous.
Once the meditator achieves a strong and powerful concentration (jhāna, Sanskrit ध्यान dhyāna), his mind is ready to penetrate and gain insight (vipassanā) into the ultimate nature of reality, eventually obtaining release from all suffering. The cultivation of mindfulness is essential to mental concentration, which is needed to achieve insight.
Samatha meditation starts from being mindful of an object or idea, which is expanded to one's body, mind and entire surroundings, leading to a state of total concentration and tranquility (jhāna) There are many variations in the style of meditation, from sitting cross-legged or kneeling to chanting or walking. The most common method of meditation is to concentrate on one's breath (anapanasati), because this practice can lead to both samatha and vipassana'.
In Buddhist practice, it is said that while samatha meditation can calm the mind, only vipassanā meditation can reveal how the mind was disturbed to start with, which is what leads to knowledge (jñāna; Pāli ñāṇa) and understanding (prajñā Pāli paññā), and thus can lead to nirvāṇa (Pāli nibbāna). When one is in jhana, all defilements are suppressed temporarily. Only understanding (prajñā or vipassana) eradicates the defilements completely. Jhanas are also states which Arahants abide in order to rest.
In Theravāda
Main article: Jhāna in Theravada
In Theravāda Buddhism, the cause of human existence and suffering is identified as craving, which carries with it the various defilements. These various defilements are traditionally summed up as greed, hatred and delusion. These are believed to be deeply rooted afflictions of the mind that create suffering and stress. In order to be free from suffering and stress, these defilements need to be permanently uprooted through internal investigation, analyzing, experiencing, and understanding of the true nature of those defilements by using jhāna, a technique which is part of the Noble Eightfold Path. It will then lead the meditator to realize the Four Noble Truths, Enlightenment and Nibbana. Nibbana is the ultimate goal of Theravadins.
Prajñā (Wisdom): vipassana meditation
Main articles: Prajñā and Vipassana
Prajñā (Sanskrit) or paññā (Pāli) means wisdom that is based on a realization of dependent origination, The Four Noble Truths and the three marks of existence. Prajñā is the wisdom that is able to extinguish afflictions and bring about bodhi. It is spoken of as the principal means of attaining nirvāṇa, through its revelation of the true nature of all things as dukkha (unsatisfactoriness), anicca (impermanence) and anatta (not-self). Prajñā is also listed as the sixth of the six pāramitās of the Mahayana.
Initially, prajñā is attained at a conceptual level by means of listening to sermons (dharma talks), reading, studying, and sometimes reciting Buddhist texts and engaging in discourse. Once the conceptual understanding is attained, it is applied to daily life so that each Buddhist can verify the truth of the Buddha's teaching at a practical level. Notably, one could in theory attain Nirvana at any point of practice, whether deep in meditation, listening to a sermon, conducting the business of one's daily life, or any other activity.
Zen
Main article: Zen
Zen Buddhism (禅), pronounced Chán in Chinese, seon in Korean or zen in Japanese (derived from the Sanskrit term dhyāna, meaning "meditation") is a form of Buddhism that became popular in China, Korea and Japan and that lays special emphasis on meditation.[96] Zen places less emphasis on scriptures than some other forms of Buddhism and prefers to focus on direct spiritual breakthroughs to truth.
Zen Buddhism is divided into two main schools: Rinzai (臨済宗) and Sōtō (曹洞宗), the former greatly favouring the use in meditation on the koan (公案, a meditative riddle or puzzle) as a device for spiritual break-through, and the latter (while certainly employing koans) focusing more on shikantaza or "just sitting".[97]
Zen Buddhist teaching is often full of paradox, in order to loosen the grip of the ego and to facilitate the penetration into the realm of the True Self or Formless Self, which is equated with the Buddha himself.[98] According to Zen master, Kosho Uchiyama, when thoughts and fixation on the little 'I' are transcended, an Awakening to a universal, non-dual Self occurs: ' When we let go of thoughts and wake up to the reality of life that is working beyond them, we discover the Self that is living universal non-dual life (before the separation into two) that pervades all living creatures and all existence.'.[99] Thinking and thought must therefore not be allowed to confine and bind one.[100]
Vajrayana and Tantra
Though based upon Mahayana, Tibeto-Mongolian Buddhism is one of the schools that practice Vajrayana or "Diamond Vehicle" (also referred to as Mantrayāna, Tantrayāna, Tantric Buddhism, or esoteric Buddhism). It accepts all the basic concepts of Mahāyāna, but also includes a vast array of spiritual and physical techniques designed to enhance Buddhist practice. Tantric Buddhism is largely concerned with ritual and meditative practices.[101] One component of the Vajrayāna is harnessing psycho-physical energy through ritual, visualization, physical exercises, and meditation as a means of developing the mind. Using these techniques, it is claimed that a practitioner can achieve Buddhahood in one lifetime, or even as little as three years. In the Tibetan tradition, these practices can include sexual yoga, though only for some very advanced practitioners.[102]
History

Main article: History of Buddhism
Philosophical roots


The Buddhist "Carpenter's Cave" at Ellora in Maharashtra, India
Historically, the roots of Buddhism lie in the religious thought of ancient India during the second half of the first millennium BCE.[103] That was a period of social and religious turmoil, as there was significant discontent with the sacrifices and rituals of Vedic Brahmanism.[104] It was challenged by numerous new ascetic religious and philosophical groups and teachings that broke with the Brahmanic tradition and rejected the authority of the Vedas and the Brahmans.[105][106] These groups, whose members were known as shramanas, were a continuation of a non-Vedic strand of Indian thought distinct from Indo-Aryan Brahmanism.[107][108] Scholars have reasons to believe that ideas such as samsara, karma (in the sense of the influence of morality on rebirth), and moksha originated in the shramanas, and were later adopted by Brahmin orthodoxy.[109][110][111][112][113][114]


A ruined Buddhist temple on Gurubhakthula Konda (konda meaning "hill" in Telugu) in Ramatheertham village in Vizianagaram, a district of Andhra Pradesh, India
This view is supported by a study of the region in which these notions originated. Buddhism arose in Greater Magadha, which stretched from Sravasti, the capital of Kosala in the north-west, to Rajagrha in the south east. This land, to the east of aryavarta, the land of the Aryas, was recognised as non-Vedic.[115] Other Vedic texts reveal a dislike of the people of Magadha, in all probability because the Magadhas at this time were not Brahmanised.[116] It was not until the 2nd or 3rd centuries BCE that the eastward spread of Brahmanism into Greater Magadha became significant. Ideas that developed in Greater Magadha prior to this were not subject to Vedic influence. These include rebirth and karmic retribution which can be found in a number of movements in Greater Magadha, including Buddhism. These movements inherited notions of rebirth and karmic retribution from an earlier culture.[117]


Rock-cut Lord Buddha statue at Bojjanakonda near Anakapalle in the Visakhapatnam district of Andhra Pradesh, India
At the same time, these movements were influenced by, and in some respects continued, philosophical thought within the Vedic tradition as reflected e.g. in the Upanishads.[118] These movements included, besides Buddhism, various skeptics (such as Sanjaya Belatthiputta), atomists (such as Pakudha Kaccayana), materialists (such as Ajita Kesakambali), antinomians (such as Purana Kassapa); the most important ones in the 5th century BCE were the Ajivikas, who emphasized the rule of fate, the Lokayata (materialists), the Ajnanas (agnostics) and the Jains, who stressed that the soul must be freed from matter.[119]
Many of these new movements shared the same conceptual vocabulary - atman ("Self"), buddha ("awakened one"), dhamma ("rule" or "law"), karma ("action"), nirvana ("extinguishing"), samsara ("eternal recurrence") and yoga ("spiritual practice").[104] The shramanas rejected the Veda, and the authority of the brahmans, who claimed to be in possession of revealed truths not knowable by any ordinary human means; moreover, they declared that the entire Brahmanical system was fraudulent: a conspiracy of the brahmans to enrich themselves by charging exorbitant fees for the performance of bogus rites and the giving of futile advice.[120]
A particular criticism of the Buddha's was Vedic animal sacrifice.[76] The Buddha declared that priests reciting the Vedas were like the blind leading the blind.[121] According to him, those priests who had memorized the Vedas really knew nothing.[122] He also mocked the Vedic "hymn of the cosmic man".[123] He declared that the primary goal of Upanishadic thought, the Atman, was in fact non-existent,[124] and, having explained that Brahminical attempts to achieve liberation at death were futile, proposed his new idea of liberation in life.[125][126] At the same time, the traditional Brahminical religion itself gradually underwent profound changes, transforming it into what is recognized as early Hinduism.[104][105][127] In particular, the brahmans thus developed "philosophical systems of their own, meeting the new ideas with adaptations of their doctrines".[128]
Indian Buddhism
Main article: History of Buddhism in India
The history of Indian Buddhism may be divided into five periods:[129] Early Buddhism (occasionally called Pre-sectarian Buddhism), Nikaya Buddhism or Sectarian Buddhism: The period of the Early Buddhist schools, Early Mahayana Buddhism, Later Mahayana Buddhism, and Esoteric Buddhism (also called Vajrayana Buddhism).
Pre-sectarian Buddhism
Main article: Pre-sectarian Buddhism
Pre-sectarian Buddhism is the earliest phase of Buddhism, recognized by nearly all scholars. Its main scriptures are the Vinaya Pitaka and the four principal Nikayas or Agamas. Certain basic teachings appear in many places throughout the early texts, so most scholars conclude that Gautama Buddha must have taught something similar to the Three marks of existence, the Five Aggregates, Dependent origination, Karma and Rebirth, the Four Noble Truths, the Noble Eightfold Path, and Nirvana.[130] Some scholars disagree, and have proposed many other theories.[131][132]
Early Buddhist schools
Main articles: Early Buddhist schools, Buddhist councils, and Theravada


