اجازه ویرایش برای همه اعضا

بغداد

نویسه گردانی: BḠDʼD
بَغداد بزرگ‌ترین شهر عراق مرکز استان بغداد و پایتخت این کشور است که در مرکز آن قرار دارد. این شهر را دومین شهر بزرگ جنوب غربی آسیا بعد از تهران دانسته‌اند.

در سال ۲۰۱۲ بغداد با کسب رتبه ۲۲۱ عنوان بدترین شهر دنیا برای زندگی را به خود اختصاص داد. شرایط بد امنیتی یکی از مهمترین دلایل کسب این رتبه بوده‌است.[۱]

محتویات [نمایش]
نام [ویرایش]

بَغداد واژه‌ای است به زبان پهلوی به معنای خُداداده. این واژه پیش از اینکه بر این شهر گذارده شود در اوستا به گونه صفت آورده شده بود. این واژه در اوستا به ریخت بغوداته bağō-dâta و به همان معنا در بخش‌هایی از اوستا از آن دسته وندیداد آورده شده‌است. در پارسی میانه این واژه باز به همان معنا و اینبار به ریخت بَغ‌دات آورده شده‌است. نام‌های دیگری نیز با همین شکل ساخته شده‌است مانند خداداد، مهرداد، تیرداد، یا الله داد، محمدداد، علی داد و «بغ» یعنی خدا چنانکه به پادشاهان چین «بغ پور» و به شکل معرب آن فغفور میگفته اند؛ و نامهای دو مکان «بجستان» و «بیستون» نیز هردو دگریدهٔ «بغستان» است.

برخی دیگر از زبان‌شناسان عقیده دارند بغداد از دو کلمه بغ مخفف باغ و داد مخفف دادار به معنی ایزد و پروردگار تشکیل شده‌است و بغداد به معنی باغ خدا است.

اگرچه در خصوص ریشه‌های ایرانی هیچ شبهه‌ای وجود ندارد، کلمه بغداد دو نوع ریشه اصلی متفاوت داشته‌است. قابل اطمینان‌ترین موردی که توافق بیشتری بروی آن گردیده لفظی است که از ترکیب کردی باستان با نام «باگا» (=بت، خدا) +داتا (=معلوم مسلم) بوجود آمده که کلمه فارسی میانه «بگدات / بگداد» (= داده شده توسط خداوند) از آن گرفته شده؛ و سرانجام به کلمه فارسی امروزی و عربی «بغداد» تغییر یافته‌است. ریشه دیگر نیز از فارسی «باگ – داد» یا «بگ-دا-دو»(ترجمه «باغ خداوند») گرفته شده‌است. در عین حال، برخی اقلیت‌ها اعتقاد دارند که این نام از عبارت آرامی گوسفند اخذ شده‌است.

مرکز این شهر در دروهٔ عباسیان «مدینةالسلام» نامیده می‌شد.[۲]

تاریخ [ویرایش]

پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود. در آن زمان بغداد نام منطقهٔ کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. خود نام «بغداد» نامی ایرانی است که در زمان ساسانیان به آن منطقه نهاده شد. نام بغداد از دو بخش بغ و داد ساخته شده. بغ به معنای خداست. پس از معنای نام بغداد بخشش خدا یا خداداد به دست می‌آید. بغداد در روزگار عباسیان به پایتختی برگزیده شد و در همان زمان هم ناماور گشت؛ به گونه‌ای که نمادی برای سرزمینهای اسلامی سده‌های میانه بود.

گفته می‌شود که شهر بغداد در ۳۰ ژوئیه سال ۷۶۲ در کرانه غربی رود دجله توسط عباسیان و در زمان خلیفه المنصور بنیاد شد، به هر رو نام این شهر در متون پیش از اسلام از جمله در تلمود یهودیان نیز ذکر گردیده‌است. از اینرو شاید بغداد جدید در کنار شهر قدیمی بغداد که در ۵۰ مایلی شمال بابل واقع شده بود، ساخته شده‌است. این شهر جایگزین تیسفون پایتخت شاهنشاهی ایران و دمشق پایتخت امپراتوری اموی شد.

با سرنگونی عباسیان به دست مغول‌ها بغداد نیز ویران و مردمش کشتار شدند. در سالهای دورتر بغداد و پیرامون آن میان ترکمانان و عثمانیان و آنگاه صفویان دست به دست می‌شد. سرانجام به عنوان بخشی از عثمانی شناخته شد تا اینکه پس از جنگ جهانی دوم و تکه تکه شدن عثمانی زیر نظر انگلیسی‌ها به عنوان مرکز کشور تازه ساز عراق درآمد.

نقشه شهر [ویرایش]

منصور عباسی برای طراحی این شهر از دو طرح استفاده کرد. طرح نخست از نوبخت معمار ایرانی و طرح دوم از ماشاءالله، یک یهودی سابق از اهالی خراسان در ایران بود.

بغداد بصورت دایره‌ای با قطر ۲ کیلومتر طراحی شد که این شهر را به‌عنوان ""شهر گرد"" معروف ساخت. طراحی اولیه نشانگر یک حلقه از ساختمان‌های مسکونی و تجاری بود که در کنار دیوارهای داخل شهر ساخته شده بودند، ولی در هنگام ساخت حلقه‌ای دیگر در داخل حلقه اصلی ساخته شد.[۳] در مرکز شهر ساختمانهای مسجد و همچنین قرارگاه مرکزی سربازان قرار داشت. هدف از ساخت و کاربری قسمت خالی مرکز شهر ناشناخته‌است. اساس طراحی دایره شکل شهر دقیقاً بر پایه طراحی شهرسازی ساسانیان است. طرح شهر بغداد کپی‌برداری از نقشه و طرح شهر ساسانی گور (فیروزآباد کنونی) است.

اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در طی سال‌های ۷۷۵ تا ۹۳۵ میلادی بزرگ‌ترین شهر جهان بوده‌است. این شهر احتمالاً اولین شهر بالای یک میلیون نفری دنیا نیز بوده‌است.[۴]

بعقوبه سامرا
فلوجه.رمادی
بغداد

کوت حله.کربلا
یک مرکز جهت فرا گیری علوم [ویرایش]

در حدود یک نسل از پیدایش بغداد، این شهر به قطب علم آموزی و تجارت تبدیل گشت. خانه حکمت نام موسسه‌ای بود که به امر ترجمه متون یونانی، فارسی میانه و سریانی اختصاص یافته بود. برمکیان خاندان با نفوذی بودند که وظیفه آنان گرد آوردن تحصیل کردگان از دانشگاه گندی شاپور ایران و معرفی یونانیان و علوم هند به جهان عرب بود. برخی معتقدند که جمعیت ساکنین این شهر بیش از یک میلیون نفر بوده و این در حالیست که برخی دیگر فقط به وجود بخشی از این تعداد اعتقاد دارند. در این دوران محل بسیاری از داستان‌های شهرزاد از سری داستان‌های «هزار و یک شب» در بغداد بوده‌است.

اولین مهاجمان [ویرایش]

در قرن نهم، جمعیت این شهر بین ۳۰۰۰۰۰ الی ۵۰۰۰۰۰ نفر بوده‌است. رشد چشمگیر بغداد در دوران ابتدائی شکل گیری آن، بواسطه برخی عوامل کاهش یافت. این عوامل عبارت بودند از مشکلات موجود با خلیفه گری شامل برگرداندن پایتخت به سامرا (در خلال سال‌های ۸۰۸ اند امدش؛ ۸۱۹ و ۸۳۶ اند امدش؛ ۸۹۲)، ضرر و زیان استان‌های غربی و شرق دور، دوران تسلط سیاسی بویهی‌های ایرانی (در خلال سال‌های ۹۴۵ اند امدش؛ ۱۰۵۵) ترک‌های سلجوقی (در خلال سال‌های ۱۰۵۵ اند امدش؛ ۱۱۳۵). با وجود این مسائل، بغداد موقعیت خود به‌عنوان قطب‌های فرهنگی و بازرگانی جهان اسلام را تا ۱۰ فوریه سال ۱۲۵۸ یعنی زمان حمله مغولان تحت فرماندهی هولاگوخان به آن حفظ نمود. مغول‌ها حدود ۸۰۰۰۰۰ نفر از ساکنان شهر از جمله خلیفه عباسی المستعصم را قتل عام و بخش وسیعی از شهر را نابود ساختند. کانال‌های مجرای آب و سدها که شکل دهنده سیستم آبرسانی شهر بودند نیز به نابودی کشانده شدند. غارتگری بغداد به حکومت خلفای عباسی پایان داد. ضربه‌ای که تمدن اسلامی هیچگاه از آن بهبودی کامل نیافت.

در این مقطع حکومت بغداد در دست ایلخانیان یعنی امپراتوران مغول در ایران بود. در سال ۱۴۰۱، بغداد مجدداً و این بار توسط تیمور («تیمور لنگ») مورد تهاجم و غارتگری قرار گرفت. در این زمان این شهر به‌عنوان مرکز استانی تحت کنترل حکومت پادشاهان سلسله جلایری (در خلال سال‌های ۱۴۰۰ اند امدش؛ ۱۴۱۱)، قره‌قویونلو (در خلال سال‌های ۱۴۱۱ اند امدش؛ ۱۴۶۹)، آق‌قویونلو (در خلال سال‌های ۱۴۶۹ اند امدش؛ ۱۵۰۸) و صفویه (در خلال سال‌های ۱۵۰۸ اند امدش ؛ ۱۵۳۴) در آمد. در سال ۱۵۳۴، بغداد از ترک‌های عثمانی شکست خورد. بغداد در زمان تسلط عثمانی‌ها به دوره افول خود نزدیک شد. در یک برهه زمانی و قبل از تصرف آن توسط قسطنطنیه در قرن شانزدهم، بغداد بزرگ‌ترین شهر خاور میانه بحساب می‌آمد. بر طبق اطلاعات دائره المعارف ناتال جمعیت این شهر در سال ۱۹۰۷ حدود ۱۸۵۰۰۰ نفر برآورد شده‌است.

استقلال [ویرایش]

بغداد تا زمان تأسیس پادشاهی آی- سی ای کی تحت کنترل انگلیسی در سال ۱۹۲۱، تحت حکومت عثمانی باقی بود. کنترل انگلیسی‌ها بر اساس سیاست سرکوب اعراب عراقی و تمایلات ملی گرایانه کردها استوار گردیده بود. اهتمام انگلستان در برخورد نظامی با شورشیانی جنوب از طریق حملات گازی از یک سو و موج بمبارانهای انجام شده در سراسر عراق توسط واحد هائی از نیروی هوائی سلطنتی که از جمله بغداد را نیز شامل شده بود، می‌گردید. از اینرو انگلستان به اولین کشور جهان که اهداف غیر نظامی را بمباران نموده‌است معروف گردید. این عملیات شامل بمباران برای ایجاد رعب، بمباران در شب، بمب افکن‌های سنگین، بمب‌های تاخیری می‌گردید که تماما جهت «حفظ امنیت و آرامش» مردم عراق بکار می‌رفتند. در سال ۱۹۳۲ اسقلال رسمی به عراق اعطا ء گردیده و در سال ۱۹۴۶ حاکمیت ملی استحکام یافت. البته استقلال واقعی تا سال ۱۹۵۸ یعنی زمان سرنگونی و اخراج فیصل دوم دست نشانده انگلیس توسط مردم عراق حاصل نگردید. جمعیت شهر از رقم ۱۴۵۰۰۰ نفر در سال ۱۹۰۰ به عدد ۵۸۰۰۰۰ در سال ۱۹۵۰ بالغ گردید که از این تعداد حدود ۱۴۰۰۰۰ نفر یهودی بودند. در طول دهه ۱۹۷۰، عراق بدلیل افزایش شدید بهای محصولات نفتی که تنها قلم صادراتی آن کشور بشمار می‌رفت، شاهد دوره‌ای شکوفا و پر رونق بود. در این دوران امکانات زیر بنائی از قبیل تجهیزات فاضلاب، آب آشامیدنی و بزرگراه ساخته شدند. در هر حال جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، روزگار سختی را برای این شهر رقم زد، زیرا بودجه در اختیار ارتش قرار گرفته و هزاران نفر از شهروندان نیز کشته شدند. ایران بدفعات بغداد را در پاسخ به موشکباران و بمباران شهرها و اهداف غیر نظامی ایران، هدف حملات موشکی قرار داد، این حملات بدلیل ضعف توان موشکی ایران و تحریم‌های گسترده علیه ایران، خسارات و تلفات بالنسبه کمی برجای گذاردند.

دوره معاصر [ویرایش]

جنگ خلیج فارس که در سال ۱۹۹۱ بوقوع پیوست باعث بروز خساراتی به بغداد وخصوصا بخش‌های حمل ونقل، برق و زیر ساخت‌های بهداشتی آن گردید.

در ماه‌های مارس و آوریل سال ۲۰۰۳ و در جریان تسخیر سال ۲۰۰۳ عراق، بغداد تحت شدیدترین بمباران‌ها قرار گرفته و در روزهای ۷ آوریل – ۹ آوریل تحت کنترل ایالات متحده درآمد. خسارات مضاعفی نیز در غارتگری‌های وحشیانه روزهای پس از خاتمه جنگ به شهر وارد شد. با عزل رژیم صدام حسین، شهر به اشغال سربازان ایالات متحده درآمد. قبل از تأسیس دولت جدید عراق، مقامات موقت نیروهای ائتلافی اقدام به ایجاد «منطقه‌ای سبز» به وسعت سه مایل مربع (۸ کیلومتر²) در قلب شهر نموده و از آنجا امور را اداره می‌کردند. در اواخر ماه ژوئن سال ۲۰۰۴، مقامات موقت نیروهای ائتلافی قدرت را به دولت موقت تسلیم کرده و سازمان خود را منحل نمودند.

بر طبق نتایج یک نظر سنجی که در مورخه ۲۳ سپتامبر سال ۲۰۰۳ انجام گردید، حدود دو سوم مردم بغداد اعتقاد داشتند که سرنگونی رهبر عراق ارزش مصائبی که بر آنان وارد گردیده را داشته و اینکه آنها انتظار زندگی بهتر در پنج سال آینده را داشته‌اند. بهرحال با گذشت زمان حمایت از اشغالگری بشدت کاهش یافت. در آوریل سال ۲۰۰۴، روزنامه «یو اس ای تودی» طی گزارشی اعلام نمود که نتایج نظر سنجی پیرو نظر سنجی قبل که در بغداد انجام شد نشانگر این واقعیت است که «در حال حاضر فقط ۱۳ درصد از مردم اعتقاد دارند که اشغال عراق اخلاقا توجیه پذیر بوده‌است. در نظر سنجی سال ۲۰۰۳ بیش از دو برابر این تعداد این حق را به اشغال گران می‌دادند.»[۳]

تلاش هائی در خصوص نو سازی [ویرایش]

اکثر تلاش‌ها در خصوص ساختن مجدد عراق صرف تجدید بنا و تعمیرات زیر ساخت هائی بود که بسختی آسیب دیده بودند. بیشتر تلاش‌های آشکار نوسازی از طریق توسعه خصوصی مانند طرح‌های طرح رنسانس عراق طراح و معمار شهری هشام ان. اشکوری و مرکز کنفرانس و مجتمع هتل‌های سند باد از جمله طرح‌های مورد توجه اولیه بشمار می‌آمدند ولی بدلیل بی ثباتی منطقه ناکام باقی ماندند.[۵][پیوند مرده][پیوند مرده]

دولت [ویرایش]

شهر بغداد دارای ۸۹ منطقه رسمی مجاور در وسعت ۹ ناحیه دارد. این بخش‌های فرعی رسمی شهر که به‌عنوان مراکز مدیریتی برای ارائه خدمات شهرداری عمل می‌نمایند تا سال ۲۰۰۳ هیچ نوع عملکرد سیاسی نداشتند. در ابتدای آوریل سال ۲۰۰۳ مقامات موقت نیروهای ائتلافی (سی پی ای) شروع به تعریف وظایف سیاسی برای این بخش‌ها نمودند. این روند در مراحل ابتدائی بروی انتخابات شورای‌های مناطق مجاور در نواحی رسمی همسایه شهر، متمرکز گردید. این انتخابات توسط انجمن‌های حزبی انجام شد. (سی پی ای) اقدام به برگزاری یک سری جلسات در هر بخش بمنظور توجیه دولت محلی، همچنین توضیح روند انتخابات انجمن‌های حزبی و نهایتا ترغیب شرکت کنندگان به تبلیغ عقاید و آوردن دوستان، فامیل و همسایگان به جلسات بعد، نمود. هر یک از این روندها نهایتا با برگزاری یک جلسه نهائی جهت معرفی کاندیداهای شورای ناحیه و دعوت از همسایگان جهت رای دادن به آن‌ها خاتمه می‌یافت. بمحض اینکه تمام ۸۸ (که بعداً به ۸۹ افزایش یافت) شورای نواحی همسایه در سمت خود قرار گرفتند، شورای هر ناحیه به انتخاب نمایندگانی از میان اعضاء بمنظور خدمت در شورای‌های نواحی نه گانه شهر اقدام نمودند. تعداد نمایندگان هر منطقه در شورای ناحیه بستگی به جمعیت آن منطقه دارد. قدم بعدی استفاده از نمایندگان منتخب شورای‌های نواحی نه گانه در شورای ۳۷ نفره شهر بغداد بود. این سیستم سه ردیفی دولت محلی، مردم بغداد را بواسطه نمایندگان مناطق مجاور آن، از طریق نواحی و از طریق شورای شهر به دو لت مرکزی ارتباط می‌دهند.

همین روند جهت تعیین اعضای شورای دیگر اجتماعات استان بغداد که خارج از شهر واقع شده بودند، مورد بهره برداری قرار گرفت. در این محلات شوراهای محلی از ۲۰ منطقه مجاور (ناحیه) انتخاب گشته و این شوراها نیز به انتخاب نمایندگانی از اعضای خود بمنظور خدمت در شوراهای شش منطقه (کادا) پرداختند. در خصوص خود شهر، شوراهای محلی به انتخاب نمایندگانی از اعضای خود بمنظور خدمت در شورای محلی ۳۵ نفره بغداد اهتمام ورزیدند.

آخرین گام در زمینه تشکیل سیستم دولت محلی استان بغداد انتخاب شورای استانی بغداد بود. مانند گذشته، نمایندگان شورای استانی بغداد توسط هم رده‌های خود از شوراهای رده پایین تر که نمایندگی مناطق با جمعیت بیشتر را عهده دار بودند، اتنخاب گشتند. شورای استانی ۴۱ نفره بغداد در فوریه سال ۲۰۰۴ کار خود را آغاز نموده و تا زمان برگزاری انتخابات ملی در ژانویه سال ۲۰۰۵ یعنی زمان انتخاب یک شورای استانی جدید بکار خود ادامه داد.

این سیستم که شامل ۱۲۷ شورای مجزا از هم می‌باشد به‌نظر بسیار ثقیل می‌رسد ولیکن استان بغداد منزلگاه جمعیتی حدود هفت میلیون نفر می‌باشد. در پایین‌ترین سطح، یعنی شوراهای مناطق، هر شورا نماینده میانگین ۷۴۰۰۰ نفر می‌باشند.

منطقه‌ها و محله‌های بغداد [ویرایش]

[نمایش]
ن • ب • و
منطقه‌های شهر بغداد
[نمایش]
ن • ب • و
محله‌های بغداد


خیابانی در بغداد، سال ۱۹۳۲.


