شفیغی کدکنی

مُحَمَّد رِضا شَفیعی کَدْکَنی (زادهٔ ۱۹ مهر ۱۳۱۸ در کدکن) از نویسندگان و شاعران امروز ایران است. تخلص وی در شعر م. سرشک است.

زندگی

محمدرضا شفیعی کدکنی در سال ۱۳۱۸ در کدکن خراسان[۱] به دنیا آمد. شفیعی کدکنی دوره‌های دبستان و دبیرستان را در مشهد گذراند و چندی نیز به فراگیری زبان و ادبیات عرب، فقه، کلام و اصول سپری کرد. او مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی و مدرک دکتری را نیز در همین رشته از دانشگاه تهران گرفت. او از جمله دوستان نزدیک مهدی اخوان ثالث شاعر خراسانی به شمار می‌رود و دلبستگی خود را به اشعار وی پنهان نمی‌کرد.

دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، پنجشنبه ۵ شهریور ۱۳۸۸ تهران را به مقصد آمریکا ترک کرد.این سفربازتاب وسیعی درمطبوعات ایران داشت. او برای استفاده از یک فرصت مطالعاتی به دانشگاه پرینستون رفت و پس از نزدیک به ۹ ماه دوری از وطن به ایران بازگشت و پس از بازگشت به ایران بر سر کرسی تدریس خود در دانشگاه تهران حاضر شد.

کتاب‌ها واشعار [ویرایش]

شفیعی کدکنی سرودن شعر را از جوانی به شیوهٔ کلاسیک آغاز کرد. پس از چندی به سوی سبک نو مشهور به نیما یوشیج روی آورد. با انتشار دفتر شعر در کوچه باغ‌های نشابور نام‌آور شد. آثار شفیعی را می‌توان به سه گروه انتقادی و مجموعه اشعار خود وی تقسیم کرد. آثار انتقادی این نویسنده، شامل تصحیح آثار کلاسیک فارسی و نگارش مقالاتی در حوزه نظریه ادبی می‌شود، که بخشی از آن‌ها در زیر آورده شده‌اند. در میان آثار نظری شفیعی کدکنی کتاب موسیقی شعر جایگاهی ویژه دارد و در میان مجموعه اشعارش در کوچه باغ‌های نشابور آوازه بیشتری دارد. زمزمه‌ها، شبخوانی، از زبان برگ، بوی جوی مولیان، از بودن‌ و سرودن، مثل درخت‌ در شب‌ باران، هزاره‌ دوم‌ آهوی‌ کوهی، صور خیال در شعر فارسی، موسیقی شعر، تصحیح اسرارالتوحید نوشته محمد‌بن‌منور، تصحیح تاریخ نیشابور نوشته حاکم نیشابوری، تصحیح آثار عطار نیشابوری، تصحیح مختارنامه، تصحیح مصیبت‌نامه، تصحیح منطق‌الطیر، تصحیح اسرارنامه، تصحیح دیوان عطار و تصحیح آفرینش و تاریخ نیز از جمله آثار محمدرضا شفیعی‌کدکنی هستند.

بررسی آثار [ویرایش]

شفیعی کدکنی را باید در زمره شاعران اجتماعی دانست[نیازمند منبع]. او در اشعار خود تصویری از جامعه ایرانی در دههٔ ۴۰ و ۵۰ خورشیدی را بازتاب می‌دهد و با رمز و کنایه آن دوران را به خواننده نمایانده، دلبستگی و گرایش فراوان به آیین وفرهنگ ایرانی و بخصوص خراسان را نشان می‌دهد.

نمونه اشعار [ویرایش]

شعر سفر به خیر که از مجموعه در کوچه باغ‌های نشابور گزیده شده‌است:

به کجا چنین شتابان؟

گون از نسیم پرسید
- دل من گرفته زین جا

هوس سفر نداری
ز غبار این بیابان؟
- همه آرزویم اما
چه کنم که بسته پایم.

به کجا چنین شتابان؟

- به هر آن کجا که باشد
به جز این سرا، سرایم
- سفرت به خیر اما تو و دوستی، خدا را
چو از این کویر وحشت به سلامتی گذشتی
به شکوفه‌ها، به باران
برسان سلام ما را
شعر دیگری از وی:
«پیش از شما / به سان شما / بیشمارها / با تار عنکبوت / نوشتند روی باد / کین دولت خجستهٔ جاوید زنده باد».
کتاب شناسی [ویرایش]

مجموعه اشعار
۱۳۴۴ - زمزمه‌ها
۱۳۴۴ - شبخوانی
۱۳۴۷ - از زبان برگ
۱۳۵۰ - درکوچه باغ‌های نیشابور
۱۳۵۶ - بوی جوی مولیان
۱۳۵۶ - از بودن و سرودن
۱۳۵۶ - مثل درخت در شب باران
۱۳۶۷ - هزاره دوم آهوی کوهی
آثار نظری و انتقادی و تصحیح و ترجمه [ویرایش]
۱. صور خیال در شعر فارسی

۲. موسیقی شعر

۳. تصحیح اسرارالتوحید نوشتهٔ محمد بن منور

۴. تصحیح تاریخ نیشابور نوشتهٔ حاکم نیشابوری

۵. تصحیح آثار عطار نیشابوری:

تصحیح مختارنامه
تصحیح مصیبت نامه
تصحیح منطق‌الطیر
تصحیح اسرارنامه
تصحیح دیوان عطار
تصحیح تذکره الاولیاء (هنوز به چاپ نرسیده‌است)
۶. مقدمه، ترجمه و تعلیقات بر آفرینش و تاریخ در دو جلد

۷. مفلس کیمیا فروش دربارهٔ شعر انوری

۸. زبور پارسی نگاهی به زندگی و غرل‌های عطار

۹. تازیانه‌های سلوک در بارهٔ قصاید سنایی

۱۰. در اقلیم روشنایی تفسیر چند غزل حکیمسنایی

۱۱. شاعر آیینه‌ها بررسی سبک هندی و شعر بیدل دهلوی

۱۲. آن سوی حرف و صوت

۱۳. میراث عرفانی ایران (چهار جلدی):

دفتر روشنایی (در شرح سخنان و افکار بایزید بسطامی)
نوشته بر دریا (در بیان میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی)
چشیدن طعم وقت (در شرح عرفان و افکار ابوسعید ابوالخیر)
حالات و سخنان ابوسعید (در شرح عرفان و افکار ابوسعید ابوالخیر)
۱۴. ادوار شعر فارسی از مشروطه تا سقوط سلطنت

۱۵. زمینهٔ اجتماعی شعر فارسی

۱۶. شعر معاصر عرب

۱۷. قلندریه در تاریخ سیر دگردیسی یک اندیشه

۱۸. ترجمه تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا نوشته رینولد نیکلسون

۱۹. تصحیح غزلیات شمس تبریز

۲۰. مقدمه‌نویسی و انتشار تصویر نسخه خطی منظومهٔ علی‌نامه

پیوند به بیرون

عکس از استاد در سر کلاس درس (نشان دهنده علاقه شاگردانش به وی)

بخش ویژهٔ تألیفات و آثار مربوط به دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی - سایت کتابنامه
پانویس [ویرایش]

↑ کدکن، میراث دار ایران کهن روزنامه اعتماد ملی
منابع

درباره شفیعی کدکنی در سایت خبرگزاری میراث فرهنگی
درباره شفیعی کدکنی در سایت آفتاب
ادبیات فارسی (۲)-کتاب درسی دبیرستان-، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی، شرکت چاپ افست ISBN 964-05-0327-4
خبرگزاری مهر به تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۸۵
از ویکی پدیا