Buddhaghosa offering his Visuddhimagga to monks in Mahavihara, the center of Theravada Buddhism in Sri Lanka
According to the scriptures, soon after the parinirvāṇa (from Sanskrit: "highest extinguishment") of Gautama Buddha, the first Buddhist council was held. As with any ancient Indian tradition, transmission of teaching was done orally. The primary purpose of the assembly was to collectively recite the teachings to ensure that no errors occurred in oral transmission. In the first council, Ānanda, a cousin of the Buddha and his personal attendant, was called upon to recite the discourses (sūtras, Pāli suttas) of the Buddha, and, according to some sources, the abhidhamma. Upāli, another disciple, recited the monastic rules (vinaya). Scholars regard the traditional accounts of the council as greatly exaggerated if not entirely fictitious.[133]
According to most scholars, at some period after the Second Council the Sangha began to break into separate factions.[134] The various accounts differ as to when the actual schisms occurred. According to the Dipavamsa of the Pāli tradition, they started immediately after the Second Council, the Puggalavada tradition places it in 137 AN, the Sarvastivada tradition of Vasumitra says it was in the time of Asoka and the Mahasanghika tradition places it much later, nearly 100 BCE.
The root schism was between the Sthaviras and the Mahāsāṅghikas. The fortunate survival of accounts from both sides of the dispute reveals disparate traditions. The Sthavira group offers two quite distinct reasons for the schism. The Dipavamsa of the Theravāda says that the losing party in the Second Council dispute broke away in protest and formed the Mahasanghika. This contradicts the Mahasanghikas' own vinaya, which shows them as on the same, winning side. The Mahāsāṅghikas argued that the Sthaviras were trying to expand the vinaya and may also have challenged what they perceived to be excessive claims or inhumanly high criteria for arhatship. Both parties, therefore, appealed to tradition.[135]
The Sthaviras gave rise to several schools, one of which was the Theravāda school. Originally, these schisms were caused by disputes over vinaya, and monks following different schools of thought seem to have lived happily together in the same monasteries, but eventually, by about 100 CE if not earlier, schisms were being caused by doctrinal disagreements too.[136]
Following (or leading up to) the schisms, each Saṅgha started to accumulate an Abhidharma, a detailed scholastic reworking of doctrinal material appearing in the Suttas, according to schematic classifications. These Abhidharma texts do not contain systematic philosophical treatises, but summaries or numerical lists. Scholars generally date these texts to around the 3rd century BCE, 100 to 200 years after the death of the Buddha. Therefore the seven Abhidharma works are generally claimed not to represent the words of the Buddha himself, but those of disciples and great scholars.[137] Every school had its own version of the Adhidharma, with different theories and different texts. The different Adhidharmas of the various schools did not agree with each other. Scholars disagree on whether the Mahasanghika school had an Abhidhamma Pitaka or not.[137][138]
Early Mahayana Buddhism
Main article: Mahāyāna


Left to right, a Kushan, the future buddha Maitreya, Gautama Buddha, the bodhisattva Avalokiteśvara, and a Buddhist monk. 2nd—3rd century. Musée Guimet
The origins of Mahāyāna, which formed between 100 BCE and 100 AD,[139] are still not completely understood.[140] The earliest views of Mahāyāna Buddhism in the West assumed that it existed as a separate school in competition with the so-called "Hīnayāna" schools. The split was on the order of the European Protestant Reformation, which divided Christians into Catholic and Protestant.[139] Due to the veneration of buddhas and bodhisattvas, Mahāyāna was often interpreted as a more devotional, lay-inspired form of Buddhism, with supposed origins in stūpa veneration.[141] The old views of Mahāyāna as a lay-inspired sect are now largely considered misguided and wrong.[142]
There is no evidence that Mahāyāna ever referred to a separate formal school or sect of Buddhism, but rather that it existed as a certain set of ideals, and later doctrines, for bodhisattvas.[143] Initially it was known as Bodhisattvayāna (the "Vehicle of the Bodhisattvas").[139] Paul Williams has also noted that the Mahāyāna never had nor ever attempted to have a separate Vinaya or ordination lineage from the early schools of Buddhism, and therefore each bhikṣu or bhikṣuṇī adhering to the Mahāyāna formally belonged to an early school. This continues today with the Dharmaguptaka ordination lineage in East Asia, and the Mūlasarvāstivāda ordination lineage in Tibetan Buddhism. Therefore Mahāyāna was never a separate rival sect of the early schools.[144] From Chinese monks visiting India, we now know that both Mahāyāna and non-Mahāyāna monks in India often lived in the same monasteries side by side.[145]


Buddhas of Bamiyan: Vairocana before and after destruction by the Taliban in 2001
The Chinese monk Yijing who visited India in the 7th century CE, distinguishes Mahāyāna from Hīnayāna as follows:[146]
Both adopt one and the same Vinaya, and they have in common the prohibitions of the five offences, and also the practice of the Four Noble Truths. Those who venerate the bodhisattvas and read the Mahāyāna sūtras are called the Mahāyānists, while those who do not perform these are called the Hīnayānists.
Much of the early extant evidence for the origins of Mahāyāna comes from early Chinese translations of Mahāyāna texts. These Mahāyāna teachings were first propagated into China by Lokakṣema, the first translator of Mahāyāna sūtras into Chinese during the 2nd century CE.[147] Some scholars have traditionally considered the earliest Mahāyāna sūtras to include the very first versions of the Prajñāpāramitā series, along with texts concerning Akṣobhya Buddha, which were probably composed in the 1st century BCE in the south of India.[148][149][150]
Late Mahayana Buddhism
During the period of Late Mahayana Buddhism, four major types of thought developed: Madhyamaka, Yogacara, Tathagatagarbha, and Buddhist Logic as the last and most recent.[151] In India, the two main philosophical schools of the Mahayana were the Madhyamaka and the later Yogacara.[152] According to Dan Lusthaus, Madhyamaka and Yogacara have a great deal in common, and the commonality stems from early Buddhism.[153] There were no great Indian teachers associated with tathagatagarbha thought.[154]
Vajrayana (Esoteric Buddhism)
Main article: Vajrayana
Scholarly research concerning Esoteric Buddhism is still in its early stages and has a number of problems which make research difficult:[155]
Vajrayana Buddhism was influenced by Hinduism, and therefore the research has to include research on Hinduism as well.
The scriptures of Vajrayana have not yet been put in any kind of order.
Ritual has to be examined as well, not just doctrine.
Development of Buddhism
Main article: Timeline of Buddhism


Buddhist proselytism at the time of emperor Ashoka (260–218 BCE).


Buddhist tradition records in the Milinda Panha that the 2nd century BCE Indo-Greek king Menander converted to the Buddhist faith and became an arhat.
Buddhism may have spread only slowly in India until the time of the Mauryan emperor Ashoka, who was a public supporter of the religion. The support of Aśoka and his descendants led to the construction of more stūpas (Buddhist religious memorials) and to efforts to spread Buddhism throughout the enlarged Maurya empire and even into neighboring lands—particularly to the Iranian-speaking regions of Afghanistan and Central Asia, beyond the Mauryas' northwest border, and to the island of Sri Lanka south of India. These two missions, in opposite directions, would ultimately lead, in the first case to the spread of Buddhism into China, and in the second case, to the emergence of Theravāda Buddhism and its spread from Sri Lanka to the coastal lands of Southeast Asia.
This period marks the first known spread of Buddhism beyond India. According to the edicts of Aśoka, emissaries were sent to various countries west of India in order to spread Buddhism (Dharma), particularly in eastern provinces of the neighboring Seleucid Empire, and even farther to Hellenistic kingdoms of the Mediterranean. It is a matter of disagreement among scholars whether or not these emissaries were accompanied by Buddhist missionaries.[156]
The gradual spread of Buddhism into adjacent areas meant that it came into contact with new ethnical groups. During this period Buddhism was exposed to a variety of influences, from Persian and Greek civilization, to changing trends in non-Buddhist Indian religions—themselves influenced by Buddhism. Striking examples of this syncretistic development can be seen in the emergence of Greek-speaking Buddhist monarchs in the Indo-Greek Kingdom, and in the development of the Greco-Buddhist art of Gandhāra. A Greek king, Menander, has even been immortalized in the Buddhist canon.
The Theravada school spread south from India in the 3rd century BCE, to Sri Lanka and Thailand and Burma and later also Indonesia. The Dharmagupta school spread (also in 3rd century BCE) north to Kashmir, Gandhara and Bactria (Afghanistan).
The Silk Road transmission of Buddhism to China is most commonly thought to have started in the late 2nd or the 1st century CE, though the literary sources are all open to question.[157][158] The first documented translation efforts by foreign Buddhist monks in China were in the 2nd century CE, probably as a consequence of the expansion of the Kushan Empire into the Chinese territory of the Tarim Basin.[159]
In the 2nd century CE, Mahayana Sutras spread to China, and then to Korea and Japan, and were translated into Chinese. During the Indian period of Esoteric Buddhism (from the 8th century onwards), Buddhism spread from India to Tibet and Mongolia.
Buddhism today
Main article: Timeline of Buddhism:Common Era


Polish Buddhists
By the late Middle Ages, Buddhism had become virtually extinct in India, and although it continued to exist in surrounding countries, its influence was no longer expanding. It is now again gaining strength in India and elsewhere.[160][161] Estimates of the number of Buddhist followers by scholars range from 230 million to 1.691 billion. Most scholars classify similar numbers of people under a category they call "Chinese folk" or "traditional" religion, an amalgam of various traditions that includes Buddhism.
Formal membership varies between communities, but basic lay adherence is often defined in terms of a traditional formula in which the practitioner takes refuge in The Three Jewels: the Buddha, the Dharma (the teachings of the Buddha), and the Sangha (the Buddhist community).
Estimates are uncertain for several reasons:
difficulties in defining who counts as a Buddhist;
syncretism among the Eastern religions. Buddhism is practiced by adherents alongside many other religious traditions- including Taoism, Confucianism, Shinto, traditional religions, shamanism, and animism- throughout East and Southeast Asia.[162][163][164][165][166][167][168]
difficulties in estimating the number of Buddhists who do not have congregational memberships and often do not participate in public ceremonies;[169]
official policies on religion in several historically Buddhist countries that make accurate assessments of religious adherence more difficult; most notably China, Vietnam and North Korea.[170][171][172] In many current and former Communist governments in Asia, government policies may discourage adherents from reporting their religious identity, or may encourage official counts to underestimate religious adherence.
Nava bauddha
The nava - bauddha or neo-Buddhist are the followers of Ambedkar an Indian who converted to Buddhism, in 1956 and later. [173][174]
Demographics



