الوالهول

ابوالهول غول افسانه‌های مصر باستان و اسطوره اُدیپ، مخلوطی از انسان و حیوان با پیکری از شیر، مزیّن به بال‌های عقاب و دارای کله‌ای شبیه سر زنان است. این موجود افسانه‌ای کسانی را که موفق به حل معمّای او نمی‌شدند می‌کشت و در نظر مصریان باستان مظهر آفتاب محسوب می‌شد، ابوالهول بزرگ که در مصر قرار دارد از صخره‌ای تراشیده شده است و ۱۷ متر ارتفاع و ۳۹ متر طول دارد.
محتویات [نمایش]
رمز ابوالهول [ویرایش]

اسرارآمیز بودن ابوالهول احتمالأ در ارتباط با تعهد و ادای سوگند هنرمندان و خالقین اساطیر است که بر اساس آن موظف به‌حفظ اسرار و رموز عقاید و اندیشه‌های فرهنگی و عرفانی آثار خود بوده‌اند. این موجود افسانه‌ای بیش از هر پدیده دیگری در ادبیات و فرهنگ، اقتدار اسطوره‌ای خود را تثبیت نموده و به نماد اعلی و عمیق علم و دانائی و هم به نمودی از هلاک و نیستی شهرت یافته‌است. بسیاری از هنرپیشگان زن سینمای قرن بیستم که اسرارآمیز، شهوانی، حیله‌گر و مرموز بوده‌اند با ابوالهول مصری واقع در جیزه تشبیه شده‌اند. بزرگترین مجسمه در مصر است.
وجه تسمیه [ویرایش]



خیابان سرهای ابوالهول در کرنک واقع در شهر اُقصُر
ابوالهول (یا اسفنکس از کلمه (به لاتین: اسفینکس) و (به یونانی: اسفیگس می‌باشد) هیکل عظیم اساطیری که هنرمندان مصری و به تقلید آنان هنرمندان یونانی به کرات مجسم ساخته‌اند. ابوالهول نام حیوان موهومی است که در مصر و یونان باستانی به‌هیاکل مختلف مجسم می‌کردند. در مصر اسفنکس را به‌شکل شیری نقش می‌کردند که سر او به‌صورت سر دختری بود. محتملأ این هیاکل را به قصد تعظیم و تکریم نیت که به زعم مصری‌ها الهه حکمت و دانش بود برپا می‌کردند. در خرابه‌های بلاد باستانی مصر ابولهول‌های بسیار مشاهده می‌شود که از یک پارچه سنگ ساخته شده و از همه بزرگ‌تر را ابوالهول خوانند که در بین دو هرم واقع شده و تنه این هیکل در زیر ریگ‌ها مدفون و پوشیده‌بوده است و فقط سینه و سر او خارج از ریگ مشاهده ‌شد که بیست و هشت متر ارتفاع دارد. که بعدا از زیر شن خارج شد.در مورد علت نامگذاری این احتمال قابل مطالعه طرح شده که ابولهول عربی شده آپولو آپولو Apollo آپولو،در افسانه های کهن جوانترین فرزند زئوس و برادر دوقلوی آرتمیس بود. او خدای آفتاب و زیبایی، شعر و موسیقی، نور است
نگارخانه [ویرایش]






































منابع [ویرایش]

لغت نامه - دهخدا
Lex. der sprwl. Rdaa. – L. Röhrich
http://en.wikipedia.org/wiki/Sphinx
پیوند به بیرون [ویرایش]

معمای ابوالهول - مستندی درباره تندیس بزرگ ابوالهول در جیزه
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ابوالهول موجود است.
رده‌ها: ابزارها در مصر باستان باستان‌شناسی دورگه‌های اساطیری موجودات افسانه‌ای در مصر

قس عربی

من ویکیبیدیا، الموسوعة الحرة
إحداثیات: 29°58′31″ش 31°08′15″ق (خارطة)


أبو الهول العظیم فی الجیزة وخلفه هرم خفرع.


أبو الهول فی الجیزة وخلفه الهرم الأکبر، هرم الفرعون خوفو.


