وجه تسمیه بیدهند

چنان‌که در این لغت‌نامه آمده است، در ایران سه روستای بیدهند هست: بیدهند قم و بیدهند خوانسار و بیدهند نطنز. مردم بیدهند نطنز نام روستا را «وهند»، بر وزن سرشک، تلفظ می‌کنند. پیداست که در این تلفظ، «و» محرف و مخفف «وید» یا «بید» است. از اینکه «ها»ی وهند را به کسره تلفظ می‌کنند، معلوم می‌شود که ضبط صحیح بیدهند همان است که دهخدا آورده است: یعنی به کسر «ها».
هند به معنای طرز و روش و هنجار است (رجوع شود به مدخل «هند» در همین لغت‌نامه). «بید» به معانی گوناگونی آمده است (رجوع شود به این مدخل در همین لغت‌نامه). در بیرون روستای بیدهند نطنز تفرج‌گاهی است به نام «بالاویدیا». با توجه به واژۀ پهلوی و سنسکریت «وید»، که ریشۀ «دیدن» است، احتمالاً بالاویدیا به معنای منظر بلند است. بر این اساس، شاید «بید» در بیدهند هم «وید» بوده باشد؛ و بیدهند یعنی طرز دیدار. نیز محتمل است که منظور از «بید» درخت بید باشد؛ و در این صورت، بیدهند یعنی به کردار درخت بید، لرزان!
به هر صورت، نویسندۀ این سطور زبان‌دان نیست؛ و سخن گفتن در این باره کار زبان‌دانان و زبان‌شناسان است. بیان اینها برای اصلاح سخنان پیشین دوست هم‌ولایتی‌ام و گشودن بابی برای اطلاع از نظر ارباب نظر بود.