Percentage of cultural/nominal adherents of combined Buddhism with its related religions (according to the highest estimates).[175][176][177][178][179][180][181][182]
According to one analysis, Buddhism is the fourth-largest religion in the world behind Christianity, Islam and Hinduism.[183] The monks' order (Sangha), which began during the lifetime of the Buddha, is among the oldest organizations on earth. Buddhism was the first world religion[184][185][186] and was the world's largest religion in the first half of the 20th century — in 1951 Buddhism was the world's largest religion with 520 million adherents. By comparison, the second largest was Christianity with 500 million adherents.[187][188][189][190][191][192][193][194][195][196][197][198]
Theravada Buddhism, using Sanskrit and Pāli as its scriptural languages, is the dominant form of Buddhism in Cambodia, Laos, Thailand, Sri Lanka, and Burma. The Dalit Buddhist movement in India (inspired by B. R. Ambedkar) also practices Theravada. Approximately 124 million adherents.[199]
East Asian forms of Mahayana Buddhism that use Chinese scriptures are dominant in most of China, Japan, Korea, Taiwan, Singapore and Vietnam as well as such communities within Indochina, Southeast Asia and the West. Approximately 500 million to one billion.[200]
Tibetan Buddhism is found in Bhutan, Nepal, Mongolia, areas of India (it's the majority religion in Ladakh; significant population in Himachal Pradesh, Arunachal Pradesh and Sikkim), China (particularly in Tibet and Inner Mongolia), and Russia (Kalmyk Autonomous Republic). Approximately 20 million adherents.[199]
Most Buddhist groups in the West are at least nominally affiliated with one of these three traditions.
At the present time, the teachings of all three branches of Buddhism have spread throughout the world, and Buddhist texts are increasingly translated into local languages. While in the West Buddhism is often seen as exotic and progressive, in the East it is regarded as familiar and traditional. Buddhists in Asia are frequently well organized and well funded. In a number of countries, it is recognized as an official religion and receives state support. Modern influences increasingly lead to new forms of Buddhism that significantly depart from traditional beliefs and practices.
Overall there is an overwhelming diversity of recent forms of Buddhism.[201]
Schools and traditions

Main articles: Schools of Buddhism and Buddhahood
Two of his disciples became the inspiration for two main schools of Buddhism that were developed at least 200 years after Gautama died. Gautama praised both of them and to this day both schools are "authentic". Sariputta inspired the Theravada school, generally known to be analytical and monastic. Maudgalyayana inspired the Mahayana school which emphasizes compassion and tends to be democratic.[202]


A young monk
Buddhists generally classify themselves as either Theravada or Mahayana.[203] This classification is also used by some scholars[204][page needed] and is the one ordinarily used in the English language.[205] An alternative scheme used by some scholars[206] divides Buddhism into the following three traditions or geographical or cultural areas: Theravada, East Asian Buddhism and Tibetan Buddhism.
Some scholars[207] use other schemes. Buddhists themselves have a variety of other schemes. Hinayana (literally "lesser vehicle") is used by Mahayana followers to name the family of early philosophical schools and traditions from which contemporary Theravada emerged, but as this term is rooted in the Mahayana viewpoint and can be considered derogatory, a variety of other terms are increasingly used instead, including Śrāvakayāna, Nikaya Buddhism, early Buddhist schools, sectarian Buddhism, conservative Buddhism, mainstream Buddhism and non-Mahayana Buddhism.
Not all traditions of Buddhism share the same philosophical outlook, or treat the same concepts as central. Each tradition, however, does have its own core concepts, and some comparisons can be drawn between them. For example, according to one Buddhist ecumenical organization,[208] several concepts common to both major Buddhist branches:
Both accept the Buddha as their teacher.
Both accept the Middle way, Dependent origination, the Four Noble Truths, the Noble Eightfold Path and the Three marks of existence.
Both accept that members of the laity and of the sangha can pursue the path toward enlightenment (bodhi).
Both consider buddhahood to be the highest attainment.
Timeline
This is a rough timeline of the development of the different schools/traditions:
Timeline: Development and propagation of Buddhist traditions (ca. 450 BCE – ca. 1300 CE)
450 BCE[209] 250 BCE 100 CE 500 CE 700 CE 800 CE 1200 CE[210]

India
Early
Sangha



Early Buddhist schools Mahayana Vajrayana





Sri Lanka &
Southeast Asia
Theravada Buddhism









Central Asia

Greco-Buddhism


Tibetan Buddhism

Silk Road Buddhism


East Asia
Chán, Tiantai, Pure Land, Zen, Nichiren
Shingon



450 BCE 250 BCE 100 CE 500 CE 700 CE 800 CE 1200 CE
Legend: = Theravada tradition = Mahayana traditions = Vajrayana traditions

Theravada school
Main article: Theravada
Theravada ("Doctrine of the Elders", or "Ancient Doctrine") is the oldest surviving Buddhist school. It is relatively conservative, and generally closest to early Buddhism.[211] This school is derived from the Vibhajjavāda grouping which emerged amongst the older Sthavira group at the time of the Third Buddhist Council (c. 250 BCE). This school gradually declined on the Indian subcontinent, but its branch in Sri Lanka and South East Asia continues to survive.
The Theravada school bases its practice and doctrine exclusively on the Pāli Canon and its commentaries. After being orally transmitted for a few centuries, its scriptures, the Pali Canon, were finally committed to writing in the 1st century BCE, in Sri Lanka, at what the Theravada usually reckon as the fourth council. It is also one of the first Buddhist schools to commit the complete set of its canon into writing.[citation needed] The Sutta collections and Vinaya texts of the Pāli Canon (and the corresponding texts in other versions of the Tripitaka), are generally considered by modern scholars to be the earliest Buddhist literature, and they are accepted as authentic in every branch of Buddhism.
Theravāda is primarily practiced today in Sri Lanka, Burma, Laos, Thailand, Cambodia as well as small portions of China, Vietnam, Malaysia and Bangladesh. It has a growing presence in Europe and America.
Theravadin Buddhists think that personal effort is required to realize rebirth. Meditation is done by forest monks for the most part, while village monks teach and serve their lay communities. Laypersons can perform good actions, producing merit which can be traded to the gods who may reward it with material benefits.[212]
In Theravada doctrine, a person may awaken from the "sleep of ignorance" by directly realizing the true nature of reality; such people are called arahants and occasionally buddhas. After numerous lifetimes of spiritual striving, they have reached the end of the cycle of rebirth, no longer reincarnating as human, animal, ghost, or other being. The commentaries to the Pali Canon classify these awakened beings into three types:
Sammasambuddha, usually just called Buddha, who discovers the truth by himself and teaches the path to awakening to others
Paccekabuddha, who discovers the truth by himself but lacks the skill to teach others
Savakabuddha, who receive the truth directly or indirectly from a Sammasambuddha
Bodhi and nirvana carry the same meaning, that of being freed from craving, hate, and delusion. In attaining bodhi, the arahant has overcome these obstacles. As a further distinction, the extinction of only hatred and greed (in the sensory context) with some residue of delusion, is called anagami.
Mahayana traditions
Main article: Mahayana


Blue-eyed Central Asian and Chinese Buddhist monks. Bezeklik, Eastern Tarim Basin, China, 9th–10th century.
Mahayana Buddhism flourished in India from the 5th century CE onwards, during the dynasty of the Guptas. Mahāyāna centres of learning were established, the most important one being the Nālandā University in north-eastern India.
Mahayana schools recognize all or part of the Mahayana Sutras. Some of these sutras became for Mahayanists a manifestation of the Buddha himself, and faith in and veneration of those texts are stated in some sutras (e.g. the Lotus Sutra and the Mahaparinirvana Sutra) to lay the foundations for the later attainment of Buddhahood itself.
Native Mahayana Buddhism is practiced today in China, Japan, Korea, Singapore, parts of Russia and most of Vietnam (also commonly referred to as "Eastern Buddhism"). The Buddhism practiced in Tibet, the Himalayan regions, and Mongolia is also Mahayana in origin, but will be discussed below under the heading of Vajrayana (also commonly referred to as "Northern Buddhism". There are a variety of strands in Eastern Buddhism, of which "the Pure Land school of Mahayana is the most widely practised today.".[213] In most of this area however, they are fused into a single unified form of Buddhism. In Japan in particular, they form separate denominations with the five major ones being: Nichiren, peculiar to Japan; Pure Land; Shingon, a form of Vajrayana; Tendai, and Zen. In Korea, nearly all Buddhists belong to the Chogye school, which is officially Son (Zen), but with substantial elements from other traditions.[214]


Japanese Mahayana Buddhist monk
In the Mahayana, the Buddha tends not to be viewed as merely human, but as the earthly projection of a beginningless and endless, omnipresent being (see Dharmakaya) beyond the range and reach of thought. Moreover, in certain Mahayana sutras, the Buddha, Dharma and Sangha are viewed essentially as One: all three are seen as the eternal Buddha himself.
The Buddha's death is seen as an illusion, he is living on in other planes of existence, and monks are therefore permitted to offer "new truths" based on his input. Mahayana also differs from Theravada in its concept of śūnyatā (that ultimately nothing has existence), and in its belief in bodhisattvas (enlightened people who vow to continue being reborn until all beings can be enlightened).[215]
Celestial Buddhas are individuals who no longer exist on the material plane of existence, but who still aid in the enlightenment of all beings.
Nirvana came to refer only to the extinction of greed and hate,[dubious – discuss] implying that delusion was still present in one who attained Nirvana. Bodhi became a higher attainment that eradicates delusion entirely.[64] Thus, the Arahant attains Nirvana but not Bodhi, thus still being subject to delusion, while the Buddha attains Bodhi.[dubious – discuss]
The method of self-exertion or "self-power"—without reliance on an external force or being—stands in contrast to another major form of Buddhism, Pure Land, which is characterised by utmost trust in the salvific "other-power" of Amitabha Buddha. Pure Land Buddhism is a very widespread and perhaps the most faith-orientated manifestation of Buddhism and centres upon the conviction that faith in Amitabha Buddha and the chanting of homage to his name will liberate one at death into the Blissful (安樂), Pure Land (淨土) of Amitabha Buddha. This Buddhic realm is variously construed as a foretaste of Nirvana, or as essentially Nirvana itself. The great vow of Amitabha Buddha to rescue all beings from samsaric suffering is viewed within Pure Land Buddhism as universally efficacious, if only one has faith in the power of that vow or chants his name.
Bodhisattvas
Main article: Bodhisattva
Bodhisattva means "enlightenment being", and generally refers to one who is on the path to buddhahood, typically as a fully enlightened buddha (Skt. samyaksaṃbuddha). Theravada Buddhism primarily uses the term in relation to Gautama Buddha's previous existences, but has traditionally acknowledged and respected the bodhisattva path as well.[216]
Mahāyāna Buddhism is based principally upon the path of a bodhisattva. According to Jan Nattier, the term Mahāyāna ("Great Vehicle") was originally even an honorary synonym for Bodhisattvayāna, or the "Bodhisattva Vehicle."[217] The Aṣṭasāhasrikā Prajñāpāramitā Sūtra, an early and important Mahāyāna text, contains a simple and brief definition for the term bodhisattva, and this definition is the following:[218][219][220]
Because he has enlightenment as his aim, a bodhisattva-mahāsattva is so called.
Mahāyāna Buddhism encourages everyone to become bodhisattvas and to take the bodhisattva vows. With these vows, one makes the promise to work for the complete enlightenment of all beings by practicing six perfections (Skt. pāramitā).[221] According to the Mahāyāna teachings, these perfections are: giving, discipline, forbearance, effort, meditation, and transcendent wisdom.
Vajrayana traditions
Main article: Vajrayana


