حروف مقطعه

حروفِ مُقَطَّعَه ، یک یا چند حرف که در آغاز 29 سوره قرآن کریم، پس از بَسْمَلَه*، قرار دارند و جداجدا و گسسته خوانده می‌شوند، مانند الم (الف، لام، میم)، یس (یا، سین)، ص (صاد). نامهاى دیگر این حروف عبارت‌اند از: مُقَطَّعات (رجوع کنید به مجلسى، ج 89، ص 373)، حروف‌الفواتح، اوائلُ السُّوَر (د.اسلام، چاپ دوم، ذیل Al- Kuran.4"") و فَواتحُ السُّوَر (طبرى، 1373، ذیل بقره: 1؛ صالح، ص 234؛ بلاشر، ص 144). قرآن‌شناسان غربى عموماً از آنها با عنوان «حروف رازآمیز» یاد می‌کنند (رجوع کنید به د.اسلام، همانجا). عنوانهاى اوائل‌السّور و فواتح‌السّور با اندکى تسامح آمیخته است، زیرا حروف مقطعه در واقع، بخشى و گونه‌اى از فواتح سُوَرند (رجوع کنید به سیوطى، ج 3، ص 361). سوره‌هایى که با این حروف آغاز می‌شوند، مکّی‌اند، به‌جز بقره و آل‌عمران، که آن‌دو هم در سالهاى آغازین دوره مدنى نازل شده‌اند. مطابق شمارش کوفى، که از علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السلام منقول است (رجوع کنید به شاطبى، ص 6)، حروف مقطعه در پاره‌اى از سوره‌ها آیه مستقل به‌شمار آمده (براى نمونه رجوع کنید به بقره، آل‌عمران و اعراف) و در برخى سوره‌ها هم آیه مستقل محسوب نشده‌اند (براى نمونه رجوع کنید به یونس و هود). نک دائرة المعرف بزرگ اسلامی. نیز نک خلان وفا