قلمزنی

قلم‌زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی. قلم‌زنی یکی از رشته‌های هنرهای سنتی ایران است که در دسته بندی، در رده هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرار دارد.

امروزه برای قلم‌زنی نخست داخل یا زیر ظرف یا سینی مورد نظر را که معمولاً از جنس نقره یا طلا است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش مورد نظر را روی ظرف رسم کرده و قلم مناسب را انتخاب کرده و روی سطح ظرف قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند.
قلم‌های این هنر متنوع هستند و نام‌های خاص خود را دارند مانند قلم سایه و قلم نیم‌بر. پس از ایجاد نقش‌ها، قیر را جدا می‌کنند و روی شیارها گرده زغال می‌ریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند. به این ترتیب نقش‌های قلم‌زده شده به شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده می‌شود.
نمونه‌ای از هنر قلم زنی استان مرکزی که یک باد یاب (بادیه، جام بزرگ پایه‌دار) مسی بود در ورودی سازمان مالکیت‌های معنوی سازمان جهانی مالکیت فکری در سوئیس قرار دارد[۱].

محتویات [نمایش]
پیشینه هنر قلم‌زنی در ایران [ویرایش]
پیشینه قلم‌زنی به زمان سکاها یا سیت‌ها نسبت داده می‌شود که نژاد آریایی داشتند[۱].

دوره پیش از تاریخ [ویرایش]
پیشینه این هنر در ایران، تاریخ روشنی ندارد و از اثر مستندی که بیانگر نخستین مکان یا نخستین شیء باشد که بر روی آن قلم‌زنی، چکش‌کاری و یا حکاکی شده‌است، اطلاع دقیقی در دست نیست.

کاربرد فلز، به ویژه مس در ایران و خاور نزدیک به چند هزار سال پیش از میلاد می‌رسد (لک پور، ۱۳۷۵، ص۷).

در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد هنر و صنعت فلزکاری در نقاط گوناگون ایران به ویژه در شمال و شمال غرب و حاشیه جنوبی دریای مازندران شکوفایی داشته‌است. از آثار مهم به دست آمده در این دوره جام طلای حسنلو است که در ۱۳۳۶ کشف شد و دارای نقوش برجسته چون خدایان سوار بر گردونه یا ارابه‌است.


در هزاره اول پیش از میلاد فلزکاری و قلم‌زنی در ایران از رونق و اعتبار ویژه‌ای برخوردار بوده‌است و آثار با ارزشی از آن دوران بر جای مانده که از جمله آن‌ها جام‌های طلای مارلیک است. 'متن مورب' مردم درباره هی ساسانی ها قبل از اسلام کارهای بسیار زیبایی انجام میدادند

هنر قلم‌زنی در دوره مادها [ویرایش]
آثار قلم‌زنی اندکی از دوره مادها که در سده هفتم ق.م در شمال ایران روی کار آمدند به یادگار مانده‌است. اشیای به دست آمده از آذربایجان حاکی از آن است که از نفوذ سکاها به تدریج کاسته شده و سبک مادها در این زمان جای آن را گرفته‌است.

هنر قلم‌زنی در دورهٔ هخامنشی [ویرایش]
با روی کار آمدن پارس‌ها و تشکیل حکومت هخامنشی (۵۵۰-۳۳۰ق.م) هنر قلم‌زنی تحوّل یافت و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شد و بر روزگار پس از خود تأثیر گذاشت. دوره هخامنشی اوج هنر فلزکاری در زمینه‌های ریخته‌گری، چکش‌کاری، ترصیع و... است. به دلیل حمله اسکندر و آتش زدن تخت جمشید آثار بسیاری نابود شد و یا به دستور اسکندر گداخته و به سکه تبدیل شد.

از جمله اشیای شناخته شده در دوره هخامنشی دو لوح سیمین به وزن ۴ کیلوگرم و زرّین به وزن ۵ کیلوگرم است که در موزه ملّی ایران نگهداری می‌شود.

هنر قلم‌زنی در دوره سلوکی [ویرایش]
در دوره سلوکی با ساخت شهرهای جدیدی مانند مرو و نسا و انتقال کارگاه‌های هنری به این شهرها، هنر قلم‌زنی با تأثیرپذیری از هنر هلنی (هنر یونانی) ادامه یافت.

