اجازه ویرایش برای هیچ گروهی وجود ندارد

دله

نویسه گردانی: DLH
دله . [ دِ ل َ / ل ِ ] (اِ) (از: دل + هَ تخصیص نوع از جنس ) دل که به عربی قلب خوانند. (از برهان ) (از آنندراج ) :
خسرو تنه ٔ ملک بود او دله ٔ ملک
ملکت چو قران او چو معانی قران است .

منوچهری .


اندر دله ٔ بیضه ٔ کافور ریاحی
ده نافه و ده شاخگک مشک نهانست .

منوچهری .


|| (ص نسبی ، پسوند) خداوند دل . چنانکه گویند: یک دله و ده دله . (آنندراج ).
- دودله ؛ متردد. مشکوک . بی ثبات . مذبذب . رجوع به دودله در ردیف خود شود.
- ده دله ؛ ضد یک دله . (از آنندراج ) :
شرح آن بگذارم و گیرم گله
از جفای آن نگار ده دله .

مولوی .


گربه نه ای دست درازی مکن
با دله ای ده دله بازی مکن .

نظامی .


رجوع به دله در ردیف خود شود.
- یک دله کردن دل ؛ همرای و همداستان کردن آن :
با من صنما دل یک دله کن
گر جان ندهم آنگه گله کن .

مولوی (از آنندراج ).


|| درون ، چنانکه عمارتی را که سه گنبد در درون او باشد سه دله گویند. (آنندراج ). میان . وسط.
- سه دله ، سدله ، سِدِلّی ̍ ؛ خانه ای که دارای سه اتاق باشد : تاب خانه ای سه دله بام بربام ساخته که بی نظیر چون خورنق و سدیر بود. (تاریخ طبرستان ).رجوع به سدلی در همین لغت نامه شود.
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۲۷ مورد، زمان جستجو: ۰.۲۰ ثانیه
دله . [ دَ ل َ /ل ِ ] ۞ (اِ) جانوری است که آنرا قاقم گویند و گربه ٔ صحرایی را هم گفته اند و معرب آن دلق است . (از برهان ). ابن مِقرض ، و آن...
دله . [ دَ ل َ / ل ِ ] (ص ) در تداول ، آنکه هر خوردنی بیند خوردن خواهد. آنکه هرچه از خوردنی بیند خواهد، و بیشتر کودکان را گویند. آنکه هرچه از...
دله . [ دَل ْ ل َ / ل ِ ] (ص ، اِ) مکر و حیله . || زن دلاله و محتاله . || عیارو ناراست و منافق . || گردباد. (برهان ).
دله . [ دَل ْ ل َ ] (اِخ ) نام زنی حیله گر مشهور. (از آنندراج ) (از انجمن آرا). نام زنی حیله گر، و او را دله ٔ محتاله گویند وحکایت و افسانه ای ...
دله . [دَل ْ ل َ / ل ِ / دَ ل َ / ل ِ ] (اِ) پوست خشک . ریم خشک بر روی ریش . چرک خشک که بر روی ریشی یا خستگی بندد. یک ورقه ریم خشک شده ...
دله . [ دَل ْ ل َ / ل ِ ] (اِ) ظرف جوشانیدن قهوه . (یادداشت مرحوم دهخدا). قهوه جوش . || ظرف روغن .
دله . [ دَل ْه ْ ] (ع مص ) تسلی یافتن از اندوه و عشق . (از منتهی الارب ). دل کسی رفتن از هم و غم و غیره . (از اقرب الموارد). || تسلی یاف...
دله . [ دَل ْه ْ ](ع ص ) رایگان و هدر: ذهب دمه دلهاً؛ خون او به هدر و رایگان رفت . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
دله . [ دَ ل َه ْ ] (ع مص ) رفتن دل و عقل . (از منتهی الارب ). || سرگشته و دیوانه شدن از عشق و اندوه و مانند آن . (از منتهی الارب ). || ر...
دله . [ دَ ل ِه ْ ] (ع ص ) سرگشته و دیوانه از عشق و یا اندوه . (ناظم الاطباء).
« قبلی صفحه ۱ از ۳ ۲ ۳ بعدی »
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.