افغانستان

افغانستان . [ اَ ن ِ] (اِخ ) سرزمین افغان . (فرهنگ فارسی معین ). از کشورهای آسیای مرکزی و بیشتر سرزمین آن کوهستانی است .
اوضاع طبیعی : افغانستان در مشرق ایران بین 29 و 38 درجه ٔ عرض جغرافیایی قرار گرفته و از شمال محدود است به ازبکستان و تاجیکستان و ترکمنستان و از شمال شرقی بچین محدود است و از مشرق به پنجاب هندوستان و از جنوب به پاکستان و از مغرب به ایران . افغانستان کشوری کوهستانی وقسمت عمده ٔ سطح آنرا برجستگیها پوشانیده است . از مشرق بمغرب و جنوب غربی بتدریج از ارتفاع متوسط زمین کاسته میشود و در جنوب غربی مجاور خاک ایران بزمینهای پست منتهی میگردد. کوهستان شمالی و مرکزی افغانستان دنباله ٔ خراسان ایران و بلندترین آنها هندوکش یا هند است و بهرحال کوه قسمت بزرگی از شمال شرقی و شمال افغانستان را پوشانیده و بلندترین قله ٔ آن تا 7421 متر ارتفاع دارد. افغانستان با توجه بوضع پستی و بلندیهای آن از لحاظ آب و هوا بسه منطقه تقسیم می شود:
الف : جلگه ها و مناطق گرمسیر مانند جلگه های مجاور سیستان و ایران و ناحیه ٔجلال آباد در مشرق که در تابستان بسیار گرم و در زمستان معتدل است .
ب : قسمت شمالی افغانستان مجاور با مرز ترکستان یعنی ناحیه ٔ مزارشریف که آنرا ترکستان افغانستان می گویند. این قسمت تحت تأثیر اقلیم صحرائی است . زمستان آن معتدل و تابستان آن گرم است . در تابستان بواسطه ٔ انعکاس اشعه ٔ خورشید بر روی ماسه های نرم زمین گرمای آن غیرقابل تحمل می شود.
ج : قسمتهای کوهستانی که زمستان بسیار سرد و تابستان معتدل دارد و در دو ماه آخر زمستان تمام این نواحی از برف پوشیده می شود و بادهای خشک از شمال می وزد و از درجه ٔ حرارت هوامی کاهد.
بهرحال چون افغانستان محصور به خشکیها و ازدریا دور است بیشتر رودهای آن در حوضه های داخلی جریان می یابد و به دریاچه ها و یا باطلاقهای داخل خشکی می ریزد. و بطور خلاصه حدود طبیعی کشور افغانستان بدین شرح است که از شمال به اتحاد جماهیر شوروی از مغرب به ایران از جنوب به بلوچستان و از مشرق بنواحی قبائل آزاد و از گوشه ٔ شمال شرقی با رشته ٔ باریک از پامیر بنام «وخان » و «سنکیانک » از ترکستان شرقی محدود و مماس است . و آن بین 29 درجه و 30 دقیقه و 38 درجه و 30دقیقه ٔ عرض شمالی و 60 درجه و 30 دقیقه ٔ و 75 درجه و 50 دقیقه ٔ طول شرقی نصف النهار گرینویچ واقع و مساحت سطح آن حدود 650 هزار کیلومتر مربع و دارای قریب دوازده میلیون تن سکنه است . پایتخت آن کابل و از شهرهای مهم آن هرات و قندهار است . حکومت آن مشروطه ٔ سلطنتی و دارای مجلس شورای ملی است . قانون اساسی آن در سال 1301 هَ . ش . تدوین شد و دوبار در سالهای 1307 و 1309 مورد تجدید نظر قرار گرفته و تنظیم شد. دین رسمی مردم اسلام و مذهب رسمی عمومی حنفی است . بیرق رسمی آن دارای رنگهای سیاه و سرخ و سبز که در وسط آن خوشه ٔ گندم و محراب و منبر قرار دارد.