استعمار

کاربرد سیاسی اصطلاح به طور خاص متوجه شیوه های رفتار کشورهای از نظر سیاسی توانمند نظیر کشورهای اروپایی با سرزمین‌های مستعمراتی است.[۱] استعمارگری بیشتر کار کشورهایی است که امپراتوری دریایی و ناپیوستگی خاک آنها مانع تشکیل یک واحد سیاسی یکپارچه( مانند امپراتوری‌های زمینی) می‌شود.[۲] مفهوم استعمار امروزه با مفهوم امپریالیسم پیوستگی کامل یافته و استعمار اساساً عمل قدرت‌های امپریالیستی شناخته می‌شود، یعنی قدرتی که می‌خواهد از مرزهای ملی و قومی خود تجاوز کند و سرزمین‌ها و ملت‌ها و اقوام دیگر را زیر تسلط خود درآورد.[۲]

گرچه استعمار پیشینه‌ی کهن دارد، اما تاریخ مفهوم جدید آن از قرن‌های شانزدهم و هفدهم آغاز می‌شود. تاریخ استعمار را از دوره‌ی باستان تاکنون می‌توان به چهار دوره بخش کرد[۲] سه دوره اول، مجموعاً تحت عنوان استعمار کهن قرار می‌گیرند.:

استعمار دوره اول: عصر باستان
استعمار دوره دوم: دوران جهانی
استعمار دوره سوم: استعمارگری قرن‌های نوزدهم و بیستم
استعمار نو


اِستِعمار واژه‌ایست عربی و در بُن به معنای آبادی خواستن است. ولی امروزه استعمار معنای نفوذ و دخالت کشورهای زورمند در کشورهای ناتوان به بهانه آبادی و سازندگی است.ولی معمولاً استعمار در جستجوی به تاراج بردن دارایی کشورهای دیگر بوده‌است.

استعمار عبارت است از سیاست دول امپریالیستی که هدفش برده کردن و بهره کشی از خلق‌های کشورهای دیگر، خلق‌های کشورهای از نظر اقتصادی کم رشد است. دول امپریالیستی برای تحکیم سیطره خویش مانع تکامل فنی و اقتصادی و فرهنگی این کشورها می‌شوند. البته در قرون گذشته یعنی قبل از پیدایش امپریالیسم نیز استعمار سرزمین‌های غیر وجود داشته ولی ما در تعریف خود به استعمار در قرن بیستم توجه کرده‌ایم که خود به شکل تقسیم سرزمین‌های جهان و ایجاد امپراتوری‌های مستعمراتی یکی از وجوه مشخصه دوران امپریالیستی است.

مستعمره: یعنی سرزمینی فاقد استقلال سیاسی و اقتصادی که کاملاً درهمه شئون تابع دولت امپریالیستی استیلاگر است. این دولت و انحصارات امپریالیستی آن از مستعمره به عنوان مواد خام و نیروی کار ارزان بازار فروش کالاها و عرصه سرمایه گذاری‌های پرسود و همچنین به مثابه پایگاه‌های نظامی و سوق الجیشی استفاده می‌کنند.

سیستم مستعمراتی امپریالیستی چیست؟ در کنار مستعمرات، کشورهای نیمه مستعمره و وابسته نیز وجود دارد که در شئون مختلف سیاسی یا اقتصادی دارای وابستگی‌ها و تابعیت‌های کم و یا زیاد نسبت به دول امپریالیستی هستند. عبارت «سیستم مستعمراتی امپریالیسم» یعنی مجموعه همه مستعمرات، نیمه مستعمره‌ها و ممالک وابسته که توسط امپریالیست‌ها مورد بهره کشی قرار گرفته و تحت سلطه آنان قرار دارند. این سیستم در مرحله انحصاری سرمایه داری به وجود آمد. در آغاز قرن کنونی چند کشور بزرگ امپریالیستی با توسل به نیروی ارتش و واحدهای مستعمراتی و لژیون‌های خارجی، تقسیم سرزمین‌های جهان را بین خود پایان داده بودند و از آن پس بارها برای تقسیم مجدد جهان و تسخیر مستعمرات جدید با یکدیگر به جنگ و ستیز برخاستند. سرمایه داری به یک سیستم جهانی ستم استعماری و تسلط مالی بر اکثریت عظیم مردم جهان توسط مشتی کشورهای به اصطلاح جلو افتاده مبدل شد.

متروپل: یعنی کشور امپریالیستی صاحب مستعمره، انحصارات بزرگ کشور متروپل با نیروی عظیم مالی و صنعتی خود سد کلانی به حساب غارت و بهره کشی از مستعمرات به دست می‌آورند. به علت بازوی کار ارزان، کثرت منابع طبیعی و ارزانی موادخام، سرمایه گذاری متروپل در مستعمره سودهای افسانه‌ای به بار می‌آورد. هم زمان با غارت آشکار مردم این سرزمین‌ها و ثروت‌های ملی آنان، کشور مستعمره به زایده کشاورزی و مولد مواد خام متروپل مبدل می‌شود.

عقب ماندگی اقتصادی یکی از شوم‌ترین و سنگین‌ترین نتایج سلطه استعماری است. انحصارات متروپل مانع تکامل صنایع و به ویژه ایجاد صنایع سنگین، مانع رشد تکنیک و هم زمان با آن مانع تقویت کادرهای ملی می‌شوند. اقتصاد برخی از این سرزمین‌ها را به اقتصاد مونو کولتریر «یک محصولی» مثل نفت یا نیشکر یا قهوه یا مس مبدل می‌کنند که تمام سر رشته آن هم در دست انحصارات امپریالیستی است. این امر خود بعداً دشواری‌های عظیم در راه ایجاد یک اقتصاد ملی متوازن و همه جانبه به بار می‌آورد. مبادله نا برابر وجه مشخصه تجارت بین متروپل و مستعمره، یکی دیگر از منابع سود کلان انحصارات است. استعمار در دوران کلاسیک خود همواره حامی و پشتیبان مرتجع‌ترین قشرهای محلی بوده، اشکال فئودالی و ما قبل فئودالی را همچنان پا برجا نگهداشته به کمک آن، اقتصاد را به عقب ماندگی و زحمتکشان را به فقر و گرسنگی محکوم می‌کرده‌است. عقب ماندگی اقتصادی محصول غارت و سلطه انحصارات امپریالیستی و نتیجه سیاست استعماری دول امپریالیستی است نه ثمره مناسبات اقتصادی معمولی بین کشورهای فقیر و کشورهای غنی به طور اعم.

مبارزه علیه استعمار و فروریختن سیستم مستعمراتی: علیه سلطه استعماری، علیه این غارت و سیطره سیاسی و اقتصادی خلق‌های کشورهای مستعمره و نیمه مستعمره به پا خواسته و مبارزه شدیدی را برای آزادی ملی و استقلال آغاز کردند. نهضت استقلال طلبی پس از انقلاب اکتبر وارد مرحله نوین و پرتوانی شد و پس از جنگ جهانی دوم به دوران عالی تری گام گذاشت. موج نیرومند نهضت‌های رهایی بخش ملی طومار سیستم جهانی استعماری را در هم پیچید.

انقلاب‌های خروشان ملی ارکان امپریالیسم را به لرزه در می‌آورد. لبه تیز این یورش جهانی متوجه آمریکاست که به مدافع اساسی سیستم بهره کشی استعماری بدل شده‌است. در نتیجه این نبرد به جای مستعمرات سابق در کشورهای نیمه مستعمره بیش از پیش کشورهای مستقل و نوبنیاد پدید گشته و پدید می‌گردد.

ولی این مبارزه هنوز به پایان نرسیده‌است. مللی که در حال گسستن زنجیرهای استعماری هستند به مراحل مختلفی از رهایی رسیده‌اند. بسیاری از آن‌ها دولت‌های ملی تشکیل داده‌اند ولی همچنان برای تقویت استقلال سیاسی خویش می‌کوشند و برای احراز استقلال اقتصادی راهی دراز در پیش دارند. ملل کشورهایی که ظاهر مستقل ولی عملاً در قید وابستگی سیاسی و اقتصادی انحصارهای بیگانه هستند برای مبارزه علیه امپریالیسم و رژیم‌های ارتجاعی و استبدادی بپا می‌خیزند. نهضت آزادی بخش ملی در کنار جنبش کارگری کشورهای پیش افتاده به یکی از عوامل عمده ضد امپریالیستی عصر ما بدل شده‌است. در مقابل این موج عظیم، استعمار به روش‌های نوین بهره کشی متوسل شده‌اند که مجموعه آن را استعمار نوین می‌نامند.

اولین کشورهای استعمار گر [ویرایش]

اسپانیا و پرتغال
هلند
انگلیس
فرانسه
جستارهای وابسته [ویرایش]

استعمار نو
استعمار کهن
استعمار دوره اول
استعمار دوره دوم
استعمار دوره سوم
پسااستعماری
الگوریتم رقابت استعماری
منابع [ویرایش]

↑ نقل از فرهنگ علوم اجتماعی-باقر پرهام و همکاران- نشر مازیار – ص 57
↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ دانشنامه‌ی سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم 1387- ص12
این یک نوشتار خُرد پیرامون سیاست است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ استعمار موجود است.
رده‌های صفحه: استعمارگری تئوری روابط بین‌المللی جغرافیای فرهنگی واژگان سیاسی
قس عربی
الاستعمار هو مصطلح یشیر إلى ظاهرة سیاسیة، اجتماعیة وثقافیة تشمل إقامة مستوطنات أوروبیة خارج أوروبا منذ القرن ال15 واستیلاء الدول الأوروبیة سیاسیا واقتصادیا على مناطق واسعة فی جمیع القارات الأخرى، بما فی ذلک إخضاع الشعوب القاطنة فیها لحکم الدول الأوروبیة واستغلال کنوزها الطبیعیة وعمل السکان المحلیین لصالح الدول الأوروبیة. انتهى الاستعمار تدریجیا خلال النصف الآخر من القرن ال20 ولکنه یعتبر من أکثر الظواهر السیاسیة تأثیرا على صورة العالم المعاصر.

محتویات [اعرض]
[عدل]تاریخ

ترتبط ظاهرة الاستعمار بالنهضة الأوروبیة وعصر الاستکشاف وتعزز السلطات المرکزیة فی کل من البرتغال، إسبانیا، بریطانیا، فرنسا وبعض الممالک الإیطالیة، حیث شهدت أوروبا فی نهایة القرون الوسطى تطورات تکنولوجیة سریعة، خاصة فی مجال الملاحة، وحیث تمکنت السلطات المرکزیة الأکثر استقرارا من تمویل مشاریع طموحة تشمل إرسال بعثات من الملاحین والجنود والمستوطنین إلى مواقع بعیدة عن بلادهم الأصلیة.
یعتبر معظم المؤرخین تأسیس المستعمرة البرتغالیة فی سبتة فی 1415 نقطة البدایة لظاهرة الاستعمار. وبغض النظر عن الحملات الصلیبیة، کان احتلال سبتة من قبل الجیوش البرتغالیة وتأسیس المستعمرة فیها أول عملیة لتوسیع سیطرة دولة أوروبیة خارج القارة الأوروبیة. خلال القرن ال15، أیام الأمیر إنریکه الملاح، الملک أفونسو الخامس والملک مانویل الأول شنت البرتغال حملات استکشافیة بحریة، وتمکن ملاحوها فی 1434 من عبور رأس بوجادور (الیوم فی الصحراء الغربیة) الذی اعتبروه الأوروبیین نقطة غیر قابلة للاجتیاز. وأقامت البرتغال فی تلک الفترة محطات تجاریة، بما فی ذلک محطات التجارة بالعبید، على الشواطئ الأفریقیة الغربیة بدعم الفاتیکان الذی منحها الأولویة من بین الدول الکثولیکیة فی السیطرة على المواقع المعثورة علیها جنوبی رأس بوجادور. فی 1487 وصل البرتغالیین إلى رأس الرجاء الصالح وفی 1497 وصلوا إلى شرقی إفریقیا.
فی نهایة القرن ال15 انضمت إسبانیا إلى موجة الجولات الاستکشافیة والاستعمار حیث قرر الملوک الکاثولیک مراعاة محاولة الرحالة الإیطالی کریستوفر کولومبوس اجتیاز المحیط الأطلسی. وکانت نتیجة هذه المحاولة اکتشاف الجزر الکاریبیة غربی القارة الأمریکیة وإقامة "إسبانیا الجدیدة"، منطقة فی أمریکا سیطر علیها نائب ملک إسبانیا، فی 1525.
[عدل]مفهوم الاستعمار

الاستعمار هو ظاهرة تهدف إلى سیطرة دولة قویة على دولة ضعیفة وبسط نفوذها من أجل استغلال خیراتها فی المجالات الاقتصادیة والاجتماعیة والثقافیة، وهی بالتالی نهب وسلب منظم لثروات البلاد المستعمرة، فضلاً عن تحطیم کرامة شعوب تلک البلاد وتدمیر تراثها الحضاری والثقافی، وفرض ثقافة الاستعمار على أنها الثقافة الوحیدة القادرة على نقل البلاد المستعمرة إلى مرحلة الحضارة.
[عدل]الأهداف السیاسیة

وتتمثل الأهداف السیاسیة فی تحسین مرکز الدولة الاستعماریة فی التنافس على المراکز المتقدمة على سلم القوى الدولی، إِذ إِن تحسن المرکز الدولی للدولة یوسع دائرة نفوذها فی المجتمع الدولی، ویجعلها أکثر قدرة على التحکم فی القرارت الدولیة وتوجیهها لصالحها، ویمکن اعتبار مؤتمر برلین عام (1884م) مؤشراً على ذلک، فقد عقد هذا المؤتمر بسبب الصراع بین الدول الاستعماریة على مناطق النفوذ.
ویفسر العالم الأمریکی هانس مورغانثو الإِمبریالیة بأنها "سیاسة تستهدف قلب الوضع القائم والقیام بمراجعة علاقات القوى بین دولتین أو أکثر من أجل تحقیق تفوق محلی أو إقامة امبراطوریة قاریة أو تحقیق هیمنة عالمیة ویرى أن الدول کالأفراد لدیها "شهوة القوة" أی الرغبة فی تحسین وضعها باستمرار، من غیر الاقتناع بالوضع القائم.
ولکی تتمکن الدولة الاستعماریة من تعزیز مرکزها الدولی فی إطار هذا التنافس، لا بد لها من زیادة مواردها، وهو أمر یستدعی البحث عن موارد خارج حدودها، فقامت هذه الدول بالإجراءت الآتیة:
تمویل بعثات الاستکشافات الجغرافیة التی تستهدف البحث عن مناطق غنیة بالموارد أو یمکن الاستثمار فیها، ومن أمثلة ذلک تمویل رحلة فاسکو دی غاما البرتغالی الذی اکتشف الطریق إلى الهند عن طریق رأس الرجاء الصالح فی رحلته التی دامت من (1497 – 1498م)، وتمویل الإسِبان لبعثة کریستوفر کولومبوس الذی اکتشف السواحل الأمریکیة (البهاما) عام (1492م). وتمویل بعثة ماجلان الذی وصل إلى سواحل أمیرکا الجنوبیة عام (1519م)، وعبر الباسیفیکی (الهادی) إلى الفلبین حیث قتل هناک، کما تعرضت القارة الإفریقیة إلى حملات استکشافیة فی القرن الخامس عشر المیلادی، لا سیما المناطق الساحلیة، وتواصلت هذه الحملات إلى القارة الإفریقیة حتى القرن التاسع عشر من البعثات البریطانیة والفرنسیة والألمانیة.
الاحتلال العسکری المباشر للمناطق الغنیة بالموارد، وإرسال موجات من المستوطنین فی بعض الأحیان إلى المناطق التی تمت السطرة علیها.
ومن أمثلة الاحتلال العسکری المباشر: الاحتلال البریطانی لعدن عام (1839م)، ولمصر عام (1882م)، ولنیجریا ابتداء من عام (1861م)، والاحتلال الفرنسی للجزائر عام (1830م)، ولفیتنام عام(1858م)، والاحتلال الأسبانی لمناطق من المغرب عام (1912م).
اما المناطق التی عرفت استعماراً استیطانیاً فمن أمثلتها:الاستیطان الصهیونی فی فلسطین، والاستیطان الهولندی فی جنوب إفریقیة منذ عام (1652م)، والاستیطان البریطانی فیها منذ (1823م).