Bodhnath Stupa, Kathmandu, Nepal
The Vajrayana tradition of Buddhism spread to China, Mongolia, and Tibet. In Tibet, Vajrayana has always been a main component of Tibetan Buddhism, while in China it formed a separate sect. However, Vajrayana Buddhism became extinct in China but survived in elements of Japan's Shingon and Tendai sects.
There are differing views as to just when Vajrayāna and its tantric practice started. In the Tibetan tradition, it is claimed that the historical Śākyamuni Buddha taught tantra, but as these are esoteric teachings, they were passed on orally first and only written down long after the Buddha's other teachings. Nālandā University became a center for the development of Vajrayāna theory and continued as the source of leading-edge Vajrayāna practices up through the 11th century. These practices, scriptures and theories were transmitted to China, Tibet, Indochina and Southeast Asia. China generally received Indian transmission up to the 11th century including tantric practice, while a vast amount of what is considered to be Tibetan Buddhism (Vajrayāna) stems from the late (9th–12th century) Nālandā tradition.
In one of the first major contemporary academic treatises on the subject, Fairfield University professor Ronald M. Davidson argues that the rise of Vajrayana was in part a reaction to the changing political climate in India at the time. With the fall of the Gupta dynasty, in an increasingly fractious political environment, institutional Buddhism had difficulty attracting patronage, and the folk movement led by siddhas became more prominent. After perhaps two hundred years, it had begun to get integrated into the monastic establishment.[222][page needed]
Vajrayana combined and developed a variety of elements, a number of which had already existed for centuries.[223] In addition to the Mahāyāna scriptures, Vajrayāna Buddhists recognise a large body of Buddhist Tantras, some of which are also included in Chinese and Japanese collections of Buddhist literature, and versions of a few even in the Pali Canon.
Buddhist texts

Main article: Buddhist texts
Buddhist scriptures and other texts exist in great variety. Different schools of Buddhism place varying levels of value on learning the various texts. Some schools venerate certain texts as religious objects in themselves, while others take a more scholastic approach. Buddhist scriptures are mainly written in Pāli, Tibetan, Mongolian, and Chinese. Some texts still exist in Sanskrit and Buddhist Hybrid Sanskrit.
Unlike many religions, Buddhism has no single central text that is universally referred to by all traditions. However, some scholars have referred to the Vinaya Pitaka and the first four Nikayas of the Sutta Pitaka as the common core of all Buddhist traditions.[224] This could be considered misleading, as Mahāyāna considers these merely a preliminary, and not a core, teaching. The Tibetan Buddhists have not even translated most of the āgamas (though theoretically they recognize them) and they play no part in the religious life of either clergy or laity in China and Japan.[225] Other scholars say there is no universally accepted common core.[226] The size and complexity of the Buddhist canons have been seen by some (including Buddhist social reformer Babasaheb Ambedkar) as presenting barriers to the wider understanding of Buddhist philosophy.
The followers of Theravāda Buddhism take the scriptures known as the Pāli Canon as definitive and authoritative, while the followers of Mahāyāna Buddhism base their faith and philosophy primarily on the Mahāyāna sūtras and their own vinaya. The Pāli sutras, along with other, closely related scriptures, are known to the other schools as the āgamas.[227]
Over the years, various attempts have been made to synthesize a single Buddhist text that can encompass all of the major principles of Buddhism. In the Theravada tradition, condensed 'study texts' were created that combined popular or influential scriptures into single volumes that could be studied by novice monks. Later in Sri Lanka, the Dhammapada was championed as a unifying scripture.
Dwight Goddard collected a sample of Buddhist scriptures, with the emphasis on Zen, along with other classics of Eastern philosophy, such as the Tao Te Ching, into his 'Buddhist Bible' in the 1920s. More recently, Dr. Babasaheb Ambedkar attempted to create a single, combined document of Buddhist principles in "The Buddha and His Dhamma". Other such efforts have persisted to present day, but currently there is no single text that represents all Buddhist traditions.
Pāli Tipitaka
Main article: Pāli Canon
Pali Canon
Vinaya Pitaka
Suttavibhanga Khandhaka Parivara
Sutta Pitaka
Digha Nikaya Majjhima Nikaya Samyutta Nikaya Anguttara Nikaya Khuddaka Nikaya
Abhidhamma Pitaka
Dhammasangani Vibhanga Dhatukatha and Puggalapannatti Kathavatthu Yamaka Patthana
v t e
The Pāli Tipitaka, which means "three baskets", refers to the Vinaya Pitaka, the Sutta Pitaka, and the Abhidhamma Pitaka. The Vinaya Pitaka contains disciplinary rules for the Buddhist monks and nuns, as well as explanations of why and how these rules were instituted, supporting material, and doctrinal clarification. The Sutta Pitaka contains discourses ascribed to Gautama Buddha. The Abhidhamma Pitaka contains material often described as systematic expositions of the Gautama Buddha's teachings.
The Pāli Tipitaka is the only early Tipitaka (Sanskrit: Tripiṭaka) to survive intact in its original language, but a number of early schools had their own recensions of the Tipitaka featuring much of the same material. We have portions of the Tipitakas of the Sārvāstivāda, Dharmaguptaka, Sammitya, Mahāsaṅghika, Kāśyapīya, and Mahīśāsaka schools, most of which survive in Chinese translation only. According to some sources, some early schools of Buddhism had five or seven pitakas.[228]
According to the scriptures, soon after the death of the Buddha, the first Buddhist council was held; a monk named Mahākāśyapa (Pāli: Mahākassapa) presided. The goal of the council was to record the Buddha's teachings. Upāli recited the vinaya. Ānanda, the Buddha's personal attendant, was called upon to recite the dhamma. These became the basis of the Tripitaka. However, this record was initially transmitted orally in form of chanting, and was committed to text in the last century BCE. Both the sūtras and the vinaya of every Buddhist school contain a wide variety of elements including discourses on the Dharma, commentaries on other teachings, cosmological and cosmogonical texts, stories of the Gautama Buddha's previous lives, and various other subjects.
Much of the material in the Canon is not specifically "Theravadin", but is instead the collection of teachings that this school preserved from the early, non-sectarian body of teachings. According to Peter Harvey, it contains material which is at odds with later Theravadin orthodoxy. He states: "The Theravadins, then, may have added texts to the Canon for some time, but they do not appear to have tampered with what they already had from an earlier period."[229]
Mahayana sutras
Main article: Mahayana sutras


The Tripiṭaka Koreana in South Korea, an edition of the Chinese Buddhist canon carved and preserved in over 81,000 wood printing blocks.
The Mahayana sutras are a very broad genre of Buddhist scriptures that the Mahayana Buddhist tradition holds are original teachings of the Buddha. Some adherents of Mahayana accept both the early teachings (including in this the Sarvastivada Abhidharma, which was criticized by Nagarjuna and is in fact opposed to early Buddhist thought[230]) and the Mahayana sutras as authentic teachings of Gautama Buddha, and claim they were designed for different types of persons and different levels of spiritual understanding.
The Mahayana sutras often claim to articulate the Buddha's deeper, more advanced doctrines, reserved for those who follow the bodhisattva path. That path is explained as being built upon the motivation to liberate all living beings from unhappiness. Hence the name Mahāyāna (lit., the Great Vehicle).
According to Mahayana tradition, the Mahayana sutras were transmitted in secret, came from other Buddhas or Bodhisattvas, or were preserved in non-human worlds because human beings at the time could not understand them:[231]
Some of our sources maintain the authenticity of certain other texts not found in the canons of these schools (the early schools). These texts are those held genuine by the later school, not one of the eighteen, which arrogated to itself the title of Mahayana, 'Great Vehicle'. According to the Mahayana historians these texts were admittedly unknown to the early schools of Buddhists. However, they had all been promulgated by the Buddha. [The Buddha's] followers on earth, the sravakas ('pupils'), had not been sufficiently advanced to understand them, and hence were not given them to remember, but they were taught to various supernatural beings and then preserved in such places as the Dragon World.
Approximately six hundred Mahayana sutras have survived in Sanskrit or in Chinese or Tibetan translations. In addition, East Asian Buddhism recognizes some sutras regarded by scholars to be of Chinese rather than Indian origin.
Generally, scholars conclude that the Mahayana scriptures were composed from the 1st century CE onwards: "Large numbers of Mahayana sutras were being composed in the period between the beginning of the common era and the fifth century",[232] five centuries after the historical Gautama Buddha. Some of these had their roots in other scriptures composed in the 1st century BCE. It was not until after the 5th century CE that the Mahayana sutras started to influence the behavior of mainstream Buddhists in India: "But outside of texts, at least in India, at exactly the same period, very different—in fact seemingly older—ideas and aspirations appear to be motivating actual behavior, and old and established Hinnayana groups appear to be the only ones that are patronized and supported."[232] These texts were apparently not universally accepted among Indian Buddhists when they appeared; the pejorative label hinayana was applied by Mahayana supporters to those who rejected the Mahayana sutras.
Only the Theravada school does not include the Mahayana scriptures in its canon. As the modern Theravada school is descended from a branch of Buddhism that diverged and established itself in Sri Lanka prior to the emergence of the Mahayana texts, debate exists as to whether the Theravada were historically included in the hinayana designation; in the modern era, this label is seen as derogatory, and is generally avoided.
Comparative studies