تمثال أبی الهول لأحد الملوک من المرمر ، ویوجد فی الفیوم حیث کانت العاصمة المصریة القدیمة منف.
أبو الهول أو ( Sphinx بالإنجلیزیة)هو تمثال لمخلوق أسطوری بجسم أسد ورأس إنسان یقع على هضبة الجیزة على الضفة الغربیة من النیل فی الجیزة، مصر. وهو أقدم المنحوتات الضخمة المعروفة, یبلغ طوله 73.5 م, وعرضه 6 م, وارتفاعه 20.22 م. یعتقد أن قدماء المصریین بنوه فی عهد الفرعون خفرع (2558-2532 قبل المیلاد)، بانی الهرم الثانی فی الجیزة.
وقد اختلفت الآراء فیما یمثله هذا التمثال، فالرأی القدیم أنه یمثل الملک خفرع جامعا بین قوة الأسد وحکمة الإنسان. بعض علماء الآثار یعتقد أن الملک خوفو هو الذی بناه حیث وجه أبو الهول یشبه تمثالا لخوفو، ولا تشبه تماثیل خفرع). والواقع أن مسألة من هو بانی أبو الهول لا زالت مفتوحة للبحث. ویقال أنه إنه یمثل إله الشمس "حور-إم-آخت"، والدلیل علی ذلک المعبد الذی یواجه التمثال حیث کانت تجری له فیه الطقوس الدینیة. وقد ظل ذلک راسخا فی عقول المصریین طوال تاریخهم حیث اعتبروه تمثال للإله "حور-إم-آخت"، وکانو یتعبدون له ویقیمون اللوحات باسمه ومن أشهر هذه اللوحات تلک الخاصة بالملک تحتمس الرابع من الأسرة الثامنة عشر والتی تعرف بلوحة الحلم. إما عن اسم "أبو الهول" والأشتقاق اللغوی له، فیبدو أن اصله یرجع إلی الدولة الحدیثة حین نزل قوم من الکنعانیین إلی منطقة الجیزة وشاهدوا التمثال الذی یمثل الإله "حور" وربطوا بینه وبین إله لدیهم هو "هورون" ثم حرف هذا الاسم إلی "حورونا" الذی حرف بدوره إلی "هول" حیث قاعدة الإبدال بین الحاء والهاء فی اللغة العربیة. أما لفظة "أبو" فیبدوا أنها تحریف للکلمة المصریة القدیمة "بو" التی تعنی "مکان"، وفی هذه الحالة یصبح معنی الاسم "مکان الإله حور" ,فیما قام الإغریق القدماء باستنساخ نسختهم الأنثویة من ذلک الکائن.
کما ظهرت مخلوقات وبأفکار مشابهة فی عدة حضارات أخرى بینها جنوب وجنوب شرق آسیا. کما احتل أبو الهول مکانا فی فن الدیکور الأوروبی بدأ من عصر النهضة. یتجه التمثال نحو الشرق وکان لدى التمثال أنف طویل ومع احتلال الفرنسی فی مصر حاولوا تحطیم هذا التمثال بمدفع فلم یستطیعوا سوى تحطیم أنف فقطوهذا ما یحاول أن یروجة التعلیم والاعلام المصری قبل الثوره ولکن الواقع انها أقدم حادثة موثقة تاریخیاً لتشویة الآثار الفرعونیة ففی کتابات المؤرخ المصری المقریزی فی القرن الخامس عشر المیلادی تعزو هذا الکسر إلى تخریب شخص یسمی محمد صائم الدهر، وهو متصوف متعصب وجاء ذلک فی المواعظ والاعتبار فی ذکر الخطب والآثار الجزء الأول 26 / 167 حیث کتب قائلا: " وفی زمننا کان شخص یعرف بالشیخ محمد صائم الدهر من جملة صوفیة الخانقاه الصلاحیة سعید السعداء قام فی نحو من سنة ثمانین وسبعمائة لتغییر أشیاء من المنکرات وسار إلى الأهرام وشوّه وجه أبی الهول وشعثه فهو على ذلک إلى الیوم".
[عدل]أشکال أخری لأبی الهول



حتشبسوت فی هیئة أبی الهول، متحف متروبولیتان نیویورک.


طریق الکباش بین الکرنک ومعبد الأقصر.


تمثال لأحد ملوک الأشوریین من سوریا من عام 721 قبل المیلاد، ویوجد الآن فی متحف جامعة شیکاغو.


تمثال یشبه إبی الهول من 540 سنة قبل المیلاد وجد فی أثینا
کان أبو الهول ملهمًا للفنانین القدامى والجدد حتى أننا نجد منها ما صنع أیضا خلال القرن التاسع عشر فی أوروبا وعلى الأخص فی إیطالیا و فرنسا عندما بدأ صیت الحضارة المصریة ینتشر فی ربوع أوروبا وأمریکا. ولکن المصریون القدماء کانوا ینشئون تماثیلا مماثلة لإبی الهول فی أحجام أصغر، یزینون منها مثلا الطریق الواصل بین معبد الکرنک ومعبد الأقصر. هذا الطریق تصطف على جانبیه تماثیل أبی الهول ولکن رأسها رأس کبش وجسمه جسم الأسد وتتخذ وضع أبی الهول، وهذا الطریق یسمى "طریق الکباش". وأحیانا کانت تماثیل أبی الهول الصغیرة تصنع تمجیدا للملوک، مثل تمثال لأحد الفراعنة موجود فی الفیوم وتمثال آخر یمثل الملکة حتشبسوت .
[عدل]المصدر

تاریخ وحضارة مصر القدیمة
[عدل]وصلات خارجیة

هناک المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: أبو الهول

بوابة میثولوجیا
هذه بذرة مقالة عن میثولوجیا تحتاج للنمو والتحسین، فساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیفان: میثولوجیا مصریةمیثولوجیا إغریقیة

قس انگلیسی

A sphinx (Greek: Σφίγξ /sphinx, Bœotian: Φίξ /Phix) is a mythical creature with, as a minimum, the body of a lion and the head of a human or a cat.