السیطرة على المواقع: یستدعی تعزیز المرکز الدولی للدولة الاستعماریة سیطرتها على المواقع التی تمثل مراکز، یمکن منها السیطرة على طرق المواصلات أو التحکم بمنابع بعض الأنهر أو مجاریها، أو منع تشکیل أحلاف متصلة جغرافیاً مع بعضها. .
[عدل]الأهداف الاقتصادیة

الحصول على المواد الخام: أدت الثورة الصناعیة التی عرفتها أوروبا فی أواخر القرن الثامن عشر وأوائل القرن التاسع عشر إلى حاجة الدول الأوروبیة إلى المواد الخام التی اعتمدت علیها الصناعات الجدیدة.
ولسد حاجة مصانع الدول کافة من المواد الخام، اندفعت الدول الأوروبیة تبحث عن هذه المواد فی أرجاء العالم (کالقطن من مصر، والماس والذهب من جنوب أفریقیا والأراضی الزراعیة فی الشمال الإفریقی....الخ).
[عدل]الأهداف الدینیة والثقافیة

ویتلخص الهدف الثقافی للدولة الاستعماریة فی إعادة تشکیل المنظومة الثقاقیة لمجتمع المستعمرات، لجعله أکثر ارتباطاً بالدولة المستعمرة.
[عدل]الأهداف الثقافیة

عند إلقاء نظرة على الخریطة اللغویة للعالم، نجد أن لغة المستعمر تحل مکان اللغة المحلیة فی البلدان المستعمرة؛ فأغلب المستعمرات الإسبانیة فی أمیرکا اللاتینة تستخدم اللغة الأسبانیة لغة رسمیة، وتعد الإنجلیزیة اللغة الرسمیة لعدد من المستعمرات البریطانیة مثل: الهند ونیجیریا وجنوب أفریقیا، کما تعد الفرنسیة اللغة الرسمیة فی المستعمرات الفرنسیة مثل تشاد ومالی والسنغال، وتعد اللغة البرتغالیة لغة موزمبیق الرسمیة بوصفها مستعمرة برتغالیة سابقة.
وإِذا طبقنا ذلک على اللغة الثانیة فی عدد من الدول، فسنجد أنها لغة المستعمر، کما هو حال الإنجلیزیة فی العراق ومصر والأردن، والفرنسیة فی دول المغرب العربی، وهو أمر ینسجم مع ما قاله العالم تریتشکا من: أن اللغة هی أساس التجارة المزدهرة، إِذ إِن الأمة لا تفقد مستعمراتها المرتبطة بها باللغة والثقافة حتى لو انقطعت الرابطة السیاسیة.
[عدل]الأهداف الدینیة

ارتبط عدد من الحملات الاستعماریة بوجود بعثات وارسالیات تبشیریة دینیة، وقد نجح عدد منها فی تنصیر قطاعات من سکان المستعمرات، وکان أبرز حالات النجاح فی هذا المجال فی الدول الإِفریقیة مثل جنوب السودان وجنوب نیجیریا.
[عدل]الأهداف السکانی (الدیموغرافیة)

لتخفیف الضغط السکانی عندها بالسیطرة على أقالیم معینة ونقل الفائض السکانی إِلیها، وهو ما اعتمدته ألمانیا وإیطالیا والیابان فی الحربین العالمیتین، ولذا فإِن من حق الدول الاستعماریة أن تنمو على حساب المناطق التی فیها أماکن للفائض السکانی، وقد قامت فی أوروبا عند اشتداد البطالة فی القرن التاسع عشر مدرسة الإِصلاح الاستعماری التی دعت لتحویل الفائض السکانی إِلى المستعمرات واستخدامهم فی الزراعة، وکان فی بریطانیا فی هذه الفترة (103) جمعیات لهذا الغرض. لا شک ان المناطق التی اتخذها الاستعمارالأوروبی هدفاً له کانت على درجة کبیرة من الضعف والتأخر الاقتصادی والسیاسی والعسکری والعلمی، وکان هذا دافعاً قویاً للدول على التوسع.
الاستعماریة لاتخاذ مجموعة من الذرائع لتسویغ مسلکها الاستعماری، إِذ تحاول إِخفاء الدوافع الحقیقة للاستعمار، ولکنها فی معظم الأحیان لیست إِلا ستاراً للأسباب الأصلیة.
[عدل]مواضیع متعلقة

استعمار ثقافی
مستعمرة
هناک المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: استعمار
تصنیفات: استعمارتاریخ مسیحی تاریخ أوروبا
قس مصری
استعمار
المحتویات [عرض]
[تعدیل]الامبریالیه ( l`imperialisme)

الامبریالیه ( l`imperialisme) او الکولونیالیه (le colonialisme ) بتتعرف بشکل شایع عادة على انه ایدیولوجیه او عقیده معینه بفرض نوع من السیاده بدرجات مختلفه من دوله على اقالیم خارج حدودها الوطنیه .1

[تعدیل]التفکیر فى الامبریالیه فى اوروبا بعد مرحلة العصور الوسطى

بعد فترة العصور الوسطى اللى مرت بیها اوروبا و بعدیها دخلت اوروبا عصر النهضه و مرحلة الثوره الصناعیه و اتطورت فلما اوروبا وصلت لمرحله معینه من التحضر و التطور بعد الثوره الصناعیه بدا التفکیر فى اوروبا لنقل حضارتها و التطور اللى وصلو لیه لبقیة الدول و البلاد اللى ماکانش لیها نفس الفرصه فى التطور على اساس مبدا هام مترسخ فى الوجدان الاوروبى و واثر فى الثقافه الاوروبیه عموما وهوا متاخد عن الکتاب المقدس اساسا و هوا اللى جه فى الکتاب المقدس ( مجانا اخذتم مجانا اعطو ) - انجیل متى ( 10 :8 ) وغیر کده ان اوروربا و بالزات بعد التطور اللى حصل فیها کانت امم کتیر فى اوروبا حابه انها تنقل فکرها و تطورها الانسانى لکتیر من الاقالیم فى العالم حتى خارج حدودها زى فرنسا مثلا واللى شافت انها اتطورت فى مجالات کتیر وبالزات الثقافه و القانون و لان فرنسا وقتها شافت انها وصلت لدرجات کبیره من التطور فى الفکر الانسانى و القانونى وخصوصا فى مجال الحکم والسیاسه زى الدیموقراطیه و نظم الحکم و الاداره زى نظریة العقد الاجتماعى اللى عملها جان جاک روسو وغیرها من المبادئ القانونیه المهمه و اللى خدت بیها کتیر من الدول بعد کده - وزى ما هوا معروف ان فیه نظامین فى العالم بتاخد بیهم الدول فى مجال القوانین و هما النظام الانجلو امریکى ( اللى بیکون فیه محلفین ) و النظام الرومانى ( و اللى کان و مازال لفرنسا دور مهم ومؤثر فیه ) , و وجود دول او مناطق و اقالیم فى العالم وقتها کانت فى حاجه - على الاقل من وجهة النظر الاوروبیه وقتها -لاعاده بناء لکیاناتها او اعادة تاهیلها ایدیولوجیا اما لانها دول او امناطق من الاساس ماکانش لیها الفرصه فى التحضر بدرجه کبیره على المستوى الانسانى او لانها مناطق مرت بحضارات کبیره تاریخیا الا انها اتدمرت حضاریا و اتمحت هویتها الاساسیه نتیجة احتلال استیطانى حصل لیها وخلیها تبقى بتخضع لادارة نظم حکم اقل کتیر فى سلم التطور الانسانى عماکانت هیا اصلا علیه زى ماحصل مع حضارات کتیر من الشرق الاوسط زى الحضاره الفرعونیه و الحضاره الفینیقیه و الحضاره الساسانیه .

[تعدیل]الامبریالیه مختلفه تماما عن الاحتلال

ایدیولوجیة الامبریالیه مختلفه عن الاحتلال ,على غیر مفهوم الامبریالیه و اللى بیکون اساسا لتطویر المکان فالاحتلال مش شرط یکون مرتبط بمبدا اخلافى او مفهوم ایدیولوجى معین انما فى الغلب بیکون عمل عسکرى بحت بهدف سبب معین غالبا بیکون .

یاما مجرد فرض سیطره على مکان معین لتوسیع نفوذ دوله او حاکم او امبراطور زى ماکان بیحصل فى کتیر من الامبراطوریات القدیمه .
یااما للاستحواذ على اقلیم او دوله معینه بسبب اهمیة الدوله او الاقلیم من الناحیه الاستراتیجیه او او ممیوات معینه موجوده فى الدوله او الاقلیم زى انها تکون یتتمیز بانتاج خام او معدن معین او عندها ثروه طبیعیه من اى نوع ممکن تکون خصوبة ارضها و انتاجها الزراعى زى ماحصل مع مصر فى اوقات کتیره من تاریخها زى احتلال الرومان لیها و بعدیهم الاجریج ( الیونایین ) و بعدین العرب وبعدیهم و الاتراک و غیرهم - و ان کان نوزج مصر موجود فیه الاحتمالین و هما الاهمیه الاستراتیجیه من حیث الموقع و بالزات بالنسبه لقارات العالم القدیم غیر التروات الطبیعیه فى مصر و بالزات الثروه الزراعیه .
بالرغم من ان الامبریالیه مختلفه عن الاحتلال الا ان فیه و جود شویة اوجه للشبه بین الاتنین .زى .
ان الاحتلال -غالبا - مابیمحیش هویة و ثقافة الاقالیم اللى بیستعمرها فى الغالب بتفضل الاقالیم تحت الاحتلال بتستعمل لغاتها و بتفضل فیها ثقافاتها الخاصه و المحلیه - زى ماکانت اللغه المصریه القدیمه بیتکلمها المصریین ایام العصر البطلمى زى ماهوا موجود على حجر رشید اللى مکتوب بالغات الهیروجلیفیه والدیموطیقیه مع اللغه الیونانیه اللى هیا لغةالمحتل و ده بعکس الامبریالیه طبعا اللى ساعات بیتمنع فیها اساسا استعمال اللغه الاصلیه واحیانا بتبقى جریمه , بعکس الاستعمار اللى بیعتبر ان الاقلیم المستعمر جزء من الدوله فغالبا بتکون لغة الدوله هیا اللغه اللى بیتم استعمالها فى کل الاقالیم المستعمره
[تعدیل]الاساسیات کان بتنقلها الامبریالیه للدول

کان الاستعمار مرتبط غالبا بنقل حاجتین اساسیین هما .

اللغه و کان استعمال اللغه من الاساسیات المهمه فى المسعمرات و بتمون لغة الدول الام هیا اللغه الرسمیه و اللى کان ساعات بیکون استعمال اللغه المحلیه ممنوع و فى بعض الاقالیم اللى اتعرضت للاستعمار کانت احیانا بتوصل ان یکون استعمال اللغه المحلیه جریمه بیتعاقب علیها اللى بیتکلم بیها .
الثقافه و هیا من الحاجات المهمه اللى کانت الدول المستعمره بتحرص جدا علیها بانها تنقل ثقافتها لکل الاقالیم بتاعتها زى ماحصل من فرنسا مع اقالیم کتیر فى افریقیا .
ان البلد المستعمره مابتتسماش دوله انما بتتسمى اقلیم او منطقه او اى اسم تانى بس بشرط مایکونش لیه اى مدلول سیادى زى ماکانت فرنسا اللى کانت بتسمى المناطق المستعمره لیها و اللى کانت معظمها فى غرب وجنوب غرب افریقیا ( Region ) و اللى معناها منطقه و طبعا مابیکونش للاقلیم او المستعمره علم رسمى ( انما ممکن یکون لیها رایه او شعار فى الغالب بتکون لیها ارتباط او مدلول ثقافى اکتر منها تعبیر عن السیاده و الخصوصیه ) .
بیکون استعمال لغة الدوله المستعمره مش بهدف نشر لغة الدوله وثقافتها بقدر ماهوا تطبیق عملى لاعتبار الاقلیم جزء من الدوله .
[تعدیل]طبیعة الاحتلال و مظاهر اختلافه عن الامبریالیه

الامبریالیه فى الغالب بتاخد شکل معین لانه بینقل لغته و ثقافته لمستعمراته ففى الغالب بتکون الاستعمار على شکل او نمط قریب من بعضه و بتکون الاختلافات فى اسلوب نقل او ثقافته و لغته من انه بیکون عن طریق التقرب من سکان اهالى المستعمرات عشان یتعمل حوار او عن طریق فرض اللغه و الثقافه و حتى عن طریق فرض اللغه و الثقافه فبرضه بتختلف من حیث درجة القسوه و الوحشیه فى فرض اللغه و الثقافه على سکان المستعمرات اللى ممکن توصل لعقوبات على اللى یمارس تقالید او عادات ثقافیه محلیه او عقوبات بدنیه زى قطع اللسان مثلا على اللى یتکلم اللغه المحلیه .

انما الاحتلال و بما انه بیکون لاسباب مختلفه فبتختلف طبیعة الاحتلال بحسب الهدف اللى بسببه احتلت الدوله اقلیم او منطقه معینه مثلا زى .
لو کان الاحتلال بسبب ثروات معینه فى اقلیم او ثروه طبیعیه معینه فبیکون الترکیز اساسا على طریقة ادارة الثروه الطبیعیه او السیطره علیها - انما موضوع نقل اللغه و الثقافه بیکون مالوش اولویه و احیانا مابیکونش فى الحسبان اساسا - و ده مایمنعش دخول بعض او کتیر من مصطلحات الدوله المحتله و عاداتها للدول اللى واقعه تحت احتلالها .
انما لو کان الاحتلال لاسباب عسکریه و استراتیجیه اساسا فبیکون الاهتمام على السیطره العسکریه و الاقلیم و تامینه الهدف الااساسى اللى لیه الاولویه .
و من الاختلافات الجوهریه اللى بین الامبریالیه و الاحتلال ان الاحتلال بیکون معروف فیه طبیعة العلاقه بین الدولتین بمعنى ان فیه دوله محتله دوله فمابیکونش فیه فمابیتمش اعتبار ان لااقلیم المحتل جزء من الدوله الام .
[تعدیل]الاشکالیه مابین الامبریالیه بالمفهوم الحدیث کتفکیر مجرد و مابین تطبیقها

اکید کان فیه فروق جوهریه بین الامبریالیه اللى بدا تفکیر مجرد فى نقل تطور و بین المشاکل الکتیر اللى حصلت من جیوش الاستعمار , و الاشکالیه بدات اساسا وبشکل جوهرى من ان ( اللى فکرو الفکره مش هما اللى نفذوها ) .