نقشه بغداد
محله‌های بزرگ بنا بر تقسیم مذهبی:

اعظمیه: سنی‌نشین
کاظمیه: شیعه‌نشین
کراده: مختلط
منصور: مختلط
دوره: مختلط
بغداد الجدیده: مختلط
شهرک صدر: شیعه‌نشین
شهرک حریه: مختلط
محله‌های اصلی بغداد در دو سوی دجله:

سوی کرخ سوی رصافه
کاظمیه اعظمیه
عامریه بتاویین
المنصور کراده
منطقه قادسیه منطقه الشعب
الدوره بغداد الجدیده
سیدیه الزعفرانیه
غزالیه وزیریه
محله جهاد خیابان الفضل
شهرک حریه حیابان سعدون
الشعله شهرک صدر
العدل شیخ عمر
الخضرا خیابان ابونواس
۱۴ رمضان محله اور
محله الاعلام ۹ نیسان
محله الکندی محله الغدیر
عطیفیه محله البنوک
محله العامل خیابان فلسطین
شرطه الرابعه خیابان النضال
محله التراث خیابان المغرب
زورا صلیخ
خیابان محلهفا جادریه
حارثیه باب شرقی
بیاع مسبح
دولعی بلدیات
صالمحلهه کمب ساره
وشاش الحسینیه
محله الجامعه
محله یرموک
همسایگان اصلی بغداد [ویرایش]

اعظمیه: اکثریت سنی
الکاظمیه: اکثریت شیعه
کراده: جمعیت مخلوط
المنصور: جمعیت مخلوط
دوره: جمعیت مخلوط
بغداد الجدیده (بغداد جدید): جمعیت مخلوط
شهرک صدر: اکثریت شیعه
شهرک حریه: اکثریت شیعه
مناطق دیدنی و آثار باستانی [ویرایش]

مکان‌های جالب آن شامل موزه ملی عراق است که آثار گران‌بهای آن در جریان تهاجم سال ۲۰۰۳ آمریکا غارت شد. همچنین بسیاری از کتیبه‌های باستانی موجود در کتابخانه ملی در جریان این تهاجم و هم‌زمان با آتش‌سوزی و تخریب ساختمان از بین رفتند. نقاط دیدنی دیگر عبارت‌اند از طاق دست‌های آزادی، و باغ وحش بغداد. مسجد کاظمیه در بخش شمال غربی بغداد (در کاظمین) از مهم‌ترین ساختمان‌های مذهبی شیعیان به‌شمار می‌آید. بنای این مسجد در سال ۱۵۱۵ به اتمام رسیده و آرامگاه‌های امام هفتم شیعه (موسی کاظم و امام نهم (امام محمد تقی) در این مکان قرار دارد. یکی از کهن‌ترین بناها قصر عباسیان است که بنای آن به سده‌های ۱۲ یا ۱۳ برمیگردد.

فرهنگ [ویرایش]

بغداد از مراکز اصلی فرهنگ خاورمیانه بوده‌است.

برخی از سازمان‌های مهم فرهنگی شهر عبارت‌اند از:

ارکستر ملی عراق که تمرین‌ها و نمایش‌های آن به هنگام جنگ خلیج فارس متوقف شد، ولی پس از آن به حالت عادی بازگشت.
تئاتر ملی عراق. ساختمان تئاتر مذکور در جریان حمله سال ۲۰۰۳ عراق غارت شد ولی تلاش‌هائی در جهت برقراری مجدد آن انجام شده‌است.[۴]
اجرای تئاتر در بغداد در دهه ۱۹۹۰ یعنی در زمانی که تحریم‌های سازمان ملل واردات فیلم‌های خارجی را محدود کرده بود رشد کرد. بر طبق گزارش‌ها، در این دوره داستان‌های حدود ۳۰ فیلم برای نمایش بروی صحنه‌های تئاتر آماده گردیدند و این امر باعث تولید حجم گسترده‌ای از محصولات کمدی و درام گردید.[۵]

سازمان‌هایی که در بغداد وظیفه ارائه آموزش‌های فرهنگی را برعهده دارند عبارت‌اند از : فرهنگستان موسیقی، موسسه هنرهای زیبای بغداد و مدرسه موسیقی و باله. در بغداد همچنین تعدادی موزه وجود دارد که بیشتر مربوط به یافته‌های باستان‌شناسی هستند.

در طول زمان اشغال سال ۲۰۰۳ عراق، شبکه نیروهای آمریکایی در عراق («رادیو آزادی») به پخش اخبار و برنامه‌های سرگرم‌کننده در منطقه بغداد مشغول بوده‌است.

ورزش [ویرایش]
بغداد مرکز تیم‌های اصلی فوتبال عراق است که مهم‌ترین آنها تیم‌های باشگاه فوتبال نیروی هوایی عراق (القوة الجویة)، الزورا، الشرطه (شهربانی) و الطلبه (دانش آموزان) می‌باشند. نام بزرگ‌ترین ورزشگاه شهر بغداد ورزشگاه الشعب (ورزشگاه ملت) است که در سال ۱۹۶۶ افتتاح گردید.

این شهر همچنین دارای سابقه باستانی در زمینه سوارکاری از زمان جنگ جهانی اول است که در بین مردم عراق بنام «مسابقات» نامیده می‌شود. گزارش‌هایی از فشارهای اسلام‌گرایان در جهت توقف این مسابقات بدلیل شرط‌بندی و قمارهای مربوط به آن دریافت شده‌است.

جستارهای وابسته [ویرایش]

باز سازی عراق
لیست مکان‌های عراق
میدان فردوس
تالار شهر بغداد
بغداد عربی
منابع [ویرایش]

↑ دویچه‌وله فارسی: جایگاه تهران در میان بهترین و بدترین شهرهای جهان. ۳ ژوئن ۲۰۱۲.
↑ Britannica Online
↑ [۱]
↑ Largest Cities Through History
↑ [۲]
Wikipedia contributors, «Baghdad,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Baghdad&oldid=183833309 (accessed January 16, 2008).

پیوند به بیرون [ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بغداد موجود است.
الگو:مشترکات

Map of Baghdad
Interactive map
Iraq - Urban Society
[۶] خیالبافی در زمینه باز سازی عراق
[۷] توصیف طرح اولیه بغداد
Ethnic and sectarian map of Baghdad - Healingiraq
Baghdad Renaissance Plan
[۸] سرمایه گذاران امارات متحده عربی علاقمند به سرمایه گذاری در پروژه رنسانس عراق هستند
Man With A Plan: Hisham Ashkouri
[۹] طرح رنسانس در اخبار
ARCADD, Inc.
Song - Birds Over Baghdad
خواندنی‌های بیشتر [ویرایش]

By Desert Ways to Baghdad اثر لوئیسا جب (خانم رولاند ویلکینز)، 1908 (1909 ای دی) " (یک پیام فاکس قابل تحقیق در کتابخانه‌های دانشگاه جورجیا؛ دی جی وی یو و فرمت layered PDF
A Dweller in Mesopotamia ماجراهای یک هنر پیشه رسمی در باغ عدن، اثر دونالد ماکس ول، 1921"" (یک پیام فاکس قابل تحقیق در کتابخانه‌های دانشگاه جورجیا؛ دی جی وی یو و فرمت layered PDF
[نمایش]
ن • ب • و
پایتخت‌های آسیا
[نمایش]
ن • ب • و
شهرها و حوزه‌های علمی مهم جهان اسلام(گذشته و امروز)
[نهفتن]
ن • ب • و
نیشابور
[نمایش] نیشابور قدیم
[نمایش] نیشابور امروزی
[نمایش] شهرهای خواهر خوانده و هم پیوند
[نمایش] شهرستان نیشابور
رده‌های صفحه: بغداداتحادیه عرب پایتخت‌های آسیاپایتخت‌های کشورهای همسایه ایران تاریخ عراق جوامع تاریخی یهودیت شهرهای راه ابریشم شهرهای عراق فرهنگ عراق مناطق مسکونی بنیان نهاده شده در سده ۸ (میلادی)هلال حاصلخیز
قس عربی
بغداد عاصمة جمهوریة العراق، ومرکز محافظة بغداد. یبلغ عدد سکانها 7,216,040 نسمة تقریباً حسب آخر الإحصائیات فی العام 2011 للمیلاد[2][3] مما یجعلها أکبر مدینة فی العراق وثانی أکبر مدینة فی الوطن العربی بعد القاهرة.[4] وثانی أکبر مدینة فی آسیا الغربیة بعد مدینة طهران عاصمة إیران. کما تعتبر المرکز الاقتصادی والإداری والتعلیمی فی الدولة.
بناها الخلیفة العباسی المنصور من عام 762 للمیلاد إلى عام 764 للمیلاد فی العقد السادس من القرن الثامن المیلادی الموافق للقرن (الثانی الهجری) واتخذها عاصمةً للدولة العباسیة، حیث أصبح لبغداد تحت حکمهم مکانة مرموقة. وکانت من أهم مراکز العلم على تنوعه فی العالم وملتقى للعلماء والدارسین لعدة قرون من الزمن. وتکمن أهمیة موقع بغداد فی توافر المیاه وتناقص أخطار الفیضانات مما أدى بدوره إلى اتساع رقعة المدینة وزیادة نفوذها إلى جانب سهولة اتصالها عبر دجلة بواسطة الجسور التی تربطها بالجانب الأیسر من النهر. ولمدینة بغداد القدیمة أسماء عدة کالمدینة المدورة والزوراء ودار السلام. یخترق وسط المدینة نهر دجلة، وینصفها إلى جزئین: الکرخ (الجزء الغربی) والرصافة (الجزء الشرقی).
تعرضت بغداد لکثیر من الغزوات الخارجیة والتقلبات الداخلیة طیلة القرون الماضیة، فقد غزاها المغول والصفویون والعثمانیون والإنکلیز، حیث عانت المدینة الأمرّین خلال فترة احتلالها، والتی کان آخرها الغزو الأمریکی للعراق عام 2003.
اشتهرت بغداد ولفترة طویلة بالشعراء والأدباء والکتاب والفنانین، حیث أنجبت المدینة الکثیر منهم، حیث أن الحراک الثقافی بدأ یُبرز المدینة کواحدة من أکثر العواصم العربیة تأثیراً فی الثقافة والفنون. حیث تغنى بها العشرات من کبار الشعراء والفنانین العراقیین والعرب، کما قال فیها نزار قبانی:
مدی بسـاطک وإملئی أکوابی وانسی العتاب فقد نسیت عتابی
عیناکِ یابغـــداد منذ طفــولتی شمســــان نائمتان فی أهدابـی
محتویات [اعرض]
[عدل]أصل التسمیة

شید جعفر المنصور عاصمته الجدیدة على موقع قریة کانت تعرف باسم (بغداد) منذ أیام حمورابی القرن الثامن عشر ق.م وسماها (مدینة السلام) تیمنا بالجنة، غیر أن الناس کانوا یسمونها فی الغالب مدینة المنصور. ورد اسم بجدادا فی لوح یرجع تاریخه إلى القرن الثامن عشر قبل المیلاد، زمن الملک حمورابی. ورد اسم بغدادی فی لوح آخر یعود تاریخه إلى الأعوام 1341 ـ 1316 قبل المیلاد. وفی لوح اخر یعود تاریخه إلى القرن الثانی عشر قبل المیلاد ورد اسم بجدادو. ورد فی وثیقة تاریخیة یرقى عهدها إلى سنة 728 قبل المیلاد إبان حکم الملک الآشوری تجلات فلا سر الثالث (745 ـ 727 ق. م) اسم بغدادو. ذکر أبا الفضل بدیع الزمان الهمدانی (968 ـ د1007م) اسم بغداد فی اثنتین من مقاماته الخمس والعشرین، حیث قال فی المقامة الازاذیة; اشتهیت الازاذ وأنا فی بغداذ وکنت ببغداذ وقت الأزاذ. اسم بغداد فی لغة أهل بابل القدماء مکون من قسمین اوله یعنی البستان أو الجنینة، أما جزء اسمها الثانی داد فیعنی الحبیب، حیث یصبح معنى بغداد هو جنینة الحبیب وصدیقه وبستانه.[5]
[عدل]التاریخ

[عدل]نبذة عن تاریخ مدینة بغداد
تاریخ بغداد هو تاریخ یمتد عبر العدید من العصور و الأزمنة حیث تم بناؤها فی العصر العباسی، و أطلق علیها فی القدیم اسم الزوراء، واسم مدینة السلام، وکانت ذات یوم عاصمة الدنیا، ومرکز الخلافة الإسلامیة. بناها الخلیفة العباسی أبو جعفر المنصور، وسماها مدینة المنصور، وجعل لها أربعة أبواب هی: باب خراسان، وکان یسمى باب الدولة، لإقبال الدولة العباسیة من خراسان، وباب الشام، وهو تلقاء الشام، ثم باب الکوفة، وهو تلقاء الکوفة، ثم باب البصرة، وهو تلقاء البصرة، وکان المنصور قد اختار لها هذه البقعة من الأرض على ضفتی نهر دجلة. تزخر بغداد بالکثیر من المعالم التاریخیة والحضاریة، وأهمها المدرسة المستنصریة، والمساجد الإسلامیة القدیمة، والقصور الأثریة، والمتحف الوطنی الذی یضم أهم الآثار العربیة والبابلیة والفارسیة، وبها عدد من المقامات الدینیة التی یقصدها الزوار للتبرک والتضرع، أهمها مقاما الإمامین موسى الکاظم ومحمد الجواد بالکاظمیة من بغداد، ومقام أبی حنیفة النعمان ، ومقام الشیخ عمر بن حفص السهروردی. ومن أشهر مساجد بغداد مسجد الإمامین الکاظم والجواد، ومسجد الشهید المبنی على الطراز الأندلسی، وهو من أحدث مساجد بغداد، ومسجد الشیخ معروف الکرخی، ومسجد الخلفاء العباسیین المعروف قدیما بجامع القصر أو جامع الخلیفة، وجامع الحیدر خانه وهو من أتقن جوامع بغداد صنعة وإحکاما. و یوجد بها متحف تعرض فیه الآثار المختلفة من جواهر وعملات وهیاکل بشریة وتماثیل من عصور ما قبل التاریخ حتى القرن السابع عشر المیلادی ومن شواهدها الآثار الإسلامیة التی تتمثل فی بقایا سور بغداد ودار الخلافة والمدرسة المستنصریة ومقر المعتصم ومسجده الشهیر وتحتوی على القصر العباسی والمشهد الکاظمى وجامع المنصور وجامع المهدى و جامع الرصافة والمدرسة الشرفیة والمدرسة السلجوقیة والمدرسة المستنصریة.
مقال تفصیلی :تاریخ بغداد
[عدل]سقوط بغداد
تعرضت بغداد لکثیر من الغزوات الخارجیة والتقلبات الداخلیة طیلة القرون الماضیة نظرا لکونها مطمع کبیر لمختلف القوى الحاکمة لتمتعها بالعدید من مزایا القوى التی تمنح من یمکنه السیطرة علیها تحکما کبیرا فی شؤون و سیاسة المناطق المجاورة. مرت مدینة بغداد بعدة مراحل من تغییر الدول الحاکمة و الغزو کما یلی:
سقوط بغداد (1258): سقطت بغداد عاصمة العباسیین فی یوم الأحد 4 صفر 656 هجریة الموافق 10 فبرایر 1258 میلادیة علی ید هولاکو بن تولوی بن جنکیز خان، وقُتل الخلیفة المستعصم.
سقوط بغداد (1831): سقطت بغداد بأیدی الجیش العثمانی بعد مایقارب 82 عاما من سیطرة الممالیک لها .
سقوط بغداد 1917: فی یوم الأحد 11 مارس 1917, سقطت بغداد عاصمة ولایة بغداد العثمانیة بعد سلسلة من الانتصارات فی ید الجیش البریطانی خلال القتال مع الاتراک العثمانیین فی الحرب العالمیة الأولى
سقوط بغداد 2003:فی الأربعاء 9 أبریل 2003 سقطت عاصمة جمهوریة العراق بعد أن تمکنت القوات الأمریکیة من التقدم لوسط بغداد.
مقال تفصیلی :سقوط بغداد
مقال تفصیلی :تاریخ بغداد بعد سقوط الممالیک


أحد المبانی الحکومیة فی بغداد


مخطوطة تصور حصار المغول لبغداد عام 1258 میلادیة قبل اقتحامها
[عدل]الموقع

تقع مدینة بغداد على بعد 90 کم شمال موقع مدینة بابل الأثریة، وعلى بعد بضعة کیلومترات شمال غرب مدینة قطسیفون (المدائن) والتی استمرت کمرکز رئیسی للبلاد حتى حلت محلها بغداد فی أوائل العصر العباسی.
فی 30 تموز 762 کلف الخلیفة المنصور ببناء المدینة، وکان البناء تحت إشراف البرامکة.[6] اعتقد المنصور ان بغداد ستکون المدینة المثالیة لتکون عاصمة للامبراطوریة الاسلامیة تحت حکمة العباسیین. اختار أبو جعفر بنفسه رقعة مرتفعة من الأرض، على الجانب الغربی من دجلة عند مصب نهر الرفیل فیه، وقرر أن یشید عاصمته الجدیدة على هذه الرقعة.[7]
تعد بغداد أکبر مدن العراق وأیضاً من کبرى مدن الشرق الأوسط وثانی أکبر مدینة عربیة معاصرة بعد القاهرة فی مصر. ومدینة بغداد من المدن التی ترتبط بتاریخ الخلافة العباسیة إن لم یکن تاریخ العالم الإسلامی خلال القرون الخمسة من عام 150هـ/767م إلى656هـ/1258م، فکان أبو جعفر المنصور ثانی خلیفة عباسی وأول من اتخذ بغداد عاصمة له بعدما قضى على منافسیه من العباسیین والعلویین فی عام 145 هـ 762م، وبنى أبو جعفر المنصور على نهر دجلة عاصمته بغداد فی عام (145 - 149 هـ) 710 میلادیة على شکل دائری، وهو اتجاه جدید فی بناء المدن الإسلامیة، لأن مـعظم المدن الإسلامیة، کانت إما مستطیلة کالفسطاط، أو مربعة کالقاهرة، أو بیضاویة کصنعاء. ولعل السبب فی ذلک یرجع إلى أن هذه المدن نشأت بجوار مرتفعات حالت دون استدارتها. ویعتبر تخطیط المدینة المدورة (بغداد)، ظاهرة جدیدة فی الفن المعماری الإسلامی ولاسیما فی المدن الأخرى التی شیدها العباسیون مثل مدینة سامراء وما حوته من مساجد وقصور خلافیة فخمة. وإلى جانب العمارة وجدت الزخرفة التی وصفت بأنهما لغة الفن الإسلامی، وتقوم على زخرفة المساجد والقصور والقباب بأشکال هندسیة أو نباتیة جمیلة تبعث فی النفس الراحة والهدوء والانشراح. وسمی هذا الفن الزخرفی الإسلامی فی أوروبا باسم أرابسک.
وذکر عن عیسى بن المنصور أنه قال وجدت فی خزائن أبی المنصور فی الکتب أنه أنفق على مدینة السلام (بغداد) وجامعها وقصر الذهب بها والأسواق والفصلان والخنادق وقبابها وأبوابها أربعة آلاف ألف وثمانمائة وثلاثین درهماً ومبلغها من الفلوس مائة ألف ألف فلس وثلاثة وعشرون ألف فلس وذلک أن الأستاذ من البنائین کان یعمل یومه بقیراط فضة والروزکای بحبتین إلى ثلاث حبات.[8] وفی عهد هارون الرشید بلغت بغداد قمة مجدها ومنتهى فخارها، وأمتدت الأبنیة فی الجانبین امتداداً عظیماً، حتى صارت بغداد کأنها مدن متلاصقة تبلغ الأربعین. وبعد وفاة الرشید عام 193هـ / 809 م. بویع الأمین فی طوس أولاً ثم فی بغداد، ومرت بغداد فی عصره بأهوال انتهت بقتلهِ عام 198هـ / 814 م، ثم بویع المأمون على إثر قتل أخیه، ولکنه لم یبرح خراسان وبقیت بغداد تئن تحت کابوس الحکم العسکری على ما بها من أوصاب الحصار وآثار الحجارة والنار.