Buddhism provides many opportunities for comparative study with a diverse range of subjects. For example, dependent origination can be considered one of Buddhism's contributions to metaphysics. Additionally, Buddhism's emphasis on the Middle way not only provides a unique guideline for ethics but has also allowed Buddhism to peacefully coexist with various differing beliefs, customs and institutions in countries in which it has resided throughout its history. Also, its moral and spiritual parallels with other systems of thought—for example, with various tenets of Christianity—have been subjects of close study.
List of Buddhism related topics in comparative studies
Buddhism and Jainism
Buddhism and Hinduism
Buddhism and Christianity
God in Buddhism (Buddhism, mysticism, and monotheism)
Buddhism and Eastern teaching (Buddhism and East Asian teaching)
Buddhism and psychology
Buddhism and science
Buddhist ethics (Buddhism and ethics)
Buddhist philosophy (Buddhism and Western philosophy)
Buddhism and Thelema[233]
See also

Book: Buddhism
Wikipedia books are collections of articles that can be downloaded or ordered in print.
Buddhism portal
Outline of Buddhism
Buddhism by country
Criticism of Buddhism
Index of Buddhism-related articles
List of books related to Buddhism
List of Buddhist temples
Dharma Drum Retreat Center
Nonviolence
Indian religions
Easily confused Buddhist representations
Chinese folk religion
Iconography of Gautama Buddha in Laos and Thailand
Footnotes