هنر قلم‌زنی در دوره اشکانی [ویرایش]
با روی کار آمدن پارت‌ها در سال ۲۵۰ ق.م تا ۲۲۴ میلادی هنر قلم‌زنی با همان شیوه هخامنشی با اندک تغییر به عمر خود ادامه داد.

ساخت پیکره‌ها از جنس زر و نقره و مفرغ به شیوه ریخته گری در دوره اشکانی از رونق ویژه‌ای برخوردار شد و زیورآلات مرصع با سنگ‌های قسمتی با همان شیوهٔ هخامنشی ادامه یافت. در این دوره به دلیل هجوم اسکندر آثار هنری مهمّی در دست نیست و به سبب هرج و مرج و کم‌توجّهی پارتیان اولیه به هنر، تنها در اواخر این دوره ساخت آثار قلم‌زنی رو به رشد نهاد.

هنر قلم‌زنی در دوره ساسانی [ویرایش]
زمان ساسانیان در سال ۲۲۴ تا ۶۵۰ میلادی به دلیل گسترش بازرگانی میان ایران، یونان و روم هنرهای ایرانی از هنر یونانی و رومی تاثیر گرفت.

در دورهٔ ساسانی ساخت اشیا به سه طریق زیر انجام می‌شد:

۱. به‌وسیله چکشکاری بر ورق سرد.

۲. به‌وسیله ریختگی و ساخت ظروف آستردار از ورق.

۳. تراش با چرخ

هنر قلم‌زنی در دوره اسلامی [ویرایش]
در سده‌های آغازین اسلامی، اعراب هنر قلم‌زنی دوره ساسانی را مورد تقلید قرار داده و در سده‌های بعد در اثر علاقهٔ هنرمندان ایرانی به مذهب و گرایش آنان به اسلام، با تأثیرپذیری از باورهای اسلام، در آفرینش آثار فلزی کشیدند و کم‌کم نقوش طرح‌های بومی و اسطوره‌ای ایرانی جای خود را به خطوط کوفی و آیات و احادیث داد.

در دورهٔ سامانیان هنر قلم‌زنی در اثر دادوستد به دیگر سرزمین‌های اسلامی راه یافت. اشیای قلم‌زنی شده دوران دیلمیان در موزه‌های ایران از جمله آثار معروف این دوره است.

از سده‌های آغازین تا سده‌های سوم و چهارم قمری اشیای فلزی در ایران به سبک زمان ساسانی ساخته می‌شد. مکتب قلم‌زنی خراسان در سدهٔ چهارم قمری شکل گرفت و در دورهٔ سلجوقی به اوج پختگی خود رسید.

هنر قلم‌زنی در دورهٔ سلجوقی [ویرایش]
سلجوقیان در اوایل سدهٔ پنجم قمری (۴۲۹) از ترکستان به ماوراءالنّهر آمدند و سکونت گزیدند و سپس خراسان را متصرّف شدند. با علاقه‌ای که حکام سلجوقی به هنر داشتند، هنر قلم‌زنی همچون سایر رشته‌های هنری حمایت شد و گسترش چشم گیری یافت.

ایجاد نقوش گیس‌باف شامل نوارهایی در تزیینات ظروف به شیوه و سبک بسیار زیبا متداول شد. در این دوران ترصیع فلزات به صورت مفتول‌های طلا، مس و نقره و یا ترصیع ظروف مفرغی با مفتول مس رایج شد. از کارهای بسیار زیبا در این دوره مشبک کاری روی فلز است.

هنر قلم‌زنی خراسان که در سده‌های پنجم و ششم قمری، هم‌زمان با حکومت سلجوقی در خاور به ویژه خراسان و فرارود رواج یافته بود، پس از حمله مغول به دلیل ویران شدن بسیاری از مراکز هنری این منطقه و مهاجرت هنرمندان به غرب و میان رودان، در آن نواحی تداوم یافت. هنر فلزکاری خراسان از شرق آغاز شد و در غرب رشد و گسترش یافت (روح فر، ۱۳۷۸، ص۸۰).