أحد شوارع بغداد عام 1930م وتبدو العربات التی تجرها الأحصنة
حیث بعد عامین من وفاة الرشید وقع الخلاف بین ولدیه الأمین والمأمون، وحوصرت بغداد لأول مرة فی تاریخها ودام الحصار أربعة عشر شهرا. وفی نهایة عام 196هـ /812 م. أطبق جند هرثمة وطاهر قائدی المأمون على الأمین فی بغداد وعزل هرثمة الجانب الشرقی الذی لم یکن یحمیه سوى سور سرعان ما أزاله، بینما عسکر طاهر أمام باب الأنبار فسیطر بذلک على الجانب الغربی، ووجد الخلیفة نفسه آخر الأمر منعزلاً فی قصر الخلد على شاطئ دجلة وما لبث أن وقع فی الأسر وهو یحاول الفرار وقتل فی أوائل عام 198هـ / 814 م، وبموته رفع الحصار وأصبحت بغداد المزدهرة خرائب ورماداً، وأثار موت الأمین سخط أهل بغداد، وتمکن إبراهیم بن المهدی العباسی بفضل الخلاف بین الناس من أن یستولی على بغداد ویصبح صاحب الأمر فیها ما یقرب من عامین غیر أن خیانة قواده أجبرته على تسلیم المدینة وزمام الحکم إلى الخلیفة المأمون.
وکانت بطانة المأمون من الفرس تحاول نقل عاصمة الخلافة إلى خراسان لیتم لهم التغلب على شئون الدولة، وتولى الحسن بن سهل العراق والحجاز والیمن فاضطرب حبل الأمن ودبت الفتن فی بغداد إلى أن دخلها المأمون عام 204هـ / 820 م، وعادت لبغداد شیء من نضرتها إلى أن أدرکته منیته عام 218هـ / 834 م، وقد عهد المأمون بالخلافة من بعده لأخیه المعتصم، وظلت بغداد تموج بالفتن حتى أنه فی عام 552هـ/1157م. لم یبق من تلک المملکة المترامیة الأطراف إلا بغداد وأعمالها وقلیل مما یتصل بها. فی عام 656هـ/ 1258 م. نزل هولاکو على بغداد وحاصرها فکانت حروب وکانت خطوب اندلعت فی أثنائها نیران فتن داخلیة انتهت باستیلاء التتار علیها وبقتل الخلیفة المستعصم وأولاده ورجال حاشیته وأهل بطانته، وباستباحة بغداد مدة طویلة، وکانت بغداد حین حاصرها القوم غاصة بأهل الأطراف من الذین أجفلوا أمام الجیش المغولی الذین لم یرحموا شیخاً ولا طفلاً ولا امرأة، وبهذا أفلت شمس الخلافة العباسیة فی بغداد بعد أن أشرقت علیها أکثر من خمسة قرون، وکان أفولها کارثة على الأمم الإسلامیة کافة. وقد أبقى هولاکو فی أول الأمر الأوضاع الإداریة فی بغداد على النمط العباسی تقریباً، ورتب جماعة من الرقباء والأمناء لیشرفوا على کل شیء، وبذلک أصبحت حکومة بغداد مدنیة تحت إشراف حکومة عسکریة.


منارة سوق الغزل (جامع الخلفاء) کما صورها مصور ألمانی خلال زیارة للعراق عام 1911م, وهی أقدم منارة باقیة من العصر العباسی فی بغداد.
فی العهد الجلائری غزا تیمورلنک بغداد أکثر من مرة کان أخرها عام 803هـ / 1400 م. حیث فتحها عنوة وفتک بأهلها فتکا ذریعا، واستحل جنده المدینة أسبوعا اقترفوا من المنکرات ما یقشعر له جلد الإنسان، ولما توفی تیمورلنک عام 807هـ / 1404 م. عاد السلطان أحمد الجلائری إلى بغداد فملکها عام 808هـ / 1405 م. وکانت بین السلطان أحمد وبین السلطان قره یوسف الترکمانی فی أول الأمر ألفة انقلبت بعد ذلک إلى وحشة انتهت بقتل السلطان أحمد واستیلاء قره یوسف على ملکه عام 813هـ / 1410 م، فأرسل السلطان یوسف ابنه للاستیلاء على بغداد فسدت أبوابها فی وجهه، وکان یدیر أمرها دوندی خاتون بنت السلطان حسین بن أویس الجلائریة، فلما علمت أن لا قبل لها بمحمد شاه احتالت للخروج من بغداد خلسة، ولما علم البغدادیون بذلک فتحوا أبواب المدینة للفاتح الجدید عام 814هـ / 1411 م. وظلت بغداد تحت الحکم الترکمانی من هذا التاریخ حتى عام 914هـ / 1509 م. وفی عام 1509 للمیلاد سیطر الصفویون بقیادة الشاه إسماعیل الصفوی على المدینة، وبقیت تحت سیطرة الصفویین حتى إنتزعها العثمانیون من ید الصفویین عام 1535 م، ولکن ما لبث الصفویون أن عادوا لیسیطروا علیها عام 1624 حتى 1639 حیث دخلها السلطان العثمانی مراد الرابع عام 1638 وبقیت تحت الحکم العثمانی حتى قدوم الإنجلیز، وفی مارس 1917م، سیطر الإنجلیز على المدینة، ووقعت بغداد کمعظم مناطق العراق الأخرى تحت الانتداب البریطانی. وفی عام 1920م ثار العراقیون على الإنجلیز، وسمیت الثورة بثورة العشرین.
تمثل بغداد حالیاً حالة من حالات التتابع المدنی فی إطار موقع واحد ففی إطار موقع الرافدین تتابعت العواصم من بابل القدیمة إلى سلوقیة الإغریقیة وقطیسنون الفارسیة التی کانت تعرف بمدائن کسرى ثم بغداد العربیة الحالیة. لا تزال نواة بغداد القدیمة موجودة حتى الآن تنتشر حولها الأجزاء الحدیثة حول البوابات الشمالیة والجنوبیة القدیمة على الجانب الغربی لنهر دجلة على بعد 540 کم تقریباً إلى الشمال الغربی من الخلیج العربی، وصلت مدینة بغداد لذروتها العلمیة والثقافیة فی عصر الخلیفة العباسى الثالث هارون الرشید، سنة 184هـ، 800 م، بلغ عدد سکانها أکثر من ملیون نسمة وصارت مرکزًا مهمًّا للتعلیم وفقدت هذه المکانة عندما غزاها المغول والتتار ثم الفرس والأتراک منذ عام 257هـ، 1358م، وتعرضت لکثیر من الحروب والحرائق والفیضانات المتکررة وأصبحت عاصمة العراق عام 1339هـ، 1921م، وتعرضت للتدمیر خلال حرب الخلیج الثانیة 1991م، وکذلک حرب الخلیج الثالثة عام 2003م، بعد الاحتلال الأمریکی.


صورة مطلة على مدینة بابل القدیمة، الواقعة على بعد 85 کیلومترا الى الجنوب من بغداد..
تقع مدینة بغداد على بعد 90 کم شمال موقع مدینة بابل الأثریة إضافة إلى أنها تقع على بعد بضعة کیلومترات عدیدة شمال غرب مدینة قطسیفون (المدائن) والتی استمرت کمرکز رئیسی للبلاد حتى حلت محلها بغداد فی أوائل العصر العباسی وتکمن أهمیة موقع بغداد فی توافر المیاه وتناقص أخطار الفیضانات مما أدى بدوره إلى اتساع رقعة المدینة وزیادة نفوذها إلى جانب سهولة اتصالها عبر دجلة بواسطة الجسور التی تربطها بالجانب الأیسر من النهر.
[أظهر] ع · ن · تحکام بغداد

[عدل]القرن العشرین
بقیت بغداد وجنوب العراق تحت الحکم العثمانی حتى عام 1917، عندما استولت علیها القوات البریطانیة خلال الحرب العالمیة الأولى. أصبحت بغداد عام 1920 عاصمة الانتداب البریطانی على بلاد ما بین النهرین، وبعد عام 1932، صارت بغداد عاصمة لمملکة العراق. منح العراق الاستقلال رسمیا فی عام 1932، وزاد استقلاله فی عام 1946. ازداد عدد سکان المدینة من 145،000 المقدر فی عام 1900 إلى 580,000 فی عام 1950 وکان منهم 140،000 (تقریبا من الربع) من الیهود. فی عشرینات القرن الماضی، کانت نسبة الیهود فی بغداد 40 فی المئة. یشکلون أکبر طائفة فی المدینة وسیطرو على ما یصل إلى 95 فی المئة من تجارة المدینة.[9] بغداد کانت أیضا موطن للکثیر من الشخصیات الیهودیة البارزة، مثل حسقیل ساسون.
فی 1 أبریل 1941 قام اعضاء فی "المربع الذهبی"، ورشید عالی الکیلانی بانقلاب فی بغداد. عمل رشید علی تثبیت حکومة موالیة للألمان وإیطالیا المؤیدتان لاستبدال حکومة عبد الإله بن علی الهاشمی الموالیة لبریطانیا. فی 31 مایو، بعد الثورة وبعد فرار رشید علی وحکومته، استسلم رئیس بلدیة بغداد للقوات البریطانیة والکومنولث. حدثت عقب الفوضى التی اعقبت سقوط حکومة رشید عالی الکیلانی خلال انقلاب 1941 أعمال عنف ونهب نشبت فی بغداد بالعراق واستهدفت سکان المدینة من الیهود فی 1 حزیران 1941 خلال احتفالهم بعید الشفوعوت الیهودی، [10] قبل أن تتمکن القوات البریطانیة من السیطرة على المدینة. انتهت الحادثة فی الیوم التالی لدى دخول البریطانیین بغداد وراح ضحیتها حوالی 175 قتیلا و 1،000 جریحا یهودیا، کما تم تدمیر حوالی 900 منزلا تابعا للیهود.[11] ترکت هذه الحادثة أثرا عمیقا لدى الیهود العراقیین وساعدت على سرعة هجرتهم إلى إسرائیل، فبحلول عام 1951 هاجر أکثر من 80% منهم إلى إسرائیل.[12]


مطار بغداد المکان الذی حدثت فیه معرکة المطار
فی 14 تموز 1958، قام أفراد من الجیش العراقی بقیادة عبد الکریم قاسم بانقلاب للاطاحة بمملکة العراق. تم إعلان قیام الجمهوریة العراقیة وانتهاء حقبة العهد الملکی من خلال البیان الأول للحرکة والذی أذاعه عبد السلام عارف من دار الإذاعة، وذلک بعد نجاحه فی قلب نظام الحکم وقتل الملک فیصل الثانی، وقاموا بالسیطرة على القیادة العامة للجیش ودار الإذاعة ومجمع بدالة الهاتف المرکزی، من خلال قطاعات اللواء العشرین الذی تحت إمرته، [13][14][15][16]
ما بین عامی 1991 و 2003، تسببت حرب الخلیج وغزو العراق عام 2003 فی أضرار کبیرة فی بغداد وشملت النقل، الطاقة، البنیة التحتیة والصحیة.وقوات التحالف التی تقودها الولایات المتحدة شنت هجمات جویة ضخمة على المدینة فی الحربین.
[عدل]أصل التسمیة

تجمع المصادر التاریخیة أن الخلیفة العباسی الثانی أبوجعفر المنصور قد قرر بناء عاصمة له تلیق بمکانة الدولة الاسلامیة المتصاعدة فاختار بعد تدقیق وتمحیص موقعا على نهر الصرا بین نهری دجلة والفرات کانت تقوم قریة تسمى بغداد. کان یجتمع فیها تجار الفرس فی رأس کل شهر. وتجمع المصادر على أن اسم القریة الأصلیة فی ذلک الموقع هو (بغداذ) و(بغدان) أو تبدل الباء میما فیصیر الاسم (مغداد) أو (مغدان). وهذه الأسماء کلها ممنوعة من الصرف ولکنها تقبل التذکیر والتأنیث، فتقول (هذا بغداد) و(هذه بغداد).[17].ویشتق منها الفعل تبغدد أو تبغدن بمعنى سکن بغداد أو تشبه بأهلها. وسماها بانیها أبوجعفر المنصور (مدینة السلام) وهو الاسم الرسمی الذی ظهر فی وثائق الدواوین العباسیة وعلى النقود والأوزان.[18]. کما أطلقت على المدینة أسماء أخرى مثل (دار السلام) و(مدینة المنصور) و(مدینة الخلفاء) و(المدینة المدورة) و(الزوراء).[19]. ولکن الاسم القدیم (بغداد) هو الذی ظل عالقا فی أذهان الناس ویتردد على ألسنتهم، فأحتفظت المدینة بذلک الاسم حتى یومنا هذا.
[عدل]المعنى الفارسی لاسم مدینة بغداد
کانت اللغة الفارسیة هی اللغة الرسمیة والمعتمدة فی العراق منذ سقوط الدولة البابلیة عام 539 ق.م إلى مجیئ الفتح الإسلامی باستثناء فترات قصیرة خضع فیها العراق لاحتلال الأغریق ثم الرومان. وکانت قریة بغداد الأصلیة قائمة أثناء الحکم الساسانی للعراق. وهکذا جاء أقدم المؤرخین الذین تطرقوا إلى اسم مدینة بغداد مثل المقدسی وابن رستة بتفسیرات مستمدة من اللغة الفارسیة لاسم بغداد.وقد ترددت تلک التفسیرات فی کتب المؤرخین اللاحقین.[20]. واکثر هذه التفسیرات شیوعا هو القائل إن (باغ) تعنی بستان بالفارسیة و(داد) تعنی عطیة، فیکون معنى الاسم (البستان العطیة), أو (باغ) اسم صنم أو شیطان و(داد) عطیة أو هبة فیکون المعنى (عطیة الصنم). وقد قرب بعض المعاصرین المعنى فقال أنها تعنی (هبة الله).[21]. فلا غرابة فی أن البکری (ت 487 هجری) قد ضمن اسم بغداد فی مصنفه المعروف باسم (معجم نا استعجم) لأنه عد الاسم أعجمیا وأردفه بمعناه العربی.[22].
[عدل]المعنى السومری والأکدی لاسم مدینة بغداد
کشفت الحفریات الآثاریة فی موقع بغداد عن واجهة کبیرة مبنیة بالآجر البابلی وعلیها اسم الملک البابلی الشهیر نبوخذنصر (605 - 562 ق.م) وألقابه [23]. ومن ناحیة أخرى ,وجدت وثائق بابلیة تحمل اسم بلدة(بغداد) تعود إحداها ,وهی وثیقة قضائیة إلة ایام الملک البابلی حمورابی (1792 - 1750 ق.م) صاحب مسلة القوانین البابلیة الشهیرة.وهکذا فإن اسم (بغداد) کان قد استعمل قبل ألف عام على القل من دخول کلمة (باغ) بمعنى الصنم أو الإله إلى اللغة الفارسیة [20].وعند العودة إلى المعجم الذی أصدره الدکتور بهاءالدین الوردی للغة السومریة ,نجد أن بغداد تعنی (قلعة قبیلة الصقر) أو (هیکل الصقر) [24]. وهذا مایؤیده عالم الآشوریات الفرنسی لابات فی معجمه الخاص بالعلامات الأکدیة [25]
[عدل]أسماء بغداد الأخرى
لقد إختلف مؤرخو مدینة بغداد حتى فی معنى اسمها العربی الواضح (مدینة السلام). فرأى بعضهم أن المقصود بالسلام هو الله سبحانه [19]. ویرى بعضهم أن المنصور أسماها مدینة السلام لأن نهر دجلة یقال له (وادی السلام) [26]. ویرى بعضهم الآخر أن المنصور أسماها (مدینة السلام) تفاؤلا فی انها ستکون آمنة مطمئنة. فالسلام شرط أساسی لازدهار المدن ورفاهیتها. أما مدینة المنصور ومدینة الخلفاء والمدینة المدورة والزوراء فهی اوصاف لبغداد استخدمها الخاصة والعامة فی نعت المدینة فتسمیة (مدینة المنصور) هی تعریف للمدینة بإضافتها إلى بانیها, وکذلک (مدینة الخلفاء) تعریف لها بإضافتها إلى ساکنیها بعد تعاقب عدد من الخلفاء العباسیین على الإقامة فیها.و (المدینة المدورة) نعت للمدینة یمیزها عن غیرها من المدن، ظنا من الناعتین بأنها المدینة الوحیدة التی بنیت على شکل دائرة. و(الزوراء) نعت کذلک, اطلق علیها لأن الأبواب الداخلیة لأسوارها مزورة عن الأبواب الخارجیة، أی لیست على سمتها کما یقول یاقوت الحموی [19]. ویستخدم ترتیب مداخل أبواب السور على هذا الشکل المنحنی أو المنکسر لأغراض دفاعیة. ومن المحتمل أن هذه الطریقة قد أستخدمت أول مرة فی بغداد [27]. کما اورد الحمیری (ت 900 هجریة) فی کتابه (الروض المعطار فی خبر الأقطار) حین قال : وکان بعضهم یسمیها (الصیادة) لأنها تصید القلوب [28]..
[عدل]جغرافیا

[عدل]الموقع والطوبغرافیا
تقع بغداد على خط عرض 33 وخط طول 44 على نهر دجلة، فی المنطقة الوسطیة للعراق، حیث تقع ما بین المدن الرئیسیة شمالا وجنوبا، فتبعد عنها البصرة 445 کم إلى الجنوب، بینما تقع شمالا کل من الموصل على بعد 350 کم وأربیل على بعد 320 کم.
أما عن مدن الجوار، فیقع إلى الغرب کل من دمشق على بعد 750 کم، عمّان على بعد 800 کم، بیروت على بعد 830 کم، القدس على بعد 875 کم والقاهرة على بعد 1290 کم. وتقع جنوبا کل من الکویت على بعد 545 کم والریاض على بعد 980 کم. أما من الشرق فتقع طهران على بعد 700 کم، والى الشمال الغربی تقع أنقرة على بعد 1250 کم.[29]
بعقوبة التاجی
شمال أبو غریب
شرق بغداد غرب
جنوب
المدائن المحمودیة مطار بغداد الدولی
[عدل]متاحف مدینة بغداد ودور العبادة فیها ومدارسها القدیمة



المدرسة المستنصریة فی بغداد
یوجد فی بغداد عدة متاحف تعرض فیه الآثار المختلفة من جواهر وعملات وهیاکل بشریة وتماثیل من عصور ما قبل التاریخ حتى القرن السابع عشر المیلادی ومن شواهدها الأبدیة الآثار الإسلامیة التی تتمثل فی بقایا سور بغداد ودار الخلافة والمدرسة المستنصریة التی فیها ساعة المدرسة المستنصریة العجیبة ومقر المعتصم ومسجده الشهیر وتحتوی على مساجد تاریخیة عدیدة منها: جامع الخلفاء والذی کان یسمى جامع الخلیفة، ومسجد الإمام الأعظم أبو حنیفة فی الأعظمیة، وجامع الأحمدیة والذی فیه مدرسة تاریخیة هی مدرسة الأحمدیة، ومسجد الإمام موسى الکاظم وفیه الحضرة الکاظمیة، وجامع مرجان فی سوق الشورجة، وجامع المنصور وجامع المهدی وجامع الرصافة، بالإضافة لمدارس تاریخیة عریقة کالمدرسة الشرفیة بجوار قبر أبی حنیفة النعمان والمدرسة الموفقیة ومدرسة الآصفیة، والمدرسة السلجوقیة، والمدرسة النظامیة.
راجع کنائس بغداد
[عدل]مکانة بغداد الاقتصادیة



نصب الجندی المجهول القدیم فی ساحة الفردوس ببغداد قبل أن یزال ویوضع محله تمثال للرئیس صدام حسین.
أما من الناحیة الاقتصادیة فتعد بغداد مرکزًا للعدید من المصانع والورش، والمرکز الرئیسی للصناعة فی العراق کما تعد مرکزًا تجاریًّا رئیسیًّا وحلقة وصل بین ترکیا وسوریا والهند وجنوب شرق آسیا والسوق التجاری الرئیسی فی الدولة وأیضا تعد أیضاً مرکزاً سیاحیاً هاماً یزوره أکثر من ملیون سائح فی السنة قبل الحصار حیث کان المطار الدولی یعمل وتعد أیضا بغداد من المناطق الزراعیة حیث أن کثیرا من توابعها یعتمد على زراعة کثیر من الغلات.
[عدل]دیموغرافیة بغداد

مقالة رئیسیة: سکان العراق
ویتکون معظم سکان مدینة بغداد من العرب المسلمین واکراد الفیلیین وأقلیات من المسیحیین والصابئة والیزیدیین فیما کان الیهود قبل عام 1948م، یشکلون نسبة کبیرة من السکان وکانوا أکبر طائفة غیر مسلمة لکن عددهم تناقص بشکل حاد بعد إعلان نشوء دولة إسرائیل وهجرتهم الجماعیة نهایة الأربعینیات وبدایة الخمسینیات.
[عدل]سکان بغداد وعمارتها

وتعتبر فی الوقت الحاضر رابعة کبریات العواصم العربیة من حیث حجمها السکانی وتتمیز بغداد بالشوارع العریضة المتقاطعة بخطوط مستقیمة تطل علیها العمارات حدیثة الطراز. وهی أکبر مدن العراق من حیث الکثافة السکانیة حیث یسکنها قرابة 7.2 ملیون نسمة.
[عدل]معالم بغداد

معالم بغداد [30]
المدرسة المستنصریة
مدرسة عریقة أسست فی زمن العباسیین فی بغداد عام 1233 على ید الخلیفة المستنصر بالله، وکانت مرکزا علمیا وثقافیا هاما. تقع فی جهة الرصافة من بغداد. تطل المدرسة على شاطئ نهر دجلة بجانب "قصر الخلافة" بالقرب من المدرسة النظامیة، وکانت تتوسط المدرسة نافورة کبیرة فیها ساعة المدرسة المستنصریة العجیبة، وهی ساعة عجیبة غریبة تعد شاهداً على تقدم العلم عند العرب فی تلک الحقبة من الزمن تعلن أوقات الصلاة على مدار الیوم.