[تعدیل]الاشکالیات اللى واجهت تنفیذ الامبریالیه کتفکیر مجرد وبین تنفیذها

لان وسائل المفکر و اللى هیا الکلمه سواء مقریه او مسموعه بتختلف تماما عن وسائل العسکرى اللى هیا الات حرب اساسا فطبیعى ان تداخل الاسلوبین لازم یتسبب فى نتایج ضد بعضها و المثل بیکون واضح جدا فى حالة الاستعمار الفرنساوى و اللى بدا مع نابولیون و اللى کان عایز ینقل الافکار و المبادئ اللى قامت علیها الثوره الفرنساویه و هیا الحریه ( la liberte ), الاخاء ( la fratilite )و المساواه ( l`egalite) .

فبیبان جدا الفرق بین التفکیر المجرد فى الامبریالیه و ازاى ینضم اقالیم کبیره فى العالم لدوله وصلت لمرحله من التطور و التقدم اللى مبنى اساسا على التطور الانسانى و بین ازاى اتنفذ بوضوح فى حالة نابولیون لما حاول ینشر الثقافه الفرنساویه فى مناطق اما ماجتلهاش الفرصه للتطور على المستوى الانسانى طول تاریخها - زى کتیر من المناطق فى افریقیا او مناطق وصلت لدرجات کبیره من التطور على المستوى الانسانى الا انها تم استعمارها او احتلالها بصور مستمره فبقت من الاماکن اللى محتاجه من تانى اعادة تطویر او تاهیل على المستوى الانسانى زى مصر و لبنان و سوریا - حضارة فینقیا .
فحملات نابولیون زى ماماحدش بینکر دورها فى تطویر کتیر جدا من الدول اللى دخلتها برضه ماحدش ممکن ینکر انها اتسببت فى موت کتیر من الناس .
بمعنى ان التفکیر فى نقل تطور معین سواء فى اسالیب معینه فى الحیاه ( الثقافه ) او تطور تکنولوجى کانو مفکرین او معنیین و مهمومین بالفکر الانسانى ( سواء سیاسیین او علما فى الاجتماع او حتى فلاسفه ) , انما عند لما اتنفذت الفکره بالجیوش و بالسلاح حصل تشویه کبیر للصوره فى عقول سکان الاقالیم التانیه اللى لسه ماکانش لیها تجارب لسه مع الاستعمار ومع الوقت وصلت الصوره مشوهه لکتیر من المستعمرین نفسهم و بدات مرحله من الفعل و رد الفعل السلبى .

[تعدیل]مصادر

1 Selon Margaret Kohn dans L'encyclopédie de philosophie de Stanford [archive], 2006, « Le colonialisme est une pratique de domination qui met en jeu la domination d'un peuple par un autre ».
قس پنجابی
کلونیلازم کسے تھاں تے کسے دوجے دیس دے واسیاں دا بستیاں بسان نون کیندے نیں۔
گٹھ: انجان
قس اردو
نو آبادیاتی نظام سے مراد کسی ایک علاقے کے لوگوں کا دوسرے علاقے میں جاکر اپنی نئی آبادیاں قائم کرنا اور اردگرد کے علاقوں پر قبضہ کر کے اسے نوسیع دینا ہے۔ جہاں یہ نوآبادی قائم کی جاتی ہے وہاں کے اصل باشندوں پر قابض گروہ عموماً اپنے قوانین ، معاشرت اور حکومت بھی مسلط کر دیتے ہیں۔ بنیادی طور پر یہ قابض گروہ اور نوآبادی کے اصل باشندوں کے درمیان نا انصافی اور جبر پر مبنی ایک تعلق ہے جس میں اصل باشندوں کا استحصال ہوتا ہے۔
زمرہ جات: ثقافتی جغرافیہ استعماریت
قس ترکی استانبولی
Sömürgecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesi, müstemlekecilik, kolonyalizm (TDK Sözlüğü) Sömürgeciler genellikle sömürdükleri bölgelerin kaynaklarına el, iş gücüne, pazarlarına el koyar ve aynı zamanda sömürgeleri altındaki halkın sosyo-kültürel, dini değerlerine baskı uygularlar. Sömürgecilik ile emperyalizm kimi zaman birbirleri yerine kullanılan terimler olmakla birlikte emperyalizm, şekli olduğu kadar şekli olmayan alanlarda da kontrolün hakim gücün elinde bulunduğunu durumlarda kullanılmaktadır. Sömürgecilik terimi aynı zamanda bu sistemi meşrulaştırmak veya yaymak için kullanılan bir dizi inanca da işaret etmektedir, zira Sömürgeciler kendilerinin sömürdükleri insanlardan daha üstün olduklarına inanırlar. Sömürdükleri insanları gelişmemiş toplumlardan seçerler . Dünya bu sömürgecileri, gelişmemiş toplumları refaha kavuşturmak ve gelişmelerinde katkıda bulunmak amacıyla baskı altında tuttukları şeklinde algılar veya algınlanması sağlanır. Bir bakıma iyimserlik havası estirilir.
Sözde bilimsel teorilerle de desteklenmeye çalışılan bu tip inançlar daha çok 19.yüzyılda Avrupa'da yayılmış ve Avrupalıların tüm dünyada sömürgeci güç olarak yayılmasının da sözde meşru dayanağı olmuştur. 18. yüzyılda başlayan sanayi inkılabının ardından 19. yüzyılda sanayileşmede ki gelişmeler neticesinde buhar makinelerinin kara ve deniz ulaşımında kullanılması yeni uluslar ve kıtalararası ekonomik ve ticari münasebetleri geliştirdi.19 yüzyılda tamamıyla sanayileşen İngilizler, diğer ülkelerle ekonomik bağlarını güçlendirdiler.Avrupa da ki diğer devletlerde İngilizlerin takip ettiği yolu izlemeye başladılar. Tarihte sömürge kurmak, büyük toprak kazanmak, büyük devlet olmak için gerekli sayılmaktaydı.Sömürgecilik bazen dini sebeplere dayanarak da olmuştur.Osmanlı devleti de din faktörüyle yayılmaya çalıştığı zaman başka devletlerle çatışma haline gelmiş ve askeri bakımdan önem kazanmıştır.Bunun için sömürgecilik hareketleri bazen askeri ve stratejik sebeplere de dayanmaktadır. İngiltere’nin 1878 de Kıbrıs’a yerleşmesi gibi. Asık ekonomik ve siyasal faktörler sömürgecilikte rol oynamaktadır[1] .
Avrupa’yı 1890lardan itibaren sömürgeciliğe iten faktör tamamen ekonomiktir.1870lerden sonra endüstrinin gelişmesi başlıca ekonomik faktör olarak görünmektedir. Endüstrinin gelişmesi ortaya bir takım önemli problemler çıkarmaktadır. Endüstri geliştikçe üretim artmıştır, üretim arttıkça endüstri ülkelerinin kendi nüfusları bu üretimi tüketemez olmuşlardır.Bir üretim fazlası ortaya çıkmıştır .Bu üretim fazlasını dağıtacak alanlar aramaya başlamışlardır[2].
Öte yandan endüstrinin ham madde problemi ortaya çıkmıştır. Avrupa’nın sınırlı hammadde kaynağı karşısında yeni hammadde sağlayacak topraklar elde etme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. 19 ve 20. yüzyılın başında, sömürgeciliğin en etkili vasıtalardan biri demir yoludur. Demiryolu bilhassa Asya ve Afrika da sömürgeciliğin en gelişmesinde önemli bir vasıtadır. 19. yüzyılda sömürgeciliğin iki aktif alanı Afrika ile Uzak Doğu olmuştur. Orta ve Güney Amerika Amerika Birleşik devletlerinin nüfusu altına girmiş ise de bu durum Afrika ve Uzak Doğudan farklı olarak doğrudan doğruya bir sömürgecilikten ziyade özel bir münasebet düzeni şeklinde ortaya çıkmıştır.Demir yolları ağını genişleterek kara bölgelerinin içlerine kadar girdiler ve maddi manevi nüfuslarını korudular[3]
Avrupa sömürgeciliği kabaca iki büyük dalgaya ayrılabilir. İlki keşiflerle başlamış ikincisi de 19.yüzyılın ikinci yarısında başlayan dönemidir...


Madagaskar'daki Fransız savaşı hakkında bir kitap.
Sömürge Tipleri
Farklı sömürgecilik tipleri vardır. Sömürgecilerin büyük kentlerdeki halkları sömürdükleri topraklara taşıdıkları tipe örnek ABD'nin ilk onüç eyaleti, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Arjantin ve Sovyet döneminde Sibirya'da gerçekleştirilmiştir. Sömürgeciler sömürdükleri topraklardaki yerli halkı kontrol etmesi veya güçle tehdit etmesi için İngilizlerin Hindistan'da, Mısır'da, Hollandalıların uzakdoğuda ve Japonların sömürge imparatorluklarında yaptıkları gibi yöneticiler atarlar. Bazen Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi sömürgeci gücün kendi topraklarından getirdiği halklar yerli halklarla karışır bazen de ki çoğunlukla olan budur; Fransa'nın yönetimi altındaki Cezayir'de veya Güney Rodezya'da olduğu gibi ırken ayrı topluluklar halinde yaşamaya devam ederler.
Bir başka türde de Barbados, Saint-Domingue ve Jamaika gibi ülkelerdeki geniş çiftliklere (plantasyon) beyaz sömürgeciler siyah köleler getirerek çalıştırırlar. Bir diğer sömürge türünde ise sömürgenin asıl amacı bölgenin daha geniş bir şekilde kolonize edilmesi değil ticarettir.


Bağımsızlıklarını kazanan ülkeler ve kazandıkları ülkeler
Konu başlıkları [gizle]
1 İlk Avrupa Sömürgeciliği
2 İlk Sömürgecilikte Şirketlerin Rolü
3 Afrika'nın Sömürgeleştirilmesi
4 İspanyol Sömürgeleri
5 İngiliz Sömürgeciliği
6 Fransız Sömürgeciliği
7 UZAK DOĞU’DA SÖMÜRGE HAREKETLERİ
7.1 A)GÜNEY-DOĞU ASYA’DAKİ MÜCADELE
7.2 B)ÇİN’İN BATIYA İLERLEYİŞİ
7.3 C) JAPONYA’NIN BATIYA AÇILMASI
7.4 D) ÇİN JAPON SAVAŞI (1894-1895)
7.5 E) RUS JAPON SAVAŞI (1904-1905)
8 AMERİKA
8.1 Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşu
8.2 ABD Yayılma Siyaseti
9 Sömürgelerin Bağımsızlığa Kavuşması
10 Yeni Sömürgecilik
10.1 ABD'nin Müdahalesi
10.2 Fransa'nın Müdahalesi
11 Birleşmiş Milletler Listesi (Kendi Yönetimine Kavuşmamış Bölgeler)
12 Daha Önce Listede Yer Alanlar
13 Kaynaklar
14 Ayrıca bakınız
15 Bağlantılar
16 Notlar
İlk Avrupa Sömürgeciliği [değiştir]



1913 yılında Afrikadaki Avrupa hakimiyeti
İlk sömürgecilik 15. yüzyılın sonlarında başlayan deniz yolculuklarıyla başladı. Deniz yolculukları İspanyol ve Portekiz krallıkları tarafından düzenlenerek Portekizliler Afrika’nın batı kıyıları boyunca Güneye doğru ilerlediler [4]. Çin ile ticari faaliyette bulunmak istiyorlardı.
Doğu ve Batı yarımkürelerindeki Avrupa sömürgeciliğinin kökleri, baharat ticareti için kaynak bulmak ve masalsı krallıkların varlığını keşfetmek isteyen Portekiz kaşiflere kadar geri gider. Avrupa dışındaki ilk ayak izi Ceuta'nın 1415'de fethedilmesiyle atılır. Onbeşinci yüzyılda Portekiz denizciler 1488'de Bartolomeu Dias'ın Ümit Burnu'nun çevresinden dolanarak Afrika kıtasının aşılabildiğini gösterip Vasco da Gama'nın 1498'de Hindistan'a ulaşmasına yol açana dek Atlantik adalarını ve tüm Afrika sahillerini keşfetmişlerdir.
Portekiz denizcilerin başarıları Christopher Columbus'un 1492'de İspanyol finansmanıyla batı kıyılarına doğru yeni bir keşif rotasına çıkmasının önünü açmıştır. Columbus Japon sahillerine vardığı inancıyla günümüzde Bahamalar denilen yere ulaşmış ancak gerçekte Amerika denilen yeni bir kıta keşfetmişti.Orta ve Güney Amerika’ya yerleşen İspanyollar yerlilerle kültür birliği kurarak kısa sürede onlara Hıristiyanlığı ve İspanyol dilini benimsettiler hatta yerlilerle evlenip kaynaştılar. Bundan dolayı İspanyol sömürgeciliği ;Portekiz sömürgeciline nazaran daha uzun ömürlü oldu.Avrupalı denizciler açık deniz yolculuna elverişli gemileri hazırladıktan sonra ucuz baharat taşımak için yeni yollar aradılar. Uzak Doğu ticaretiyle Avrupa’ya ucuz ve bol miktarda baharat getirdiler. Portekiz ve İspanyol gemicilerine açık denizlere iten diğer bir faktör değerli madenlerden altın ve gümüş elde etme duygusuydu Portekizlilere nazaran İspanyollar Orta ve Güney Afrika’ya ulaşıp yerlilerin elinde bulunan zengin altın ve gümüş kaynaklarını alıp Avrupa’ya taşıdılar.
İlk Sömürgecilikte Şirketlerin Rolü [değiştir]

Batı sömürgeciliği başından bu yana kamu-özel girişimin ortaklığıyla yürütülmüştür. Kolomb'un Amerika seyahatlerinin masrafı kısmen İtalyan yatırımcıları tarafından karşılanmıştır. İngiltere, Fransa ve Hollanda sömürgelerde ticari yatırım gerçekleştiren Doğu Hindistan Şirketleri ve Hudson's Bay Şirketine ticari tekel hakkı tanımış ve ticaret sömürgedeki zenginliklerin sömüren Avrupa ülkelerine taşınması şeklinde gerçekleştirilmiştir.
Afrika'nın Sömürgeleştirilmesi [değiştir]