In Greek tradition, it has the haunches of a lion, the wings of a great bird, and the face of a woman. She is mythicised as treacherous and merciless. Those who cannot answer her riddle suffer a fate typical in such mythological stories, as they are killed and eaten by this ravenous monster.[1] Unlike the Greek sphinx which was a woman, the Egyptian sphinx is typically shown as a man (an androsphinx). In addition, the Egyptian sphinx was viewed as benevolent in contrast to the malevolent Greek version and was thought of as a guardian often flanking the entrances to temples.

In European decorative art, the sphinx enjoyed a major revival during the Renaissance. Later, the sphinx image, something very similar to the original Ancient Egyptian concept, was exported into many other cultures, albeit often interpreted quite differently due to translations of descriptions of the originals and the evolution of the concept in relation to other cultural traditions.

Generally the role of sphinxes is associated with architectural structures such as royal tombs or religious temples. The oldest known sphinx was found near Gobekli Tepe at another site, Nevali Çori,[2] or possibly 120 miles to the east at Kortik Tepe, Turkey, and was dated to 9,500 BC.[3]

Contents [show]
[edit]Egyptian sphinxes

The largest and most famous sphinx is the Great Sphinx of Giza, sited at the Giza Plateau adjacent to the Great Pyramids of Giza on the west bank of the Nile River and facing due east (29°58′31″N 31°08′15″E). The sphinx is located in the north and below the pyramids. Although the date of its construction is uncertain, the head of the Great Sphinx now is believed to be that of the pharaoh Khafra.

What names their builders gave to these statues is not known. At the Great Sphinx site, the inscription on a stele by Thutmose IV in 1400 BCE, lists the names of three aspects of the local sun deity of that period, Khepera–Rê–Atum. The inclusion of these figures in tomb and temple complexes quickly became traditional and many pharaohs had their heads carved atop the guardian statues for their tombs to show their close relationship with the powerful solar deity, Sekhmet, a lioness. Other famous Egyptian sphinxes include one bearing the head of the pharaoh Hatshepsut, with her likeness carved in granite, which is now in the Metropolitan Museum of Art in New York, and the alabaster sphinx of Memphis, Memphis, Egypt, currently located within the open-air museum at that site. The theme was expanded to form great avenues of guardian sphinxes lining the approaches to tombs and temples as well as serving as details atop the posts of flights of stairs to very grand complexes. Nine hundred with ram heads, representing Amon, were built in Thebes, where his cult was strongest.

Perhaps the first sphinx in Egypt was one depicting Queen Hetepheres II, of the fourth dynasty that lasted from 2723 to 2563 BC. She was one of the longest-lived members of the royal family of that dynasty.



The Great Sphinx has become an emblem of Egypt, frequently appearing on its stamps, coins, and official documents.[4]

[edit]Greek traditions

From the Bronze Age, the Hellenes had trade and cultural contacts with Egypt. Before the time that Alexander the Great occupied Egypt, the Greek name, sphinx, was already applied to these statues. The historians and geographers of Greece wrote extensively about Egyptian culture. Heredotus called the ram-headed sphinxes criosphinges, and the hawk-headed ones hieracosphinges.

The word sphinx comes from the Greek Σφίγξ, apparently from the verb σφίγγω (sphíngō), meaning "to squeeze", "to tighten up".[5][6] This name may be derived from the fact that the hunters for a pride of lions are the lionesses, and kill their prey by strangulation, biting the throat of prey and holding them down until they die. The word sphincter derives from the same root. However, the historian Susan Wise Bauer suggests that the word "sphinx" was instead, a Greek corruption of the Egyptian name "shesepankh," which meant "living image," and referred rather to the statue of the sphinx, which was carved out of "living rock" (rock that was present at the construction site, not harvested and brought from another location), than to the beast itself.[7]

There was a single sphinx in Greek mythology, a unique demon of destruction and bad luck. According to Hesiod, she was a daughter of Orthus[8] and either Echidna or the Chimera, or perhaps even Ceto;[9] according to others, she was a daughter of Echidna and Typhon. All of these are chthonic figures from the earliest of Greek myths, before the Olympians ruled the Greek pantheon. The Sphinx is called Phix (Φίξ) by Hesiod in line 326 of the Theogony, the proper name for the Sphinx noted by Pierre Grimal's The Penguin Dictionary of Classical Mythology.