^ "Buddhism". (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved November 26, 2009, from Encyclopædia Britannica Online Library Edition.
^ "Nine Yana categorisation". Rigpawiki.org. 2011-08-17. Retrieved 2011-10-24.
^ Major Religions Ranked by Size; U.S. State Department's International Religious Freedom Report 2004. http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2004/ Accessed 20 September 2008; Garfinkel, Perry. "Buddha Rising", National Geographic Dec. 2005: 88–109; CIA - The World Factbook
^ a b Lopez, Story of Buddhism. p. 239
^ a b Lopez, Buddhism. p. 248
^ Robinson et al., Buddhist Religions, page xx; Philosophy East and West, vol 54, ps 269f; Williams, Mahayana Buddhism, Routledge, 1st ed., 1989, pp. 275f (2nd ed., 2008, p. 266)
^ Padmasambhava, Jamgon Kongtrul, Erik Pema Kunsang (2004). Light of Wisdom. Rangjung Yeshe Publications. ISBN 978-962-7341-37-6. Retrieved 2010-08-25.
^ Swearer, Donald. Becoming the Buddha. 2004. p. 177
^ Macmillan Encyclopedia of Buddhism Vol. 1, p. 352
^ Lopez (1995). Buddhism in Practice. Princeton University Press. p. 16. ISBN 0-691-04442-2.
^ Carrithers, Michael. "The Buddha", in the Oxford University paperback Founders of Faith, 1986, p. 10.
^ Armstrong, Karen (September 28, 2004). Buddha. Penguin Press. p. xii. ISBN 0-14-303436-7.
^ a b Richard Gombrich, Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge and Kegan Paul, 1988, page 49.
^ UNESCO, Lumbini is the birthplace of the Lord Buddha, Gethin Foundations, p. 19, which states that in the mid-3rd century BCE the Emperor Ashoka determined that Lumbini was Gautama's birthplace and thus installed a pillar there with the inscription: "... this is where the Buddha, sage of the Śākyas (Śākyamuni), was born."
^ For instance, Gethin Foundations, p. 14, states: "The earliest Buddhist sources state that the future Buddha was born Siddhārtha Gautama (Pali Siddhattha Gotama), the son of a local chieftain—a rājan—in Kapilavastu (Pali Kapilavatthu) what is now the Indian–Nepalese border." However, Professor Gombrich (Theravāda Buddhism, p. 1) and the old but specialized study by Edward Thomas, The Life of the Buddha, ascribe the name Siattha/fitta to later sources.
^ Kohn, Michael (1991). The Shambhala Dictionary of Buddhism and Zen. Shambhala. p. 143. ISBN 0-87773-520-4.
^ "The Middle Way of the Buddha". Buddhamind.info. Retrieved 2011-10-24.
^ "Buddhism - The Middle Path". Buddhanet.net. Retrieved 2011-10-24.
^ Keown, Dictionary of Buddhism, p. 267
^ Skilton, Concise, p. 25
^ Armstrong, p. xiii.
^ Waterhouse, David (2005). The origins of Himalayan studies: Brian Houghton Hodgson in Nepal and Darjeeling, 1820-1858. Routledge via Amazon Look Inside. p. 53. ISBN 0-415-31215-9.
^ Armstrong, p. 42.
^ "The Soka Gakkai Dictionary of Buddhism: karma". Soka Gakkai International. Retrieved January 12, 2011.
^ The idea of reincarnation existed in the Upanishads, in Hinduism and Taoism as well as ancient predecessors of Christianity and Judaism, in Das, Surya (1998). Awakening the Buddha Within: Tibetan Wisdom for the Western World. Broadway Books. p. 110. ISBN 0-7679-0157-6.
^ Johnson, Larry. "Buddhist Yoga". Now Yoga. Retrieved January 12, 2011.
^ Journal of Buddhist Ethics: "Zen as a Social Ethics of Responsiveness" (PDF), T. P. Kasulis, Ohio State University
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 40
^ Dr. Richard K. Payne (ed.), Tantric Buddhism in East Asia, Wisdom Publications, Boston, 2006, p. 74
^ Keown, Buddhism, Oxford University Press, 1996, p. 107
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 34
^ Macmillan Encyclopedia of Buddhism (Volume Two), p. 711
^ The 31 Planes of Existence (PDF), Ven. Suvanno Mahathera
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 33
^ André Bareau, Les Sectes bouddhiques du Petit Véhicule, École Française d'Extrême-Orient, Saigon, 1955, pp. 212–223: the top of p. 212 says: "Here are the theses of the Theravadins of the Mahavihara"; then begins a numbered list of doctrines over the following pages, including on p. 223: "There are only five destinies ... the kalakanjika asuras have the same colour, same nourishment, same foods, same lifespan as the petas, with whom ... they marry. As for the Vepacittiparisa, they have the same colour, same nourishment, same foods, same lifespan as the gods, with whom they marry."(Translated from the French)
^ Macmillan Encyclopedia of Buddhism. Vol. 1, p. 377
^ The Connected Discourses of the Buddha. A Translation of the Samyutta Nikaya, Bhikkhu Bodhi, Translator. Wisdom Publications.
^ a b See the article Four Noble Truths for further details and citations.
^ See the article Dukkha for further details and citations.
^ a b Armstrong, p. 77.
^ Nhat Hahn, Thich, p. 36.
^ a b Roth, Beth. "Family Dharma: A Bedtime Ritual". Tricycle (Tricycle Foundation). Retrieved January 11, 2011.
^ Chodron, Pema (2002). The Places that Scare You: A Guide to Fearlessness in Difficult Times. Shambhala via Amazon Look Inside. p. 37. ISBN 1-57062-921-8.
^ "Unit Six: The Four Immeasurables". Buddha Dharma Education Association & Buddhanet. and "Unit Six: Loving-Kindness". Buddha Dharma Education Association & Buddhanet. Retrieved January 10, 2011.
^ "A View on Buddhism: The Four Immeasurables". Rudy Harderwijk (viewonbuddhism.org). Retrieved January 11, 2011.
^ Kohn, Shambhala, pp. 131, 143
^ Jeffrey Po, "Is Buddhism a Pessimistic Way of Life?"
^ Rahula, Walpola (1959). "Chapter 2". What the Buddha Taught. Grove Press. ISBN 0-8021-3031-3.
^ Prebish, Charles (1993). Historical Dictionary of Buddhism. The Scarecrow Press. ISBN 0-8108-2698-4.
^ Keown, Damien (2003). Dictionary of Buddhism. Oxford University Press. ISBN 0-19-860560-9.
^ Thanissaro Bhikkhu, The Not-Self Strategy, See Point 3 – The Canon quote Thanissaro Bhikkhu draws attention to is the Sabbasava Sutta.
^ This twelve nidana scheme can be found, for instance, in multiple discourses in chapter 12 of the Samyutta Nikaya—Nidana Vagga (e.g., see SN 12.2, Thanissaro, 1997a). Other "applications" of what might be termed "mundane dependent origination" include the nine-nidana scheme of Digha Nikaya 15 (e.g., Thanissaro, 1997b) and the ten-nidana scheme of Samyutta Nikaya 12.65 (e.g., Thanissaro, 1997c). So-called "transcendental dependent origination" (also involving twelve nidanas) is described in Samyutta Nikaya 12.23 (e.g., see Bodhi, 1995). In addition, Digha Nikaya 15 describes an eleven-nidana scheme (starting with "feeling") that leads to interpersonal suffering ("the taking up of sticks and knives; conflicts, quarrels, and disputes; accusations, divisive speech, and lies").
^ Harvey, Introduction to Buddhism, page 56
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 57
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 58
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 59
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 60
^ Christian Lindtner, Master of Wisdom. Dharma Publishing 1997, p. 324.
^ Dan Lusthaus, "What is and isn't Yogacara"
^ Williams, Paul. Buddhist Thought. Routledge 2000, page 161.
^ raga, Pali-English Dictionary, The Pali Text Society
^ dosa, Pali-English Dictionary, The Pali Text Society
^ moha, Pali-English Dictionary, The Pali Text Society
^ a b Richard F. Gombrich, How Buddhism Began, Munshiram Manoharlal, 1997, p. 67
^ "Access to Insight, a Theravada Buddhist website, discusses Buddha Eras". Accesstoinsight.org. 2010-06-05. Retrieved 2010-08-25.
^ "Gautama Buddha discusses the Maitreya Buddha in the Tipitaka". Accesstoinsight.org. 2010-06-08. Retrieved 2010-08-25.
^ Kogen Mizuno, Essentials of Buddhism, Shunju-sha, 1972, English translation, Kosei, Tokyo, 1996, p. 57
^ Dispeller of Delusion. Vol. II. Pali Text Society, p. 184
^ Harvey, p. 170
^ Zen Buddhism: A History (India and China) by Heinrich Dumoulin, James W. Heisig, Paul F. Knitter (page 22)
^ Barbara Stoler Miller, Yoga: Discipline of Freedom: the Yoga Sutra Attributed to Patanjali; a Translation of the Text, with Commentary, Introduction, and Glossary of Keywords. University of California Press, 1996, page 8.
^ Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge, 2007, page 73.
^ Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge, 2007, page 105.
^ Michael Carrithers, The Buddha. Taken from Founders of Faith, published by Oxford University Press, 1986, page 30.
^ Alexander Wynne, The origin of Buddhist meditation. Routledge, 2007, p. 72.
^ a b Dharmacarini Manishini, Western Buddhist Review. Accessed at http://www.westernbuddhistreview.com/vol4/kamma_in_context.html
^ Richard Gombrich, Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge and Kegan Paul, 1988, page 44.
^ Johannes Bronkhorst, The Two Traditions of Mediation in Ancient India. Franz Steiner Verlag Weisbaden GmbH, pages 1-17.
^ Randall Collins, The Sociology of Philosophies: A Global Theory of Intellectual Change. Harvard University Press, 2000, page 199.
^ a b Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge 2007, page 51.
^ Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge 2007, page 56.
^ Bhikku, Thanissaro (2001). "Refuge". An Introduction to the Buddha, Dhamma, & Sangha. Access to Insight.
^ Middle-Length Discourses of the Buddha, tr. Nanamoli, rev. Bodhi, Wisdom Publications, 1995, pp. 708f
^ Professor C.D. Sebastian, Metaphysics and Mysticism in Mahayana Buddhism, Sri Satguru Publications, Bibliotheca Indo-Buddhica Series No. 238, Delhi, 2005, p. 83
^ Professor C.D. Sebastian, Metaphysics and Mysticism in Mahayana Buddhism, Delhi, 2005, p. 82
^ Hiroshi Kanno, Huisi's Perspective on the Lotus Sutra as Seen Through the Meaning of the Course of Ease and Bliss in the Lotus Sutra, p. 147, http://www.iop.or.jp/0414/kanno2.pdf, consulted 5 February 2010
^ Stewart McFarlane in Peter Harvey, ed., Buddhism. Continuum, 2001, page 187.
^ Stewart McFarlane in Peter Harvey, ed., Buddhism. Continuum, 2001, pages 195-196.
^ Morgan, Peggy; Lawton, Clive A., eds. (2007). Ethical Issues in Six Religious Traditions (2nd ed.). Edinburgh: Edinburgh University Press. pp. 62–63. ISBN 978-0-7486-2330-3.
^ Richard Gombrich, Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge and Kegan Paul, 1988, page 89. He is quoting Carrithers.
^ B. Alan Wallace, Contemplative Science. Columbia University Press, 2007, p. 81.
^ Welch, Practice of Chinese Buddhism, Harvard, 1967, p. 396
^ Peter Harvey, An Introduction to Buddhism. Cambridge University Press, 1990, page 144.
^ Damien Keown, Charles S Prebish, editors, Encyclopedia of Buddhism. Routledge, 2007. p. 502
^ Sarah Shaw, Buddhist Meditation: An Anthology of Texts from the Pāli Canon. Routledge, 2006, page 13. Shaw also notes that discourses on meditation are addressed to "bhikkhave", but that in this context the terms is more generic than simply (male) "monks" and refers to all practitioners, and that this is confirmed by Buddhaghosa.
^ According to Charles S. Prebish (in his Historical Dictionary of Buddhism, Sri Satguru Publications, Delhi, 1993, p. 287): "Although a variety of Zen 'schools' developed in Japan, they all emphasize Zen as a teaching that does not depend on sacred texts, that provides the potential for direct realization, that the realization attained is none other than the Buddha nature possessed by each sentient being ...".
^ Prebish comments (op. cit., p. 244): "It presumes that sitting in meditation itself (i.e. zazen) is an expression of Buddha nature." The method is to detach the mind from conceptual modes of thinking and perceive Reality directly. Speaking of Zen in general, Buddhist scholar Stephen Hodge writes (Zen Masterclass, Godsfield Press, 2002, pp. 12–13): "... practitioners of Zen believe that Enlightenment, the awakening of the Buddha-mind or Buddha-nature, is our natural state, but has been covered over by layers of negative emotions and distorted thoughts. According to this view, Enlightenment is not something that we must acquire a bit at a time, but a state that can occur instantly when we cut through the dense veil of mental and emotional obscurations."
^ (Critical Sermons on the Zen Tradition, Hisamatsu Shin'ichi, Palgrave Macmillan, New York, 2002, passim) Commenting on Rinzai Zen and its Chinese founder, Linji, Hisamatsu states: "Linji indicates our true way of being in such direct expressions as 'True Person' and 'True Self'. It is independent of words or letters and transmitted apart from scriptural teaching. Buddhism doesn't really need scriptures. It is just our direct awakening to Self ..." (Hisamatsu, op. cit., p. 46).
^ Kosho Uchiyama, Opening the Hand of Thought: Approach to Zen, Penguin Books, New York, 1993, p. 98
^ Harvey, Introduction, pp. 165f
^ Williams, Mahayana Buddhism, Routledge, 1st ed., 1989, p. 185
^ Routledge Encyclopedia of Buddhism, p. 781 .
^ Gethin, Sayings of the Buddha, Oxford University Press, 2008, p. xv
^ a b c Encyclopædia Britannica Online. Buddhism: The foundations of Buddhism: The cultural context. Retrieved 19-07-2009.
^ a b Encyclopædia Britannica Online. Hinduism: History of Hinduism: The Vedic period (2nd millennium - 7th century BCE); Challenges to Brahmanism (6th - 2nd century BCE); Early Hinduism (2nd century BCE - 4th century CE). Retrieved 19-07-2009.
^ Warder, A.K. 2000. Indian Buddhism. P.32
^ Y. Masih (2000) In : A Comparative Study of Religions, Motilal Banarsidass Publ : Delhi, ISBN 81-208-0815-0 Page 18. "There is no evidence to show that Jainism and Buddhism ever subscribed to vedic sacrifices, vedic deities or caste. They are parallel or native religions of India and have contributed to much to the growth of even classical Hinduism of the present times."
^ S. Cromwell Crawford, review of L. M. Joshi, Brahmanism, Buddhism and Hinduism, Philosophy East and West (1972): "Alongside Brahmanism was the non-Aryan Shramanic culture with its roots going back to prehistoric times."
^ "This confirms that the doctrine of transmigration is non-aryan and was accepted by non-vedics like Ajivikism, Jainism and Buddhism. The Indo-aryans have borrowed the theory of re-birth after coming in contact with the aboriginal inhabitants of India. Certainly Jainism and non-vedics [..] accepted the doctrine of rebirth as supreme postulate or article of faith." Masih, page 37.