جامع الخلفاء
هو مسجد بناه الخلیفة علی المکتفی بالله لکی یکون المسجد الجامع لصلاة الجمعة فی شرقی القصر الحسنی، وکان یعرف بجامع القصر، ثم أطلق علیه اسم جامع الخلیفة، وسمی بجامع الخلفاء فی الفترة الأخیرة، وهو من معالم بغداد التأریخیة، وتم بناءه فی عام(289-295هـ، 902-908م)، وذکره الرحالة ابن بطوطة عند زیارته لبغداد علم 727هـ، 1327م. وهو یقع فی محلة سوق الغزل قرب الشورجة، ومنارة جامع الخلفاء، من المآذن التأریخیة والمتمیزة بعمارتها، وهی الأثر المعماری الوحید الباقی من دار الخلافة العباسیة ومساجدها، وقد بنیت هذه المنارة قبل أکثر من سبعة قرون، وهی من الآجر فقط، وتبدو النقوش المحیطة بالسطح الدائری بأشکالها المعینیة البسیطة، کما لو کانت قد صففت لتبرز من خلال الظلال المتباینة فی الخط الآجری. وکانت تعتبر أعلى منارة یمکن رؤیة بغداد من على مأذنتها، وکان ارتفاعها خمسة وثلاثون مترا، وهی تعبر عن جلال بناء قصور الخلافة العباسیة ولقد سقطت المنارة وهدم الجامع عام 670هـ، 1271م، وأعید بنائهما فی 678هـ، 1279م.

الحضرة الکاظمیة
هی ضریح الامام موسى الکاظم وحفیده الإمام محمد الجواد، بنیت فوق قبرهما فی منطقة الکاظمیة فی بغداد. ویقابل المرقد من الجهة الأخرى من نهر دجلة مرقد الإمام أبو حنیفة النعمان (جامع الإمام الأعظم) ویربط بینهما جسر الأئمة.

جامع الإمام الأعظم
جامع الإمام الأعظم أو جامع أبو حنیفة النعمان هو أحد المساجد والمدارس التاریخیة فی مدینة بغداد. المنطقة حول الجامع تدعى الأعظمیة نسبة إلیه وتقع فی شمال بغداد على جهة الرصافة ویقابلها منطقة الکاظمیة نسبة إلى موسى الکاظم الذی یقع فیها. بنی المسجد عام 375 هـ بجوار قبر أبو حنیفة النعمان. بعد الغزو الأمریکی للعراق عام 2003م حدثت معرکة عسکریة فی الأعظمیة یوم 10 نیسان 2003م، تم على أثرها تدمیر جزء من منارة الجامع والساعة والضریح وأجزاء أخرى داخل الجامع، وتحطمت المبانی حول الجامع ومنها مبنى جمعیة منتدى الإمام أبی حنیفة.

شارع الرشید
من أقدم وأشهر شوارع بغداد کان یعرف خلال الحکم العثمانی باسم شارع (خلیل باشا جاده سی) على اسم خلیل باشا حاکم بغداد وقائد الجیش العثمانی الذی قام بتوسیع وتعدیل الطریق العام الممتد من الباب الشرقی إلى باب المعظم وجعله شارعاً باسمهِ عام 1910م، وکان ذلک لأسباب حربیة ولتسهیل حرکة الجیش العثمانی وعرباته. یحوی الشارع جوامع تراثیة منها جامع الحیدرخانة الذی شیدهُ داود باشا عام 1819م، وجامع حسین باشا وأسواقاً قدیمة کسوق هرج وسوق السرای.

برج بغداد
هو برج سیاحی یقع فی منطقة الیرموک غرب بغداد ویبلغ ارتفاع البرج حوالی 205 متر ویجد فی قمة البرج عبارة الله أکبر کما یوجد به ما یسمى المطعم الدوار أو المتحرک. تمت المباشرة ببنائه سنة 1991م وبجانبه توجد بدالة المأمون للأتصالات وتعرض إلى قصف سنة 1991م أثناء حرب الخلیج حیث اعید افتتاحه ثانیة عام 1994. اطلق على البرج اسم"برج صدام" حتى عام 2003.

القصر الجمهوری
یقع القصر الجمهوری فی کرادة مریم وهی إحدى احیاء بغداد الراقیة، على الضفة الغربیة الکرخ لنهر دجلة. کان القصر الجمهوری المقر الرسمی لرئیس الجمهوریة العراقیة والمکان المفضل لمقابلة الوفود الرسمیة الهامة. بعد الغزو الأمریکی للعراق عام 2003، أصبح القصر الجمهوری خاضع للجیش الأمریکی ومقر للحاکم المدنی. ومرکزا لما یسمى بالمنطقة الخضراء. تم تسلیم القصر للحکومة العراقیة فی أول یوم من عام 2009.

محطة بغداد المرکزی
هی محطة القطارات الرئیسیة فی العاصمة العراقیة بغداد وتقع فی جهة الکرخ من بغداد. وقد وضع حجر الأساس لها عام 1948. وتم افتتاحها رسمیا عام 1952م[31] سمیت بالمحطة العالمیة لان فکرة إنشاءها کانت تدور حول انها تکون تقاطع طرق بین الشرق والغرب حیث إیران من الشرق وسوریا وترکیا والحجاز من الغرب

نصب الشهید
یقع النصب فی جانب الرصافة من بغداد. وقد انشأ سنة 1986 ویرمز النصب إلى تضحیة الشهید فی سبیل وطنه ومبادئه. مصمم النصب المهندس المعماری العراقی سامان أسعد کمال والقبة من تصمیم الفنان التشکیلی العراقی إسماعیل فتاح الترک. یتکون النصب بشکل رئیسی من القبة العباسیة المفتوحة بارتفاع 40 متر والرایة التی ترتفع بطول خمسة أقدام فوق الأرض وثلاثة أمتار تحت الأرض حیث تشاهد على شکل ثریا، والینبوع الذی یتدفق ماؤه إلى داخل الأرض لیرمز إلى دم الشهید. یتألف النصب من منصة دائریة قطرها 190 متراً تجثم فوق متحف سفلی، وتحمل قبة من شقتین یبلغ ارتفاعها 40 متراً. ویجثم هذا الطاقم بأکمله وسط بحیرة صناعیة واسعة.

ساحة الاحتفالات
هی الساحة الرئیسیة للاحتفالات العامة فی بغداد. شیدت فی عهد الرئیس العراقی السابق صدام حسین وکانت تقام فیها کل الاستعراضات العسکریة والمناسبات الوطنیة. تقع بالقرب من منطقة الحارثیة وفی المنطقة الخضراء المحصنة تحتوی على متاحف ونصب تذکاریة، ویقع بالقرب منها نصب الجندی المجهول ویبرز فیها قوس النصر.

نصب الجندی المجهول
هو نصب تذکاری یقع فی ساحة الفردوس ویرمز للجنود المجهولین الذی ذهبوا ضحیة الحروب فی العراق, صممه المهندس المعماری العراقی رفعت الجادرجی فی ستینیات القرن الماضی. أزیل هذا النصب ووضع محله تمثال للرئیس العراقیصدام حسین لکن هذا التمثال تم إزالته عند سقوط بغداد عام 2003م وتم استبداله بعد بضعة أشهر بتمثال عمله بعض النحاتین العراقیین. التمثال الجدید ذو لون أخضر فیه هلال کبیر وشمس یرمزان لبابل وسومر وحضارات العراق القدیمة إضافة إلى مجسم یحملهما.

[أظهر] ع · ن · تمعالم مدینة بغداد


صورة لفندق السدیر
[عدل]أقسام بغداد

ینقسم مرکز العاصمة إلى جزأین هما الکرخ على الجانب الغربی لنهر دجلة، والرصافة على الجانب الشرقی للنهر وفی کلا الجزأین نجد المبانی الحدیثة وعلى جانب الرصافة توجد منطقة الکرادة ذات الشوارع الضیقة والمحلات الکثیرة ویقصدها معضم سکان بغداد للتبضع.
[عدل]مناطق بغداد

جدول ببعض مناطق بغداد الرئیسیة:
جانب الرصافة جانب الکرخ
الأعظمیة الکاظمیة
البتاوین العامریة
الکرادة المنصور
منطقة الشعب منطقة القادسیة
بغداد الجدیدة الدورة
الزعفرانیة السیدیة
الوزیریة الغزالیة
شارع الفضل حی الجهاد
شارع السعدون مدینة الحریة
الثورة مدینة الصدر حالیاً الشعلة
الشیخ عمر حی العدل
شارع أبو نؤاس حی الخضراء (بغداد)
حی أور 14 رمضان
9 نیسان حی الإعلام
حی الغدیر حی الکندی
حی البنوک العطیفیة
شارع فلسطین حی العامل
شارع النضال الشرطة الرابعة
شارع المغرب حی التراث
الصلیخ الزوراء
الجادریة شارع حیفا
باب شرقی الحارثیة
المسبح البیاع
البلدیات الدولعی
کمب سارة الصالحیة
الحسینیة الوشاش
زیونة حی الیرموک
المشتل حی الجامعة
بوب الشام عرب الجبور
الراشدیة المحمودیة
حی حطین
حی المهدیة
تل محمد


صورة لبغداد عام 1932


المحطة العالمیة فی بغداد (محطة قطارات بغداد الرئیسیة)عام 1959م


مسجد البنّیة فی حی العلاوی ببغداد عام 1973


کنیسة اللاتین الکاثولیک فی بغداد
[عدل]الأبنیة التاریخیة التی ما زالت قائمة فی بغداد


هذه المقالة بحاجة إلى تهذیب بإعادة کتابتها بالکامل أو إعادة کتابة أجزاء منها للأسباب المذکورة فی صفحة النقاش.
رجاء أزل هذا الإخطار بعد أن تتم إعادة الکتابة.
وسم هذا القالب منذ: مارس_2011



أحد الکنس الیهودیة فی بغداد والتی کانت موطناً لحوالی ثلث إجمالی عدد یهود العراق بدایة القرن العشرین
* المساجد والمراقد:
1. جامع الکیلانی 1166م اعید بناؤه 1534فی باب الشیخ.
2. جامع الخلفاء (المنارة) 1289م اعید بناؤه1967.
3. المشهد الکاظمی 799م (اعید بناؤه 1515) الکاظمیة.
5. جامع الخلانی.
6. جامع أبی حنیفة 767م (اعید بناؤه 1638) الأعظمیة.
7. جامع الصندل 1196م (اعید بناؤه 1706) الکرخ.
8. جامع الخفافین 1202م (اعیده بناؤه 1790) باب الاغا.
9. ضریح زمرد خاتون 1202م (اعید بناؤه 1718) الکرخ.
10. جامع معروف الکرخی 1215م (اعید بناؤه 1892) الکرخ.
11. جامع القمریة 1228م (اعید بناؤه 1763) الکرخ.
12. جامع السهروردی 1234م (اعید بناؤه 1833)الشیخ عمر.
13. جامع صدر الدین 1272م (اعید بناؤه 1792)الصدریة.
14. جامع العقولی 1328م (اعید بناؤه1903) العاقولیة.
15. جامع المرجان 1356م (ازیل قسم منه عام 1946) الشورجة.
16. جامع النعمانی 1381م (اعید بناؤه 1823) شارع الکیلانی.
17. جامع ابی یوسف 799م (اعید بناؤه 1535) الکاظمیة.
18. جامع المرادیة 1566م باب المعظم.
20. جامع الوفائیة 1650م (اعید بناؤه1885) باب الاغا.
21. جامع الخاصکی 1658م (اعید بناؤه 1892) رأس القریة.
22. جامع القبلانیة 1676م باب الاغا.
23. جامع الاوزبکی1681م (اعید بناؤه 1963) باب المعظم.
24. جامع حسین باشا 1684م الحیدر خانة.
25. جامع السرای 1704م جدید حسن باشا.
26. جامع العادلیة 1755م باب الاغا.
27. جامع النعمانیة 1772م جدید حسن باشا.
28. جامع الفضل القرن 14م (اعید بناؤه1795) الفضل.
29. جامع الأحمدیة 1796 م المیدان.
30. الحسینیة الحیدریة 1812م الکاظمیة.
31. جامع الاحسائی 1815م شارع المستنصر.
32. جامع الاصفیة 1825م باب الاغا.
33. جامع الحیدرخانة 1826م شارع الرشید.
34. مقام منصور الحلاج 922م (اعید بناؤه1905) الکرخ.
35. جامع براثا (المنطقة) 39هجری (اعید بناؤه1951م) الکرخ.
36. جامع السید ادریس 912م (اعید بناؤه1962م)الکرادة.
37. جامع الوزیر 1600م (تم تجدیده مراراً).
* المدارس:
1. المدرسة الشرابیة (القصر العباسی) 1226 م بابا المعظم.
2. المدرسة المستنصریة 1233م باب الاغا.
3. المدرسة العلیة 1762م (اعید بناؤه 1869) باب المعظم.
4. المدرسه السلیمانیة 1792م جدید حسن باشا.
* الکنائس:
1. الکنیسة السریانیة 1841م عقد النصارى.
2. الکنیسة اللاتینیة 1866م عقد النصارى.
3.الکنیسیة الکلدانیة 1898م عقد النصارى.
4. کنیسة ماریوسف شفیع العمال \ نفق الشرطة
5. کنیسة غریغور الأرمنیة \ باب شرقی بغداد(باب الشرجی)
6. کنیسة القلب الاقدس
* الخانات:
1. [ خان مرجان ] 1359م باب الآغا.
2. خان الزرور 1534م باب الآغا.
3. خان الباشا الکبیر 1818م باب الآغا.
4. خان دلة 1870م باب الآغا.
*الأسواق:
1. سوق الزنجیل.
2. سوق الابریسم.
3. سوق الطمغة.
4. سوق الصرافین.
5. سوق السراجین.
6. سوق المستنصریة.
7. سوق الصفافیر(وتقع فی باب الاغا، وتعود إلى العصر العباسی وقد اعید بناؤها جمیعاً عام 1802م).
7. (الشورجة,سوق الغزل) وکان یسمى فی العصر العباسی بسوق العطارین ویعود عصره إلى العصر العباسی.
8. (سوق الاسترابادی) 1918م الکاظمیة.
9. سوق البزازین
* الحمامات:
1. حمام السید حوالی 1400م الصدریة.
2. حمام أیوب 1713م الکرخ.
3. حمام مرتضى القرن 18م الکاظمیة.
4. حمام رؤوف 1880 المربعة.
5. حمام المالح القرن 19 م حمام المالح.
* الأبواب والاسوار:
1. الضفة البابلیة فی نهر دجلة القرن السادس قبل المیلاد الکرخ.
2. سور القلعة 1118م باب المعظم.
3. الباب الوسطانی 1135م الشیخ عمر.
* بعض البیوت التراثیة: (من اواسط القرن التاسع عشر إلى أوائل القرن العشرین)
1. بیت عبیدة 1840م الکاظمیة.
2. بیت الاستربادی 1850م الکاظمیة.
3. بیوت النواب 1860م الکاظمیة.
4. بیوت الکیلانی 1880م باب الشیخ.
5. بیت وضریح إقبال الدولة 1880م الکاظمیة.
6. المقیمیة البریطانیة السابقة 1905م شارع الرشید.
7. بیت الکیلانی على ضفة النهر 1910السنک.
8. البیت الألمانی 1910م الکرخ ,شارع حیفا.
9. بیت الشهربلی 1917م عقد النصارى.
10. بیت بطرس کاکا أوائل القرن العشرین رأس القریة.


نصب ساحة اللقاء قبل أن یتم تدمیره عام 2010 بأمر من رئیس الوزراء العراقی نوری المالکی


قوس النصر فی ساحة الأحتفالات
* التماثیل والأنصاب:
1. نصب شهرزاد وشهریار فی شارع أبی نؤاس ,عام 1976, للفنان خالد الرحال.
2. تمثال عبد المحسن السعدون والذی یقوم حالیا فی ساحة النصر، وقد صنعه فی عام 1933 النحات الإیطالی بیتروکانونیکا فی روما.
3. تمثال الملک فیصل الأول نصب فی الصالحیة عام 1936,صنعه النحات کانونیکا وقد حطم فی ثورة 14 تموز 1958. ولکن الاصل الجبسی موجود حالیا فی متحف النحات فی فیلا بورغیزی فی روما.
4. نصب الحریة ازیح عنه الستار فی عام 1961، صنعه الفنان الراحل جواد سلیم.
5. تمثال الام اقیم فی حدیقة عام 1961م صنعه الفنان الراحل خالد الرحال.
6. نصب ثورة 14 تموز اقیم فی ساحة 14تموز، امام الجسر المعلق، عام 1963, صنعه الفنان میران.
7. نصب النسوراقیم فی ساحة النسور فی المأمون عام 1969,للفنان میران السعدی.
8. تمثال معروف الرصافی اقیم فی شارع الرشید عام 1970,للفنان إسماعیل فتاح.
9. مرجانة والاربعین حرامی فی مفرق الکرادة عام 1971 للفنان محمد غنی حکمت,وتعرف شعبیا بکهرمانة.
10. تمثال عبد المحسن الکاظمی اقیم فی الکاظمیة عام 1972 ,للفنان إسماعیل فتاح.
11. تمثال الفارس العربی فی مدخل المنصور، بغداد ,عام 1972,للفنان میران السعدی.
12. تمثال الفارس العربی فی شارع أبی نؤاس ,عام 1972,للفنان إسماعیل فتاح.
13. تمثال الواسطی، صنع عام 1972الفنان إسماعیل فتاح.
14. تمثال المتنبی، فی ساحة المکتبة الوطنیة, عام 1977، للفنان محمد غنی حکمت.
15. جداریة التأمیم على طریق المطار، عام 1977,للفنان نزار الهنداوی.
16. نصب الجندی المجهول (بغداد) قرب قصر المؤتمرات وساحة الاحتفالات، عام 1983 ,صممه الفنان خالد الرحال.
17. نصب الشهید، فی شارع فلسطین، قرب مدینة الالعاب عام 1983، صممه الفنان إسماعیل فتاح ,والمهندس المعماری سامان أحمد.
18. تماثیل العدالة، امام وزارة العدل فی شارع حیفا 1985 للفنان محمد غنی حکمت.
[عدل]الجسور التی تربط طرفی بغداد



منظر لنهر دجلة فی بغداد ویبدو فی المشهد عدد من جسور بغداد
جسر الکاظمیة: وقد سمى حدیثا بجسر الائمة " وهو جمع امام"
جسر الأعظمیة.
جسر الشهداء.
جسر الجمهوریة: هو جسر یربط کرادة مریم بساحة التحریر.
جسر الأحرار. ویسمى جسر السنک أیضا لوجود منطقة السنک التجاریة الشهیرة على جانب الرصافة من الجسر
جسر الرشید.
جسر بغداد المعلق.وهو جسر 14 تموز
جسر الجادریة.
جسر ذو طابقین.
جسر باب المعظم.
جسر المثنى.
جسر الصرافیة.
جسر الدورة: یقع جنوب بغداد، وهو جسر إستراتیجی یربط الدورة والزعفرانیة وهو من الجسور الکونکریتیة.
[عدل]المناطق الصناعیة فی بغداد

تمتد المناطق الصناعیة من مرکز بغداد إلى خارجها وضواحیها مثل منطقة التاجی الصناعیة شمال بغداد. وتشغل مدینة بغداد مساحة قدرها حوالی 1000 کیلو متر مربع.
[عدل]مدن شقیقة

مدن شقیقة
مصر - القاهرة
الأردن - عمان
لبنان - بیروت [32]
الیمن - صنعاء [33]
الإمارات العربیة المتحدة - دبی
سوریا - دمشق
السعودیة - الریاض
[عدل]مراجع