In Greek mythology, a sphinx is represented as a monster with a head of a woman, the body of a lioness, the wings of an eagle, and a serpent-headed tail.

The sphinx was the emblem of the ancient city-state of Chios, and appeared on seals and the obverse side of coins from the 6th century BC until the 3rd century AD.



Assyrian Lamassu dated 721 BC Institute Museum, University of Chicago.


Marble Sphinx dated 540 BC Acropolis Museum, Athens
[edit]The Riddle of the Sphinx
The Sphinx is said to have guarded the entrance to the Greek city of Thebes, and to have asked a riddle of travellers to allow them passage. The exact riddle asked by the Sphinx was not specified by early tellers of the stories, and was not standardized as the one given below until late in Greek history.[10]

It was said in late lore that Hera or Ares sent the Sphinx from her Ethiopian homeland (the Greeks always remembered the foreign origin of the Sphinx) to Thebes in Greece where she asks all passersby the most famous riddle in history: "Which creature walks on four legs in the morning, two legs in the afternoon, and three legs in the evening?" She strangled and devoured anyone unable to answer. Oedipus solved the riddle by answering: Man—who crawls on all fours as a baby, then walks on two feet as an adult, and then walks with a cane in old age. By some accounts[11] (but much more rarely), there was a second riddle: "There are two sisters: one gives birth to the other and she, in turn, gives birth to the first. Who are the two sisters?" The answer is "day and night" (both words are feminine in Greek).

Bested at last, the tale continues, the Sphinx then threw herself from her high rock and died. An alternative version tells that she devoured herself. Thus Oedipus can be recognized as a "liminal" or threshold figure, helping effect the transition between the old religious practices, represented by the death of the Sphinx, and the rise of the new, Olympian gods.

In Jean Cocteau's retelling of the Oedipus legend, The Infernal Machine, the Sphinx tells Oedipus the answer to the riddle, to kill herself so that she did not have to kill anymore, and also to make him love her. He leaves without ever thanking her for giving him the answer to the riddle. The scene ends when the Sphinx and Anubis, who is there to kill the victims who cannot answer the riddle, ascend back to the heavens.

There are mythic, anthropological, psychoanalytic, and parodic interpretations of the Riddle of the Sphinx, and of Oedipus's answer to it. Numerous riddle books use the Sphinx in their title or illustrations.[12]

[edit]Sphinxes in South and South-East Asia



Purushamriga or Indian sphinx depicted on the Shri Varadaraja Perumal temple in Tribhuvana, India


Burmese depiction of the Manussiha
A composite mythological being with the body of a lion and the head of a human being is present in the traditions, mythology and art of South and South-East Asia[13] Variously known as purushamriga (Sanskrit, "man-beast"), purushamirugam (Tamil, "man-beast"), naravirala (Sanskrit, "man-cat") in India, or as nara-simha (Sanskrit, "man-lion") in Sri Lanka, manusiha or manuthiha (Pali, "man-lion") in Myanmar, and nora nair or thepnorasingh in Thailand.

In contrast to the sphinx in Egypt, Mesopotamia, and Greece, where the traditions largely have been lost due to the discontinuity of the civilization,[14] the traditions of the "Asian sphinx" are very much alive today. The earliest artistic depictions of "sphinxes" from the South Asian subcontinent are to some extent influenced by Hellenistic art and writings. These hail from the period when Buddhist art underwent a phase of Hellenistic influence.

In South India, the "sphinx" is known as purushamriga (Sanskrit) or purushamirugam (Tamil), meaning "Human-Beast". It is found depicted in sculptural art in temples and palaces where it serves an apotropaic purpose, just as the "sphinxes" in other parts of the ancient world.[15] It is said by the tradition, to take away the sins of the devotees when they enter a temple and to ward off evil in general. It is therefore often found in a strategic position on the gopuram or temple gateway, or near the entrance of the Sanctum Sanctorum.



Male purushamriga or Indian sphinx guarding the entrance of the Shri Shiva Nataraja temple in Chidambaram
The purushamriga plays a significant role in daily as well as yearly ritual of South Indian Shaiva temples. In the shodhasha-upakaara (or sixteen honors) ritual, performed between one to six times at significant sacred moments through the day, it decorates one of the lamps of the diparadhana or lamp ceremony. And in several temples the purushamriga is also one of the vahana or vehicles of the deity during the processions of the Brahmotsava or festival.

In Kanya Kumari district, in the southernmost tip of the Indian subcontinent, during the night of Shiva Ratri, devotees run 75 kilometres while visiting and worshiping at twelve Shiva temples. This Shiva Ottam (or Run for Shiva) is performed in commemoration of the story of the race between the Sphinx and Bhima, one of the heroes of the epic Mahabharata.

