مقلد. [ م ُ ق َل ْ ل ِ ] (ع ص ) آن که خود را به بستن گردن بند، زینت کرده باشد. (ناظم الاطباء). || عمل کننده بر قول کسی بغیر دلیل .(غیاث ). تقلید کننده و آنکه بر قول کسی بدون دلیل عمل کند. پس ایست . (ناظم الاطباء). آن که از خود تصرفی ندارد. آن که قول و فعل دیگر را بی تصرف و تعمقی پیروی کند. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا)
: پشت این مشت مقلد خم که کردی در نماز
در بهشت ار نه امید قلیه و حلواستی .
ناصرخسرو.
از مقلد مجوی راه صواب
نردبان پایه کی بود مهتاب .
سنائی .
پیران سلف را مقلد باش و بر طریقت ایشان می رو. (ترجمه ٔ رساله ٔ قشیریه چ فروزانفر ص
727).
آن مقلد هست چون طفل علیل
گرچه دارد بحث باریک و دلیل .
مولوی (مثنوی چ رمضانی ص 301).
آن مقلد سخره ٔ خرگوش شد
وز خیال خویشتن پرجوش شد.
مولوی (ایضاً، ص 398).
آن مقلد شد محقق چون بدید
اشتر خود را که آنجا می چرید.
مولوی (ایضاً ص 125).
از مقلد تا محقق فرقهاست
کاین چو داود است و آن دیگر صداست .
مولوی .
باده خور غم مخور و پند مقلد منیوش
اعتبار سخن عام چه خواهد بودن .
حافظ.
|| آن که در احکام فقهی تقلید مفتی و مجتهدی کند. آن که در احکام فروع دین از مجتهدی تقلید کند. مقابل مقَلَّد و مجتهد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || اطاعت کننده . پیروی کننده
: ای دل برو مقلد احکام شرع باش
کز یمن آن به عالم تحقیق وارسی .
ابن یمین .
|| آن که کاری را به عهده می گیرد. (ناظم الاطباء)
: هرکه بر درگاه پادشاهان ... از عملی که مقلد آن بوده معزول گشته ... پادشاه را تعجیل نشایست فرمود در فرستادن او به جانب خصم . (کلیله و دمنه ). || مجازاً به معنی نقال آید. (غیاث ).نقال . (ناظم الاطباء). || آن که به طور مضحکه و مسخره مانند گفتار و کردار کسی عمل می کند و ادا و نوای او را درمی آورد و مسخره و بذله گو و چنگی . (ناظم الاطباء). بازیگری که کار یا گفتار یا شکل کسان را چنانکه هست از خود بنماید. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).