کلینی

کلینی . [ ک ُ ل َ / ک َ ] (اِخ ) ابوجعفر محمدبن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی معروف به ثقةالاسلام شیخ مشایخ شیعه و رئیس محدثین علمای امامیه و اوثق و اعدل و اثبت و اضبط ایشان و مروج مذهب شیعه در غیبت امام (ع ) و ممدوح خاص و عام و مفتی طوایف اسلام و جلالت وی مسلم فریقین است و عامه و خاصه در فتاوی بدو مراجعه می کردند و بدان جهت به ثقةالاسلام شهرت یافته است واو نخستین کسی است که در دوره ٔ اسلامی بدین لقب اختصاص داشته است . وی یکی از صاحبان کتب اربعه و صاحب کتاب کافی است که در عقاید حقه ٔ اسلامیه و استنباط احکام دینی مرجع اکابر و مورد استفاده ٔ فحول فقها و محدثین بزرگ است و به تصدیق شیخ مفید اجل کتب اسلامی و اعظم مصنفات شیعه و حاوی شانزده هزارویکصدونودونه حدیث و به نام اصول و فروع و روضه شامل سه قسمت است . کلینی اولین محدث امامی است که به جمع و نظم و ترتیب و تبویب اخبار دینی پرداخته و تا آن زمان اصول اربع مائه اصحاب ائمه (ع ) متداول بوده است وی ازسعدبن عبداﷲ اشعری و حمیدبن زیاد نینوایی و عبداﷲبن جعفر حمیری و علی بن ابراهیم قمی صاحب تفسیر معروف و خال خود علان کلینی که از مشایخ وقت بلکه از وجوه و اعیان ایشان بوده روایت می کند. شیخ جعفربن محمدبن قولویه و ابوغالب زراری احمدبن محمد و هارون بن موسی تلعکبری و محمدبن عبداﷲبن مطلب شیبانی و بعضی دیگر از اکابر مشایخ محدثین قرن چهارم از کلینی روایت می کنند. او راست : 1- تعبیر الرؤیا، 2- رد قرامطه ، 3- رسائل الائمه ، 4- الکافی ، 5- کتاب الرجال ، 6- ماقیل فی الائمة من العشر.
کلینی از علمای زمان غیبت صغری است و وفات او شصت ونه سال بعد از وفات امام حسن عسکری (ع ) در ماه شعبان 329 هَ . ق . اتفاق افتاده است و قبرش در باب الکوفه ٔ بغداد نزدیکی جسر مشهور و مزار عموم است . (از ریحانة الادب ج 3). ورجوع به ابوجعفر محمدبن یعقوب بن اسحاق در همین لغت نامه و روضات الجنات ص 550 و قصص العلماء ص 396 و 397 شود.