The Indian conception of a sphinx that comes closest to the classic Greek idea is in the concept of the Sharabha, a mythical creature, part lion, part man and part bird, and the form of Sharabha that god Shiva took on to counter Narasimha's violence.

In Philippines, the sphinx is known as nicolonia. Depicted as part man and part eagle, it is known to ask riddles to wanderers who trespass in the Bicol region. Anyone who fails to answer its riddle is said to be carried off to the Mayon Volcano where the person is said to be offered to the volcano god, Gev'ra, to appease his anger.

In Sri Lanka, the sphinx is known as narasimha or man-lion. As a sphinx, it has the body of a lion and the head of a human being, and is not to be confused with Narasimha, the fourth reincarnation of the deity Vishnu; this avatar or incarnation is depicted with a human body and the head of a lion. The "sphinx" narasimha is part of the Buddhist tradition and functions as a guardian of the northern direction and also was depicted on banners.

In Burma, the sphinx is known as manussiha (manuthiha). It is depicted on the corners of Buddhist stupas, and its legends tell how it was created by Buddhist monks to protect a new-born royal baby from being devoured by ogresses.

Nora Nair and Thep Norasingh are two of the names under which the "sphinx" is known in Thailand. They are depicted as upright walking beings with the lower body of a lion or deer, and the upper body of a human. Often they are found as female-male pairs. Here, too, the sphinx serves a protective function. It also is enumerated among the mythological creatures that inhabit the ranges of the sacred mountain Himapan.[16]



La Granja, Spain, mid-18th century


Fernand Khnopff's symbolist version of a sphinx.
[edit]Revived sphinxes in Europe

The revived Mannerist sphinx of the 16th century is sometimes thought of as the French sphinx. Her coiffed head is erect and she has the breasts of a young woman. Often she wears ear drops and pearls as ornaments. Her body is naturalistically rendered as a recumbent lioness. Such sphinxes were revived when the grottesche or "grotesque" decorations of the unearthed "Golden House" (Domus Aurea) of Nero were brought to light in late 15th-century Rome, and she was incorporated into the classical vocabulary of arabesque designs that spread throughout Europe in engravings during the 16th and 17th centuries. Sphinxes were included in the decoration of the loggia of the Vatican Palace by the workshop of Raphael (1515–20), which updated the vocabulary of the Roman grottesche.

The first appearances of sphinxes in French art are in the School of Fontainebleau in the 1520s and 1530s and she continues into the Late Baroque style of the French Régence (1715–1723).

From France, she spread throughout Europe, becoming a regular feature of the outdoors decorative sculpture of 18th-century palace gardens, as in the Upper Belvedere Palace in Vienna, Sanssouci Park in Potsdam, La Granja in Spain, Branicki Palace in Białystok, or the late Rococo examples in the grounds of the Portuguese Queluz National Palace (of perhaps the 1760s), with ruffs and clothed chests ending with a little cape.

Sphinxes are a feature of the neoclassical interior decorations of Robert Adam and his followers, returning closer to the undressed style of the grottesche. They had an equal appeal to artists and designers of the romantic, and later symbolism movements in the 19th century. Most of these sphinxes alluded to the Greek sphinx, rather than the Egyptian, although they may not have wings.

[edit]Sphinxes in Freemasonry



Sphinx adopted as an emblem in Masonic architecture
The sphinx image also has been adopted into Masonic architecture. Among the Egyptians, sphinxes were placed at the entrance of the temple to guard the mysteries, by warning those who penetrated within that they should conceal a knowledge of them from the uninitiated. Champollion says that the sphinx became successively the symbol of each of the gods, by which portal suggests that the priests intended to express the idea that all the gods were hidden from the people, and that the knowledge of them, guarded in the sanctuaries, was revealed to the initiates only. As a Masonic emblem, the sphinx has been adopted in its Egyptian character as a symbol of mystery, and as such often is found as a decoration sculptured in front of Masonic temples, or engraved at the head of Masonic documents. It cannot, however, be properly called an ancient, recognized symbol of the order. Its introduction has been of comparatively recent date, and rather as a symbolic decoration than as a symbol of any particular dogma.

[edit]Similar creatures

The 32,000-year-old Aurignacian Löwenfrau Goddess is the oldest known anthropomorphic statue. Previously known as the Lion man, she has a human female body and a lioness head.
Not all human-headed animals of antiquity are sphinxes. In ancient Assyria, for example, bas-reliefs of shedu bulls with the crowned bearded heads of kings guarded the entrances of the temples.
In the classical Olympian mythology of Greece, all the deities had human form, although they could assume their animal natures as well. All the creatures of Greek myth who combine human and animal form are archaic survivals: centaurs, Typhon, Medusa, Lamia.
Narasimha ("man-lion") is described as an incarnation (Avatar) of Vishnu within the Puranic texts of Hinduism who takes the form of half-man/half-Asiatic Lion, having a human torso and lower body, but with a lion-like face and claws.
The Manticore is a similar creature, which also features a lion's body with human-like face.
[edit]Gallery


The Great Sphinx of Giza in 1858


Typical Egyptian sphinx with a human head. (Museo Egizio, Turin)


Sphinx of Egyptian pharaoh Hatshepsut with unusual ear and ruff features, 1503-1482 BC


Ancient Greek sphinx from Delphi.