^ Karel Werner, The Longhaired Sage in The Yogi and the Mystic. Karel Werner, ed., Curzon Press, 1989, page 34. "Rahurkar speaks of them as belonging to two distinct 'cultural strands' ... Wayman also found evidence for two distinct approaches to the spiritual dimension in ancient India and calls them the traditions of 'truth and silence.' He traces them particularly in the older Upanishads, in early Buddhism, and in some later literature."
^ Gavin D. Flood (1996), An Introduction to Hinduism, Cambridge University — Press : UK ISBN 0-521-43878-0 - "The origin and doctrine of Karma and Samsara are obscure. These concepts were certainly circulating amongst sramanas, and Jainism and Buddhism developed specific and sophisticated ideas about the process of transmigration. It is very possible that the karmas and reincarnation entered the mainstream brahaminical thought from the sramana or the renouncer traditions." Page 86.
^ Padmanabh S. Jaini 2001 "Collected Paper on Buddhist Studies" Motilal Banarsidass Publ 576 pages ISBN 81-208-1776-1: "Yajnavalkya's reluctance and manner in expounding the doctrine of karma in the assembly of Janaka (a reluctance not shown on any other occasion) can perhaps be explained by the assumption that it was, like that of the transmigration of soul, of non-brahmanical origin. In view of the fact that this doctrine is emblazoned on almost every page of sramana scriptures, it is highly probable that it was derived from them." Page 51.
^ Govind Chandra Pande, (1994) Life and Thought of Sankaracarya, Motilal Banarsidass ISBN 81-208-1104-6 : Early Upanishad thinkers like Yajnavalkya were acquainted with the sramanic thinking and tried to incorporate these ideals of Karma, Samsara and Moksa into the vedic thought implying a disparagement of the vedic ritualism and recognising the mendicancy as an ideal. Page 135.
^ "The sudden appearance of this theory [of karma] in a full-fledged form is likely to be due, as already pointed out, to an impact of the wandering muni-and-shramana-cult, coming down from the pre-Vedic non-Aryan time." Kashi Nath Upadhyaya, Early Buddhism and the Bhagavadgita. Motilal Banarsidass Publ., 1998, page 76.
^ Satapatha Brahmana 13.8.1.5
^ Oldenburg, Hermann, The Doctrine of the Upanishads and Early Buddhism, 1915, reprinted 1991 by Shridhar B. Shrotri, Delhi, Motilalal Banardass
^ Greater Magadha, Studies the Culture of Early India, Bronkhorst, Johannes, Brill Academic Publishers Inc, 2007, Series: Handbook of Oriental Studies, Section 2 South Asia Series, ISBN 978-90-04-11519-4
^ Warder, A.K. 2000. Indian Buddhism. P.30-32
^ Warder, A.K. 2000. Indian Buddhism. P.39
^ Warder, A.K. Indian Buddhism. P.33
^ Walpola Rahula, What the Buddha Taught, pages 9-10.
^ "The brahmin by caste alone, the teacher of the Veda, is (jokingly) etymologized as the 'non-meditator' (ajhāyaka). Brahmins who have memorized the three Vedas (tevijja) really know nothing: it is the process of achieving Enlightenment — what the Buddha is said to have achieved in the three watches of that night — which constitutes the true 'three knowledges.'" R.F. Gombrich in Paul Williams, ed., "Buddhism: Critical Concepts in Religious Studies." Taylor and Francis 2006, page 120.
^ Richard Gombrich, Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge and Kegan Paul, 1988, page 85.
^ Richard Francis Gombrich, How Buddhism began: the conditioned genesis of the early teachings Continuum International Publishing Group, 1996, pages 38-39
^ Michael Carrithers, The Buddha, 1983, pages 41-42. Found in Founders of Faith, Oxford University Press, 1986.
^ Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge 2007, page 21.
^ Encyclopædia Britannica Online. Vedic religion. Retrieved 19-07-2009.
^ Warder, A.K. 2000. Indian Buddhism. P.35
^ A History of Indian Buddhism — Hirakawa Akira (translated and edited by Paul Groner) - Motilal Banarsidass Publishers, Delhi, 1993, p. 7
^ Mitchell, Buddhism, Oxford University Press, 2002, p. 34 & table of contents
^ Skorupski, Buddhist Forum, vol I, Heritage, Delhi/SOAS, London, 1990, p. 5; Journal of the International Association of Buddhist Studies, vol 21 (1998), part 1, pp. 4, 11
^ see also the book Bones, Stones, and Buddhist Monks, University of Hawai'i Press, by Dr Gregory Schopen
^ Encyclopedia of Religion, Macmillan, New York, sv Councils, Buddhist
^ Journal of the Pāli Text Society, volume XVI, p. 105)
^ Janice J. Nattier and Charles S. Prebish, 1977. Mahāsāṅghika Origins: the beginnings of Buddhist sectarianism in History of Religions, Vol. 16, pp. 237–272
^ Harvey, Introduction to Buddhism, p. 74
^ a b "Abhidhamma Pitaka." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
^ Encyclopedia of Buddhism. Routledge. p. 485.
^ a b c Keown, Damien (1996). Buddhism: A Very Short Introduction. Oxford University Press. pp. 58, 61. ISBN 978-0-19-285386-8.
^ Akira, Hirakawa (translated and edited by Paul Groner) (1993. A History of Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass: p. 260
^ Akira, Hirakawa (1993), A History of Indian Buddhism: From Sakyamuni to Early Mahayana: p. 271
^ "One of the most frequent assertions about the Mahayana ... is that it was a lay-influenced, or even lay-inspired and dominated, movement that arose in response to the increasingly closed, cold, and scholastic character of monastic Buddhism. This, however, now appears to be wrong on all counts." Macmillan Encyclopedia of Buddhism (2004): p. 494
^ Nattier, Jan (2003), A few good men: the Bodhisattva path according to the Inquiry of Ugra: p. 193-194
^ Williams, Paul (2008) Mahayana Buddhism: The Doctrinal Foundations: p. 4-5
^ Williams, Paul (2000) Buddhist Thought: A Complete Introduction to the Indian Tradition: p. 97
^ Williams, Paul (2008) Mahāyāna Buddhism: The Doctrinal Foundations: p. 5
^ "The most important evidence — in fact the only evidence — for situating the emergence of the Mahayana around the beginning of the common era was not Indian evidence at all, but came from China. Already by the last quarter of the 2nd century CE, there was a small, seemingly idiosyncratic collection of substantial Mahayana sutras translated into what Erik Zürcher calls 'broken Chinese' by an Indoscythian, whose Indian name has been reconstructed as Lokaksema." Macmillan Encyclopedia of Buddhism (2004): p. 492
^ Akira, Hirakawa (translated and edited by Paul Groner) (1993. A History of Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass: p. 263, 268
^ "The south (of India) was then vigorously creative in producing Mahayana Sutras" – Warder, A.K. (3rd edn. 1999). Indian Buddhism: p. 335.
^ Akira, Hirakawa (translated and edited by Paul Groner) (1993. A History of Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass: p. 253
^ A History of Indian Buddhism — Hirakawa Akira (translated and edited by Paul Groner) - Motilal Banarsidass Publishers, Delhi, 1993, p. 8,9
^ Peter Harvey, "An Introduction to Buddhism." Cambridge University Press, 1993, page 95.
^ Dan Lusthaus, Buddhist Phenomenology. Routledge, 2002, pages 236-237.
^ Peter Harvey, "An Introduction to Buddhism." Cambridge University Press, 1993, page 113. "There were no great Indian teachers associated with this strand of thought."
^ A History of Indian Buddhism — Hirakawa Akira (translated and edited by Paul Groner) - Motilal Banarsidass Publishers, Delhi, 1993, p. 9
^ Gombrich, Theravada Buddhism, Routledge, 2nd ed, 2006, page 135
^ Zürcher (1972), pp. 22-27.
^ Hill (2009), p. 30, for the Chinese text from the Hou Hanshu, and p. 31 for a translation of it.
^ Zürcher (1972), p. 23.
^ Carol E. Henderson, Culture and Customs of India. Greenwood Publishing Group, 2002, page 42.
^ Joseph B. Tamney in William H. Swatos, editor, Encyclopedia of Religion and Society. Rowman Altamira, 1998, page 68.
^ "Chinese Cultural Studies: The Spirits of Chinese Religion". Academic.brooklyn.cuny.edu. Retrieved 2010-08-25.
^ "Windows on Asia - Chinese Religions". Asia.isp.msu.edu. 2011-09-23. Retrieved 2011-10-24.
^ "Religions and Beliefs in China". Travelchinaguide.com. Retrieved 2010-08-25.
^ "SACU Religion in China". Sacu.org. Retrieved 2010-08-25.
^ "Index-China Chinese Philosophies and religions". Index-china.com. Retrieved 2010-08-25.
^ "Buddhism in China". AskAsia. Retrieved 2010-08-25.
^ "Buddhism And Its Spread Along The Silk Road". Globaled.org. Retrieved 2010-08-25.
^ "U.S. Department of States - International Religious Freedom Report 2006: China (includes Tibet, Hong Kong, and Macau)". State.gov. Retrieved 2010-08-25.
^ State Attitudes to Religion[dead link] (PDF), The Atlas of Religion, Joanne O'Brien & Martin Palmer, openDemocracy.net
^ "Center for Religious Freedom - Survey Files". Crf.hudson.org. Retrieved 2010-08-25.
^ "The Range of Religious Freedom". Retrieved 2010-08-25.
^ A. C. Paranjpe (30 September 1998). Self and identity in modern psychology and Indian thought. Springer. p. 351. ISBN 978-0-306-45844-6. Retrieved 10 March 2012.
^ Urmilā Pavāra (June 2009). The weave of my life: a Dalit woman's memoirs. Columbia University Press. pp. xv–xviii. ISBN 978-0-231-14900-6. Retrieved 10 March 2012.
^ "Buddha Rising, Buddhism in the West, map - National Geographic Magazine". Ngm.nationalgeographic.com. Retrieved 2011-10-24.
^ http://oproject.files.wordpress.com/2007/09/mapofwar.jpg
^ "History of Religion". Maps of War. 2006-11-12. Retrieved 2011-10-24.
^ http://library.thinkquest.org/05aug/02016/images/map_of_religions.png
^ http://www.wadsworth.com/religion_d/special_features/popups/maps/matthews_world/images/w001.jpg
^ "Wads Worth - Religions in Asia". Retrieved 2011-10-24.
^ Britannica[dead link]
^ "The Range of Religious Freedom". Retrieved 2011-10-24.
^ Garfinkel, Perry (December 2005). "Buddha Rising". National Geographic: 88–109.
^ The world's living religions page 335
^ An introduction to Hinduism page 76
^ Sources of Japanese Tradition: From earliest times through the sixteenth century page 101
^ http://www.ascd.org/ASCD/pdf/journals/ed_lead/el_195401_bush.pdf
^ Buddhism: religion in Korea paghe 13
^ On the antiquity of intellectual man page 104
^ Eclectic magazine: foreign literature, Volume 40
^ The Eclectic magazine of foreign literature, science, and art, Volume 103
^ Religions of Primitive Peoples - Page 28 4
^ The Wisdom of Life, and Other Essays page 217
^ Universal classics library: Volume 29
^ Christianity and non-Christian religions compared - page 79
^ Why India lives - page 228
^ Prabuddha bharata: or awakened India: Volume 69
^ The Vedanta kesari: Volume 51
^ a b Major Branches of Buddhism, Adherents.com, retrieved on 2008-01-15
^ The Everything Buddhism Book - page 121
^ Philosophy East and West, volume 54, page 270
^ Armstrong, pp. 130—131.
^ Keown, Buddhism, Oxford University Press, 1996, page 12
^ Smith, Buddhism; Juergensmeyer, Oxford Handbook.
^ "Tibetan Buddhism". American Heritage Dictionary of the English Language. Houghton Mifflin Company. 2004. Retrieved 2007-07-07.
^ (Harvey, 1990); (Gombrich,1984); Gethin (1998), pp. 1–2, identifies "three broad traditions" as: (1) "The Theravāda tradition of Sri Lanka and South-East Asia, also sometimes referred to as 'southern' Buddhism"; (2) "The East Asian tradition of China, Korea, Japan, and Vietnam, also sometimes referred to as 'eastern' Buddhism"; and, (3) "The Tibetan tradition, also sometimes referred to as 'northern' Buddhism."; Robinson & Johnson (1982) divide their book into two parts: Part One is entitled "The Buddhism of South Asia" (which pertains to Early Buddhism in India); and, Part Two is entitled "The Development of Buddhism Outside of India" with chapters on "The Buddhism of Southeast Asia", "Buddhism in the Tibetan Culture Area", "East Asian Buddhism" and "Buddhism Comes West; Penguin handbook of Living Religions, 1984, page 279; Prebish & Keown, Introducing Buddhism, ebook, Journal of Buddhist Ethics, 2005, printed ed, Harper, 2006
^ See e.g. the multi-dimensional classification in Encyclopedia of Religion, Macmillan, New York, 1987, volume 2, pages 440ff
^ A Comparative Study of the Schools, Tan Swee Eng
^ Cousins, L.S. (1996); Buswell (2003), Vol. I, p. 82; and, Keown & Prebish (2004), p. 107. See also, Gombrich (1988/2002), p. 32: “…[T]he best we can say is that [the Buddha] was probably Enlightened between 550 and 450, more likely later rather than earlier."
^ Williams (2000, pp. 6-7) writes: "As a matter of fact Buddhism in mainland India itself had all but ceased to exist by the thirteenth century CE, although by that time it had spread to Tibet, China, Japan, and Southeast Asia." Embree et al. (1958/1988), "Chronology," p. xxix: "c. 1000-1200: Buddhism disappears as [an] organized religious force in India." See also, Robinson & Johnson (1970/1982), pp. 100-1, 108 Fig. 1; and, Harvey (1990/2007), pp. 139-40.
^ Gethin, Foundations, page 1
^ Hawkins, p. 88.
^ Clarke & Beyer, The World's Religions, Routledge, 2009, page 86
^ Macmillan Encyclopedia of Buddhism (Volume One), pages 430, 435
^ Hawkins, pp. 40, 46.
^ "Bodhisattva Ideal in Buddhism". Access to Insight. Retrieved 2010-10-18.
^ Nattier, Jan (2003), A few good men: the Bodhisattva path according to the Inquiry of Ugra: p. 174
^ Mall, Linnart. Studies in the Astasahasrika Prajnaparamita and Other Essays. Motilal Banarsidass. 2005. pp. 53-54.
^ Hirakawa, Akira. A History of Indian Buddhism: from Śākyamuni to Early Mahāyāna. Motilal Banarsidass. 2007. p. 297.
^ Conze, Edward. The Perfection of Wisdom in Eight Thousand Lines and its Verse Summary. Grey Fox Press. 2001. p. 89.
^ The Bodhisattva Vow: A Practical Guide to Helping Others, pages 4-12, Tharpa Publications (2nd. ed., 1995) ISBN 978-0-948006-50-0
^ Davidson, Ronald M. (2003). Indian Esoteric Buddhism: A Social History of the Tantric Movement. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-12619-0.
^ Prebish & Keown, Introducing Buddhism, page 89
^ A.K. Warder, Indian Buddhism, 3rd edition (2000)
^ Eliot, Japanese Buddhism, Edward Arnold, London, 1935, page 16
^ Gethin, Sayings of the Buddha, Oxford University Press, 2008, page xiv
^ "Buddhism". Knowledge Resources. Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Retrieved 2011-11-21.
^ Journal of the Pali Text Society, volume XVI, page 114
^ Peter Harvey, The Selfless Mind. Curzon Press, 1995, page 9.
^ David Kalupahana, "Sarvastivada and its theory of sarvam asti." University of Ceylon Review 24 1966, 94-105.
^ Indian Buddhism, 3rd edition, page 4
^ a b MacMillan Encyclopedia of Buddhism, 2004, page 494
^ Thelema & Buddhism (PDF) in Journal of Thelemic Studies, Vol. 1, No. 1, Autumn 2007, pp. 18-32
Bibliography