Ana madde: Afrika'nın Sömürgeleştirilmesi


1898 yılında Dünya'daki büyük sömürge imparatorlukları ve Osmanlı İmparatorluğu
Afrika'nın Sömürgeleştirilmesi, 15. yüzyılda köle ticareti ile başlamış ve uzun yıllar sürmüştür. Bunu en iyi anlatan terim İngilizce bir deyim olan "Afrika'ya hücum"dur.
Afrika'yı bir köle kaynağı olarak görenler, şimdi onunla hem hammadde kaynağı, hem de pazar olarak ilgilenmeye başladılar. Ama bunun için Afrika'da çalıştıracak işgücüne ihtiyaçları vardı. Köleciliğin yasaklanması doğrudan bununla ilişkiliydi. Afrikalıların kurtuluşu olarak ilan edilen bu yeni süreç, köleliğin yeni bir biçiminden başka bir şey değildi. Köle tacirleri, madenlere ya da çiftliklere işçi temin eden kuruluşlar halinde örgütlendi. Afrika’nın sömürgeleşmesi gayet kısa bir sürede olmuştur. O kadar ki 1870’de Afrika’nın ancak onda biri sömürge iken 1890’da sömürge olmamış kısım ancak onda bir miktarındaydı. Afrika’nın insanlığın bilgisine açılması devre devre olmuştur ve burada da üç devreyi tespit etmek mümkündür. İlk devrede, ilk çağlarda Kuzey Afrika da Mısır ve Kartaca medeniyetlerine rastlamaktayız. Daha sonra bunların yerini Roma İmparatorluğunun dağılmasından sonra ve Osmanlı İmparatorluğunun kontrolüne girmiştir.
8. 9. ve 10. yüzyıllarda ise Arap Yarımadasının Doğu Afrika ile temasa geçtiğini görüyoruz. Somali, Kenya ve Kızıl Deniz kıyıları 10. yüzyıldan itibaren Arapların sömürgesi olmuştur[5] . Orta Doğunun Arap kuşağının Osmanlı imparatorluğunun kontrolüne girmesinden sonra, Doğu Afrika’daki Arap kontrolü de zayıflamıştır. Fakat tam bu sıralarda Avrupalılar, Afrika ile alakadar olmaya başlamışlardır. 15. yüzyıldan itibaren Portekizliler Angola ve Mozambik kıyılarını ele geçirirken, Hollandalılar da Güney Afrika kıyılarına yerleşmeye başlamışlardır. Fransızlar ise Afrika’ya,16.Yüzyıldan itibaren Batı Afrika kıyılarında Senegal’den itibaren Afrika’ya girmeye başlamışlardır. İngilizler ise genellikle Gine körfezi kıyılarına yerleşmişlerdir.
Denizcilikte ilerlemiş olan Avrupa ülkeleri Afrika’nın kıyılarına yerleşmekle beraber iklim ve tabiat şartlarının güçlüğü dolayısıyla kıtanın içlerine girmeye cesaret edememişlerdir. Bu sebeple 19.yüzyılın ortalarına gelinceye kadar Afrika’nın iç kısımları ve buralardaki hayat insanların bilgisine kapalı kalmıştır.
Afrika’nın insanlığın bilgisine açılmasında Nil nehri büyük rol oynamıştır. Çok eski çağlardan beri Nil nehri ve bilhassa Nil’in kaynağı insanların merakını çekmekteydi. Avrupalılar tarafından Nil’in kaynağı bulunmuş ve Afrika’nın bilinmeyen kısımları insanlığın bilgisine açmışlardır[6] .
Afrika’nın keşfedilmesiyle birlikte Avrupalı devletler Afrika’nın iç kesimlerine doğru ilerlemeye başladılar. Bu da bize sömürgeleşmenin hızlandığını göstermektedir. İç kesimlerin işgaliyle birlikte fiili işgal prensibi kabul edildi. Fiili işgal prensibi Afrika’ya hücumu daha da hızlandırdı. Her devlet daha geniş toprak için birbirleriyle yarıştı.

İspanyol Sömürgeleri [değiştir]



İspanyol İmparatorluğu'nun en geniş sınırları
Kuzey ve Güney Amerika başta Güney Amerika'nın pek çok bölgesi, Orta Amerika, Meksika, Karayiplerin bazı bölgeleri ve ABD'nin büyük bir kesimi olmak üzere İspanya'nın hakimiyeti altına girmişti.
İlk dönemde Konkistadorlar (İspanyolca bir kelimedir ve sömürge askerleri, kaşifleri vs. ifade etmektedir) ile kraliyet otoritesi arasında çekişme yaşanmıştır. Konkistador asker ve memurlara ücret karşılığı olarak geniş topraklar ve yerli işçi çalıştırma hakkı verilmişti.
İngiliz Sömürgeciliği [değiştir]



Bordo renkli alan 1921'de İngiliz İmparatorluğuna ait bölgeleri göstermektedir.
Afrika’nın sömürgeleşmesinde İngiltere’nin payı çok büyüktü. Sömürge faaliyetleri tüccarlar tarafından kurulan şirketler vasıtasıyla yürütüldü. Bu şirketler gittikleri yerlerde toprakları kendi üzerlerine alarak savaş ve barış yapma yetkisine sahip idiler. Devlet tarafından yetkilerle donatılıp bireysel devlet görünümü aldılar. İngilizler daha çok Portekiz sömürgeleri üzerinde genişlediler. Hindistan’a gelip Portekizlilerin elinden kıyı bölgelerini aldılar. İngiltere’nin Afrika’dan aldığı topraklar: İngiliz Somalisi, Mısır, Nijerya, Uganda, Kenya, Bechuanaland, Rodezya ve Nysaland’dır.[7].
İngiliz ticaret şirketleri deniz aşırı pazarları kimseyle paylaşmak istemediler. Bunda özellikle Fransızlar ile çatışmalar yaşadılar. Bu sebepten dolayıdır ki Yedi Yıl Savaşları yaşandı. İngiltere’nin zaferiyle sonuçlanan savaşta Paris antlaşması yapıldı. Anlaşmaya göre İngiltere;Fransa’nı Kuzey Afrika’daki topraklarının bir bölümünü ele geçirdi bütün Hindistan İngiliz egemenliğine geçince Hindistan’a İngiliz tacını temsil eden genel vali tayin edildi. Yedi Savaşları sonunda İngiltere dünyanın en büyük sömürgeci devleti olarak ortaya çıktı. 1815 Viyana Kongresinden sonra Hollanda’nın elinden Afrika’daki Cape Colony sömürgelerini aldı. Mısır’ı işgal ederek Afrika’nın Kuzey ucuna yerleşti. Bazı önemli yerleri aldı. Nil Nehrinin güneyine doğru inip Sudan’ı sömürge toprakları içine kattı. Arap yarım adasıyla anlaşma yaparak Aden Muskat ve Umman gibi Müslümanların yaşadığı kıymetli toprakları sömürgelerine kattı.
Sömürge devletleri zaman zaman birbirleriyle anlaşmazlığa düşerlerdi. İngiltere’nin ise en büyük sorun yaşadığı Fransa’ydı. 1896 tarihinde yapılan bir anlaşmayla Siyam üç bölgeye ayrıldı. Batısı İngiliz,Doğusu Fransız etki alanı oldu. Orta kısımda tampon bir bölge oluştu,böylece iki devlet çatışma olasılığını azaltmak istiyordu.İngiltere Rusya ile İran üzerinde de aynı nitelikte bir sömürge anlaşması yapmıştı İngiltere tüm bu düzenlemelerin sonunda Hindistan Sömürgesine kuzeyden İran Afganistan ve Tibet Doğudan da Siyam yönlerinden gelecek Fransız ve Rus Tehdidine karşı bir güvenlik kordonu kurmuştur. İngiliz İmparatorluğunun denizaşırı bölgeleri yerleşmesinin kökleri 1485-1509 tarihleri arasında tahtta bulunan İngiliz Kralı VII. Henry'nin denizcilik alanıyla ilgili politikalarında yer almaktadır. Selefi Kral III.Richard'ın başlattığı ve 1707 sonrası İngiliz sömürgeciliği için büyük önemi olan British East India Company gibi şirketlere de öncülük eden yün ticaretine yönelik deniz ticareti sistemi kurmuştu. Henry aynı zamanda küçük deniz kuvvetlerini genişletmiş ve İngiltere'nin İlk denizaşırı kolonisini kuran İtalyan denizci John Cabot'un -Kral Henry adına Newfoundland'da koloni kurmuştur- 1496 ve 1497 yılındaki seyahatlerinin de sponsorluğunu yapmıştı.
VIII. Henry babasının başlattığı işi devam ettirmiş ve İngiltere deniz kuvvetlerini geliştirmeye devam etmişti.
Kraliçe I. Elizabeth döneminde Sir Francis Drake kuzey California'ya ayak basmış ve İngiliz Kraliyeti adına buraya Nova Albion (Albion İngiltere için kullanılan antik bir isimdi) adıyla yönetimi altına almıştı. İngiltere'nin Avrupa dışındaki bölgelere ilgisi gittikçe artmış ve ilk defa John Dee tarafından "İngiliz İmparatorluğu" ifadesi öne sürülmüştü. Denizcilik konusunda uzman olan John Dee imparatorluk kavramına ilişkin bakış açısını Dante'nin "Monarchia" kitabından almıştı.
Humphrey Gilbert Cabot'u izlemiş ve 1583'de Newfoundland'ı sefer düzenlemiş ve 5 Ağustos'da bölgenin İngiliz kolonisi olduğunu ilan etmişti. Sir Walter Raleigh ise Kuzey Carolina'da Roanoke Adalarında 1587'de ilk koloniyi kurmuştu. Gilbert'in Newfoundland ve Roanoke'deki kolonilerinin ömrü yiyecek kıtlığı, hava koşulları gibi sebeplerle kısa ömürlü olmuştu.
Fransız Sömürgeciliği [değiştir]



İlk (açık mavi) ve İkinci (koyu mavi) Fransız sömürge imparatorluklarının haritası
Fransız sömürge imparatorluğu 17.yüzyılda başlar ve 1960'lara kadar sürer. 19.ve 20 yüzyıllarda Fransız sömürge imparatorluğu İngiliz İmparatorluğu'nun ardından gelen ikinci büyük sömürge imparatorluğuydu ve en geniş sınırlarına 1919 ve 1939 arasında ulaşmış, ikinci Fransız sömürge imparatorluğu 13.000.000 km²'yi aşmıştı. Bu rakam dünya toprağının 8.7%'dir.
Fransız sömürge yayılmacılığı 16.yüzyılın başlarında Giovanni da Verrazzano ve Jacques Cartier'in seyahatleriyle başlar. Ancak İspanya'nın Amerika kıtası üzerindeki tekelini koruması ve Din Savaşları Fransa'nın koloniler kurma çabalarını engellemişti. Fransanın ilk koloni kurma teşebbüsü 1555'de Brezilya'da Rio de Janeiro'dadır (o dönemde Fransız Antarktiki olarak adlandırılıyordu). 1612'de São Luís'de ve Portekiz ve İspanyol engeliyle karşılaştığı için başarısız olan Florida'da da benzer teşebbüslere girmişti.Fransa’nın Afrika’daki sömürgecilik faaliyeti İngiltere’ninkinin aksi istikametinde olmuştur.Yani İngiltere Afrika’da Kuzey-Güney Fransa Batı-Doğu istikametinde olmuştur.Fransa’nı ilerleyişi İngiltere’yi endişelendirmiştir. Fransa’nın kendi sömürgelerine doğru kaymasından korkmuştur. Fransa’nın güneye inmesinin İngiltere tarafından engellenmesi bu devleti Doğu istikametinde ilerlemesine mecbur bırakmıştır. İngiltere ve Fransa Sudan için birbirleriyle mücadele ediyorlardı. İngiltere Fransa’nın Sudan’dan çıkmasını istiyordu. Savaşa cesaret edemeyken Fransa İngiltere ile barış yapmaya mecbur kaldı ve Sudan’dan çekildi. Nil’in tamamı İngilizlerin hakimiyetinde kaldı. Madagaskar’da Fransa’ya bırakıldı.

UZAK DOĞU’DA SÖMÜRGE HAREKETLERİ [değiştir]