Modern reproduction of symbol used for Chian goods and coinage during pre-Hellenic times


3000-year-old sphinxes were imported from Egypt to embellish public spaces in Saint Petersburg and other European capitals.


Upper Belvedere Palace in Vienna.


Park Sanssouci in Potsdam


Queluz wingless rococo sphinx.


Classic Régence garden Sphinx in lead, Château Empain, Enghien, Belgium.


Park Schönbusch in Aschaffenburg, Bavaria, 1789-90.


Ingres, Oedipus and the Sphinx.


Hôtel de Ville, Paris, 1870s.


Symbolist Oedipus and the Sphinx by Gustave Moreau.


A contemporary sphinx by Botero, in Medellín, Colombia.


Sphinx at Plaza de los Emperadores (Parque de El Capricho, Madrid).


The Lester B. Pearson Building in Ottawa was designed to resemble the Sphinx.


Marble sphinx on a cavetto capital, Attic, ca. 580-575 BC


Sphinx guarding the entrance of Parque Eduardo Guinle.


Sphinx guarding the entrance of Parque Eduardo Guinle.
[edit]See also

Wikimedia Commons has media related to: Sphinxes
Dragon
Griffin
Harpy
Hybrid (mythology)
Snow Lion
Phoenix (mythology)
Pixiu
Qilin
Sharabha
Sirin
Yali (Hindu Mythology)
[edit]Notes

^ http://people.hsc.edu/drjclassics/texts/Oedipus/sphinx.shtm
^ http://www.dailyavocado.net/eureka/stumbles/715-is-the-sphinx-12-000-years-old.html
^ Birch, N., 7000 Years Older Than Stonehenge: The Site that Stunned Archaeologists, The Guardian, April 2008
^ Regier, Willis Goth. Book of the Sphinx (Lincoln: University of Nebraska Press, 2004), 54, 59, 177.
^ Entry σφίγγω at LSJ.
^ Note that the γ takes on a 'ng' sound in front of both γ and ξ.
^ Bauer, S. Wise (2007). The History Of The Ancient World. New York: W. W. Norton & Company, Inc.. pp. 110–112. ISBN 0-393-05974-X.
^ Hesiod, Theogony 327
^ Who is meant as the mother is unclear, the problem arising from the ambiguous referent of the pronoun "she" in line 326 of the Theogony, see Clay, p.159, note 34
^ Edmunds, Lowell (1981). The Sphinx in the Oedipus Legend. Königstein im Taunus: Hain. ISBN 3-445-02184-8.
^ Grimal, Pierre (1996). The Dictionary of Classical Mythology. trans. A. R. Maxwell-Hyslop. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-20102-5. (entry "Oedipus", p. 324)
^ Regier, Book of the Sphinx, chapter 4.
^ Deekshitar, Raja. "Discovering the Anthropomorphic Lion in Indian Art." in Marg. A Magazine of the Arts. 55/4, 2004, p.34-41; Sphinx of India.
^ Demisch, Heinz (1977). Die Sphinx. Geschichte ihrer Darstellung von den Anfangen bis zur Gegenwart. Stuttgart.
^ Demisch, Heinz (1977). Die Sphinx. Geschichte ihrer Darstellung von den Anfangen bis zur Gegenwart.. Stuttgart.
^ Thep Norasri
[edit]References

Clay, Jenny Strauss, Hesiod's Cosmos, Cambridge University Press, 2003. ISBN 978-0-521-82392-0.
[edit]External links

The Sphinx: Totally Random Trivia - slideshow by Life magazine
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: Egyptian legendary creaturesGreek legendary creaturesMythological human hybridsEgyptian artefact typesRiddlesFantasy creaturesAncient Egyptian symbolsMythological felines

قس عبری
ספינקס הנו יצור מיתולוגי המתואר כשילוב של אריה עם ראש אדם, לפעמים מתואר כבעל כנפיים. הספינקס מתואר לראשונה בממלכה הקדומה במצרים העתיקה, אך הייתה לו השפעה על תרבות יוון העתיקה. מקור שמה של החיה: "ספינקס" - Σφιγξ ביוונית מקורו במילה σφιγγω, "ספינגו" שמשמעו "לחנוק".
תוכן עניינים [הצגה]
[עריכה]ספינקס מצרי