Armstrong, Karen (2001). Buddha. Penguin Books. p. 187. ISBN 0-14-303436-7.
Bechert, Heinz & Richard Gombrich (ed.) (1984). The World of Buddhism, Thames & Hudson.
Buswell, Robert E. (ed.) (2003). Encyclopedia of Buddhism. MacMillan Reference Books. ISBN 978-0-02-865718-9.
Coogan, Michael D. (ed.) (2003). The Illustrated Guide to World Religions. Oxford University Press. ISBN 1-84483-125-6.
Cousins, L. S. (1996). "The Dating of the Historical Buddha: A Review Article". Journal of the Royal Asiatic Society Series 3 (6.1): 57–63. Retrieved 2007-07-11.; reprinted in Williams, Buddhism, volume I; NB in the online transcript a little text has been accidentally omitted: in section 4, between "... none of the other contributions in this section envisage a date before 420 B.C." and "to 350 B.C." insert "Akira Hirakawa defends the short chronology and Heinz Bechert himself sets a range from 400 B.C."
Davidson, Ronald M. (2003). Indian Esoteric Buddhism: A Social History of the Tantric Movement. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-12619-0.
de Give, Bernard (2006). Les rapports de l'Inde et de l'Occident des origines au règne d'Asoka. Les Indes savants. ISBN 2-84654-036-5.
Donath, Dorothy C. (1971). Buddhism for the West: Theravāda, Mahāyāna and Vajrayāna; a comprehensive review of Buddhist history, philosophy, and teachings from the time of the Buddha to the present day. Julian Press. ISBN 0-07-017533-0.
Embree, Ainslie T. (ed.), Stephen N. Hay (ed.), Wm. Theodore de Bary (ed.), A.L. Bashram, R.N. Dandekar, Peter Hardy, J.B. Harrison, V. Raghavan, Royal Weiler, and Andrew Yarrow (1958; 2nd ed. 1988). Sources of Indian Tradition: From the Beginning to 1800 (vol. 1). NY: Columbia U. Press. ISBN 0-231-06651-1.
Gethin, Rupert (1998). Foundations of Buddhism. Oxford University Press. ISBN 0-19-289223-1.
Gombrich, Richard F. (1988; 6th reprint, 2002). Theravāda Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo (London: Routledge). ISBN 0-415-07585-8.
Gunaratana, Bhante Henepola (2002). Mindfulness in Plain English. Wisdom Publications. ISBN 0-86171-321-4. Also available on this websites: saigon.com urbandharma.org vipassana.com
Gyatso, Geshe Kelsang. Introduction to Buddhism: An Explanation of the Buddhist Way of Life, Tharpa Publications (2nd. ed., 2001, US ed. 2008) ISBN 978-0-9789067-7-1
Harvey, Peter (1990). An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices. Cambridge University Press. ISBN 0-521-31333-3.
Hawkins, Bradley K. (1999). The Pocket Idiots Guide: Buddhism. Laurence King (Penguin, Alpha). ISBN 0-02-864459-X.
Hill, John E. (2009) Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. BookSurge, Charleston, South Carolina. ISBN 978-1-4392-2134-1.
Indian Books Centre. Bibliotheca Indo Buddhica Series, Delhi.
Juergensmeyer, Mark (2006). The Oxford Handbook of Global Religions. Oxford Handbooks in Religion and Theology. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513798-9.
Keown, Damien and Charles S Prebish (eds.) (2004). Encyclopedia of Buddhism (London: Routledge). ISBN 978-0-415-31414-5.
Kohn, Michael H. (trans.) (1991). The Shambhala Dictionary of Buddhism and Zen. Shambhala. ISBN 0-87773-520-4.
Lamotte, Étienne (trans. from French) (1976). Teaching of Vimalakirti. trans. Sara Boin. London: Pali Text Society. XCIII. ISBN 0-7100-8540-0.
Lowenstein, Tom (1996). The Vision of the Buddha. Duncan Baird Publishers. ISBN 1-903296-91-9.
Morgan, Kenneth W. (ed), The Path of the Buddha: Buddhism Interpreted by Buddhists, Ronald Press, New York, 1956; reprinted by Motilal Banarsidass, Delhi; distributed by Wisdom Books
Nattier, Jan (2003). A Few Good Men: The Bodhisattva Path according to The Inquiry of Ugra (Ugrapariprccha). University of Hawai'i Press. ISBN 0-8248-2607-8.
Rahula, Walpola (1974). What the Buddha Taught. Grove Press. ISBN 955-9219-19-7. ISBN 0-8021-3031-3.
Ranjini. Jewels of the Doctrine. Sri Satguru Publications. ISBN 0-7914-0490-0.
Robinson, Richard H. and Willard L. Johnson (1970; 3rd ed., 1982). The Buddhist Religion: A Historical Introduction (Belmont, California: Wadsworth Publishing). ISBN 0-534-01027-X.
Ito, Shinjo (2009). Shinjo:Reflections. Somerset Hall Press. ISBN 1-935244-00-0.
Sinha, H.P. (1993). Bhāratīya Darshan kī rūprekhā (Features of Indian Philosophy). Motilal Banarasidas Publ.. ISBN 81-208-2144-0.
Skilton, Andrew (1997). A Concise History of Buddhism. Windhorse Publications. ISBN 0-904766-92-6.
Smith, Huston; Phillip Novak (2003). Buddhism: A Concise Introduction. HarperSanFrancisco. ISBN 978-0-06-073067-3.
Thanissaro Bhikkhu (2001). Refuge: An Introduction to the Buddha, Dhamma, & Sangha (3rd ed., rev.).
Thich Nhat Hanh (1974). The Heart of the Buddha's Teaching. Broadway Books. ISBN 0-7679-0369-2.
Thurman, Robert A. F. (translator) (1976). Holy Teaching of Vimalakirti: Mahayana Scripture. Pennsylvania State University Press. ISBN 0-271-00601-3.
White, Kenneth (2005). The Role of Bodhicitta in Buddhist Enlightenment Including a Translation into English of Bodhicitta-sastra, Benkemmitsu-nikyoron, and Sammaya-kaijo. The Edwin Mellen Press. ISBN 0-7734-5985-5.
Williams, Paul (1989). Mahayana Buddhism: the doctrinal foundations. London: Routledge. ISBN 0-415-02537-0.
Williams, Paul (ed.) (2005). Buddhism: Critical Concepts in Religious Studies, 8 volumes, Routledge, London & New York.
Williams, Paul with Anthony Tribe (2000). Buddhist Thought (London: Routledge). ISBN 0-415-20701-0. Retrieved 29 Nov 2008 from "Google Books".
Yamamoto, Kosho (translation), revised and edited by Dr. Tony Page. The Mahayana Mahaparinirvana Sutra. (Nirvana Publications 1999-2000).
Yin Shun, Yeung H. Wing (translator) (1998). The Way to Buddhahood: Instructions from a Modern Chinese Master. Wisdom Publications. ISBN 0-86171-133-5.
Zürcher, E. (1972). The Buddhist Conquest of China. Leiden. E. J. Brill. First published in 1959.
Online
Berzin, Alexander (November 2001). "Historical Sketch of Buddhism and Islam in Afghanistan". Berzin Archives.
Wei, Wei Wu (1960). "Why Lazarus Laughed: The Essential Doctrine Zen-Advaita-Tantra". Routledge and Kegan Paul Ltd., London. Sentient Publications. Retrieved 2010-11-10.
Dhammananda, K. Sri (2002). "What Buddhists Believe" (PDF). Buddhist Missionary Society of Malaysia. Retrieved 2010-11-10.
External links

Wikiquote has a collection of quotations related to: Buddhism
Wikisource has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Buddhism.
Wikimedia Commons has media related to: Buddhism
Wikiversity has learning materials about Buddha oracle# Buddhism
Frequently Asked Questions About Buddhism
Orange Tip Editions Buddhism in everyday life
Current Japanese Buddhism
Religion and Spirituality: Buddhism at Open Directory Project
"Buddhism — objects, art and history". Asia. Victoria and Albert Museum. Retrieved 2007-12-06.
Buddhist texts at Sacred Texts.com
Buddhism in various languages
The Future of Buddhism series, from Patheos
[show] v t e
Buddhism in Africa
[show] v t e
Buddhism in Asia
[show] v t e
Buddhism in Europe
[show] v t e
Buddhism in North America
[show] v t e
Buddhism in South America
[show]
Articles Related to Buddhism
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: BuddhismIndian religionsReligious faiths, traditions, and movementsTranstheism