هنر قلم‌زنی در دورهٔ مغول و تیموری [ویرایش]
با تصرف سوریه توسط غازان خان در اوایل سده هشتم قمری هنرمندان قلمزن مورد حمایت ایلخانان قرار گرفتند و بعدها شهرهای حلب، دیار بکر، موصل، شیراز و تبریز از مراکز مهم و بزرگ هنر قلم‌زنی به شمار آمدند. در این زمان آثار قلم‌زنی تحت تأثیر هنرهای بومی قرار گرفت، به گونه‌ای که در سوریه و مصر نشانه‌های این تحوّل بیشتر به چشم می‌خورد. ترصیع و در نشاندن ظروف در این زمان به تقلید از دورهٔ سلجوقی تداوم یافت. استفاده از هنر خوشنویسی در قلم‌زنی به وفور گسترش یافت و ظروف زیادی از این گونه ساخته و تزیین شد.

با حمله تیمور به ایران در سال ۷۷۱ق، هرات دوباره رونق هنری خود را بازیافت و بزرگ‌ترین مرکز هنری آن روز شد. هنر قلم‌زنی در این شهر بسیار درخشید. از جمله ظروف سنگاب گور امیرتیمور در سمرقند است که اکنون در موزه آرمیتاژ نگهداری می‌شود. سنگاب‌هایی نیز از سده هشتم در مسجد جامع هرات و در موزه آستان قدس رضوی موجود است.

نقره‌کوبی روی فلزات در دوره صفوی به اوج شکوفایی و کمال خود رسید.

جستارهای وابسته [ویرایش]

فهرست صنایع دستی ایران
نمونه‌هایی از آثار مربوط به قلم‌زنی روی سنگ [۱]

منابع [ویرایش]

↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ماهنامه سفر، «رشته‌های صنایع دستی در یک نگاه»، شماره۱۳، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص.۴۲.


[نمایش]
ن • ب • و
صنایع دستی
[نمایش]
ن • ب • و
طلا و جواهر سازی
رده‌های صفحه: صنایع دستی صنایع دستی ایرانی هنر ایرانی

قس آلمانی
Toreutik (griech., lat. Caelatura) ist die Bildnerei in Metallen im Unterschied zur Skulptur (sculptura), der Arbeit in Stein, Keramik und Holz.
Toreutik ist namentlich die Bearbeitung des Metalls mit scharfen Instrumenten – das Ziselieren, das Herausschlagen oder Treiben der Formen mittels Punzen –, unter Umständen aber auch an ein teilweises Gießen in Formen. Die Künstler in dieser Arbeit heißen Toreuten.
Dieser Artikel basiert auf einem gemeinfreien Text aus Meyers Konversations-Lexikon, 4. Auflage von 1888–1890.
Bitte entferne diesen Hinweis nur, wenn du den Artikel so weit überarbeitet hast, dass der Text den aktuellen Wissensstand zu diesem Thema widerspiegelt, dies mit Quellen belegt ist und er den heutigen sprachlichen Anforderungen genügt.
Kategorie: Schmiedekunst
قس انگلیسی
Toreutics is a term, relatively rare in English, for artistic metalworking,[2][3] by hammering gold or silver (or other materials), engraving, Repoussé and chasing to form minute detailed reliefs or small engraved patterns.[4] Toreutics can include metal-engraving – forward-pressure linear metal removal with a burin.[5]
Contents [show]
[edit]Archeological background

Toreutics claims great antiquity.[6] It was practised in the Bronze Age and was well established centuries before the shaft graves.[7] Toureutic items of special quality from the Iron Age are the Certosa situla from Italy and from Slovenia the Vače situla and the Vače belt-plate. Toreutics flourished to an unusual degree among the peoples of Asia Minor, Assyria, Babylon, and passed from thence to ancient Persia.[8] One spectacular example of the direct influence of Persia in toreutics is believed to be the Treasure of Nagyszentmiklós found in Transylvania in 1799, and considered to be work of Old Bulgarian[9] gold smiths. It consists of 23 vessels and has been attributed to Attila's Huns,[10] the Avars[11] and Pechenegs. The majority of scholars however, consider it Bulgarian (Proto-Bulgarians,[12] Bulgars), because of its runic inscriptions.[13]
[edit]Etymology