A)GÜNEY-DOĞU ASYA’DAKİ MÜCADELE [değiştir]
Güney-Doğu Asya’da ki sömürgecilik faaliyetleri İngiltere ile Fransa arasında üstünlük mücadelesi sağlama şeklinde oldu İngiltere Fransa’nın elinden Hindistan’ı almış ve burayı dış politikasında önemli bir faktör olarak görmüştür. Çünkü İngiliz ekonomisi için Hindistan çok önemli bir yere sahipti. Uzun bir süre Hindistan sömürgesi için İngilizler ber tehlike görmüyordu.Kırım savaşında yenilen Rusya faaliyetlerine Sibirya ve Orta Asya’ya naklederek buraları sömürgeleştirmeye başlamıştır. Bundan sonra Hindistan için bir tehlike ortaya çıkıyordu. Bu sebepten dolayı İngilizler ve Ruslar arasında mücadeleler başladı: Rusya ile yapılan anlaşmayla Rusya’nın Afganistan’nın gerisine atılmasıyla Hindistan’ın güvenliği sağlandı. Afrika’da ki sömürgecilik faaliyetlerini tamamlayan Fransa Hindiçini ile yakından ilgilenmiş buranın halkının misyonerler aracılığıyla Katolik yapmaya çalışmıştır. Fransa’nın yaşadığı Fransız İhtilali ve bunu takibe gelişen olaylar Fransa’nın bu bölge ile ilgilenmesini durdurdu. Zamanla tekrar olaylar yatıştıktan sonra Fransa Hindiçini ile ilgilenmeye başladı. Burada Annam İmparatorluğu vardı. Fransa Annam İmparatorluğunu kontrol altına aldıktan sonra Batı istikametinde ilerlemeye ve Siyama girmeye başladı. Bu durum İngiltere’yi tedirgin etti[8] . Çünkü Fransa Hindistan istikametinde ilerlemekteydi. İngiltere sahip olduğu Hindistan’ın Doğu sınırının güvenliğini sağlamak için Hindistan’nın Doğusunda ki Birmanya’yı işgal edip ve oradan da ilerleyerek Siyam’a girmeye çalıştı. Bu sebepten dolayı Fransa ve İngiltere Siyam için bir mücadele durumuna girdiler aralarında ki ilişki o kadar gerginleşti ki neredeyse iki devlet arasında savaş çıkacaktı. Ancak İngiltere burada çıkacak olan savaşı göze alamadı İngiltere ile Siyam için bir anlaşmaya karar verdi. Yapılan anlaşmaya göre Siyam üç bölgeye ayrıldı. Doğusu Fransız Batısı İngiliz hakimiyeti altına girdi ve ortada boş bir bölge bırakıldı. Bu bölgeyi güvenlik amaçlı olarak boş bıraktı. Tampon bölge konumunda olacaktı, hiçbir devlet buraya giremeyecekti. Böylece İngiltere Hindistan ile Fransa arasına güvenlik şeridi olarak tampon bir bölge sokmuş ve Fransa’yı belirli bir mesafede Hindistan’dan uzak tutmayı başarmıştır.
B)ÇİN’İN BATIYA İLERLEYİŞİ [değiştir]
Çin’in Avrupa ile ilişkisi çok eskiye yani 13. yüzyıl zamanına kadar gitmektedir. Avrupa ile Çin’in çok geniş bir ticaret alanı vardı,ve Çin’in ipekli kumaşları Uzak Doğu’nun baharatları Avrupa’nın ilgisini çeken önemli tüketim malları idi[9] . Ama Ortaçağ’dan itibaren hem Çin’in hem de Japonya’nın Avrupa ile olan ilişkileri kesilmiştir. Bu iki devlet kapılarını Avrupa’ya yani Batı’ya kapatmıştır. Bunun sebebi de Avrupa devletlerinin Çin’de ve Japonya’da Hıristiyanlığı yaymak adına yaptıkları dini propaganda ve misyonerlik faaliyetleridir [10].Din üzerine en az kadar Avrupa kadar düşkün olan Çin’de Hıristiyan papazların Çin ve Japon halkı arasında yaptıkları din propagandası ve misyonerlik faaliyetleri büyük tepkiyle karşılandı. Hıristiyan papazlara verilen tepki sonucunda Çin ve Japonya kapılarını Batı’ya kapatıp Avrupa ile olan ilişkilerini her türlü alandaki ilişkilerini en az seviyeye indirmiştir. Ticaret yapılan bütün limanları Avrupa’ya kapmış sadece Canton limanını Avrupa ile ticaret yapmak için kullanmıştır. Burada da limanın tümünü değil belli bir kısmını Avrupa’dan gelen gemlere ayırmıştır.Gemilerle gelen tüccarlar mallarını buradaki tüccarlara satarlar alacaklarını da burada tüccarlardan alırlar ve hiçbir şekilde halkla iletişime giremezlerdi.Japonya Çin’e nazaran bu konuda daha tepkiliydi.Japonya tüm Limalarını Batılılara kapamıştı o kadar ki bir deniz kazasından kurtulan bir yabancıyı dahi Japon kıyılarına çıktığında Hıristiyan misyonerdir diye derhal öldürüld[11] . Bu durum 19. yüzyıldan itibaren değişmeye başladı. Zamanla Avrupa devletleri sanayileşmeye başlayınca bu ülkelerin ham maddeye ve pazara olan ihtiyacı arttı. Buda Avrupa devletlerini sömürgeciliğe itti. 18. yüzyılda Avrupa ülkeleri içinde sanayi inkılabını tamamlayan devlet İngiltere olmuştur. Diğer Avrupa devletlerinin sanayileşmelerini tamamlamaları 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. 1763 yılında İngiltere Hindistan’ı ele geçirmiş ve kendisini Çin’e komşu yapmış oluyordu. Hindistan da ise afyon yetiştiriliyor ve bunun en iyi pazarı da halkının afyon içtiği Çin’di. İngiltere afyon ticaretinden pek çok para kazanmaktaydı. Fakat bir süre sonra Çin imparatorları afyon içilmesini yasaklamıştır. Afyonun yasaklanmasıyla afyon ticareti de yasaklanmış oluyordu. Buda İngiltere’nin hoşuna gitmedi. İngiltere Çin’e kaçak afyon sokmaya çalışmıştır. Böylece İngiltere ve Çin’in arası açılmıştır. İngiltere 1839 da Çin’e savaş açmıştır. Bu savaşın adı Afyon Savaşı dır. Savaş 3 yıl sürmüş ve Çin yenilerek İngiltere ile 1842 yılında Nanking anlaşması imzalamak zorunda kalmıştır. Bu anlaşma ile Çin, Conton limanın dışında beş ayrı limanı daha Avrupa’ya açıyordu.
İngiltere’den sonra Fransa ve Birleşik Amerika 1844 yılında Çin ile imzaladıkları anlaşmalar ile İngiltere’nin elde etmiş olduğu ticari hakları elde ettiler. Avrupa Devleri prensiplerini yaptıkları anlaşma ile Çin’e kabul ettirmişlerdir. Bunun sonucu olarak 1842 den sonra Çin ne zaman herhangi bir devlete imtiyaz verirse derhal öbürleri de yararlanmışlardır. Bu biraz aralanmış olan kapının sonuna kadar açılması demektir.
Avrupa devletleri 1842 den itibaren Çin’in başına üşüşmeleri Çin halkı tarafından da tepkiyle karşılandı. Ve 1851 yılında Taypingler ayaklanması çıktı. Bu ayaklanma Avrupa, yani yabancı düşmanlığına karşı yapılıyordu. Avrupa Devletleri bir menfaat birliği oluşturarak Çin ularında donanmalarıyla gezindiler. Bu baskı sonucunda Çin ayaklanmayı bastırmak zorunda kaldı ve 1858 yılında Fransa ve İngiltere ile imzaladığı Tien-Tsin anlaşması ile 11 limanını daha Avrupa ya açmak zorunda kaldı.
Çin İngiltere ve Fransa donanmaları ortalardan çekilince anlaşmayı önemsiz kılmaya başladı. Bunun üzerine bütün Avrupa devletleri birleşip askeri güç kurup bunu Çin’e yolladılar. Bunun üzerine Çin geri çekilmek zorunda kaldı. Tekrar başka bir anlaşmayla eski durumu yeniledi. Sadece limanlar değil iç kısımlarını da Avrupa’ya açmak zorunda kaldı.
Çin bunun üzerine Avrupa devletlerinin hücumu karşısında kedini korumak ve kurtarmak için bu devletleri birbirine karşı oynak istemiş fakat ne yaptıysa kendini kurtaramamıştır.
C) JAPONYA’NIN BATIYA AÇILMASI [değiştir]
Japonya 1854 yılında Amerikan bakısına dayanamayarak kapılarını ona açmıştır. Tabi Amerika’nın arkasından diğer devletlerde gelmişlerdir. Japonya Çin gibi değil aksi bir politika izlemiştir. Çin Avrupa’nın teknik seviyesini takip etmezken Japonya, Batı tekniğini takip etmediği zaman kendilerinin Avrupa tarafından sömürüleceğini düşünmüşlerdir. Bunun için Japonya biran önce Bati tekniğini almak zorunda kalmıştır. Böyle bir yolu takip eden Japonya kırk yıl sonra 1894-95 Avrupa devlerini karşısına, sömürgeleşmiş bir ülke olarak değil, sömürgeci bir devlet olarak çıkacaktır[12] .
1854 yılından sonra Japonya batı seviyesine ulaşabilmek için Amerika’ya yüzlerce öğrenci göndermiştir. Japonya köklü değişiklikler yapmaya başlamışlardır. (Meiji Restorasyonu Japonya pek çok konuda yapmış olduğu değişiklerle hızlı gelişmesi bu ülkeyi sömürgeci bir devlet haline getirmiştir. Bu durum karşısında Japonya gözlerini Kore’ye dikmiştir, Kore meselesi ise Çin ve Japonya’yı savaşa götürecektir.
D) ÇİN JAPON SAVAŞI (1894-1895) [değiştir]
Batı’ya açılıp onun teknolojisini gönderdiği öğrenciler sayesinde ülkesine getiren ve sömürülmekten kurtulup sömürgeci devlet haline gelen Japonlar sanayideki eksikliğini tamamlayıp gözünü Kore’ye dikti. Çin’in kalbini oluşturan Kore Japonya’nın büyümesi için gerekli hammadde kaynağı ve iyi bir Pazar yeriydi. Kore yer altı ve yer üstü zenginliklerine sahip bir yerdi. Ayrıca stratejik yönden Kore Japonya’nın Asya’ya yayılmasını sağlayabilecek bir mevkiiydi. Tüm bu sebepler Japonya’nın Çin’e asker çıkarmasıyla gelişip Çin’in mağlubiyetiyle sonuçlandı. Aralarında yapılan bir anlaşmaya göre Japonya istediğine ulaştı. Ayrıca Rusya’nın hedefindeki Mançurya’ya da yerleşti. Bu durum Rusya’nın tepkisine yol açtı. İngiltere de çıkarları gereği Rusya’nın yayılmasını istemiyordu. Bu durumda Japonya’nın yanında yer aldı. Rusya’yı destekleyen ise Fransa oldu. Rusya’nın diğer bir destekçisi de Almanya’ydı. Japonya bu destekçiler karşında aldığı bazı yerlerden geri çekildi. Bu savaşla Japonya büyük bir devlet olduğunu ve Uzakdoğu politikasında yer aldığını göstermiş oldu. Amerika ve Japonya arasında bir rekabet başladı.
E) RUS JAPON SAVAŞI (1904-1905) [değiştir]
İngiltere yalnızlıktan sıyrılmak ve Almanya ile Rusya iş birliğine karşın Japonya ile anlaşmıştı. Japonya aldığı bazı yerlerden çekilmesine rağmen Rusya buralardan askerlerini çekmemiş Kore’de nüfusunu artırmak istemesi Japon Rus ilişkilerini bozulmasına neden oldu. Japonya’nın Çin’e karşı üstünlük göstermesi Çin’li aydınların tepkisine yol açtı. Çinli aydınlardan bazıları Avrupalı sömürgeci devletlerin sömürgeleştirilmesinden kurtulmayı Japonya gibi Avrupa teknolojisin örnek alınmasıyla sağlanacağını düşünüyorlardı. Ülkede çıkan Boixerler yenileşme hareketine karşı ayaklandılar, gördükleri her Avrupalıyı öldürdüler. Bu durumda Rusya Mançurya’ya asker sevketti. Çin ile bir anlaşma yapıp Mançuryadan zenginliklerinden faydalandı. Japonya’yı devre dışı bıraktılar bu durum İngiltere ve Japonya’yı endişelendirdi. Japonya Rusya’yla anlaşmak istese de Rusya teklifi reddedince Japonya savaş ilan etti, Rusya Japonlar karşısında yenilgiyi kabul etti. Mançuryada ki haklarından vazgeçip Kore’nin bağımsızlığını tanıdı daha sonra Japonya Kore’yi kendi topraklarına kattı. Bu savaş sonucunda Uzakdoğu’da Japonya büyük bir kuvvet olarak görüldü uluslar arası politikada büyük devletler arasına girdi: Kore’yi alarak Asya kıtasına ayak bastı. Japonya’nın zaferi sarı ırk milliyetçiliğine itibarı artırdı. Japon milliyetçiliği güç kazandı. Rusya İngiltere’nin her fırsatta karşısına çıkacağını anladı, Japonları üstlerine saldırtmakla mağdur duruma düşürülmüştü. Rusya politikasını değiştirip Avrupa’ya yöneldi.
AMERİKA [değiştir]

Herkesin de bildiği gibi Amerika kıtası Kristof Kolomb tarafından keşfedildi. Ancak keşfettiği yerin yeni bir kıta olduğunu anlayamamış orayı Hindistan adaları sanmıştı. İtalyan denizci Amerigo Vespuçi’nin adı bu yeni kıtaya verildi. Bu kıtanın keşfiyle birlikte Avrupalıların sömürgecilik ve göç hareketlerine maruz kaldı. Öncü devletler ise Portekiz ve İspanya idi. Çok kısa bir süre sonra Meksika, Orta ve Güney Amerika bu devletlerin kolonileri haline geldi. Kanada ve Missisipi nehrini takiben olan bölgede Fransızların sömürgesi oldu. İngilizler ise Kuzey Amerika kıyılarında sömürgeler kurdu. Amerika 18. yüzyılın sonuna kadar Avrupalı sömürgeci devletler tarafından pay edilip idare ediliyordu. Ama Amerika kıtasında 18. yüzyıldan itibaren bağımsızlık hareketleri başladı.
Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşu [değiştir]
Kuzey Amerika kıyılarına yerleşen İngilizlerin 13 kolonisi vardı. Bu kolonilerin yönetim şekli ise İngilizlere göre düzenlenirdi. Siyasi olarak İngiltere’ye bağımlı olmak rağmen coğrafi yönden ise bağımsızlardı. Her kolonide İngiliz kralını temsil eden bir vali Senato ve Temsilciler Meclisi bulunurdu[13] . 17. yüzyıldan itibaren koloniler ile İngiltere arasında bağımsızlık için mücadele ve çatışmalar çıkmaya başladı. 1760 yılına gelindiğinde koloniler ile İngiltere’nin arası tamamen açılmıştı[14] . Koloniler ile İngiltere’nin arasının açılmasının sebebi vergi meselesiydi. Yedi Yıl Savaşları İngiliz hazinesini mali yönden sıkıntıya düşürdü, yeni vergiler elde etmek için kolonilere bazı vergiler koydu. Koloniler ise kendilerin görüşü alınmadan konan vergilere karşı çıktılar ve bunları Fransa destekledi. 1174 te başlayan bağımsızlık hareketi başarıya ulaştı. İngiltere 1782’de ABD’nin bağımsızlığını kabul etti. A BD sınırsız doğal kaynaklarıyla hızla gelişmiştir.Fransa Amerika’ya bağımızlık hareketine yardım ederken büyük yük altına girmiştir. Bu da ekonomik sıkıntıya sebep olmuştur. Bu da Fransız devriminin en önemli nedeniydi,böylece Avrupa da Liberal ve demokratik devrimler çağını açmıştır.Sömürge sistemine darbe vurmuşlardır. Latin Amerika’ya ve sömürgeciliğe karşı olan diğer devletlere örnek olmuşlar, ayrıca 20. yüzyılda Asya ve Avrupa’ya da örnek olmuşlardır.

