صفوان

صفوان . [ ص َ ] (اِخ ) ابن امیةبن خلف بن وهب بن حذافةبن جمح القرشی الجمحی مکنی به ابووهب . وی از رؤسای قریش و در آغاز دعوت اسلام از مخالفان بزرگ پیغمبر (ص ) بود. پس از شکست مشرکان در نبرد بدر، صفوان عمیربن وهب را برانگیخت تا به مدینه شود و پیغمبر را بکشد و بدو قول داد که اگر به محمد دست یابی وام تو بپردازم و عیال تو را کفایت کنم . سپس عمیر را بر اشتری نشاند و به مدینه فرستاد. عمیر بمسجد مدینه درآمد، شمشیربر گردن افکنده ، پیغمبر او را پرسید: به چه کار آمده ای ؟ گفت : اسیری نزد شما دارم آمدم تا او را آزاد سازم . فرمود: این شمشیر چیست که با خود داری ؟ گفت : فراموش کردم تا آن را بزمین نهم . فرمود: در حجر با صفوان چه پیمانی بستی ؟ گفت : کدام پیمان ؟ فرمود: آنکه وام تو بدهد و عیال تو را نگاه دارد. عمیر گفت : بخدا سوگند تو پیمبری و اسلام آورد. پیغمبر فرمود اسیر او راآزاد کنید و بدو قرآن بیاموزید. سپس عمیر بمکه رفت و گروهی بسیار بر دست او مسلمان شدند. (امتاع الاسماع ص 100) (مجمل التواریخ و القصص صص 246-247). پس از صلح حدیبیه چون به سال هفتم از هجرت پیغمبر و مسلمانان بمکه درآمدند و بلال بر بالای کعبه بانگ تکبیر برداشت صفوان گفت سپاس خدا را که پدرم پیش از دیدن چنین روزی بمرد. (امتاع الاسماع ص 339). پیغمبر او را در زمره ٔ مؤلفة قلوبهم شمرد. (عقدالفرید ج 1 ص 213 و ج 3 ص 265 و الاعلام زرکلی ص 433). صفوان پس از فتح مکه بگریخت و عمیربن وهب برای وی امانی بگرفت و در پی او رفت و او به مکه بازگشت و در نبرد با هوازن شرکت کرد و همچنان کافر بود سپس در جعرانه اسلام آورد. (امتاع الاسماع ص 393). و در تاریخ گزیده آمده : صفوان پس از نبرد حنین مسلمان شد. (تاریخ گزیده چ عکسی ص 242). صفوان درخلافت معاویه درگذشت . (تاریخ الخلفاء ص 137). زرکلی نویسد: او را در صحیحین 13 حدیث است . (الاعلام ص 433).