^ أمانة بغداد
^ Estimates of total population differ substantially. The Encyclopædia Britannica gives a 2001 population of 4,950,000, the 2006 Lancet Report states a population of 7,216,040 in 2011.
"Baghdad" Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Online. 13 November 2006.
"Mortality after the 2003 invasion of Iraq: a cross-sectional cluster sample survey"[وصلة مکسورة] بی دی إف (242 KB). By Gilbert Burnham, Riyadh Lafta, Shannon Doocy, and Les Roberts. The Lancet, October 11, 2006
Baghdad from GlobalSecurity.org
^ "Cities and urban areas in Iraq with population over 100,000", Mongabay.com
^ " http://www.alteif.com/ar/default.aspx?_ContentType=ART&_ContentID=4c9e349a-73e9-4985-abf0-441811a8a83c "
^ دلیل الراغبین فی لغة الآرامیین
^ Times History of the World. London: Times Books. 2000.‎
^ Wiet,Gastron (1971). Baghdad: Metropolis of the Abbasid Caliphate. Univ. of Oklahoma Press.‎
^ " تاریخ الطبری (4/481)"
^ The terror behind Iraq's Jewish exodus, Daily Telegraph, 28 April 2003
^ Martin Gilbert. The atlas of Jewish history, William Morrow and Company, 1993. pg. 114. ISBN 0-688-12264-7.
^ Martin Gilbert. The atlas of Jewish history, William Morrow and Company, 1993. pg. 114. ISBN 0-688-12264-7.
^ United States. Dept. of State. External Research Division. Middle East, Volume 14, Europa Publications, 1960. pg. 139.
^ http://www.tabee3i.com/page/featured/index.html/_/articles/انقلاب-14-تموز-1958-r37
^ http://www.almogtarbeen.com/Almogtarbeen/Show/12181
^ http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=8652
^ http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=25589
^ [الخطیب البغدادی 1/58-59, ویاقوت الحموی 1/457 ]،.
^ [encyclopedia de lislam (Leiden:EJ Brill,1975) 1/921 ]،.
↑ أ ب ت [یاقوت الحموی المرجع السابق]،.
↑ أ ب [encyclopedia de lislam, op.cit ]،.
^ [الخطیب البغدادی 1/58, ویاقوت الحموی 1/457]،.
^ [عبد الله بن عبد العزیز البکری.معجم ما استعجم(بیروت: عالم الکتب,1983) تحقیق مصطفى السقا، 1/263]،.
^ [تحقیق مجلة الفیصل 27(1981) 35]،.
^ [بهاءالدین الولادی، قاموس أصل اللغات (مراکش : دار ولیلی, 1996), 132.]،.
^ [Renė Labat,Manuel d،Epigraphie Akkadienne,Paris.
^ [ابن کثیر، البدایة والنهایة (بیروت:دار الکتب العلمیة,1987) /10410]،.
^ [طاهر مظفر العمید (العمارة العسکریة) فی حضارة العراق (بغداد :دار الحریة للطباعة ,1985]،.
^ [الحمیری، الروض المعطار فی خبر الأقطار ,تحقیق إحسان عباس (بیروت:مکتبة لبنان ,1965) 110]،.
^ Google Earth
^ لیس هناک مجال لذکر جمیع معالم بغداد، المعالم المذکورة اعلاه لا تتبع ترتیبا معینا
^ http://www.iraqrailways.com/private/ibpapar.htm
^ Twinning the Cities. City of Beirut. تاریخ الولوج 2008-01-13.
^ Iraqi capital of Baghdad twinned with North Yemen counterpart of Sanaa [Yemen news items 1989:Twinning]
CIA World Factbook - Iraq
مجلس محافظة بغداد
[عدل]طالع أیضاً

طالع أیضًا :تاریخ بغداد

[عدل]وصلات خارجیة

إحداثیات: 33.325°ش 44.422°ق (خارطة)
Municipality of Baghdad
Map of Baghdad
Iraq Inter-Agency Information & Analysis Unit Reports, Maps and Assessments of Iraq from the UN Inter-Agency Information & Analysis Unit
Iraq Image - Baghdad Satellite Observation
National Commission for Investment in Iraq
Investment Guide in Iraq
Interactive map
Iraq - Urban Society
Envisioning Reconstruction In Iraq
Description of the original layout of Baghdad
Ethnic and sectarian map of Baghdad - Healingiraq
Baghdad Renaissance Plan
UAE Investors Keen On Taking Part In Baghdad Renaissance Project
Man With A Plan: Hisham Ashkouri
Behind Baghdad's 9/11
[عدل]تصنیفات

شاهد المزید من الصور والملفات فی ویکیمیدیا کومنز حول: بغداد
ابحث عن بغداد فی
ویکاموس، القاموس الحر.
یوجد فی ویکی مصدر کتب أصلیة تتعلق بـ: بغداد
مدن شمال وغرب بغداد
الرمادی | زاخو | دهوک | سامراء | الفلوجة | الخالدیة | هیت | الحقلانیة | بعقوبة | الحبانیة | العامریة | البغدادی | الحضر | تکریت | الدور | المقدادیة | بروانة| هبهب | المنصوریة | جلولاء | السعدیة | بهرز | خانقین | کرکوک | اربیل | السلیمانیة | الموصل | الطارمیة | تلعفر | الرطبة | الضلوعیة | التاجی | الشرقاط | بیجی | الحویجة | دهوک | عانة | المعتصم | الصینیة | حدیثة | سنجار | القائم |
مدن جنوب بغداد
البصرة | الزبیر | المحمودیة | الإسکندریة | المسیب‎ | اللطیفیة | الرشید | المدائن | الیوسفیة | العمارة | الصویرة | الفاو| أم قصر | صفوان | الناصریة | الحلة | الکوت | کربلاء | الحی | النجف | السماوة| الرمیثة | الدیوانیة | الشامیة | الرفاعی | العزیر | الکفل| النعمانیة| العزیزیة | بدرة | جصان | القرنة | عین تمر | البطحاء | سوق الشیوخ |
[أظهر] ع · ن · تعواصم الدول العربیة
[أظهر] ع · ن · تعواصم الثقافة العربیة
تصنیفات: مدن العراقثقافة عراقیةدخیل فارسیبغدادعواصم الخلافة الإسلامیة
قس مصری
بغداد هى عاصمة العراق و عاصمة محافظة بغداد واکبر واهم مدینه فى العراق. عدد سکانها حوالى 6.5 ملیون نسمه. بغداد مبنیه على ضفتین نهر دجله فى المنطقه اللى بیقرب فیها لنهر الفرات لحوالى 40 کم. مرکز تجمع تعدیة المواصلات و الصناعات العراقیه و فیها جامعه اتأسست سنة 1949.

المنطقه کانت من أیام السومریین مرکز بتتجمع فیه طرق التجاره. بغداد الحالیه اسسها الخلیفه المنصور العباسى سنة 762 على الضفه الیمین لنهر دجله ، و من الوقت ده بقت مرکز تجارى مهم و مرکز للمنطقه الاسلامیه لفتره طویله و وصلت لقمة مجدها فى عهد الخلیفه هرون الرشید لکن مرکزها ضعف بعد نقل عاصمة الخلافه العباسیه لمدینة سامراء لکن الخلافه رجعت تانى لیها.

بغداد اتدمرت کذا مره فى التاریخ من اشهر المرات اللى اتدمرت فیها کان على اید المغول بقیادة هولاکو ( شوف : سقوط بغداد (1258) ) ، و من بعده غزاها تیمورلنک سنة 1392 و بعدین رجعلها و دمرها بالکامل سنة 1400 ، و غزاها الفرس سنة 1508 فى عهد الشاه اسماعیل الصفوى ، و اتناوب على ملکیتها الفرس و الترک و قل عدد سکانها ل 1400 نسمه لغایة ما الاتراک العثمانیین ما اخدوها و عملوها ولایه من تلت ولایات فى العراق ، و فى سنة 1917 احتلها الانجلیز و فى سنة 1921 بقت عاصمة المملکه العراقیه. فى سنة 2003 فى عهد الرئیس العراقى صدام حسین غزاها الامریکان و احتلوها.

[تعدیل]الاتیمولوجیا

اتعرفت بغداد بأسامى کتیره ، نمنها مینة المنصور ، و مدینة الخلفاء ، و الزوراء ، و المدینه المدوره ، و دار السلام.

فیه نظریات کتیره بتفسر اصل اسم بغداد بس الارجح انها اتسمت کدا قبل الاحتلال العربى للمدینه و المعنى فى الفارسى القدیم بغوداته متکون من مقطعین بغو یعنى الله و داته یعنى یدى او یعطى و بکدا ف على الارجح اصل کلمة بغداد فارسى قدیم و معناها عطیة او هبة الله. ایام العباسیین الاسم الرسمى للمدینه کان مدینة السلام و کان بیظهر ع العملات المعدنیه.

فیه فایلات فى تصانیف ویکیمیدیا کومونز عن:
بغداد
تصانیف: مدن العراق عواصم
قس ترکی آذری
Bağdad (ərəbcə: بغداد), İraqın paytaxtı.
Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
İraq ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Vikimedia Kommonsda Bağdad ilə əlaqədar müxtəlif fayllar var.
Kateqoriyalar: Şəhər qaralamalarıİraq qaralamalarıBağdad
قس کوردی
شاری بەغدا (بەعەرەبی: بغداد، بەئینگلیزی: Baghdad، بەتورکی: Bağdat)، گەورەترین شاری عێراقە و دووەم شاری گەورەی عەرەبییە لە نیشتمانی عەرەبیدا لەپاش قاھیرە. بەغدا لەنێوان ساڵانی ٧٦٢ بۆ ٧٦٤ درووست کراوە. لەسەردەمێکدا پایتەختی خەلافەتی عەبباسی بووە. روباری‌ دیجلە بە ناوەڕاستیدا تێدەپەڕێت و بەغدا دەکات بە دوو بەشەی‌ سەرکییەوە لەڕووی‌ جوگرافییەوە، شاری‌ بەغدا لە دەیەی‌ یەکەمی‌ سەدەی‌ ھەژدەیەمی‌ زاییندا مەسنووڕبەشێوەیەکی‌ بازنەیی‌ بە دەوری‌ رووباری‌ دیجلەدا نەخشەسازی‌ بۆ کێشاوە و دروستی‌ کردووە. بەغدا لە کۆندا پایتەختی‌ عوسمانییەکان بووەو پایەیەکی‌ بەرزی‌ ھەبووە لەو کاتەدا، لە بەر ئەوەی‌ بە گرنگترین ناوەندی‌ عیلم و زانیاری‌ ژمێردراوە، بۆ ماوەی‌ چەند سەدەیەکیش جێگەی‌ پێکگەشتن و ژوانی‌ زاناکانی‌ ئەو سەردەمە بووە. شاری‌ بەغدا یەکێکە لەو شارەنانەی‌ لە مێژووی‌ دەوڵەتی‌ عەباسیدا پانتاییەکی‌ گەورەی‌ ھەیە و پەیوەستە بە مێژووی‌ ئەوانەوە ، لە بەرئەوەی‌ دووەمین خەلیفەی‌ عەباسییەکان کە ئەبو جەعفەری‌ مەنصور بوو لە ساڵی‌ ٧٦٢ی‌ زاییندا بەغدای‌ بە پایتەختی‌ خۆی‌ ھەڵبژارد دوای‌ ئەوەی‌ بە سەر نەیارەکانیدا سەرکەوت لە عەباسی‌ و عەلەوێکان ، شاری‌ بەغداد لەو سەردەمەدا لەڕووی‌ بیناسازییەوە شتێکی‌ جیاوازو نوێ‌ بوو، لە چاو شارەکانی‌ دیکەی‌ عەرەبدا، ئەو سەردەمە لەڕووی‌ شێوە بازنەیی‌ و بیناسازییە قەشەنگەکەیەوە کە لە ئەورووپادا بە ھونەری‌ ئەرابێسک ناسراوە کە ھونەرێکی‌ تایبەتە بە زەخرەفەی‌ ئیسلامیی‌، لە سەردەمی‌ (ھارونە رەشید)دا ئەم شارە گەشتۆتە لقە پۆپەی‌ بەرزی‌ و شکۆداریی‌ خۆیی‌ و خانوەکانی‌ تادەھات بە چواردەوریدا جوانتر و فراوانتر دەبوون و وەک چەند شارێکی‌ بچکۆلەی‌ یەکگرتوو دەھاتە بەر چاو کە ژمارەیان ٤٠ شارێک دەبوو.
پێرست [بیشارەوە]
١ مێژوو
١.١ لەمێژووی‌ شارستانیدا
١.٢ مێژووی‌ فەرمانڕەواییکردن لە شاری‌ بەغدا
١.٣ ناوە مێژووییەکانی بەغدا
٢ مۆزەخانەو مزگەوت و قوتابخانە کۆنەکان
٣ ئابووری
٤ دیمۆگرافیا
٥ بیناسازی و نیشتەجێبوون و دانیشتوان
٦ شوێنە بەناوبانگەکانی بەغدا
٧ جوگرافی
٧.١ پردە بەناو بانگەکان
٧.٢ ناوچە پیشەسازییەکان
٨ سەرچاوەکان
[دەستکاری]مێژوو

شاری‌ بەغدا، پاش مردنی‌ ھارونە رەشید لە ساڵی‌ ١٩٣ی‌ کۆچیدا کە بەرامبەر بە ٨٠٩ زایینی‌ دەکات، ئەمینی‌ کوڕی‌ ھارونە رەشید، بە خەلیفە ھەڵبژێردرا، لە سەردەمی‌ ئەمیندا، ئاشوب‌ و شەڕو شۆڕێکی‌ زۆر، کەوتە شاری‌ بەغداوە تا بە کوشتنی‌ خۆی‌ کۆتایی‌ پێھات، دوایی‌ ئەو مەئمونی‌ برای‌ کرا بە خەلیفەی‌ بەغدا لە ساڵی‌ ٨١٤ی‌ زایندا، لە دوای‌ مردنی‌ ھارونە رەشید بە دوو ساڵ ناکۆکی‌ دەکەوێتە نێوان ئەمین مەئمونەوە و بەم جۆرە دەسەڵاتێکی‌ سەربازی‌ تێدا ھاتەکایەوە، لە سەردەمی‌ مەئموندا بەغدا بۆ یەکەمین جار ماوەی‌ ١٤ مانگ گەمارۆی‌ ئابووری‌ سەپاوە بە سەریداو بە حوکمی‌ ئاگرو ئاسن چووە بەڕێوە. لە کۆتایی‌ ٨١٢ی‌ زایین دا ھەردوو سەرۆکی‌ سوپای‌ مەئمون کە ناویان (ھەرسەمەو گاھیر) بوو توانیان لە دوو قۆڵەوە گەمارۆی‌ شاری‌ بەغدا بدەن، بەو شێوەیە خەلیفە لە کۆشکی‌ سەرۆکایەتی‌ خۆیدا کە بە کۆشکی‌ خولد ناسراوە و دەکەوێتە سەر کەناری‌ دیجلە، بە تەنیا مایەوە، لەکاتێکدا کە ھەوڵی‌ خۆدەربازکردنی‌ دەدا بەدیل گیراو کوژرا، بەو شێوەیە گەمارۆکە کۆتایی‌ پێھات ، بەڵام بە کوشتنی‌ ئەمین خەڵکی‌ شاری‌ بەغدا زۆر توڕەو نیگەران بوون ، بەم شێوە وێرانی‌ و قاتوو قڕی‌ ڕووی‌ لەو شارە کرد و جوانییەکەی‌ پێشوی‌ نەما.
پاش دروستبوونی‌ پشێوی‌‌و شەڕو شۆڕ لە بەغدادا، نزیکەی‌ دوو ساڵێک ئیبراھیمی‌ کوڕی‌ مەھدی‌ عەباسیی‌، بەسوود وەرگرتن لەو ناکۆکیانەی‌ کە لە نێوان خەڵک و عەباسییەکاندا ھەبوو، خەریک بوو دەسەڵات بگرێتە دەست، بە لام بەھۆی‌ ناپاکی‌ لێکردنی‌ سەرکردەکانیەوە ناچار بوو دەسەڵات بداتەوە دەست مەئمون، لەبەر ئەوەی‌ مەئمون فارسەکان پشتیوانیان لێدەکرد و ھەوڵی‌ دەدا کە پایتەختی‌ عەباسی‌ بگوازێتەوە بۆ خوراسان بۆ ئەوەی‌ بە باشی‌ کۆنتڕۆڵی‌ کاروبارەکانی‌ دەوڵەت بکات، داوای‌ ئەویش حەسەنی‌ کوڕی‌ سەھل خەلافەتی‌ وڵاتی‌ عێراق و حیجاز و یەمەنی‌ گرتە دەست، بەو شێوەیە باری‌ ئەمنی‌ بەغدا رووی‌ لە خراپی‌ کردو بشێویی‌ و فیتنە باڵی‌ بەسەردا کێشا بە یەکجاری‌، تا ئەو کاتەی‌ کە مەئمون لە ساڵی‌ ٨٢٠ گەڕایەوە بەغداو ئەو شارەش کەمێک گەرایەوە سەر دۆخی‌ جارانی‌ خۆی‌، تا ساڵی‌ ٨٣٤ زایین مەئمون کۆچی‌ دوایی‌ کردو خەلافەت درایە دەست موعتەسەمی‌ برای‌ . لەو کاتەوە بەغدا ئارامی‌ بەخۆیەو نەبینی‌ تا ساڵی‌ ١١٥٧ زایین، لەو مەملەکەتە گەورە و ئاوەدانە تەنھا شارەکۆنەکە خۆی‌ و ھەندێک لە دەوروبەری‌ مانەوە. لە ساڵی‌ ١٢٥٨ دا ھۆلاکۆش بە سوپایەکی‌ گەورەوە گەمارۆی‌ بەغدای‌ داو داگیری‌ کرد، ئاگری‌ شەڕو فیتنەی‌ ناوخۆش ھەر بەردەوام بوو، تا ئەو دەمەی‌ تەتارەکان چونە بەغدا و کۆتاییان بە دەسەڵاتی‌ موعتەسەم ھانی‌ و خۆیی‌ و ماڵ و منداڵ و دارو دەستەکەیان ھەموو کوشت و قەتڵ و عامێکی‌ گەورەشیان لەو شارەدا بەرپاکرد و بەزەییەیان بە ژن و منداڵ و پیریشدا نەھاتەوە، بەو شێوەیە کۆتایی‌ بە دەسەڵاتی‌ خەلافەتی عەبباسی‌ ھات کە زیاتر لە پێنج سەدەی‌ خایاند.
شاری‌ بەغدا لە سەردەمی‌ ئەحمەد جەلائیری‌دا تەیمووری لەنگ زیاد لە جارێک پەلاماری‌دا و دواجاریان لە ساڵی‌ ١٤٠٠ زایندا داگیری‌ کردو ئازارو ئەشکەنجەیەکی‌ زۆری‌ دانیشتوانەکەی‌ داو پەرژو بڵاوەی‌ پێکردن و لە ماوەی‌ ھەفتەیەکدا کارێکی‌ وای‌ پێکردن بەھیچ زمانێک باسناکرێت. پاش ئەوەی‌ تەیموری‌ لەنگ لە ساڵی‌ ١٤٠٤ی‌ زایندا کۆچی‌ دوایی‌ کرد، جارێکی‌ دیکە سوڵتان ئەحمەد جەلائیری گەڕاوە بۆ بەغداد لە ١٤٠٥دا ، دوای‌ ئەویش ناکۆکی‌ کەوتە نێوانیان لەگەڵ سوڵتان قەرە یوسفی‌ تورکمان نەژاددا و تورکمانەکان لە ساڵی‌ ١٤١٠ دا توانیان سوڵتان ئەحمەد بکوژن و لە ساڵی‌ ١٤١١ بە سەرۆکایەتی‌ محەمەد شا بچنە سەر حوکم و دەسڵاتی‌ شاری‌ بەغدا بگرنەدەست دوای‌ ئەوەی‌ دەرگاکانی‌ ئەو شارە لەلایەن خەڵکەکەیەوە داخرا بە ڕوویاندا. بەو شێوەیە بەغدا لە ژێر دەسەڵاتی‌ تورکمانەکاندا مایەوە تا ساڵی‌ ١٥٠٩ زاینیی‌ ، تا ئەو کاتەی‌ سەفەوییەکان بە سەرکردایەتی‌ شا ئیسماعیلی‌ سەفەوی بەغدایان داگیر کرد لە ساڵی‌ ١٥٣٥ زاییندا، لە دوای ئەوانیش جارێکی‌ دیکە عوسمانییەکان ھاتنەوەو دەسەڵاتیان لە سەفەوێکان سەندەوە و دواجار جارێکی‌ دیکە سەفەوییەکان توانیان لە ساڵی‌ ١٦٢٤دا دەسەڵاتیان لێبسەننەوە و تا ساڵی‌ ١٦٣٩ فەرمانڕەوایی‌ بەغدایان کرد، تا ئەو دەمەی‌ سوڵتانی‌ عوسمانیی‌ مرادی‌ چوارەم حوکمی‌ بەغدای‌ گرتە دەست و تا ئەو کاتەی‌ کە ئینگلیزییەکان لە ئاداری‌ ١٩١٧دا ھاتن و دەسەڵاتیان گرتە دەست ھەر ئەوان حوکمی‌ بەغدایان کردووە. بەمشێوەیە بەغدا ھەروەکو زۆربەی‌ ناوچەکانی‌ دیکەی‌ عێراق کەوتە ژێر فەرمانڕەوایی‌ و ئینتدابی‌ بریتانیاوە تا ئەو کاتەی‌ شۆرشی‌ بیست واتە پورە ئەلعەشرین دەستی‌ پێکرد.
[دەستکاری]لەمێژووی‌ شارستانیدا
شاری‌ بەغدا لە چوارچێوەی‌ شارستانیەتی‌ خۆیدا چەند گۆرانکارییەکی‌ گەورەی‌ بە سەردا ھاتووە، لە سەردەمی‌ بابلیی و سلوقی‌ و گریک و تورک و فارسەکانەوە کە بە شارەکانی‌ کیسرا ناودەبرا دەستی‌ پێکردوە ھەتاکو ئەمڕۆ کە بە بەغدای‌ عێراقی‌ فیدڕاڵ دەناسرێت. دوای‌ ئەو ھەموو کارەسات و نەھامەتییەی‌ کە بە سەر شاری‌ بەغدادا ھاتووە لە مێژوودا، ھێشتا ھەروەکو خۆی‌ ماوەو لە ھەردوو دەرگای‌ سەروو خوارویەوە بە ڕووکاری‌ ڕۆژئاوای‌ دیجلەدا چەند ناوچەیەکی‌ دیکەی‌ نوێش چۆتەسەری‌. بەغدا لە سەردەمی‌ ھارونە رەشیددا مەڵبەندی‌ رۆشنبیریی‌ و زانست بوو، لە ٨٠٠ زایندا ئەو دەمە دانیشتوانەکەی‌ پتر لە یەک مایۆن کەس دەبووە، بەڵام بەھۆی‌ شەڕە یەک لە دوایەکەکانی‌ تورک و تەتار و فارس و مەغولەوە کاولو وێران بوو، ھەروەھا گەلێک کارەساتی‌ وەک سوتان و لافاو نەخۆشی‌ و برسێتیش ڕوویان تێکردووە .
شاری‌ بەغدا لە ساڵی‌ ١٩٢١دا بۆتە پایتەختی‌ عێراق و بەھۆی‌ شەڕی ئێران و عێراقەوە لە ساڵانی‌ ھەشتاکاندا و جەنگی‌ کەنداوی‌ دووەم لەساڵی‌ ١٩٩١دا و جەنگی‌ کەنداوی‌ سێیەم لە ساڵی‌٢٠٠٣، جارێکی‌ دیکەش کەوتۆتەوە بەر شاڵاوی‌ وێران کاریی‌ و قات و قڕی ‌و برسێتی‌ و شەڕی‌ برکوژیی‌ و تایەفەچێتی‌ بەھۆی‌ سیاسەتی‌ وڵاتانی‌ دراسێیەوە. ئێستا شاری‌ بەغدا دەکەوێتە سەرووی‌ شاری‌ بابل بە ٩٠ کیلۆمەتر و چەند کیلۆمەترێکیش لە سەروی‌ شاری‌ قتیسون واتە ئەلمەدائینی‌ جارانەوەیە کە بە سەنتەری‌ ناوەندی‌ وڵات دادەنرا تا ئەو کاتەی‌ لە سەردەمی‌ عەباسێکاندا شاری‌ بەغدای‌ ئێستا جێگای‌ گرتەوە.
[دەستکاری]مێژووی‌ فەرمانڕەواییکردن لە شاری‌ بەغدا
ئەو کەسانەی‌ کە لە شاری‌ بەغدادا فەرمانڕەواییان کردووە زۆرن، بەڵام گرنگترینیانە ئەمانەن:
عەبدوڵای‌ کوری‌ محەمەد ئەلئیمام ناسراو بە ئەبو جەعفەری‌ مەنسور لە ٧٥٤ تا ٧٧٥.
محەمەد کوڕی‌ عەبدوڵای‌ مەنسور ناسراو بە ئەبو عەبدوڵای‌ مەھدی لە ٧٧٥ تا ٧٨٥.
موسی‌ کوڕی‌ محەمەد مەھدی‌ ناسراو بە ئەبو محەمەدی‌ ھادی لە ٧٨٥ تا ٧٨٦.
ھارون کوری‌ محەمەد مەھدی ناسراوبە ئەبو جعفری‌ رەشید لە ٧٨٦ تا ٨٠٩.
محەمەد کوڕی‌ ھارونە رەشید ناسراو بە ئەبوعەبدوڵای‌ ئەمین لە ٨٠٩ تا ٨١٣.
عەبدوڵا کوڕی‌ ھارونە رەشید ناسراو بە ئەبو عەباسی‌ مەئمون لە ٨١٣ تا ٨٣٣.
[دەستکاری]ناوە مێژووییەکانی بەغدا
لەوانە "ئەلمەدینە ئەلمدەوەرە" واتە شارە خڕەکە کە شتێکی‌ نوێ‌ بوو لە سەردەمی‌ خۆیدا.[ژێدەر پێویستە]
ھەروەھا دارولسەلام ، زەورا. ئەو شوێنەی‌ لە بنەڕەتدا بەغدای‌ تیادامەزرا پێی‌ دەوترا شوینزییە.
[دەستکاری]مۆزەخانەو مزگەوت و قوتابخانە کۆنەکان