ABD Yayılma Siyaseti [değiştir]
ABD'nin yayılmacı siyasetinin arkasında şu nedenlerin yattığı gösterilmektedir:
ABD'nin endüstri ve ziraati ihtiyacın ötesinde büyümüştü. James G. Blaine gibi iş camiası ve siyasetin önde gelen figürleri daha fazla ekonomik büyüme için yabancı pazarların gerekli olduğu ve bunun için de saldırgan bir dış politika izlenmesi gerektiğine inanmaktaydılar.
Ernst Haeckel'in "biyogenik yasa"sına dikkat çeken John Fiske, Anglo-Saxon ırki üstünlüğü teorisini öne sürmüş, Josiah Strong ise geri ulusları "medenileştirmek ve Hristiyanlaştırmak" gerektiği çağrısını yapmıştı. Bunlar Amerikan siyaset düşüncesinde bazı gruplarda giderek büyüyen Sosyal Darvinizm ve ırkçılığın da tezahürleriydi aynı zamanda.
Frederick Jackson Turner'in geliştirdiği "Öncülük Tezi". Amerika'nın öncülüğü medeniyet için gereken yaratıcılık ve gücü (virility) taşımaktaydı. Çoğu insan Amerikan ruhunun sürdürülmesi için denizaşırı yayılmacılığının hayati olduğuna inanmaktaydı.
Alfred T. Mahan'ın 1890'da yayımlanan "The Influence of Sea Power upon History" adlı eseri ABD'nin "dünya gücü" konumunun yükselmesi için gereken üç unsur olduğunu öne sürmüştü: Güney Amerika'da bir kanal inşası (Panama Kanalının inşası fikrinin de kaynağıdır), ABD deniz gücünün genişletilmesi ve Pasifik'de Çin ile ticareti geliştirmek için ticari/askeri bir yapı, karakol inşası. Bu yayın Roosevelt gibi başkanların politikaları ve daha güçlü bir deniz kuvvetlerinin kurulması konusunda etkili olmuştu.
Sömürgelerin Bağımsızlığa Kavuşması [değiştir]

Sömürge ülkelerde I. Dünya Savaşı sonrasında ulusal özgürlük hareketleri başlamasına karşın II. Dünya Savaşının sonuna kadar bu hareketler başarıya ulaşamamışlardı.
1952'de nüfus bilimci Alfred Sauvy, Soğuk Savaş sırasında Batı ile ittifak içinde olmamakla birlikte Sovyet Bloğuna da dahil olmayan ülkeleri tanımlamak için "Üçüncü Dünya" terimini ortaya attı. Bunu takip eden yıllarda sömürgelikten kurtulan ulusların sayısında artış oldu ve bu grup Birleşmiş Milletler'de temsil edilmeye başladı. Üçüncü Dünya'nın ilk uluslararası hareketi Hindistan'dan Nehru, Mısır'dan Nasır ve Yugoslavya'dan Tito'nun başını çektiği, 1955 yılında dünya nüfusunun yarısından fazlasına sahip olan 29 ülkenin biraraya gelerek gerçekleştirdiği Bandug Konferansı'dır.
ABD Başkan Wilson'un ilkelerinde de görülebileceği başta sömürge güçlerine karşı olduğunu ilan etmesine karşın Musaddık'ın İran petrolünü ulusallaştırmasına karşı çıkmış ve Şah'a baskı uygulamak için 1953 yılındaki darbeyi desteklemiş, bir sonraki yıl Guetamala başkanı Arbenz'in United Fruit'i ulusallaştırma çabasına karşılık Amerikan Gizli Servisi düzenlediği operasyonla yerine askeri cuntayı geçirmişti.
Bu müdahalelere rağmen sömürgelikten kurtulma süreci devam etmiş 1960'da bazı ulusal kurtuluş hareketlerinden sonra Birleşmiş Milletler üye sayısı 99'a 1980'de 154'e 1990'da ise 159'a yükselmişti.
Yeni Sömürgecilik [değiştir]

Ana madde: Yeni Sömürgecilik


SSCB Komünist Parti Genel Sekreteri Josef Stalin, Amerikan Başkanı Harry S. Truman ve İngiliz Başbakanı Winston Churchill Almanya, Potsdam'da "Big Three Conference"nin açılışında ve ilk kez biraradayken görülüyor. (1945)
Dünya'da 1960-70'lerde sömürgecilik sona ermesine karşın eskiden sömürge olan ülkeler günümüzde hâlâ güçlü Batı etkisi altındadırlar. Devam eden bu Batı etkisi yenisömürgecilik şeklinde adlandırılmaktadır. Bu durumun tek istisnası Doğu Asya Kaplanları denilen (Hong Kong, Singapur, Güney Kore ve Tayvan) ile Hindistan ve Çin'dir. Yine de sömürgecilik Hindistan'daki 1984 gerçekleşen Bhopal felaketi gibi birtakım izler bırakmıştır. Hindistan'ın Bhopal eyaletindeki böcek ilacı fabrikasındaki patlama 40 ton Metil Isocyanate'in (MIC) çevreye yayılmasına yol açmış ve çevre bölgedeki 150 bin ila 600 bin kadar insan bundan etkilenmiş, daha sonra en az 15 bin kadar insan da hayatını kaybetmiştir. Fabrikanın sahibi olan Union Carbide hiçbir zaman Birleşik Devletlerdeki korunma tedbirlerini uygulamamışlardır.
Soğuk Savaş döneminde Rusya ve Çin, Birleşik Devletlerin ve NATO'nun çeşitli ülkelere müdahalesine karşı anti-emperyalist hareketleri desteklemişler buna karşılık Birleşik Devletler ve Fransa "Özgür Dünya" denilen bloktan Komünist bloğa kayma riskine karşı demokrasi yerine üçüncü dünyada diktatörlükleri desteklemişlerdir.
ABD'nin Müdahalesi [değiştir]
Soğuk Savaş dönemi Rusya ve Çin'in antiemperyalist hareketleri desteklemekte, ABD ve diğer NATO ülkeleri de çeşitli ülkelerin iç işleri müdahale etmekteydiler. Bunların en bilinen örneği 1959 Küba Devrimi sonrasında Küba'ya karşı 7 Şubat 1962'de başlayan ambargo Domuzlar Körfezi Baskını, Küba Projesi gibi gizli operasyonların desteklenmesidir. ABD ve Fransa bu amaçla Üçüncü Dünya ülkelerinde demokrasi yerine diktatörlükleri desteklemiştir..
Fransa'nın Müdahalesi [değiştir]
Fransa Afrika'daki eski kolonilerindeki diktatörlük rejimlerini desteklemişti. Anti-neokolonyalist Survie NGO örgütü üyesi François-Xavier Verschave Fransızların kıtaya yaptıkları müdahaleleri Françafrique olarak isimlendirmekte ve sömürge sonrası ülkelere gelişme yardımına bu yardımların yanlızca yeni sömürgeciliği, ülke içi yozlaşmayı ve silah ticaretine destek verdiğini söyleyerek karşı çıktı. Üçüncü Dünya ülkelerinin gelişmiş ülkelere borçlandırılması eski sömürgeci ülkelerin bu ülkeleri baskı veya kontrol altına alma yollarından biriydi.
Birleşmiş Milletler Listesi (Kendi Yönetimine Kavuşmamış Bölgeler) [değiştir]

Bakınız----"Birleşmiş Milletler Kendi Yönetimine Kavuşmamış Bölgeler listesi
Daha Önce Listede Yer Alanlar [değiştir]

Aşağıdaki listede daha önce geçmişte kendi yönetimini devr almayan bölgeler yer almaktadır.
Bakınız----"Birleşmiş Milletler Statüsü Değişen Bölgeler listesi
Kaynaklar [değiştir]

RTVMEDYA
Wikipedia/Colonialism
Wikipedia/Spanish Colonization
Wikipedia/British Empire
History of United States
French Colonial Empires
Wikipedia/United Nations list of Non-Self-Governing_Territories
Non-Self-Governing Territories listed by General Assembly of the United Nations in 2002.
Ayrıca bakınız [değiştir]

Dekolonizasyon
Emperyalizm
Yeni Sömürgecilik
Bağlantılar [değiştir]

Basic Statistics for United States Imperialism
British Empire
en:Frontier Wikipedia/Frontier
en:Decolonisation Decolonisation
Notlar [değiştir]

^ Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, alkım yayınevi, cilt 1-2, s.79
^ Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, alkım yayınevi, cilt 1-2, s.80
^ Rıfat Üçarol,Siyasi Tarih,3. baskı,İstanbul,1985,s.235
^ Ahmet Eyicil,Siyasi Tarih,s.74
^ Fahir Armaoğlu, 20. yüzyıl Siyasi Tarih, alkım yayınevi, cilt 1-2, s. 83
^ Fahir Armaoğlu,A.g.e,s.84
^ Oral Sander, Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e,18. baskı.İmge kitabevi,s.230
^ Fahir Armaoğlu, 20. yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım yayınevi, cilt 1-2, s.88
^ Ahmet Eyicil, Siyasi Tarihi,s.78
^ Fahir Armaoğlu,A.g.e,s.89
^ Fahir Armaoğlu, 20. yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım yayınlar, Cilt 1-2,s.89
^ Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, alkım yayınevi, cilt 1-2, s. 91
^ Ahmet Eyicil, Siyasi Tarih, s.85
^ James Truslow Adams,Amerika Tarihi, Tercüme Yamaç İstanbul, 1943,c.1,s.45
Kategori: Sömürgecilik
قس انگلیسی

Colonialism is the establishment, maintenance, acquisition and expansion of colonies in one territory by people from another territory. It is a process whereby the metropole claims sovereignty over the colony, and the social structure, government, and economics of the colony are changed by colonizers from the metropole. Colonialism is a set of unequal relationships between the metropole and the colony and between the colonists and the indigenous population.[1]
The European colonial period was the era from the 1500s to, arguably, the 1990s when several European powers (particularly (but not exclusively) Spain, Portugal, Britain, the Netherlands and France) established colonies in Asia, Africa, and the Americas. At first the countries followed mercantilist policies designed to strengthen the home economy at the expense of rivals, so the colonies were usually allowed to trade only with the mother country. By the mid-19th century, however, the powerful British Empire gave up mercantilism and trade restrictions and introduced the principle of free trade, with few restrictions or tariffs.
Contents [show]
[edit]Definitions



1541 founding of Santiago de Chile
Collins English Dictionary defines colonialism as "the policy and practice of a power in extending control over weaker peoples or areas."[2] The Merriam-Webster Dictionary offers four definitions, including "something characteristic of a colony" and "control by one power over a dependent area or people."[3]
The 2006 Stanford Encyclopedia of Philosophy "uses the term 'colonialism' to describe the process of European settlement and political control over the rest of the world, including Americas, Australia, and parts of Africa and Asia." It discusses the distinction between colonialism and imperialism and states that "given the difficulty of consistently distinguishing between the two terms, this entry will use colonialism as a broad concept that refers to the project of European political domination from the sixteenth to the twentieth centuries that ended with the national liberation movements of the 1960s."[4]
In his preface to Jürgen Osterhammel's Colonialism: A Theoretical Overview, Roger Tignor says, "For Osterhammel, the essence of colonialism is the existence of colonies, which are by definition governed differently from other territories such as protectorates or informal spheres of influence."[5] In the book, Osterhammel asks, "How can 'colonialism' be defined independently from 'colony?'"[6] He settles on a three-sentence definition:
Colonialism is a relationship between an indigenous (or forcibly imported) majority and a minority of foreign invaders. The fundamental decisions affecting the lives of the colonized people are made and implemented by the colonial rulers in pursuit of interests that are often defined in a distant metropolis. Rejecting cultural compromises with the colonized population, the colonizers are convinced of their own superiority and their ordained mandate to rule.[7]
[edit]Types of colonialism



Dutch family in Java, 1927
Historians often distinguish between two overlapping forms of colonialism:
Settler colonialism involves large-scale immigration, often motivated by religious, political, or economic reasons.
Exploitation colonialism involves fewer colonists and focuses on access to resources for export, typically to the metropole. This category includes trading posts as well as larger colonies where colonists would constitute much of the political and economic administration, but would rely on indigenous resources for labour and material. Prior to the end of the slave trade and widespread abolition, when indigenous labour was unavailable, slaves were often imported to the Americas, first by the Spanish Empire, and later by the Dutch, French and British.
Plantation colonies would be considered exploitation colonialism; but colonizing powers would utilize either type for different territories depending on various social and economic factors as well as climate and geographic conditions.
Surrogate colonialism involves a settlement project supported by colonial power, in which most of the settlers do not come from the mainstream of the ruling power.
Internal colonialism is a notion of uneven structural power between areas of a nation state. The source of exploitation comes from within the state.
[edit]Sociocultural evolution

See also: Indos in pre-colonial history and Indos in colonial history
As colonialism often played out in pre-populated areas sociocultural evolution included the creation of various ethnically hybrid populations. Colonialism gave rise to culturally and ethnically mixed populations such as the mestizos of the Americas, as well as racially divided populations as found in French Algeria or Southern Rhodesia. In fact everywhere where Colonial powers established a consistent and continued presence hybrid communities existed.
Notable examples in Asia include the Anglo-Burmese people, Anglo-Indian, Burgher people, Eurasian Singaporean, Filipino mestizo, Kristang people and Macanese people. In the Dutch East Indies (now Indonesia) the vast majority of Dutch settlers were in fact Eurasians known as Indo-Europeans, formally belonging to the European legal class in the colony.[8] [9]
[edit]History

Main articles: History of colonialism and Chronology of colonialism


World map of colonialism in 1800


This map of the world in 1914 shows the large colonial empires that powerful nations established across the globe


World map of colonialism at the end of the Second World War in 1945
Activity that could be called colonialism has a long history. The Egyptians, Phoenicians, Greeks and Romans all built colonies in antiquity. The word "metropole" comes from the Greek metropolis [Greek: "μητρόπολις"]—"mother city". The word "colony" comes from the Latin colonia—"a place for agriculture". Between the 11th and 18th centuries, the Vietnamese established military colonies south of their original territory and absorbed the territory, in a process known as nam tiến.[10]
Modern colonialism started with the Age of Discovery. Portugal and Spain discovered new lands across the oceans and built trading posts or conquered large extensions of land. For some people, it is this building of colonies across oceans that differentiates colonialism from other types of expansionism. These new lands were divided between the Portuguese Empire and Spanish Empire, first by the papal bull Inter caetera and then by the Treaty of Tordesillas and the Treaty of Zaragoza (1529).
This period is also associated with the Commercial Revolution. The late Middle Ages saw reforms in accountancy and banking in Italy and the eastern Mediterranean. These ideas were adopted and adapted in western Europe to the high risks and rewards associated with colonial ventures.
The 17th century saw the creation of the French colonial empire and the Dutch Empire, as well as the English colonial empire, which later became the British Empire. It also saw the establishment of a Danish colonial empire and some Swedish overseas colonies.
The spread of colonial empires was reduced in the late 18th and early 19th centuries by the American Revolutionary War and the Latin American wars of independence. However, many new colonies were established after this time, including the German colonial empire and Belgian colonial empire. In the late 19th century, many European powers were involved in the Scramble for Africa.
The Russian Empire, Ottoman Empire and Austrian Empire existed at the same time as the above empires, but did not expand over oceans. Rather, these empires expanded through the more traditional route of conquest of neighbouring territories. There was, though, some Russian colonization of the Americas across the Bering Strait. The Empire of Japan modelled itself on European colonial empires. The United States of America gained overseas territories after the Spanish-American War for which the term "American Empire" was coined.
After the First World War, the victorious allies divided up the German colonial empire and much of the Ottoman Empire between themselves as League of Nations mandates. These territories were divided into three classes according to how quickly it was deemed that they would be ready for independence.[11] However, decolonisation outside the Americas lagged until after the Second World War. In 1962 the United Nations set up a Special Committee on Decolonization, often called the Committee of 24, to encourage this process.
Further, dozens of independence movements and global political solidarity projects such as the Non-Aligned Movement were instrumental in the decolonization efforts of former colonies.
[edit]European colonies in 1914
The major European empires consisted of the following colonies at the start of World War I (former colonies of the Spanish Empire became independent before 1914 and are not listed; former colonies of other European empires that previously became independent, such as the former French colony Haiti, are not listed):
British colonies:


Colonial Governor of the Seychelles inspecting police guard of honour in 1972


The defence of Rorke's Drift during the Anglo-Zulu War of 1879
Aden
Anglo-Egyptian Sudan
Ascension Island
Australia
Bahamas
Basutoland
Bechuanaland
British East Africa
British Guiana
British Honduras
British Hong Kong
British Somaliland
Burma
Canada
Ceylon
Egypt
Ellice Island
Falkland Islands
Fiji Island
Gambia
Gold Coast
India
Ireland
Jamaica
Malaya
New Zealand
Nigeria
Northern Rhodesia
Oman
Papua
Sarawak
Sierra Leone
South Rhodesia
St. Helena
Swaziland
Trinidad and Tobago
Uganda
Union of South Africa
Dutch colonies:
Curaçao and Dependencies
Dutch East Indies
Suriname
French colonies:
Main article: List of French possessions and colonies