Toreutics comes from Greek toreutikos:[14] of metal work; from toreutos: worked in relief; from toreuein;[15] to work in relief; from toreus: a boring tool, Proto-Indo-European *terə-. The art of working metal or other materials by the use of embossing and chasing to form minute detailed reliefs. The origin of 'toreutics' goes back to 1830–40; Gk toreutikós, equiv. to toreú(ein) to bore, chase, emboss (v. deriv. of toreús graving tool) -tikos.
[edit]Applications

Persian-Sassanid[16] style (Fig.1), Christian toreutics[17] (Fig.2, 3), Folk craftsmanship (Fig. 4), Bulgaria
Beaten copper[18] (Tibet), Fig. 4, 5, 6
Tsuba gold toreutics (1860) Mito school.

Figure 1. Toreutics on golden jug, Mogilan Mound, Vratsa, 4th century BC.



Figure 2. Toreutics on a liturgical book casing with Cyrillic inscriptions, 17th century.



Figure 3. Toreutics on plate from Chiprovtsi (Bulgaria), 18th century.



Figure 4. Toreutics on belt buckle, Plovdiv, (Bulgaria), 19th century.



Figure 3. Toreutics on the roof of Potala Palace (dragon head corner).



Figure 4. Dhvaja on the roof of Sanga Monastery.



Figure 5. Praying weels in Tsozong Gongba Monastery.



Tsuba gold low-relief toreutics signed by Moritoshi (1834–1896), Dated, 1860. Mito school. Alfred Baur Cat. D1145.

[edit]See also

Aesthetics
Dhvaja
European art
Goldsmith
History of decorative arts
Persian-Sassanide art patterns
Preslav treasure
Shoami
Treasure of Nagyszentmiklós
Umetada
[edit]References

^ "Kells Portraits and Eastern Ornament" by Harold Picton in The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol. 73, No. 426 (Sep., 1938), pp. 121–123.
^ Aesthetics: Lectures on Fine Art Volume II (Aesthetics) by G. W. F. Hegel and T. M. Knox (1998) p.161
^ How to Understand Sculpture by Margaret Thomas, Kessinger Publishing, 2005, p.25
^ Hutchinson Encyclopaedia. Helicon Publishing LTD 2007
^ Jewelry Concepts & Technology by Oppi Untracht (1982) p.283
^ How to Understand Sculpture by Margaret Thomas, Kessinger Publishing, 2005, pp. 25–6
^ Social Transformations in Archaeology: Global and Local Perspectives (Material Cultures) by Kri Kristiansen (1998) p.135
^ The Cambridge History of Iran by I. Gershevitch (1985) p.154
^ A Short History of Modern Bulgaria by R.J. Crampton, Cambridge University Press, 1987
^ The Empire of the Steppes, a History of Central Asia by Rene Grousset (transl. by Naomi Walford), Rutgers University Press, 2005, p.25
^ Warriors of the Steppe by Erik Hildinger, De Capo Press, 1997, pp. 57–92
^ Bulgaria – Land of Ancient Civilizations by Dimiter Dimitrov, Foreign Language Press, Sofia 1961, p.33
^ Bulgarian's Treasures from the Past by Ivan Venedikov, Sava Boyadjiev and Dimiter Kartalev, Foreign Languages Press, Sofia 1965, pp. 345–55.
^ Sculpture: Some Observations on Shape and Form from Pygmalion's Creative Dream by Johann Gottfried Herder and Jason Gaiger (2002)
^ Conspiracy of Catiline and the Jurgurthine War by Sallust (2004/6) p.62/72
^ Athens and Persia in the Fifth Century BC: A Study in Cultural Receptivity by Margaret C. Miller (2004) p.59
^ The history of the origins of Christianity: Volume 3 by Ernest Renan (2007) p.95
^ Antique Brass & Copper Identification & Value Guide by Mary Frank Gaston (1991) p.19
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Artworks in metalLate AntiquityIron Age artBronze Age artPersian handicrafts

قس انگلیسی
Toreutics is a term, relatively rare in English, for artistic metalworking,[2][3] by hammering gold or silver (or other materials), engraving, Repoussé and chasing to form minute detailed reliefs or small engraved patterns.[4] Toreutics can include metal-engraving – forward-pressure linear metal removal with a burin.[5]
Contents [show]
[edit]Archeological background

