بش

بش . [ ب ُ / ب َ ](اِ) بشک . فش . پش . کاکل آدمی . (برهان ) (ناظم الاطباء)(آنندراج ). در اوستا، برش ۞ «اسفا 1:2 ص 14» استی ، برزه ، بارز ۞ (پس گردن ) «اشتق 220». رجوع به بشن ، بشک ، فش و حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین و فرهنگ شاهنامه ٔ شفق شود. || موی گردن و یال اسب . (برهان ) (سروری ). در اوستا برش ۞ «اسفا1: 6 ص 24» استی ، برز، بارز ۞ (پس گردن ) «اسشق 220» ۞ یال اسب . (ناظم الاطباء) (آنندراج ). موی گردن و قفای اسب بود. (صحاح الفرس ) (دستوراللغة). موی گردن اسب . (لغت فرس اسدی ) (شرفنامه ٔ منیری ): عُرف ؛ بش اسب . (مهذب الاسماء) (برهان : فز). فژ. (برهان ). فُش . (لغت فرس اسدی : فش ) مؤلف فرهنگ شاهنامه آرد: در فرهنگها به معنی گردن و یال اسب است و بنا به حدس بعضی لغت شناسان فرنگ ، بش که فش هم خوانده اند بمعنی گردن و یال اسب از اصل اوستایی بَرِش َ مشتق شده که بمعنی سر و پشت اسب است و این لفظ اخیر در لغتهای دیگر بومی ایران بمعنی گردن هم آمده . (از فرهنگ شاهنامه ) :
گرفتش بش و یال اسب سیاه [ اسفندیار ]
ز خون لعل شد خاک آوردگاه .

فردوسی .

بش و یال اسپان کران تا کران
براندوده از مشک و از زعفران .

فردوسی .

بش و یال بینید و اسب و عنان
دو دیده نهاده بنوک سنان .

فردوسی .

... کشان دم بر خاک ابر یال و بش
سیه سم و کف افکن و بندکش . ۞

فردوسی .

درع بش آتش جبین گنبد سرین آهن کتف
مشک دم عنبرخوی و شمشادموی و سرویال .

منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی پاورقی ص 148).

کمندی و تیغی بکف یافته
بش بارگی چون عنان تافته .

اسدی (گرشاسب نامه ).

بجای نعل ماهی ۞ بسته بر پای .
بجای در پروین بفته ۞ در بش .

اسدی .

برنگ آتش و دنبال و بش چو دود سیاه .

کمال اسماعیل (از فرهنگ خطی ).

کفلهاش گرد و بش و دم دراز
بر و یال فربی و لاغرمیان .

پوربهای جامی (از سروری ).

|| ریشه و دامن ۞ . (ناظم الاطباء). دامن . (فرهنگ فارسی معین ). || طره ای که بر سر دستار و کمر گذارند. (فرهنگ فارسی معین ). || (ص ) ناقص و ناتمام . (از برهان ) (ناظم الاطباء).