Siege of Constantine (1836) during the French conquest of Algeria.
Algeria
Clipperton Island
Comoros Islands
French Guiana
French Equatorial Africa
Chad
Oubangui-Chari
French Congo
Gabon
French India (Pondichéry, Chandernagor, Karikal, Mahé and Yanaon)
French Indochina
Annam


French officers and Tonkinese riflemen, 1884
Cambodia
Cochinchina
Laos
Tonkin
French Polynesia
French Somaliland
French Southern and Antarctic Lands
French West Africa
Benin
Côte d'Ivoire
Dahomey
Guinea


A poster for the French colonial empire titled: "Three colours, one flag, one empire" (1941)
French Sudan
Mauritania
Niger
Senegal
Upper Volta
Guadeloupe
Saint Barthélemy
Saint Martin
La Réunion
Madagascar
Martinique
Morocco
New Caledonia
Saint-Pierre-et-Miquelon
Shanghai French Concession (similar concessions in Kouang-Tchéou-Wan, Tientsin, Hankéou)
Tunisia
Vanuatu
Wallis-et-Futuna


Kamerun, 1908
German Empire colonies:
Cameroon
Caroline Islands
Eritrea
German New Guinea
German East Africa
German South West Africa
Gilbert Islands
Mariana Islands
Marshall Islands
Togo


Portuguese women in Goa, India, 16th century
Portuguese colonies:
Azores
Angola
Portuguese Congo (Cabinda Province)
Portuguese Cape Verde
Portuguese Guinea
Portuguese India
Portuguese Macau
Madeira
Portuguese São Tomé and Príncipe
Mozambique
Portuguese Timor
Fort of São João Baptista de Ajudá
[edit]Numbers of European settlers in the colonies (1500-1914)


Millions of Irish left Ireland for Canada and U.S. following the Great Famine in the 1840s.
By 1914, Europeans had migrated to the colonies in the millions. Some intended to remain in the colonies as temporary settlers, mainly as military personnel or on business. Others went to the colonies as immigrants. British citizens were by far the most numerous population to migrate to the colonies: 2.5 million settled in Canada; 1.5 million in Australia; 750,000 in New Zealand; 450,000 in the Union of South Africa; and 200,000 in India. French citizens also migrated in large numbers, mainly to the colonies in the north African Maghreb region: 1.3 million settled in Algeria; 200,000 in Morocco; 100,000 in Tunisia; while only 20,000 migrated to French Indochina. Dutch and German colonies saw relatively scarce European migration, since Dutch and German colonial expansion focused upon commercial goals rather than settlement. Portugal sent 150,000 settlers to Angola, 80,000 to Mozambique, and 20,000 to Goa. During the Spanish Empire, approximately 550,000 Spanish settlers migrated to Latin America.[12]
[edit]Neocolonialism
Main article: Neocolonialism
The term neocolonialism has been used to refer to a variety of contexts since decolonization that took place after World War II. Generally it does not refer to a type of direct colonization, rather, colonialism by other means. Specifically, neocolonialism refers to the theory that former or existing economic relationships, such as the General Agreement on Tariffs and Trade and the Central American Free Trade Agreement, created by former colonial powers were or are used to maintain control of their former colonies and dependencies after the colonial independence movements of the post–World War II period.
[edit]Colonialism and the history of thought

See also: Historiography of the British Empire
[edit]Universalism


Paris Colonial Exposition
The conquest of vast territories brings multitudes of diverse cultures under the central control of the imperial authorities. From the time of Ancient Greece and Ancient Rome, this fact has been addressed by empires adopting the concept of universalism, and applying it to their imperial policies towards their subjects far from the imperial capitol. The capitol, the metropole, was the source of ostensibly enlightened policies imposed throughout the distant colonies.
The empire that grew from Athenian conquest spurred the spread of Greek language, religion, science and philosophy throughout the colonies. The Athenians considered their own culture superior to all others. They referred to people speaking foreign languages as barbarians, dismissing foreign languages as inferior mutterings that sounded to Greek ears like "bar-bar".
Romans found efficiency in imposing a universalist policy towards their colonies in many matters. Roman law was imposed on Roman citizens, as well as colonial subjects, throughout the empire. Latin spread as the common language of government and trade, the lingua franca, throughout the Empire. Romans also imposed peace between their diverse foreign subjects, which they described in beneficial terms as the Pax Romana. The use of universal regulation by the Romans marks the emergence of a European concept of universalism and internationalism. Tolerance of other cultures and beliefs has always been secondary to the aims of empires, however. The Roman Empire was tolerant of diverse cultures and religious practises, so long as these did not threaten Roman authority. Napoleon's foreign minister, Charles Maurice de Talleyrand, once remarked: "Empire is the art of putting men in their place".[13]
[edit]Colonialism and geography
Settlers acted as the link between the natives and the imperial hegemony, bridging the geographical, ideological and commercial gap between the colonisers and colonised. Advanced technology made possible the expansion of European states. With tools such as cartography, shipbuilding, navigation, mining and agricultural productivity colonisers had an upper hand. Their awareness of the Earth's surface and abundance of practical skills provided colonisers with a knowledge that, in turn, created power.[14]
Painter and Jeffrey argue that geography as a discipline was not and is not an objective science, rather it is based on assumptions about the physical world. Whereas it may have given “The West” an advantage when it came to exploration, it also created zones of racial inferiority. Geographical beliefs such as environmental determinism, the view that some parts of the world are underdeveloped, legitimised colonialism and created notions of skewed evolution.[14] These are now seen as elementary concepts.[clarification needed] Political geographers maintain that colonial behavior was reinforced by the physical mapping of the world, visually separating “them” and “us”. Geographers are primarily focused on the spaces of colonialism and imperialism, more specifically, the material and symbolic appropriation of space enabling colonialism.[15]
[edit]Colonialism and imperialism


Governor-General Félix Éboué welcomes Charles de Gaulle to Chad.
A colony is part of an empire and so colonialism is closely related to imperialism. Assumptions are that colonialism and imperialism are interchangeable, however Robert Young suggests that imperialism is the concept while colonialism is the practice. Colonialism is based on an imperial outlook, thereby creating a consequential relationship. Through an empire, colonialism is established and capitalism is expanded, on the other hand a capitalist economy naturally enforces an empire. In the next section Marxists make a case for this mutually reinforcing relationship.
[edit]Marxist view of colonialism
Marxism views colonialism as a form of capitalism, enforcing exploitation and social change. Marx thought that working within the global capitalist system, colonialism is closely associated with uneven development. It is an “instrument of wholesale destruction, dependency and systematic exploitation producing distorted economies, socio-psychological disorientation, massive poverty and neocolonial dependency.”[16] According to some Marxist historians, in all of the colonial countries ruled by Western European countries “the natives were robbed of more than half their natural span of life by undernourishment”.[17] Colonies are constructed into modes of production. The search for raw materials and the current search for new investment opportunities is a result of inter-capitalist rivalry for capital accumulation. Lenin regarded colonialism as the root cause of imperialism, as imperialism was distinguished by monopoly capitalism via colonialism and as Lyal S. Sunga explains: "Vladimir Lenin advocated forcefully the principle of self-determination of peoples in his "Theses on the Socialist Revolution and the Right of Nations to Self-Determination" as an integral plank in the programme of socialist internationalism" and he quotes Lenin who contended that "The right of nations to self-determination implies exclusively the right to independence in the political sense, the right to free political separation from the oppressor nation. Specifically, this demand for political democracy implies complete freedom to agitate for secession and for a referendum on secession by the seceding nation."[18]
[edit]Liberalism, capitalism and colonialism
Classical liberals generally opposed colonialism (as opposed to colonization) and imperialism, including Adam Smith, Frédéric Bastiat, Richard Cobden, John Bright, Henry Richard, Herbert Spencer, H. R. Fox Bourne, Edward Morel, Josephine Butler, W. J. Fox and William Ewart Gladstone.[clarification needed] Moreover, American revolution was the first anti-colonial rebellion, inspiring others.[19]
Adam Smith wrote in Wealth of Nations that Britain should liberate all of its colonies and also noted that it would be economically beneficial for British people in the average, although the merchants having mercantilist privileges would lose out.[19]
[edit]Post-colonialism
Main articles: Post-colonialism and Postcolonial literature
Further information: Dutch Indies literature


Anzac Day Parade in Brisbane, Australia.
Post-colonialism (or post-colonial theory) can refer to a set of theories in philosophy and literature that grapple with the legacy of colonial rule. In this sense, postcolonial literature may be considered a branch of postmodern literature concerned with the political and cultural independence of peoples formerly subjugated in colonial empires. Many practitioners take Edward Saïd's book Orientalism (1978) as the theory's founding work (although French theorists such as Aimé Césaire and Frantz Fanon made similar claims decades before Said).
Saïd analysed the works of Balzac, Baudelaire and Lautréamont, exploring how they both absorbed and helped to shape a societal fantasy of European racial superiority. Writers of post-colonial fiction interact with the traditional colonial discourse, but modify or subvert it; for instance by retelling a familiar story from the perspective of an oppressed minor character in the story. Gayatri Chakravorty Spivak's Can the Subaltern Speak? (1998) gave its name to Subaltern Studies.
In A Critique of Postcolonial Reason (1999), Spivak explored how major works of European metaphysics (such as those of Kant and Hegel) not only tend to exclude the subaltern from their discussions, but actively prevent non-Europeans from occupying positions as fully human subjects. Hegel's Phenomenology of Spirit (1807), famous for its explicit ethnocentrism, considers Western civilization as the most accomplished of all, while Kant also allowed some traces of racialism to enter his work.
[edit]Impact of colonialism and colonization

Main article: Impact and evaluation of colonialism and colonization



The Dutch Public Health Service provides medical care for the natives of the Dutch East Indies, May 1946
The impacts of colonization are immense and pervasive.[20] Various effects, both immediate and protracted, include the spread of virulent diseases, the establishment of unequal social relations, exploitation, enslavement, medical advances, the creation of new institutions, and technological progress.[citation needed] Colonial practices also spur the spread of languages, literature and cultural institutions. The native cultures of the colonized peoples can also have a powerful influence on the imperial country.[citation needed]
[edit]Expansion of trade
Imperial expansion has been accompanied by economic expansion since ancient times. Greek trade networks spread throughout the Mediterranean region, while Roman trade expanded with the main goal of directing tribute from the colonized areas towards the Roman metropole. With the development of trade routes under the Ottoman Empire,
Gujari Hindus, Syrian Muslims, Jews, Armenians, Christians from south and central Europe operated trading routes that supplied Persian and Arab horses to the armies of all three empires, Mocha coffee to Delhi and Belgrade, Persian silk to India and Istanbul.[21]
Aztec civilization developed into a large empire that, much like the Roman Empire, had the goal of exacting tribute from the conquered colonial areas. For the Aztecs, the most important tribute was the acquisition of sacrificial victims for their religious rituals.[22]
[edit]Slaves and indentured servants
Further information: Atlantic slave trade and Indentured servant


Slave memorial in Zanzibar. The Sultan of Zanzibar complied with British demands that slavery be banned in Zanzibar and that all the slaves be freed.
European nations entered their imperial projects with the goal of enriching the European metropole. Exploitation of non-Europeans and other Europeans to support imperial goals was acceptable to the colonizers. Two outgrowths of this imperial agenda were slavery and indentured servitude. In the 17th century, nearly two-thirds of English settlers came to North America as indentured servants.[23]
African slavery had existed long before Europeans discovered it as an exploitable means of creating an inexpensive labour force for the colonies. Europeans brought transportation technology to the practise, bringing large numbers of African slaves to the Americas by sail. Spain and Portugal had brought African slaves to work at African colonies such as Cape Verde and the Azores, and then Latin America, by the 16th century. The British, French and Dutch joined in the slave trade in subsequent centuries. Ultimately, around 11 million Africans were taken to the Caribbean and North and South America as slaves by European colonizers.[24]
European empire Colonial destination Number of slaves imported[24]
Portuguese Empire Brazil 3,646,800
British Empire British Caribbean 1,665,000
French Empire French Caribbean 1,600,200
Spanish Empire Latin America 1,552,100
Dutch Empire Dutch Caribbean 500,000
British Empire British North America 399,000


Slave traders in Senegal. For centuries Africans had sold other Africans to the Arabs and Europeans as slaves.
Abolitionists in Europe and America protested the inhumane treatment of African slaves, which led to the elimination of the slave trade by the late 19th century. The labour shortage that resulted inspired European colonizers to develop a new source of labour, using a system of indentured servitude. Indentured servants consented to a contract with the European colonizers. Under their contract, the servant would work for an employer for a term of at least a year, while the employer agreed to pay for the servant's voyage to the colony, possibly pay for the return to the country of origin, and pay the employee a wage as well. The employee was "indentured" to the employer because they owed a debt back to the employer for their travel expense to the colony, which they were expected to pay through their wages. In practice, indentured servants were exploited through terrible working conditions and burdensome debts created by the employers, with whom the servants had no means of negotiating the debt once they arrived in the colony.
India and China were the largest source of indentured servants during the colonial era. Indentured servants from India travelled to British colonies in Asia, Africa and the Caribbean, and also to French and Portuguese colonies, while Chinese servants travelled to British and Dutch colonies. Between 1830 and 1930, around 30 million indentured servants migrated from India, and 24 million returned to India. China sent more indentured servants to European colonies, and around the same proportion returned to China.[25]
[edit]Military innovation
Imperial expansion follows military conquest in most instances. Imperial armies therefore have a long history of military innovation in order to gain an advantage over the armies of the people they aim to conquer. Greeks developed the phalanx system, which enabled their military units to present themselves to their enemies as a wall, with foot soldiers using shields to cover one another during their advance on the battlefield. Under Philip II of Macedon, they were able to organize thousands of soldiers into a formidable battle force, bringing together carefully trained infantry and cavalry regiments.[26] Alexander the Great exploited this military foundation further during his conquests.
The Spanish Empire held a major advantage over Mesoamerican warriors through the use of weapons made of stronger metal, predominantly iron, which was able to shatter the blades of axes used by the Aztec civilization and others. The European development of firearms using gunpowder cemented their military advantage over the peoples they sought to subjugate in the Americas and elsewhere.
[edit]The end of empire


Gandhi having tea with Lord Mountbatten, 1947
The populations of some colonial territories, such as Canada, enjoyed relative peace and prosperity as part of a European power, at least among the majority; however, minority populations such as First Nations peoples and French-Canadians experienced marginalization and resented colonial practises. Francophone residents of Quebec, for example, were vocal in opposing conscription into the armed services to fight on behalf of Britain during World War I, resulting in the Conscription crisis of 1917. Other European colonies had much more pronounced conflict between European settlers and the local population. Rebellions broke out in the later decades of the imperial era, such as India's Sepoy Rebellion.
The territorial boundaries imposed by European colonizers, notably in central Africa and south Asia, defied the existing boundaries of native populations that had previously interacted little with one another. European colonizers disregarded native political and cultural animosities, imposing peace upon people under their military control. Native populations were relocated at the will of the colonial administrators. Once independence from European control was achieved, civil war erupted in some former colonies, as native populations fought to capture territory for their own ethnic, cultural or political group. The Partition of India, a 1947 civil war that came in the aftermath of India's independence from Britain, became a conflict with 500,000 killed. Fighting erupted between Hindu, Sikh and Muslim communities as they fought for territorial dominance. Muslims fought for an independent country to be partitioned where they would not be a religious minority, resulting in the creation of Pakistan.[27]
[edit]Post-independence population movement