במיתולוגיה המצרית משלב הספינקס גוף של אריה עם ראשו של פרעה. המפורסם מבין הספינקסים הוא הספינקס הגדול של גיזה, הנמצא בגיזה שבגדה המערבית של הנילוס. ספינקס זה פונה מזרחה, ובין כפות רגליו נמצא מקדש. כיום סבורים שראשו של ספינקס זה הנו ראשו של פרעה חפרע, ובנייתו מתוארכת למאה ה-28 לפני הספירה כנראה בין 2723 ל-2563 לפני הספירה. אולם יש סברות המתארכות את הספינקס לתקופה קדומה הרבה יותר (המאה ה-40 לפני הספירה).
ספינקסים מצריים נמצאים גם במוף שבמצרים - ספינקסים עם ראש ראם המייצגים את האל אמון.
לא ידוע כיום כיצד המצרים הקדמונים קראו לספינקס. בערבית נקרא הספינקס "אבו אל-הול" - "אבי הטרור" או "אבי האימה".
[עריכה]ספינקס יווני

על פי המיתולוגיה היוונית הייתה רק מפלצת אחת מסוג ספינקס. היא הייתה שדה של מזל רע והרס. על פי הסיודוס היא נולדה כבתם של הכימרה ואורתוס, ולפי גרסה אחרת היא הייתה בתם של טיפון ואכידנה. הספינקס תוארה ביוון כאישה עם גוף אריה וכנפיים, או כאישה עם רגלי אריה וכנפיים. הרה וארס שלחו אותה מביתה שבאתיופיה (היוונים זכרו שמוצא הספינקס מדרומה של מצרים ולכן מיקמו את ביתה באתיופיה) לשבת בשערי העיר תבאי ולשאול כל עובר אורח את השאלה המפורסמת: "מה הולך בבוקר על ארבע, בצהריים על שתיים ובערב על שלוש?" אם טעה עובר האורח - הייתה חונקת אותו למוות.
היחיד שהצליח לפתור את החידה היה אדיפוס שידע שהתשובה היא "אדם" (שבשחר ימיו זוחל על ארבע, בשיא חייו הוא מתנהל על שתיים ובערוב ימיו - נשען על מקל). כאשר גילה לה את התשובה, התאבדה הספינקס בקפיצה מצוק גבוה.
הסברים מאוחרים לסיפור זה הנם שמדובר בתקופת מעבר תאולוגית בין האלים הישנים לאלים האולימפיים החדשים.
[עריכה]ספינקס צרפתי

במאה ה-16 החלו לפסל בצרפת פסלים בצורת ספינקס - בעלת ראש של אישה צעירה וגוף של אריה חושב. פסלים אלה היו נפוצים כחלק מהאומנות ה"גרוטסקית".
[עריכה]השימוש בתואר "ספינקס"

כיום, נהוג לכנות מנהיגים ותיקים בכינוי "ספינקס". כך, לדוגמה, זכה חסני מבארכ, נשיא מצרים לשעבר, בכינוי "הספינקס", ואילו נשיא סוריה לשעבר, חאפט' אל-אסד, כונה "הספינקס מדמשק".
הבעת הפנים הקפואה של הפסל יצרה את הביטוי: "פני ספינקס" לאדם שאינו מסגיר בהבעות הפנים את רגשותיו.
[עריכה]קישורים חיצוניים

מיזמי קרן ויקימדיה
ערך מילוני בוויקימילון: ספינקס
תמונות ומדיה בוויקישיתוף: ספינקס
קטגוריות: יצורים מהמיתולוגיה היווניתמיתולוגיה מצריתיצורי כלאיים מיתולוגיים


قس ترکی آذری

Sfinks (yunan. Σφίγξ "canalan, canboğan") yunan mifologiyasında Tifondan törənmiş qadın başlı, quş qanadlı, bəbir ya şir bədənli əcayib bir heyvan, Ximeranın bacısı.
[redaktə]Sfinks və Edip