Toreutics claims great antiquity.[6] It was practised in the Bronze Age and was well established centuries before the shaft graves.[7] Toureutic items of special quality from the Iron Age are the Certosa situla from Italy and from Slovenia the Vače situla and the Vače belt-plate. Toreutics flourished to an unusual degree among the peoples of Asia Minor, Assyria, Babylon, and passed from thence to ancient Persia.[8] One spectacular example of the direct influence of Persia in toreutics is believed to be the Treasure of Nagyszentmiklós found in Transylvania in 1799, and considered to be work of Old Bulgarian[9] gold smiths. It consists of 23 vessels and has been attributed to Attila's Huns,[10] the Avars[11] and Pechenegs. The majority of scholars however, consider it Bulgarian (Proto-Bulgarians,[12] Bulgars), because of its runic inscriptions.[13]
[edit]Etymology

Toreutics comes from Greek toreutikos:[14] of metal work; from toreutos: worked in relief; from toreuein;[15] to work in relief; from toreus: a boring tool, Proto-Indo-European *terə-. The art of working metal or other materials by the use of embossing and chasing to form minute detailed reliefs. The origin of 'toreutics' goes back to 1830–40; Gk toreutikós, equiv. to toreú(ein) to bore, chase, emboss (v. deriv. of toreús graving tool) -tikos.
[edit]Applications

Persian-Sassanid[16] style (Fig.1), Christian toreutics[17] (Fig.2, 3), Folk craftsmanship (Fig. 4), Bulgaria
Beaten copper[18] (Tibet), Fig. 4, 5, 6
Tsuba gold toreutics (1860) Mito school.

Figure 1. Toreutics on golden jug, Mogilan Mound, Vratsa, 4th century BC.



Figure 2. Toreutics on a liturgical book casing with Cyrillic inscriptions, 17th century.



Figure 3. Toreutics on plate from Chiprovtsi (Bulgaria), 18th century.



Figure 4. Toreutics on belt buckle, Plovdiv, (Bulgaria), 19th century.



Figure 3. Toreutics on the roof of Potala Palace (dragon head corner).



Figure 4. Dhvaja on the roof of Sanga Monastery.



Figure 5. Praying weels in Tsozong Gongba Monastery.



Tsuba gold low-relief toreutics signed by Moritoshi (1834–1896), Dated, 1860. Mito school. Alfred Baur Cat. D1145.

[edit]See also

Aesthetics
Dhvaja
European art
Goldsmith
History of decorative arts
Persian-Sassanide art patterns
Preslav treasure
Shoami
Treasure of Nagyszentmiklós
Umetada
[edit]References

^ "Kells Portraits and Eastern Ornament" by Harold Picton in The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol. 73, No. 426 (Sep., 1938), pp. 121–123.
^ Aesthetics: Lectures on Fine Art Volume II (Aesthetics) by G. W. F. Hegel and T. M. Knox (1998) p.161
^ How to Understand Sculpture by Margaret Thomas, Kessinger Publishing, 2005, p.25
^ Hutchinson Encyclopaedia. Helicon Publishing LTD 2007
^ Jewelry Concepts & Technology by Oppi Untracht (1982) p.283
^ How to Understand Sculpture by Margaret Thomas, Kessinger Publishing, 2005, pp. 25–6
^ Social Transformations in Archaeology: Global and Local Perspectives (Material Cultures) by Kri Kristiansen (1998) p.135
^ The Cambridge History of Iran by I. Gershevitch (1985) p.154
^ A Short History of Modern Bulgaria by R.J. Crampton, Cambridge University Press, 1987
^ The Empire of the Steppes, a History of Central Asia by Rene Grousset (transl. by Naomi Walford), Rutgers University Press, 2005, p.25
^ Warriors of the Steppe by Erik Hildinger, De Capo Press, 1997, pp. 57–92
^ Bulgaria – Land of Ancient Civilizations by Dimiter Dimitrov, Foreign Language Press, Sofia 1961, p.33
^ Bulgarian's Treasures from the Past by Ivan Venedikov, Sava Boyadjiev and Dimiter Kartalev, Foreign Languages Press, Sofia 1965, pp. 345–55.
^ Sculpture: Some Observations on Shape and Form from Pygmalion's Creative Dream by Johann Gottfried Herder and Jason Gaiger (2002)
^ Conspiracy of Catiline and the Jurgurthine War by Sallust (2004/6) p.62/72
^ Athens and Persia in the Fifth Century BC: A Study in Cultural Receptivity by Margaret C. Miller (2004) p.59
^ The history of the origins of Christianity: Volume 3 by Ernest Renan (2007) p.95
^ Antique Brass & Copper Identification & Value Guide by Mary Frank Gaston (1991) p.19
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Artworks in metalLate AntiquityIron Age artBronze Age artPersian handicrafts