لە شاری‌ بەغدادا چەند مۆزەخانەیەکی‌ تێدایە پاشماوەی‌ گەلێک ئاسەواری‌ کۆنی‌ تێدا نیشان دەدرێت وەکو خشڵ و دراوی‌ کۆن و پەیکەری‌ کۆنی‌ سەدەکانی‌ پێش زایین ھەتا سەدەی‌ حەڤدەی‌ زاینیی‌، ھەروەھا ئاسەواری‌ سەردەمی‌ خەلافەتەکانی‌ ئیسلامی‌. لە شاری‌ بەغدادا کۆنترین مزگەوتی‌ مێژوویی‌ تێدایە مێژوویان دەگەرێتەوە بۆ سەردەمی‌ موعتەسەم، لەوانەش مزگەوتی‌ ئەلخولەفا کاتی‌ خۆی‌ بە مزگەوتی‌ خەلیفە موعتەسەم ناوی‌ براوە، ھەروەھا مزگەوتی‌ ئەحمەدییە کاتی‌ خۆی‌ قوتابخانەکەی‌ ئیمام ئەحمەدی‌ حەنبەل بووەو مزگەوتی‌ ئیمام موسای‌ کازم ‌و مزگەوتی‌ مەرجان کە دەکەوێتە بازاڕی‌ شۆریجەی‌ شاری‌ بەغداوە. ھەروەھا مزگەوتی‌ مەنسور و مەھدی‌ و مزگەوتی‌ رەسافە، ھەروەھا چەند قوتابخانەیەک کە خاوەنی‌ مێژوویەکی‌ دێرینن، وەکو قوتابخانەی‌ ئەلشەرقییە لە نزیک مەزارگەی‌ ئەبی‌ حەنیفەی‌ نوعمان و قوتابخانەی‌ موەفەقییە، ئاسفییە، سلجوقییە، نازمیە.
[دەستکاری]ئابووری

شاری‌ بەغدا لەرووی‌ بازرگانییەوە بە سەنتەرێکی‌ گرنگی‌ بازرگانی‌ دادەنرێت، بۆ ھەموو پارێزگاکانی‌ عێراق، ھاوکات چەند کارگە و وەرشەیەکی‌ پیشەسازیی‌ گرنگی‌ تێدایە لە بەرئەوەشە کە بە سەنتەری‌ پیشەسازیی‌ دەژمێردرێت، لە ھەمان کاتیشدا.
ھەروەھا بەغدا وەکو بازنەیەکی‌ پەیوەندی‌ وایە لە نێوان سووریا و تورکیا و ھیندستان و خوارووی‌ رۆژھەڵاتی‌ ئاسیادا کە لەڕووی‌ بازرگانیردنی‌ نێودەوڵەتییەوە شوێنێکی‌ گرنگی‌ ھەیە، ھاوکات بە غدا لەڕووی‌ گەشتیارییەوە شوێنی‌ گرنگە و زیاتر لە یەک ملیۆن کەس ساڵانە ڕووی‌ تێدەکەن، بەتایبەتی‌ زۆربەیان لە وڵاتانی‌ دراسێوە دێن بە مەبەستی‌ زیارەت کردنی‌ شوێنە پیرۆزەکانی‌ وەک شاری‌ نەجەف و کەربەلا و چەند شوێنی‌ دیکەش کە بە شاری‌ بەغدادا تێدەپەڕن. لە ھەمان کاتیشدا لەڕووی‌ کشتوکاڵییەوە بە ناوچەیەکی‌ گرنگی‌ عێراق دادەنرێت، لەبەرئەوەی‌ سامانێکی‌ ئاویی‌ باشی‌ ھەیەو زەویەکەشی‌ بە پیتە.
[دەستکاری]دیمۆگرافیا

زۆرینەی‌ دانیشتوانی‌ شاری‌ بەغدا سوننە مەزھەبن‌و ھاوکات ‌و کورد و تورکمانیش پێکھاتەیەکی‌ دیکەی‌ دانیشتوانی‌ ئەم شارەن. یەزیدی‌ و سوبی‌ و مەسیحییەکانیش کەمایەتییەکی‌ دیکەن و لە پێش ساڵی‌ ١٩٤٨یشدا جولەکەکانیش رێژەیەکی‌ زۆریان لەشاری‌ بەغدا ھەبوون، بەڵام دوای‌ دامەزراندنی‌ دەوڵەتی‌ جولەکە ژمارەیان بەرەبەرە ڕووی‌ لە کەم بوونەوە کرد تا ساڵانی‌ پەنجاکان وای‌ لێھات ژمارەیان بەرەو نەمان چوو.
[دەستکاری]بیناسازی و نیشتەجێبوون و دانیشتوان

لە ئێستادا شاری‌ بەغدا بە یەکێک لە چوار پایتەختە گەورەکەی‌ وڵاتانی‌ ئیسلامیی‌ دادەنرێت لەڕووی‌ گەورەیی‌‌ و زۆریی‌ دانیشتوانەکەیەوە، شاری‌ بەغدا بە شەقامە پان ‌و رێکەکانی‌ بەناوبانگە کە بەدەوریدا کۆشک و تەلاری‌ مۆدێرن چوون بە ئاسماندا، بەپێی سەرژمێرییەکانی ساڵی ٢٠١١، ژمارەی دانیشتوانی ئەم شارە ٧,٢١٦,٠٤٠ کەس بووە.
[دەستکاری]شوێنە بەناوبانگەکانی بەغدا

لەشاری‌ بەغدادا گەلێک شوێنێکی‌ گرنگ‌و بەناوبانگ ھەن کە بوونەتە ناسنامەی‌ ئەو شارە. لەوانەش قوتابخانەی‌ (الاصفیة و مزگەوتی‌ مەرجان و مزگەوتی‌ قەبەلانی‌ و زانکۆی‌ مستنصریة و مزگەوتی‌ خولەفا ‌و شوێن نەزەرگەی‌ ئیمام موسای‌ کازم و مەرقەدی‌ شێخ عەبدولقادری گەیلانی‌ و مزگەوتی‌ حوسەین پاشا و مزگەوتی‌ ئیمام ئەعزەم و تەواری‌ بەغداو کاتژمێرەکەی‌ شاری‌ بەغداو وێستگەی‌ شەمەندەفەری‌ نێو دەوڵەتی‌ و تابلۆی‌ ئازادی‌ جەواد سەلیم (واتە نصب الحریة)ی‌ گۆڕەپانی‌ تەحریر، پەیکەری‌ کەھرەمانە و دوورگەی‌ بەغدای‌ گەشت و گوزاریی‌ و گۆرەپانی‌ پاشایەتی‌ لە ناوچەی‌ ئەعزەمیە و یاریگای‌ شەعب کە گەورەترین یاریگای‌ تۆپی‌ پێی عێراقە. ھەروەھا کتێبخانەی‌ "بەیتولحیکمە" و گۆڕەپانی‌ ئاھەنگ گێڕانی‌ "کەوانی‌ سەرکەوتن" کە بە ساحەی‌ ئیحتیفالات ناسراوە و مینۆمێنتی‌ سەربازی‌ ون و کۆشکی‌ کۆبوونەوەکان ‌و پردی‌ ھەڵواسرا و و پردی‌ دوو قات واتە (جسر المعلق و جسر ذو الطابقین) بازاڕی‌ شۆریجە و بازاڕی‌ غەزل کە دەکەونە ناوەڕاستی‌ شاری‌ بەغداو کۆنترین بازاڕن لەو شارەدا.
[دەستکاری]جوگرافی



رووباری‌ دیجلە لە ناوەراستی شاری بەغدا
شاری‌ بەغدا لەڕووی‌ جوگرافییەوە دەکرێت بە دوو بەشی‌ ناوەڕاستەوە کەبە بەشی‌ ڕۆژئاوای‌ رووباری‌ دیجلە دەوترێت ناوچەی‌ کەرخ ‌و بە بەشی‌ رۆژھەڵاتیشی‌ دەوترێت ناوچەی‌ رەسافە، ئەمڕۆ لە ھەردوو ئەم ناوچانەدا کۆشک و تەلاری‌ نوێ‌ بەرچاو دەکەون، بەڵام لە بەشی‌ رەسافە ناوچەی "ئەلمرادە" ھەیە کە بەشەقام و کۆڵانە تەسک ‌و باریکەکانی‌ بەناوبانگە. شاری‌ بەغدا دەبێت بە دوو بەشی‌ ناوەڕاستەوە بە ھۆی‌ رووباری‌ دیجلەوە کە بە ناوەندیدا دەڕوات، یەکەم بەشی‌ (رەصافە) کە لەم ناوچانە پێکدێت "ئەعزەمیە، بەتاوین ،کەڕادە، شەعب ،بەغداد جدیدە، زەعفەرانیە، وەزیریە، شەقامی‌ فەزل گەرەکی‌ شێخ عومەر کە زۆربەی‌ دانیشتوانەکەی‌ کوردن ، شەقامی‌ سەعدون و مەدینە سەدر ، شەقامی‌ ئەبونوئاس ، حەی‌ ئور، ناوچەی‌ نۆی‌ نیسان ، غەدیر، بنوک، شەقامی‌ فەلەستین و شەقامی‌ نیزال ، شەقامی‌ مەغریب ، ناوچەی‌ صلێخ، جادریە، باب شەرقی‌، مەسبح، شارەوانیی‌، کەمپی‌ سارە، حوسێنییە، زەیونە، مەشتەل، بوب ئەلشام، راشدیە. ھەروەھا بەشی‌ دووەم کەبەشی‌ (کەرخ)ی‌ پێدەوترێت بەشدەکرێت بە سەر ئەم ناوچانەدا، ناوچەی‌ کازمیە، عامریە، مەنصور، قادسیە، دۆرە، سەیدیە، غەزالیە، حەی‌ جیھاد، مەدینەی‌ حوریە، شوعلە، ناوچەی‌ سەوز، چواردەی‌ رەمەزان، حەی‌ ئیعلام ،عتێفییە، حەی‌ عامل، شرگە الرابعە ، حەی‌ توراپ و زەورا‌و شارع حەیفاو حارپیە و بەیاع و دەولەعی‌ و صالحییە وەشاش و حەی‌ یەرموک و جامیعە ھەروەھا ناوچەی‌ عەرەبی‌ جبور.
[دەستکاری]پردە بەناو بانگەکان
ئەو پردانەی‌ کە ھەردوو بەشی‌ کەرخ و رەسافەی‌ شاری‌ بەغدا بەیەک دەگەیەنن بریتین لە: پردی‌ ئەئمە، پردی‌ ئەعزەمیە، پردی‌ شوھەدا، پردی‌ کۆماریی‌، پردی‌ ئەحرار، پردی‌ رەشید، پردی‌ ھەڵواسراوی‌ بەغداد، پردی‌ جادریە، پردی‌ دووقات، پردی‌ بابلموعەزەم، پردی‌ موسەننا پردی‌ رەسافە و پردی‌ دۆرە.
[دەستکاری]ناوچە پیشەسازییەکان
ناوچە پیشەسازییەکانی‌ شاری‌ بەغدا، لە سەنتەری‌ شارەوە درێژدەبنەوە تادەرەوەی‌ شارو دەوروبەری‌، وەکو ناوچەی‌ پیشەسازیی‌ تاجی‌. شاری‌ بەغدا ئێستا نزیکەی‌ ١٠٠٠ کیلۆمەتری‌ چوارگۆشەی‌ داپۆشیوەو لەدوای‌ پرۆسەی‌ ئازادکردنی‌ عیراقیش پرۆژەی‌ ئاوەدانکردنەوە بە شێوەیەکی‌ بەر فراوان دەستی‌ پێکردووە ھاوکات باری‌ ئەمنی‌ ئێستای‌ بەغداش، بەرەو باش بوون دەچێت و بە شێوەیەک رۆژانە بە سەداھا خێزان لە ھەرێمی‌ کوردستان و وڵاَتانی‌ دراس و جیھانەوە دەگەڕێنەوە ئەم شارە دێرینەو بە شێوەیەکی‌ گشتی‌ ئێستا ژیان تێدا بەرەوە ئارامی‌ سەقامگیری‌ دەچێت و رۆژ لە دوای‌ رۆژ لە گەورە بوون و جوانتر بووندایە.

[دەستکاری]سەرچاوەکان

بەغداد - گەنجینەی زانیاریی ڕادیۆ نەوا - سەردانی ٢٢/٦/٢٠٠٩
[شاردنەوە] ب و د
پایتەختەکانی ئاسیا
ڕۆژئاوا و باشووری ڕۆژئاوای ئاسیا
ئەبووزەبی · عەممان · ئەنقەرە · بەغدا · باکوو · بەیروت · دیمەشق · دۆحە · ئێپیسکۆپی · ئورشەلیم · کابول · کووەیت · مەنامە · مەسقەت · نیکۆسیا · ڕامەڵا · ڕیاز · سەنعا · تبلیس · تاران · تێل ئاڤیڤ · یەریڤان

ناوەڕاستی ئاسیا
عیشق ئاباد · ئاستانا · بیشکێک · دوشەنبە · تاشکەند
باشووری ئاسیا
داکا · ئیسلام ئاباد · کاتماندۆ · جایاواردێناپورا کۆتێ سری · مالێ · دێھلی نۆ · تیمفو
ڕۆژھەڵاتی ئاسیا
پێکەن · پیۆنگیانگ · سێئول · تۆکیۆ · تایپێ · ئولان باتور
باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا
بەندەر سێری بێگاوان · بانکۆک · دیلی · ھانۆی · جاکارتا · کوالالامپور · مانیلا · نایپیداو · پنۆم پێن · پۆرت مۆرێسبی · سینگاپور · ڤیەنتیان
پۆلەکان: ئەو وتارانەی خاوێنکردنیان پێویستەھەموو ئەو وتارانەی خاوێنکردنیان پێویستەوتارە بێ‌ سەرچاوەکانپایتەختەکانی ئاسیاشارەکان
قس پنجابی
بغداد عراق دا راجگھر تے سب توں وڈا شہر اے ۔ ایہہ دریاۓ دجلہ دے کنڈے تے وسدا اے تے خلافت عباسیہ دا دارالخلافہ رہیا ، اس ویلے چ بغداد اک اگے ودیا تے دنیا دے کج ودیا شہراں چوں اک سی ۔ خلافت عباسیہ دا دارالحکومت ہون دی وجہ تون ایہہ اسلامی دنیا دا سیاسی ، رہتلی تے پڑھائی دا گڑھ سی شیخ عبدالقادر جیلانی نے وی اسے شہر چ رشد وچ ایتھے رۓ اوہدی قبر وی بغداد چ اے ۔ اس شہر نوں منگول ایل خانی سلطنت دے حکمراں ہلاکو خان نے تباہ کیتا تے نال ای خلافت عباسیہ دا خاتمہ ہوگئیا ۔ اج کل اس شہر دی لوک گنتی 60 لکھ دے قریب اے تے ایہہ عراق دا سب توں وڈا تے عالم عرب دا قاہرہ توں بعد دوجا وڈا شہر اے ۔ اس شہر دی تریخ 8 ویں صدی چ شروع ہندی اے جد کہ ایتھے استوں پہلے وی آبادی موجود سی ۔
کسے زمانے عالم اسلام دا مرکز ایہہ شہر ہن عراق ایران جنگ دی وجہ توں انتشار دا شکار اے ۔

· عراق دے شہر
اربیل · بابل · بغداد · کربلا · بصرہ · نجف · کرکوک

ایشیائ دیساں دے راجگڑھ
ٹوکیو · بیجنگ · کولمبو · ڈھاکہ · کھٹمنڈو · مالے · ٹھمپھو · بنکاک · جکارتہ · کوالالمپور · سنگاپور · پیانگ یانگ · ہنوئی · دوہا · نئی دلی · تہران · ریاض · سیول · انکرہ · بغداد · کابل · اسلام آباد ·

· عراق دے صوبے
الانبار · اربیل · بابل · بغداد · صلاح الدین · کربلا · دیالی · واسط · میسان · بصرہ · مسنا · قادسیہ · نجف · نینوا · دہوک · کرکوک · سلیمانیہ ·
گٹھیاں: عراق دے شہرعراق دے صوبےعراقایشیا دے شہرراجگھرشہر
قس پشتو
بغداد ( په عربی : بغداد یا مدینة السلام ) د عراق د جمهوریت پایتخت دی او د عراق تر ټولو لوی ښار دی. مساحت یی کلومتره مربع دی. په اوس وخت کی بغداد ۲۸۰۰۰۰ نفوس لری. بغداد د عراق د ثقافت او سیاسی مرکز دی.