Lay çar taxtına oturduqdan sonra İokastaya evlənir. İllər keçsə də onların uşağı olmur. Çar Delfi peyğənbərinə müraciət edir. peyğənbər ona evladsız qalmağı məsləhət görür. Oğlu olarsa öldürüb onun taxtına sahib olacağını deyir. Bundan qorxan Lay Iokasta ilə yatmaqdan ehtiyat edir. Lakin bir dəfə İokasta layı içirdərək yatağına salır ki, nəticədə onların oğlu dünyaya gəlmiş olur. Lay uşağın hər iki ayağını deşərək qandalın qızıl həlqəsinə keçirdir və Kiferon dağının ətəyinə atmağı inandığı bir çobana tapşırır. Çobanın uşağa yazığı gələrək, kimliyini bildirmədən Korinfa çarı Polibin mehtərinə verir. Çar Polip və arvadı Meropa evladsız olduqlarından uşağı övladlığa götürərək ona şişman ayaq mənasını daşıyan Edip adını verirlər. Polibin sarayında Edip qayğısız günlərini yaşayırmış. Bir gün bir sərxoşla mübahisə edərkən bic uşaq olaraq dünyaya gəlməsini eşidir. Bir peyğənbərdən onu əhvəlatdan agah etməyi xahiş edir. Peyğənbər ona atasını öldürəcəyini və anasına evlənəcəyini bildirir. Sərgərdan olaraq nəhayət üç yol ayrıcılığında o, Lay və onun əyanlarına rast gəlir, bilməyərəkdən atasını və onun əyanlarını öldürür. Biri qaçaraq canını qurtarır və Fivə çarın ölüm xəbərini çatdırır. Fivin həndəvərində Sfinks - qadın başlı, quş qanadlı, bəbir ya şir bədənli əcayib bir heyvan peyda olur. Sfinks yolu kəsib hər keçənə üç sual verərmiş. Cavab almadıqda onları parçalayıb yeyərmiş. Laydan sonra onun yerini tutan çar Kreont vəd edir ki, kim Sfinksin suallarını cavablandırsa səltənəti və çariçanı ona verəcəkdir. Edip Sfinksin suallarının cavabını tapır. Nəticədə Sfinks özünü qayadan ataraq məhv edir. Beləliklə Edip tax-taca sahib olaraq öz anasına evlənmiş olur.
[göstər]
g • m • r
Yunan mifologiyası personajları
[redaktə]İstinadlar

[redaktə]Mənbələr

Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995 ISBN 960-540-118-5
Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8
Менелаос Стефанидис, Яннис Стефанидис, ГРЕЧЕСКАЯ МИФОЛОГИЯ, БОГИ ОЛИМПА, Издательство "СИГМА", 2009, Lekanidi St.30, GR-173 43 Athens, Greece ISBN 978-960-425-078-3
Kateqoriya: Yunan mifologiyası

قس پنچابی

مصر دے آثار قدیمہ چ ابو الہول بہت مشہور اے ۔ ایہہ اک بہت وڈا مسجمہ اے جس دا سر اک انسان دا تے باقی دھڑ شیر دا اے ۔ ایہہ غزہ دے علاقے چ اے ۔ اس دی لمبائی 189 فٹ تے انچائی 65 فٹ دے نیڑے اے ۔ دور توں ویکھن چ ایہہ پہاڑ ورگوں نظر آندا اے ، ایہہ مجسمہ تقریبا 3 ہزار سال قبل مسیح چ اک وڈی چٹان نوں تراش کے بنائیا گئیا سی ، اسدے پنجے تے دھڑ بیٹھے ہوئے شیر دے تے سر انسان دا اے ۔ سورج دیوتا دی حثیت نال اس دی پوجا وی کیتی جاندی سی ۔ ویلے دے لنگھن نال اس دی صورت وی بگڑ گئی اے ، داڑھی تے نک ٹٹ گئی اے تے اسدا اوہ پہلے آلا چہرہ جسدا ذکر پرانے ویلے دے سیاحاں نے کیتا اے ہن موجود نئیں تے ہن ایہہ اک خوفناک شکل دا اے ۔ ایسے وجہ توں عرباں نے اسدا ناں ابوالہول ( خوف دا پیؤ) رکھیااے۔
گٹھیاں: مصرتریخآثار قدیمہافریقہ

قس اردو

Sphinx


ابوالہول
مصر کے آثار قدیمہ میں ابوالہول بہت مشہور ہے۔ یہ غزہ کے علاقے میں ہے۔ اس کی لمبائی 189فٹ اور اونچائی 65فٹ کے قریب ہے۔ دور سے دیکھیں تو پہاڑ سا نظر آتا ہے۔ یہ مجسمہ تقریباًَ َ تین ہزار سال قبل مسیح ایک بڑی چٹان کو تراش کر بنایا گیا تھا۔ اس کے پنجے اور دھڑ شیر کے ہیں اور سر انسان کا۔ سورج دیوتا کی حیثیت سے اس کی بوجا بھی کی جاتی تھی۔ امتداد زمانہ سے اس کی صورت بگڑ گئی ہے۔ ڈاڑھی اور ناک ٹوٹ چکی ہےاور اس کا وہ پروقار تبسم جس کا ذکر قدیم سیاحوں نے کیا ہے ناپید ہوچکا ہے۔ اب یہ ایک ہیبت ناک منظر پیش کرتا ہے۔ اسی وجہ سے عربوں نے اس کا نام ابوالہول۔ یعنی (خوف کا باپ) رکھ دیا ہے۔
زمرہ جات: آثار قدیمہمصری دیومالا