قس ایتالیائی

La toreutica è l'arte di lavorare il metallo con decorazioni a incavo e/o a rilievo, tramite il cesello, lo sbalzo e l'incisione.
È un'arte analoga all'oreficeria, ma ha per oggetto opere più grandi dei gioielli (vasi, coppe, vassoi, armi, ecc.). I metalli oggetto della toreutica sono l'oro, l'argento, il bronzo, l'ottone, il rame e varie leghe.
L'arte toreutica esiste fin dall'arte preistorica. L'artista che si dedica a questa produzione si dice toreuta.
Altri progetti [modifica]

Commons contiene file multimediali su Toreutica
Categoria: Toreutica | [altre]

قس فرانسه
La toreutique est l'art de travailler le métal par le martelage de métaux (or et argent principalement1,2) ou par la gravure, allant de la simple courbure du métal à l'inscription de motifs détaillés gravés ou en relief dans le métal choisi. Ce travail se fait par l'usage d'outils divers tels que la masse, le marteau, des ciseaux à tranchant en biseau ou encore un burin. On peut ainsi avoir tendance à la rapprocher de l'orfèvrerie. La toreutique existe depuis la haute antiquité3. Elle est attestée à l'Age du Bronze et a fleuri en Mésopotamie et en Perse4, bien que le terme n'ait été inventé qu'au xixe siècle.
Notes[modifier]

↑ Aesthetics: Lectures on Fine Art Volume II (Aesthetics) G. W. F. Hegel and T. M. Knox (1998) p.161
↑ How to Understand Sculpture by Margaret Thomas, Kessinger Publishing, 2005, p.25
↑ Margaret Thomas, How to Understand Sculpture, Kessinger Publishing, 2005, p. 25-26
↑ I. Gershevitch, The Cambridge History of Iran (1985) p.154

(en) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en anglais intitulé « Toreutics » (voir la liste des auteurs)
Portail de la sculpture Portail de l’histoire de l’art Portail de l’archéologie
Catégorie : Technique de sculpture

قس لهستانی

Toreutyka, metaloplastyka – sztuka artystycznej obróbki metalu (brązu, srebra, złota), głównie na zimno, przy użyciu techniki repusowania, puncowania, cyzelowania, grawerowania itp. Artysta uprawiający toreutykę nazywał się toreutą.
Od starożytności stosowano ją do dekorowania m.in. posągów, broni, naczyń, biżuterii. W starożytnej Grecji dziełami toreutów były przedmioty użytkowe, np. luksusowe zastawy stołowe, zwierciadła, ozdoby mebli, ale także statuetki i złote części posągów chryzelefantynowych. W IV wieku p.n.e. głównymi ośrodkami toreutów były Korynt (słynący z pięknych zwierciadeł), Ateny, Chalkis i Tarent. Rozkwit toreutyki, zwłaszcza produkcja wyrobów z metali szlachetnych, nastąpił w okresie hellenistycznym (m.in. w Aleksandrii). Toreutami byli m.in. Kolotes (współpracownik Fidiasza w Olimpii), Boetos z Chalkedonu i Rojkos.
Bibliografia[edytuj]

Piszczek Z. (red.), Mała encyklopedia kultury antycznej, PWN, Warszawa 1983, s.752, ISBN 83-01-03529-3.
Praca zbiorowa, Encyklopedia sztuki starożytnej, WaiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s.577, ISBN 83-01-12466-0 (PWN), ISBN 83-221-0684-X (WaiF).
Winzer F., Słownik sztuk pięknych, Wydawnictwo „Książnica”, Katowice 2000, s.250, ISBN 83-7132-849-4.
Kategorie: Sztuki plastyczneSztuka starożytnej Grecji