The annual Notting Hill Carnival in London is a celebration led by the Trinidadian and Tobagonian British community.
In a reversal of the migration patterns experienced during the modern colonial era, post-independence era migration followed a route back towards the imperial country. In some cases, this was a movement of settlers of European origin returning to the land of their birth, or to an ancestral birthplace. 900,000 French colonists (known as the Pied-Noirs) resettled in France following Algeria's independence in 1962. A significant number of these migrants were also of Algerian descent. 800,000 people of Portuguese origin migrated to Portugal after the independence of former colonies in Africa between 1974 and 1979; 300,000 settlers of Dutch origin migrated to the Netherlands from the Dutch West Indies after Dutch military control of the colony ended.[28]
After WWII 300,000 Dutchmen from the Dutch East Indies, of which the majority were people of Eurasian descent called Indo Europeans, repatriated to the Netherlands. A significant number later migrated to the US, Canada, Australia and New Zealand.[29][30]
Global travel and migration in general developed at an increasingly brisk pace throughout the era of European colonial expansion. Citizens of the former colonies of European countries may have a privileged status in some respects with regard to immigration rights when settling in the former European imperial nation. For example, rights to dual citizenship may be generous,[31] or larger immigrant quotas may be extended to former colonies.
In some cases, the former European imperial nations continue to foster close political and economic ties with former colonies. The Commonwealth of Nations is an organization that promotes cooperation between and among Britain and its former colonies, the Commonwealth members. A similar organization exists for former colonies of France, the Francophonie; the Community of Portuguese Language Countries plays a similar role for former Portuguese colonies, and the Dutch Language Union is the equivalent for former colonies of the Netherlands.
Migration from former colonies has proven to be problematic for European countries, where the majority population may express hostility to ethnic minorities who have immigrated from former colonies. Cultural and religious conflict have often erupted in France in recent decades, between immigrants from the Maghreb countries of north Africa and the majority population of France. Nonetheless, immigration has changed the ethnic composition of France; by the 1980s, 25% of the total population of "inner Paris" and 14% of the metropolitan region were of foreign origin, mainly Algerian.[32]
[edit]Impact on health
See also: Globalization and disease, Columbian Exchange, and Impact and evaluation of colonialism and colonization


Aztecs dying of smallpox, (“The Florentine Codex” 1540–85)
Encounters between explorers and populations in the rest of the world often introduced new diseases, which sometimes caused local epidemics of extraordinary virulence.[33] For example, smallpox, measles, malaria, yellow fever, and others were unknown in pre-Columbian America.[34]
Disease killed the entire native (Guanches) population of the Canary Islands in the 16th century. Half the native population of Hispaniola in 1518 was killed by smallpox. Smallpox also ravaged Mexico in the 1520s, killing 150,000 in Tenochtitlan alone, including the emperor, and Peru in the 1530s, aiding the European conquerors. Measles killed a further two million Mexican natives in the 17th century. In 1618–1619, smallpox wiped out 90% of the Massachusetts Bay Native Americans.[35] Smallpox epidemics in 1780–1782 and 1837–1838 brought devastation and drastic depopulation among the Plains Indians.[36] Some believe that the death of up to 95% of the Native American population of the New World was caused by Old World diseases.[37] Over the centuries, the Europeans had developed high degrees of immunity to these diseases, while the indigenous peoples had no time to build such immunity.[38]
Smallpox decimated the native population of Australia, killing around 50% of indigenous Australians in the early years of British colonisation.[39] It also killed many New Zealand Māori.[40] As late as 1848–49, as many as 40,000 out of 150,000 Hawaiians are estimated to have died of measles, whooping cough and influenza. Introduced diseases, notably smallpox, nearly wiped out the native population of Easter Island.[41] In 1875, measles killed over 40,000 Fijians, approximately one-third of the population.[42] The Ainu population decreased drastically in the 19th century, due in large part to infectious diseases brought by Japanese settlers pouring into Hokkaido.[43]
Conversely, researchers concluded that syphilis was carried from the New World to Europe after Columbus's voyages. The findings suggested Europeans could have carried the nonvenereal tropical bacteria home, where the organisms may have mutated into a more deadly form in the different conditions of Europe.[44] The disease was more frequently fatal than it is today; syphilis was a major killer in Europe during the Renaissance.[45] The first cholera pandemic began in Bengal, then spread across India by 1820. Ten thousand British troops and countless Indians died during this pandemic.[46] Between 1736 and 1834 only some 10% of East India Company's officers survived to take the final voyage home.[47] Waldemar Haffkine, who mainly worked in India, who developed and used vaccines against cholera and bubonic plague in the 1890s, is considered the first microbiologist.
[edit]Countering disease
As early as 1803, the Spanish Crown organised a mission (the Balmis expedition) to transport the smallpox vaccine to the Spanish colonies, and establish mass vaccination programs there.[48] By 1832, the federal government of the United States established a smallpox vaccination program for Native Americans.[49] Under the direction of Mountstuart Elphinstone a program was launched to propagate smallpox vaccination in India.[50] From the beginning of the 20th century onwards, the elimination or control of disease in tropical countries became a driving force for all colonial powers.[51] The sleeping sickness epidemic in Africa was arrested due to mobile teams systematically screening millions of people at risk.[52] In the 20th century, the world saw the biggest increase in its population in human history due to lessening of the mortality rate in many countries due to medical advances.[53] The world population has grown from 1.6 billion in 1900 to over 7 billion today.
[edit]See also

Colonialism portal
List of empires
[edit]Related topics
African independence movements
Age of discovery
American Empire
Anticolonialism
Chartered companies
Christianity and colonialism
Civilising mission
Cold War
Colonial cinema
Colonial Empire
Colonial wars
Colonies in antiquity
Colonial India
Colonization
Colony
Concession (territory)
Empire of Liberty
European colonization of the Americas
Exploration
German eastward expansion
Global Empire
Historical migration
Historiography of the British Empire
Impact and evaluation of colonialism and colonization
Imperialism in Asia
Imperialism
Indochina
Manifest Destiny
Mongol invasions
Muslim conquests
Ottoman wars in Europe
Postcolonialism
Protectorate
Right to exist
Settler colonialism
Sino-African relations
Soviet Empire
Soviet occupations
Special Committee on Decolonization
Stranger King (Concept)
Transmigration program
Tropical geography
Turkic migration
United Nations list of non-self-governing territories
French colonial flags
List of French possessions and colonies
List of Muslim empires and dynasties
[edit]Notes

^ Origins – the invention of colonialism: see article on Ronald Daus, references and bibliography
^ "Colonialism". Collins English Dictionary. HarperCollins. 2011. Retrieved 8 January 2012.
^ "Colonialism". Merriam-Webbster. Merriam-Webster. 2010. Retrieved 5 April 2010.
^ Margaret Kohn (2006). "Colonialism". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Stanford University. Retrieved 5 April 2010.
^ Tignor, Roger (2005). preface to Colonialism: a theoretical overview. Markus Weiner Publishers. p. x. ISBN 1-55876-340-6, 9781558763401. Retrieved 5 April 2010.
^ Osterhammel, Jürgen (2005). Colonialism: a theoretical overview. trans. Shelley Frisch. Markus Weiner Publishers. p. 15. ISBN 1-55876-340-6, 9781558763401. Retrieved 5 April 2010.
^ Osterhammel, Jürgen (2005). Colonialism: A Theoretical Overview. trans. Shelley Frisch. Markus Weiner Publishers. p. 16. ISBN 1-55876-340-6, 9781558763401. Retrieved 5 April 2010.
^ Bosma U., Raben R. Being "Dutch" in the Indies: a history of creolisation and empire, 1500–1920 (University of Michigan, NUS Press, 2008) P.223 ISBN 9971-69-373-9 Googlebook
^ Gouda, Frances ‘Dutch Culture Overseas: Colonial Practice in the Netherlands Indies 1900-1942.’ (Publisher: Equinox, 2008) ISBN 978-979-3780-62-7 Chapter 5, P.163 [1]
^ The Le Dynasty and Southward Expansion
^ "The Trusteeship Council - The mandate system of the League of Nations". Encyclopedia of the Nations. Advameg. 2010. Retrieved 8 August 2010.
^ King, Russell (2010). People on the Move: An Atlas of Migration. Berkeley, Los Angeles: University of California Press. pp. 34–5. ISBN 0-520-26151-8.
^ Pagden, Anthony (2003). Peoples and Empires. New York: Modern Library. pp. xxiii. ISBN 0-8129-6761-5.
^ a b "Painter, J. & Jeffrey, A., 2009. Political Geography 2nd ed., Sage. “Imperialism” pg 23 (GIC)
^ Gallaher, C. et al., 2008. Key Concepts in Political Geography, Sage Publications Ltd. "Imperialism/Colonialism" pg 5 (GIC)
^ Dictionary of Human Geography, "Colonialism"
^ The Labour Government 1945-51 by Denis Nowell Pritt
^ In the Emerging System of International Criminal Law: Developments and Codification, Brill Publishers (1997) at page 90, Sunga traces the origin of the international movement against colonialism, and relates it to the rise of the right to self-determination in international law.
^ a b Liberal Anti-Imperialism, professor Daniel Klein, 1.7.2004
^ Come Back, Colonialism, All is Forgiven
^ Pagden, Anthony (2003). Peoples and Empires. New York: Modern Library. pp. 45. ISBN 0-8129-6761-5.
^ Pagden, Anthony (2003). Peoples and Empires. New York: Modern Library. pp. 5. ISBN 0-8129-6761-5.
^ "White Servitude", by Richard Hofstadter, Montgomery College
^ a b King, Russell (2010). People on the Move: An Atlas of Migration. Berkeley, Los Angeles: University of California Press. pp. 24. ISBN 978-0-520-26124-2.
^ King, Russell (2010). People on the Move: An Atlas of Migration. Berkeley, Los Angeles: University of California Press. pp. 26–7. ISBN 978-0-520-26124-2.
^ Pagden, Anthony (2003). Peoples and Empires. New York: Modern Library. pp. 6. ISBN 0-8129-6761-5.
^ White, Matthew (2012). The Great Big Book of Horrible Things. London: W.W. Norton & Co. Ltd.. pp. 427. ISBN 978-0-393-08192-3.
^ King, Russell (2010). People on the Move: An Atlas of Migration. Berkeley, Los Angeles: University of California Press. pp. 35. ISBN 978-0-520-26124-2.
^ Willlems, Wim "De uittocht uit Indie (1945–1995), De geschiedenis van Indische Nederlanders" (Publisher: Bert Bakker, Amsterdam, 2001). ISBN 90-351-2361-1
^ Crul, Lindo and Lin Pang. Culture, Structure and Beyond, Changing identities and social positions of immigrants and their children (Het Spinhuis Publishers, 1999). ISBN 90-5589-173-8
^ "British Nationality Act 1981". The National Archives, United Kingdom. Retrieved February 24, 2012.
^ Seljuq, Affan (July 1997). "Cultural Conflicts: North African Immigrants in France". The International Journal of Peace Studies 2, (2). ISSN 1085-7494. Retrieved February 24, 2012.
^ Kenneth F. Kiple, ed. The Cambridge Historical Dictionary of Disease (2003)
^ Alfred W. Crosby, Jr., The Columbian Exchange: Biological and Cultural Consequences of 1492 (1974)
^ Smallpox The Fight to Eradicate a Global Scourge, David A. Koplow
^ "The first smallpox epidemic on the Canadian Plains: In the fur-traders' words", National Institutes of Health
^ The Story Of... Smallpox – and other Deadly Eurasian Germs
^ Stacy Goodling, "Effects of European Diseases on the Inhabitants of the New World"
^ "Smallpox Through History". Archived from the original on 2009-10-31.
^ New Zealand Historical Perspective
^ How did Easter Island's ancient statues lead to the destruction of an entire ecosystem?, The Independent
^ Fiji School of Medicine
^ Meeting the First Inhabitants, TIMEasia.com, 21 August 2000
^ Genetic Study Bolsters Columbus Link to Syphilis, New York Times, January 15, 2008
^ Columbus May Have Brought Syphilis to Europe, LiveScience
^ Cholera's seven pandemics. CBC News. December 2, 2008
^ Sahib: The British Soldier in India, 1750-1914 by Richard Holmes
^ Dr. Francisco de Balmis and his Mission of Mercy, Society of Philippine Health History
^ Lewis Cass and the Politics of Disease: The Indian Vaccination Act of 1832
^ Smallpox History - Other histories of smallpox in South Asia
^ Conquest and Disease or Colonialism and Health?, Gresham College | Lectures and Events
^ WHO Media centre (2001). Fact sheet N°259: African trypanosomiasis or sleeping sickness.
^ The Origins of African Population Growth, by John Iliffe, The Journal of African HistoryVol. 30, No. 1 (1989), pp. 165-169
[edit]References

Cooper, Frederick. Colonialism in Question: Theory, Knowledge, History (2005)
Getz, Trevor R. and Heather Streets-Salter, eds. Modern Imperialism and Colonialism: A Global Perspective (2010)
Stuchtey, Benedikt: Colonialism and Imperialism, 1450-1950, European History Online, Mainz: Institute of European History, 2011, retrieved: July 13, 2011.
Wendt, Reinhard: European Overseas Rule , European History Online, Mainz: Institute of European History, 2011, retrieved: June 13, 2012.
[edit]Primary sources
Conrad, Joseph, Heart of Darkness, 1899
Fanon, Frantz, The Wretched of the Earth, Pref. by Jean-Paul Sartre. Translated by Constance Farrington. London : Penguin Book, 2001
Kipling, Rudyard, The White Man's Burden, 1899
Las Casas, Bartolomé de, A Short Account of the Destruction of the Indies (1542, published in 1552)
LeCour Grandmaison, Olivier, Coloniser, Exterminer - Sur la guerre et l'Etat colonial, Fayard, 2005, ISBN 2-213-62316-3
Lindqvist, Sven, Exterminate All The Brutes, 1992, New Press; Reprint edition (June 1997), ISBN 978-1-56584-359-2
Maria Petringa, Brazza, A life for Africa (2006), ISBN 978-1-4259-1198-0
Jürgen Osterhammel, Colonialism: A Theoretical Overview, Princeton, NJ: M. Wiener, 1997.
Said, Edward, Orientalism, 1978; 25th-anniversary edition 2003 ISBN 978-0-394-74067-6
[edit]External links

Liberal opposition to colonialism, imperialism and empire (pdf) - by professor Daniel Klein
Colonialism entry by Margaret Kohn in the Stanford Encyclopedia of Philosophy
Globalization (and the metaphysics of control in a free market world) - an online video on globalization, colonialism, and control.
[show] v t e
Colonial empires
[show] v t e
A history of empires
[show] v t e
Colonization and decolonization
[show] v t e
Indigenous rights
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Cultural geographyInternational relations theoryColonialism