[سمول]تاریخ

بغداد( په فارسی ژبه د خدای سوغات معنی لری) د ساسانیانو پاچایی په وخت کی یو کوچنۍ کلی وو. په ۶۵۰ کال کی د عرب اردو ساسانی حکمران ماته وکړه. په ۷۶۲ کال کی د عباس خلیفه المنصور د دجله د سیند نژدی خپل مقر تاسیس کړ. خلیفه المنصور دغه ښارته د مدینة السلام نوم ورکړ. په دی وخت کی بغداد د عباسی دولت مهم مرکز وو. دغه ښار په ۹۴۶ کال کی د فارسی پوځ لخوا نیول شو. په ۱۲۵۸ کال کی د چینګزخان پوځ پر عراق برید وکړ او بغداد یی ونیول. په ۱۴۰۱ کال کی د بغداد ښار د تیمور لېنګ لاس ته درغله. په ۱۶۲۳ کال کی فارسی پوځ بغداد ونیول او پنځه کالونه وروسته دغه ښار د عثمان امپراطوری لاس ته درغله. د نړی تر جګړه وروسته په ۱۹۲۱ کال کی بغداد د عراق د پاچایی پایتخت شو. په اوس وخت کی بغداد د عراق د جمهوریت پایتخت دی.

وېشنیزې: عراقد آسیا د هېوادونو پلازمېنې
قس اردو
بغداد عراق کا دار الحکومت اور سب سے بڑا شہر ہے۔ یہ ماضی میں خلافت عباسیہ کا مرکز تھا۔ اسے منگول لشکروں نے تاراج کیا۔ شہر کی آبادی ساٹھ لاکھ ہے جو اسے عراق کا سب سے بڑا اور عالم عرب کا آبادی کے لحاظ سےقاہرہ کے بعد دوسرا بڑا شہر بناتی ہے۔ اس شہر میں شیخ عبد القادر جیلانی کا مزار بھی ہے۔
دجلہ کےکنارے واقع جدید شہر کی تاریخ کم از کم آٹھویں صدی عیسویں سے منصوب ہے جب کہ آبادی اس سے بھی پہلے تھی ۔ کسی دور میں دارالاسلام اور مسلم دنیا کا مرکز یہ شہر، 2003 سے جاری عراق جنگ کی وجہ سے آج انتشار کا شکار ہے ۔
[ترمیم]حوالہ جات

^ Estimates of total population differ substantially. The Encyclopædia Britannica gives a 2001 population of 4,950,000, the 2006 Lancet Report states a population of 6,554,126 in 2004.
"Baghdad." Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Online. 13 November, 2006.
"Mortality after the 2003 invasion of Iraq: a cross-sectional cluster sample survey"پی ڈی ایف (242 KiB). By Gilbert Burnham, Riyadh Lafta, Shannon Doocy, and Les Roberts. The Lancet, October 11, 2006
Baghdad from GlobalSecurity.org
^ "Cities and urban areas in Iraq with population over 100,000", Mongabay.com
زمرہ جات: ایشیائی شہرشہر (عراق)بغداد
ترکی استانبولی
Bağdat (Arapça: بغداد) Irak'ın başkenti. Britannica Ansiklopedisi 'na göre 2001 nüfusu 4,950,000 iken, Irak Savaşı sonrası Bağdat'ın nüfusu 2011'de 7,216,000 'dir. Irak'ın en büyük kenti [1] olan Bağdat aynı zamanda Ortadoğu'da Kahire ve Tahran' dan sonra en büyük üçüncü şehirdir.[1]
Konu başlıkları [göster]
Şehrin Coğrafi Yapısı [değiştir]

Mezopotamya çanağının ortasında, Dicle Irmağının iki yakası üzerinde ve Dicle'nin Fırat'a en çok (40 km) yaklaştığı noktada, geniş bir alüvyon ovası üzerinde yer alır. Bağdat'ta yazlar kuru ve çok sıcak, kışlar yumuşak ve serin geçer. Ortalama yağış yılda 130 mm dolayındadır.
İsim [değiştir]

İsiminin İran kökenli olduğu üzerinde bir ihtilaf olmamasına rağmen, kesin bir bilgi de mevcut olmamakla beraber; isim Farsça Bag (Tanrı) ve dād (verilen) kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş olup Tanrı'nın verdiği veya Tanrı hediyesi manâsına gelmekte.(Modern farsçada) Başkaca bir önde gelen iddiaya göre Bağ(bahçe) ve dad (verilen) kelimeleri ile oluşup Verilen bahçe, Tanrı hediyesi Bahçe manasına gelmektedir.[1]
Bu isimler İslam öncesi zamanlara ait olup net değildir. Abbasi Halifesi Ebu Cafer el-Mansur' a kadar politik ve ekonomik olarak büyük bir şehir olamamıştır.[1]
Tarihi [değiştir]

Eski medeniyetlerin Babilonia (Babil) şehri yakınlarında kurulan Bağdat, Yukarı Mezopotamya'da, Dicle Nehri'nin iki yakasında yer almaktadır. Abbasiler zamanında 2,5 milyon nüfusu ile İslâm Devleti'nin başkenti olan şehir, 1058 yılından sonra Selçuklu sultanlarının uğrak yeri olmuştur. Osmanlı döneminde önemli bir vilayet olmuştur.
İlk defa Abbasi Halifesi Ebu Cafer el-Mansur tarafından eski bir Sasani köyünün yerine Darüsselam adıyla kuruldu (M.S. 766). Daha sonra Medinet-üs-Selam adını alan şehir, en son Bağdat adını alarak gelişimini devam ettirdi.Harun Reşid devrinde (M.S. 809) büyük bir kültür merkezi ve Abbasiler'in başkenti oldu. Bundan sonraki dönemlerde de Bağdat kültür ve ticaret merkezi olarak önemini sürdürdü.
İslam dünyasının dinsel önderi konumundaki Abbasiler XI. Yüzyıldan itibaren Bağdat'ı nüfuzlarına alan Büveyhoğulları'nın siyasal baskısı altına girdi. Büyük Selçuklu SultanıTuğrul Bey, Halife Kâim'in çağrısı üzerine 15 Aralık 1055'te Bağdat'a girdi ve Büveyhoğulları'nı halifeliğin merkezinden çıkardı. Bu olayın ardından Büyük Selçukluların İslam dünyasındaki itibarı arttı.
1059'dan 1142'ye dek Büyük Selçuklular, Bağdat'ta şahne adında Türk asıllı komutanlar bulundurdular. Bu komutanlar, Bağdat askerî valisi ve zaptiye nazırı olarak görev yaparlarken, ayrıca Halife'nin şerefini ve hayatını da koruyorlardı.
Bağdat'ın tarihindeki ilk felaket 1258'de Moğol İlhanlı hükümdarı Hülagû Han'nın istilasıyla geldi. Hülagu şehri yakıp yıkarken buradaki halifeyi de öldürttü.
Bağdat çeşitli devletlerin elinde kaldıktan sonra 1534 Kanuni Sultan Süleyman'ın Irakeyn Seferi sonucunda Safevilerden alınarak Osmanlı topraklarına katıldı. 1624'te Safeviler'in geçici işgaline uğrayan kent padişah IV. Murat'ın Bağdat Seferi sonucunda tekrar Türk ordusunca fethedildi.
I. Dünya Savaşı'na kadar Osmanlıların elinde olan Bağdat, 1917'de İngiliz kuvvetlerince işgal edildi ve 1921'de kurulan bağımsız Irak Krallığının başşehri oldu. Bu durum Türkiye tarafından da Lozan Antlaşması ile (1923) resmen kabul edildi.
II. Dünya Savaşı sonrasında petrol gelirlerindeki büyük artış, Bağdat'ın gelişmesinde büyük rol oynadı. Irak sanayiinin çoğu buradadır. Deri eşya, ipek ve pamuklu dokuma, tuğla, çimento, hurma, tütün mamüllerinin yanı sıra petrol rafinerileri, demiryolu atölyeleri ve bir de demir çelik fabrikası vardır.
Bağdat'ta eski şark pazarlarından, cam ve selih binalara kadar her çeşit mimari yapı görülebilir. Şehrin eski manzarası değişmekle beraber, pekçok eski bina, kaldırım kahveleri, eski tarz minare ve camiler bugün de durmaktadır. Kazımeyn'deki 19. yüzyıl yapısı altın kubbeli görkemli cami ile yüzü aşkın başka cami ve minare, şehrin mimari güzelliğine ayrı bir hava vermektedir.
Irak'ın başlıca devlet kurumlarının merkezleri yine Bağdat'tadır. 1958'de kurulmuş olan Bağdat Üniversitesinden başka El-Mustansır Üniversitesi, Teknoloji Üniversitesi ve birkaç yüksek okul vardır. Saddam Hüseyin yönetiminin 1990'da Kuveyt'i işgal etmesi üzerine başlayan Körfez Savaşı'nın ardından kurulan ve Amerika Birleşik Devletleri önderliğindeki BM Gücü, 1991 Ocak ayından itibaren Bağdat'ı bombaladı. İki ay süren bombardıman neticesinde şehir harab oldu. Bağdat 2003 yılında ABD tarafından işgal edildi.
Kardeş şehirler [değiştir]

Kahire, Mısır
[değiştir]Kaynakça

^ a b c d İngilizce Wikipedia Bağdat(Baghdad) maddesi
Ayrıca bakınız [değiştir]

Irak'taki Türk mimari eserleri listesi
[göster] g · t · dAsya başkentleri
[göster] g · t · dArap Kültür Başkenti
Irak'taki bir yerleşim yeri hakkındaki bu taslağı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Kategoriler: Irak yerleşim yerleri taslaklarıBağdat
قس انگلیسی
Baghdad (Arabic: بغداد‎, Baġdād, IPA: [bæɣˈdæːd]) is the capital of Republic of Iraq, as well as the coterminous Baghdad Province. The population of Baghdad as of 2011 is approximately 7,216,040, making it the largest city in Iraq,[1][2] the second largest city in the Arab World (after Cairo, Egypt), and the second largest city in Western Asia (after Tehran, Iran).
Located along the Tigris River, the city was founded in the 8th century and became the capital of the Abbasid Caliphate. Within a short time of its inception, Baghdad evolved into a significant cultural, commercial, and intellectual center for the Islamic World. This in addition to housing several key academic institutions (e.g. House of Wisdom) garnered the city a worldwide reputation as the "Center of Learning". Throughout the High Middle Ages, Baghdad was considered to be the largest city in the world with an estimated population of 1,200,000 people.[3] The city was largely destroyed at the hands of the Mongol Empire in 1258, resulting in a decline that would linger through many centuries due to frequent plagues and multiple successive empires. With the recognition of Iraq as an independent state (formerly the British Mandate of Mesopotamia) in 1938, Baghdad gradually regained some of its former prominence as a significant center of Arabic culture.
In contemporary times the city has often faced severe infrastructural damage, most recently due to the American-led foreign occupation in March 2003 that lasted until December 2011 and the subsequent sectarian violence. In recent years the city has been a frequent subject to insurgency activities and terrorist attacks.
Contents [show]
[edit]Toponym

There have been several rival proposals as to the specific etymology of the name Baghdad. The most reliable and most widely accepted among these is that the name is a Middle Persian[4][5][6][7][8][9][10] compound of Bag "god" + dād "given", translating to "God-given" or "God's gift", whence comes Modern Persian Baɣdād. This in turn can be traced to Old Persian.[11] A less probable guess has been Persian compound Bāğ "garden" + dād "fair", translating to "The fair garden".[12][13] The name is pre-Islamic and the origins are unclear, but it is related to previous settlements, which did not have any political or commercial power, making it a virtually new foundation in the time of the Abbasids.[12][13]
However Baghdad, as a name, had been mentioned as Baghdadu on the Assyrian cuneiform records of the 9th century BC, and Babylonian bricks bearing the Royal Seal of King Nebuchadnezzar (6th century BC).[14]
The village of Baghdad importance increased rapidly by the time it was founded by the Abbasid caliph al-Mansur, who chose the name Madinat al-Salaam or "City of Peace" for his new foundation. This was the official name on coins, weights, and other official usage, although the common people continued to use the old name. By the 11th century, "Baghdad" had become almost the exclusive name for the world-renowned metropolis.
[edit]Education

[edit]Universities
Al-Nahrain University
Al-Mustansiriya University
Iraqi University
University of Baghdad
University of Technology, Iraq
[edit]History

Main article: History of Baghdad
[edit]Foundation
On 30 July 762 the caliph Al Mansur commissioned the construction of the city and it was built under the supervision of the Barmakids.[15] Mansur believed that Baghdad was the perfect city to be the capital of the Islamic empire under the Abbasids. Mansur loved the site so much he is quoted saying, "This is indeed the city that I am to found, where I am to live, and where my descendants will reign afterward".[16]
The city's growth was helped by its location, which gave it control over strategic and trading routes, along the Tigris. A reason why Baghdad provided an excellent location was the abundance of water and the dry climate. Water exists on both north and south ends of the city gates, allowing all households to have a plentiful supply, which was very uncommon during this time.


Zumurrud Khaton tomb in Baghdad (built in 1202 AD), photo of 1932.
Baghdad eclipsed Ctesiphon, the capital of the Persian Empire, which was located some 30 km (19 mi) to the southeast. Today, all that remains of Ctesiphon is the shrine town of Salman Pak, just to the south of Greater Baghdad. Ctesiphon itself had replaced and absorbed Seleucia, the first capital of the Seleucid Empire. Seleucia had earlier replaced the city of Babylon.
In its early years the city was known as a deliberate reminder of an expression in the Qur'an, when it refers to Paradise.[17] Four years before Baghdad's foundation, in 758, Mansur assembled engineers, surveyors, and art constructionists from around the world to come together and draw up plans for the city. Over 100,000 construction workers came to survey the plans; many were distributed salaries to start the building of the city. July was chosen as the starting time because two astrologers, Naubakht Ahvaz and Mashallah, believed that the city should be built under the sign of the lion, Leo.[18] Leo is associated with fire and symbolises productivity, pride, and expansion.
The bricks used to make the city were 18 inches (460 mm) on all four sides. Abu Hanifa was the counter of the bricks and he developed a canal, which brought water to the work site for the use of both human consumption and the manufacturing of the bricks. Marble was also used to make buildings throughout the city, and marble steps led down to the river's edge.
The basic framework of the city consists of two large semicircles about 19 km (12 mi) in diameter. The city was designed as a circle about 2 km in diameter, leading it to be known as the "Round City". The original design shows as single ring of residential and commercial structures along the inside of the city walls, but the final construction added another ring inside the first.[19] Within the city there were many parks, gardens, villas, and promenades.[20] In the center of the city lay the mosque, as well as headquarters for guards. The purpose or use of the remaining space in the center is unknown. The circular design of the city was a direct reflection of the traditional Persian Sasanian urban design. The Sasanian city of Gur in Fars, built 500 years before Baghdad, is nearly identical in its general circular design, radiating avenues, and the government buildings and temples at the centre of the city. This style of urban planning contrasted with Ancient Greek and Roman urban planning, in which cities are designed as squares or rectangles with streets intersecting each other at right angles.
[edit]The surrounding walls
The four surrounding walls of Baghdad were named Kufa, Basra, Khurasan, and Damascus; named because their gates pointed in the directions of these destinations. The distance between these gates was a little less than 1.5 miles (2.4 km). Each gate had double doors that were made of iron; the doors were so heavy it took several men to open and close them. The wall itself was about 44 m thick at the base and about 12 m thick at the top. Also, the wall was 30 m high, which included merlons, a solid part of an embattled parapet usually pierced by embrasures. This wall was surrounded by another wall with a thickness of 50 m. The second wall had towers and rounded merlons, which surrounded the towers. This outer wall was protected by solid glacis, which is made out of bricks and quicklime. Beyond the outer wall was a water-filled moat.
[edit]Golden Gate Palace


Qasr-Al-Khalifa or Abbasid Palace in Samarra was built in 221 AH (AD 836) and is one of the most famous Islamic palaces in the world.
In the middle of Baghdad, in the central square was the Golden Gate Palace. The Palace was the residence of the caliph and his family. In the central part of the building was a green dome that was 39 m high. Surrounding the palace was an esplanade, a waterside building, in which only the caliph could come riding on horseback. In addition, the palace was near other mansions and officer's residences. Near the Gate of Syria a building served as the home for the guards. It was made of brick and marble. The palace governor lived in the latter part of the building and the commander of the guards in the front. In 813, after the death of caliph Al-Mansur the palace was no longer used as the home for the caliph and his family.[21] The roundness points to the fact that it was based on Arabic script.[22] The two designers who were hired by Al-Mansur to plan the city's design were Naubakht, a Zoroastrian who also determined that the date of the foundation of the city would be astrologically auspicious, and Mashallah, a Jew from Khorasan, Iran.[23]
[edit]The Abbasids and the round city


The Round city of Baghdad between 767 and 912 AD
The Abbasid Caliphate was based on their being the descendants of the uncle of Muhammad and being part of the Quraysh tribe. They used Shi'a resentment, Khorasanian movement, and appeals to the ambitions and traditions of the newly conquered Persian aristocracy to overthrow the Umayyads.[24] The Abbasids sought to combine the hegemony of the Arabic tribes with the imperial, court, ceremonial, and administrative structures of the Persians. The Abbasids considered themselves the inheritors of two traditions: the Arabian-Islamic (bearers of the mantle of Muhammad) and the Persian (successors to the Sassanid monarchs).[25]
These two things are evident from the construction, which is modeled after Persian structures and the need of Mansur to place the capital in a place that was representative of Arab-Islamic identity by building the House of Wisdom, where ancient texts were translated from their original language, such as Greek, to Arabic. Mansur is credited with the "Translation Movement" for this. Further, Baghdad is also near the ancient Sassanid imperial seat of Ctesiphon on the Tigris River.
[edit]A centre of learning (8th to 13th centuries)
Further information: Islamic Golden Age
Within a generation of its founding, Baghdad became a hub of learning and commerce. The House of Wisdom was an establishment dedicated to the translation of Greek, Middle Persian and Syriac works. Scholars headed to Baghdad from all over the Abbasid empire, facilitating the introduction of Persian, Greek and Indian science into the Arabic and Islamic world at that time. Baghdad was likely the largest city in the world from shortly after its foundation until the 930s, when it was tied by Córdoba.[26] Several estimates suggest that the city contained over a million inhabitants at its peak.[27] Many of the One Thousand and One Nights tales are set in Baghdad during this period.


Panoramic view over the ancient city of Babylon, located 85 kilometers south of Baghdad.
[edit]The end of the Abbasids in Baghdad


Suq al-Ghazel (The Yarn Bazaar) Minaret in Baghdad, Mesopotamia (Iraq). This is the oldest minaret in Baghdad. It belonged to the Caliph Mosque built by Caliph Muktafi 901–907 AD.
By the 10th century, the city's population was between 1.2 million[28] and 2 million.[29] Baghdad's early meteoric growth eventually slowed due to troubles within the Caliphate, including relocations of the capital to Samarra (during 808–819 and 836–892), the loss of the western and easternmost provinces, and periods of political domination by the Iranian Buwayhids (945–1055) and Seljuk Turks (1055–1135).
The Seljuks were a clan of the Oghuz Turks from the Siberian steppes that converted to the Sunni branch of Islam. In 1040, they destroyed the Ghaznavids, taking over their land and in 1055, Tughril Beg, the leader of the Seljuks, took over Baghdad. The Seljuks expelled the Buyids dynasty of Shiites that ruled for some time and took over power and control of Baghdad. They ruled as Sultans in the name of the Abbasid caliphs (they saw themselves as being part of the Abbasid regime) Tughril Beg saw himself as the protector of the Abbasid Caliphs.[30]


Conquest of Baghdad by the Mongols in 1258
In 1058, Baghdad was captured by the Fatimids under the Turkish general Abu'l-Ḥārith Arslān al-Basasiri, an adherent of the Ismailis along with the 'Uqaylid Quraysh.[31] Not long before the arrival of the Saljuqs in Baghdad, al-Basasiri petitioned to the Fatimid Imam-Caliph al-Mustansir to support him in conquering Baghdad on the Ismaili Imam's behalf. It has recently come to light that the famed Fatimid da'i al-Mu'ayyad al-Shirazi had a direct role in supporting al-Basasiri and helped the general to succeed in taking Mawṣil, Wāsit and Kufa. Soonafter,[32] By December 1058, a Shi'i adhān (call to prayer) was implemented in Baghdad and a khutba (sermon) was delivered in the name of the Fatimid Imam-Caliph.[32] Despite his Shi'i inclinations, Al-Basasiri received support from Sunnis and Shi'is alike, for whom opposition to the Saljuq power was a common factor.[33]
On February 10, 1258, Baghdad was captured by the Mongols led by Hulegu, a grandson of Chingiz Khan (Genghis Khan) during the sack of Baghdad.[34] Many quarters were ruined by fire, siege, or looting. The Mongols massacred most of the city's inhabitants, including the caliph Al-Musta'sim, and destroyed large sections of the city. The canals and dykes forming the city's irrigation system were also destroyed. The sack of Baghdad put an end to the Abbasid Caliphate, a blow from which the Islamic civilization never fully recovered.
At this point Baghdad was ruled by the Il-Khanids, the Mongol emperors of Iran. In 1401, Baghdad was again sacked, by Timur ("Tamerlane").[35] When his forces took Baghdad, he spared almost no one, and ordered that each of his soldiers bring back two severed human heads.[36] It became a provincial capital controlled by the Jalayirid (1400–1411), Kara Koyunlu (1411–1469), Ak Koyunlu (1469–1508), and the Iranian Safavid (1508–1534) dynasties.


Baghdad in 1930
[edit]Ottoman era (16th to 19th centuries)
In 1534, Baghdad was captured by the Ottoman Turks. Under the Ottomans, Baghdad fell into a period of decline, partially as a result of the enmity between its rulers and Safavid Turks, which did not accept the Sunni control of the city. Between 1623 and 1638, it returned briefly to Iranian rule before falling back into Ottoman hands.
Baghdad has suffered severely from visitations of the plague and cholera,[37] and sometimes two-thirds of its population has been wiped out.[38]
For a time, Baghdad had been the largest city in the Middle East. The city saw relative revival in the latter part of the 18th century under a Mamluk government. Direct Ottoman rule was reimposed by Ali Ridha Pasha in 1831. From 1851-1852 and from 1861–1867, Baghdad was governed, under the Ottoman Empire by Mehmed Namık Pasha.[39] The Nuttall Encyclopedia reports the 1907 population of Baghdad as 185,000. Aside from ethnically Arab Iraqis, the city was also home to a substantial ancient Jewish community, which comprised over a quarter of the city's population (this proportion would grow in later years)[citation needed].
[edit]20th century


Baghdad in 1932
Baghdad and southern Iraq remained under Ottoman rule until 1917, when captured by the British during World War I. From 1920, Baghdad became the capital of the British Mandate of Mesopotamia and, after 1932, Baghdad was the capital of the Kingdom of Iraq. Iraq was given formal independence in 1932 and increased autonomy in 1946. The city's population grew from an estimated 145,000 in 1900 to 580,000 in 1950 of which 140,000 (nearly a quarter) were Jewish. In the 1920s, Baghdad was 40 percent Jewish. Jews made up the largest single community in the city and controlled up to 95 percent of business.[40] Baghdad was also home to many prominent Jewish figures, such as Sassoon Eskell.
On 1 April 1941 members of the "Golden Square" and Rashid Ali staged a coup in Baghdad. Rashid Ali installed a pro-German and pro-Italian government to replace the pro-British government of Regent Abdul Ilah. On 31 May, after the resulting Anglo-Iraqi War and after Rashid Ali and his government had fled, the Mayor of Baghdad surrendered to British and Commonwealth forces. After the collapse, a pogrom (Farhud) took place against the Jewish population of Baghdad, where around 175 Jews had been killed, one thousand injured, and 900 Jewish homes were destroyed.[41]
On 14 July 1958, members of the Iraqi Army under Abdul Karim Kassem staged a coup to topple the Kingdom of Iraq. King Faisal II, former Prime Minister Nuri al-Said, former Regent Prince Abdul Ilah, members of the royal family, and others were brutally killed during the coup. Many of the victim's bodies were then dragged through the streets of Baghdad.
During the 1970s, Baghdad experienced a period of prosperity and growth because of a sharp increase in the price of petroleum, Iraq's main export. New infrastructure including modern sewerage, water, and highway facilities were built during this period. However, the Iran–Iraq War of the 1980s was a difficult time for the city, as money was diverted by Saddam Hussein to the army and thousands of residents were killed. Iran launched a number of missile attacks against Baghdad.
In 1991 and 2003, the Gulf War and the 2003 invasion of Iraq caused significant damage to Baghdad's transportation, power, and sanitary infrastructure as the US-led coalition forces launched massive aerial assaults in the city in the two wars.
[edit]Main sights



The National Museum of Iraq in central Baghdad
Points of interest include the National Museum of Iraq whose priceless collection of artifacts was looted during the 2003 invasion, and the iconic Hands of Victory arches. Multiple Iraqi parties are in discussions as to whether the arches should remain as historical monuments or be dismantled. Thousands of ancient manuscripts in the National Library were destroyed when it was set alight by the library staff and looters before and during the 2003 invasion of Iraq.
The Al Kadhimain Shrine in the northwest of Baghdad (in al-Kāżimiyyah) is one of the most important Shi'ite religious sites in Iraq. It was finished in 1515 and the 7th (Musa ibn Jafar al-Kathim) and the 9th Imams (Mohammed Al-Jawad) were buried there. One of the oldest buildings is the 12th century or 13th century Abbasid Palace. The palace is part of the central historical area of the city and close to other historically important buildings such as the Saray Building and Al-Mustansiriyah School (From the Abbasid Period). Baghdad International Airport (BIAP) is Iraq's largest airport located 16 km from Baghdad's central business district. It is the home of Iraq's national airline, Iraqi Airways.


Baghdad Tower and communication center in downtown Baghdad


Baghdad International Airport at the cost of US $900 million can handle up to 7.5 million passengers per year


The Monument to the Unknown Soldier in Baghdad, Iraq
Other sights include:
Baghdad Tower, now the Ma'amoon Telecommunication Center tower. The tower after extensive renovations has been re-opened. It features a revolving restaurant with panoramic views from the top.
The Two Level Bridge in Jadriyah (Jisr Abul Tabqain). Even though planning for this bridge began before the Gulf War takeover, the bridge was not built until 1995. It connects Al-Doura area with the rest of Baghdad and complements the 14th of July Bridge.
The National Museum of Iraq
The Khan Murjan
Sahat Al Tahrir (Liberation Square) in central Baghdad.
Souq Saray (Saray Market)
Baghdadi Museum (wax museum)
Great Celebrations square - the national square of iraq in central Baghdad.
Mustansiriya School, a 13th century Abbasid structure
Al-Zawra'a Park in Al-Mansour Area and almost in a central location of Baghdad.
Kahramana and the 40 Thieves Square.
Al Jundi Al Majhool Monument (The Monument to the Unknown Soldier).
Al Shaheed Monument. Monument to the Iraqi soldiers killed in the Iran–Iraq War, located on the east bank of the Tigris.
A wide road built under Saddam as a parade route, and across it is the Hands of Victory, a pair of enormous crossed swords cast from weapons of soldiers who died in the Iran–Iraq War under Saddam's command.
[edit]Baghdad Zoo
Main article: Baghdad Zoo
The Baghdad Zoo was the largest zoo in the Middle East. Within eight days following the 2003 invasion, however, only 35 of the 650 animals in the facility survived. This was a result of theft of some animals for human food, and starvation of caged animals that had no food or water.[42] Survivors included larger animals like lions, tigers, and bears.[42] Notwithstanding the chaos brought by the invasion, South African Lawrence Anthony and some of the zoo keepers cared for the animals and fed the carnivores with donkeys they had bought locally.[42][43] Eventually, L. Paul Bremer, Director of the Coalition Provisional Authority in Iraq from May 11, 2003 to June 28, 2004 ordered protection of the zoo and U.S. engineers helped to reopen the facility.[42]
[edit]Geography and climate



Astronaut View of Baghdad
The city is located on a vast plain bisected by the River Tigris. The Tigris splits Baghdad in half, with the eastern half being called 'Risafa' and the Western half known as 'Karkh'. The land on which the city is built is almost entirely flat and low-lying, being of alluvial origin due to the periodic large floods which have occurred on the river.
Baghdad has a subtropical arid climate (Köppen climate classification BWh) and is, in terms of maximum temperatures, one of the hottest cities in the world. In the summer from June to August, the average maximum temperature is as high as 44 °C (111 °F) accompanied by blazing sunshine: rainfall has in fact been recorded on fewer than half a dozen occasions at this time of year and has never exceeded 1 millimetre (0.04 in).[44] Temperatures exceeding 50 °C (122 °F) in the shade are by no means unheard of,[citation needed] and even at night temperatures in summer are seldom below 24 °C (75 °F). Because the humidity is very low (usually under 10%) due to Baghdad's distance from the marshy Persian Gulf, dust storms from the deserts to the west are a normal occurrence during the summer.
Winters boast mild days and variable nights. From December to February, Baghdad has maximum temperatures averaging 15.5 to 18.5 °C (60 to 65 °F), though highs above 70 °F (21 °C) are not unheard of. Morning temperatures can be chilly: the average January low is 3.8 °C (38.8 °F) but lows below freezing only occur a couple of times per year.[citation needed]
Annual rainfall, almost entirely confined to the period from November to March, averages around 150 mm (5.91 in), but has been as high as 338 mm (13.31 in) and as low as 37 mm (1.46 in).[45] On January 11, 2008, light snow fell across Baghdad for the first time in memory.[46]
[hide]Climate data for Baghdad
Month Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Year
Average high °C (°F) 15.5
(59.9) 18.5
(65.3) 23.6
(74.5) 29.9
(85.8) 36.5
(97.7) 41.3
(106.3) 44.0
(111.2) 43.5
(110.3) 40.2
(104.4) 33.4
(92.1) 23.7
(74.7) 17.2
(63.0) 30.6
(87.1)
Average low °C (°F) 3.8
(38.8) 5.5
(41.9) 9.6
(49.3) 15.2
(59.4) 20.1
(68.2) 23.3
(73.9) 25.5
(77.9) 24.5
(76.1) 20.7
(69.3) 15.9
(60.6) 9.2
(48.6) 5.1
(41.2) 14.9
(58.8)
Rainfall mm (inches) 26
(1.02) 28
(1.1) 28
(1.1) 17
(0.67) 7
(0.28) 0
(0) 0
(0) 0
(0) 0
(0) 3
(0.12) 21
(0.83) 26
(1.02) 156
(6.14)
% humidity 71 61 53 43 30 21 22 22 26 34 54 71 42.3
Avg. rainy days (≥ 0.1 mm) 5 6 4 2 0 0 0 0 0 1 5 6 29
Mean monthly sunshine hours 192.2 203.3 244.9 255.0 300.7 348.0 347.2 353.4 315.0 272.8 213.0 195.3 3,240.8
Source no. 1: Climate & Temperature[47]
Source no. 2: World Meteorological Organisation (UN)[48]
[edit]Administrative divisions



Baghdad as seen by Spot Satellite
The city of Baghdad has 89 official neighbourhoods within 9 districts. These official subdivisions of the city served as administrative centres for the delivery of municipal services but until 2003 had no political function. Beginning in April 2003, the U.S. controlled Coalition Provisional Authority (CPA) began the process of creating new functions for these. The process initially focused on the election of neighbourhood councils in the official neighbourhoods, elected by neighbourhood caucuses.
The CPA convened a series of meetings in each neighbourhood to explain local government, to describe the caucus election process and to encourage participants to spread the word and bring friends, relatives and neighbours to subsequent meetings. Each neighbourhood process ultimately ended with a final meeting where candidates for the new neighbourhood councils identified themselves and asked their neighbours to vote for them.
Once all 88 (later increased to 89) neighbourhood councils were in place, each neighbourhood council elected representatives from among their members to serve on one of the city's nine district councils. The number of neighbourhood representatives on a district council is based upon the neighbourhood's population. The next step was to have each of the nine district councils elect representatives from their membership to serve on the 37 member Baghdad City Council. This three tier system of local government connected the people of Baghdad to the central government through their representatives from the neighbourhood, through the district, and up to the city council.
The same process was used to provide representative councils for the other communities in Baghdad Province outside of the city itself. There, local councils were elected from 20 neighbourhoods (Nahia) and these councils elected representatives from their members to serve on six district councils (Qada). As within the city, the district councils then elected representatives from among their members to serve on the 35 member Baghdad Regional Council.
The first step in the establishment of the system of local government for Baghdad Province was the election of the Baghdad Provincial Council. As before, the representatives to the Provincial Council were elected by their peers from the lower councils in numbers proportional to the population of the districts they represent. The 41 member Provincial Council took office in February, 2004 and served until national elections held in January 2005, when a new Provincial Council was elected.
This system of 127 separate councils may seem overly cumbersome but Baghdad Province is home to approximately seven million people. At the lowest level, the neighbourhood councils, each council represents an average of 75,000 people.
The nine District Advisory Councils (DAC) are as follows:[49]


A residential area on Haifa Street, Baghdad


Albunneya mosque in Al-Alawi district Baghdad 1973
Adhamiyah
Karkh[50]
Karadah[51][52]
Kadhimyah[53]
Mansour
Sadr City (Thawra)[54]
Al Rashid[55]
Rusafa
New Baghdad (Tisaa Nissan) (9 April)[56]
The nine districts are subdivided into 89 smaller neighborhoods which may make up sectors of any of the districts above. The following is a selection (rather than a complete list) of these neighborhoods:
Al-Ghazaliya
Al-A'amiriya
Dora
Karrada
Al-Jadriya
Al-Hebnaa
Zayouna
Al-Saydiya
Hurriya City
Al-Sa'adoon
Al-Shu'ala
Al-Mahmudiyah
Bab Al-Moatham
Al-Baya'
Al-Za'franiya
Hayy Ur
Sha'ab
Hayy Al-Jami'a
Al-Adel
Al Khadhraa
Hayy Al-Jihad
Hayy Al-A'amel
Hayy Aoor
Al-Horaya
Hayy Al-Shurtta
Yarmouk
Jesr Diyala
Abu Disher
Raghiba Khatoun
Arab Jijur
Al-Awashosh
Al-Fathel
Al-Ubedy
Al-Wazireya
[edit]Economy

This section requires expansion.
Iraqi Airways, the national airline of Iraq, has its headquarters on the grounds of Baghdad International Airport in Baghdad.[57] Al-Naser Airlines has its head office in Karrada, Baghdad.[58]
[edit]Reconstruction efforts
Further information: Investment in post-invasion Iraq


Nodes of Development for the Private Sector Based Baghdad Renaissance Plan, with the Tahrir Square Development on the far right.
Most Iraqi reconstruction efforts have been devoted to the restoration and repair of badly damaged urban infrastructure. More visible efforts at reconstruction through private development, like architect and urban designer Hisham N. Ashkouri's Baghdad Renaissance Plan and the Sindbad Hotel Complex and Conference Center have also been made. [59]
There are also plans to build a giant Ferris wheel akin to the London Eye. Iraq's Tourism Board also is seeking investors to develop a "romantic" island on the River Tigris in Baghdad that was once a popular honeymoon spot for newlywed Iraqis. The project would include a six-star hotel, spa, an 18-hole golf course and a country club. In addition, the go-ahead has been given to build numerous architecturally unique skyscrapers along the Tigris that would develop the city's financial centre in Kadhehemiah.[60]
In October, 2008, the Baghdad Metro resumed service. It connects the center to the southern neighborhood of Dora. In 2010, a new residential and commercial project nicknamed Baghdad Gate was announced. This project not only addresses the urgent need for new residential units in Baghdad but also acts as a real symbol of progress in the war torn city, as Baghdad has not seen projects of this scale for decades.[61]
[edit]Culture

See also: Baghdad Arabic and Culture of Iraq


The Iraqi National Orchestra, officially founded in 1959, performing a concert in Iraq in July 2007.
Baghdad has always played an important role in Arab cultural life and has been the home of noted writers, musicians and visual artists. Famous Arab poets and singers such as Nizar Qabbani, Umm Kulthum, Fairuz, Salah Al-Hamdani, Ilham al-Madfai and others wrote beautiful poems and sang for Baghdad.
The dialect of Arabic spoken in Baghdad today differs from that of other large urban centres in Iraq, having features more characteristic of nomadic Arabic dialects (Verseegh, The Arabic Language). It is possible that this was caused by the repopulating of the city with rural residents after the multiple sacks of the late Middle Ages.
[edit]Institutions


Two ballet dancers of the Iraqi National Ballet (which is based in Baghdad) performing a ballet show in Iraq in 2007.


Many events are hosted at the Baghdad Convention Center
Some of the important cultural institutions in the city include:
Iraqi National Orchestra – Rehearsals and performances were briefly interrupted during the Second Gulf War, but have since returned to normal.
National Theatre of Iraq – The theatre was looted during the 2003 Invasion of Iraq, but efforts are underway to restore the theatre.[62]
The live theatre scene received a boost during the 1990s when UN sanctions limited the import of foreign films. As many as 30 movie theatres were reported to have been converted to live stages, producing a wide range of comedies and dramatic productions.[63]
Institutions offering cultural education in Baghdad include the Academy of Music, Institute of Fine Arts, and the Music and Ballet school Baghdad. Baghdad is also home to a number of museums which housed artifacts and relics of ancient civilization; many of these were stolen, and the museums looted, during the widespread chaos immediately after United States forces entered the city.
During the 2003 occupation of Iraq, AFN Iraq ("Freedom Radio") broadcast news and entertainment within Baghdad, among other locations. There is also a private radio station called "Dijlah" (named after the Arabic word for the Tigris River) that was created in 2004 as Iraq's first independent talk radio station. Radio Dijlah offices, in the Jamia neighborhood of Baghdad, have been attacked on several occasions.[64]
[edit]Sport

Baghdad is home to some of the most successful football (soccer) teams in Iraq, the biggest being Al Quwa Al Jawiya (Airforce club), Al Zawra, Al Shurta (Police), and Al Talaba (Students). The largest stadium in Baghdad is Al Shaab Stadium which was opened in 1966. Another, but much larger stadium, is still in the opening stages of construction.
The city has also had a strong tradition of horse racing ever since World War I, known to Baghdadis simply as 'Races'. There are reports of pressures by the Islamists to stop this tradition due to the associated gambling.[citation needed]
[edit]Major streets

Source: stripes.com[dead link]


Haifa Street, as seen from the Medical City Hospital across the Tigris River
Haifa Street
Salihiya Residential area - situated off Al Sinak bridge in central Baghdad,surrounded by Al- Mansur Hotel in the north and Al-Rasheed hotel in the south.
Hilla Road – Runs from the south into Baghdad via Yarmouk (Baghdad)
Caliphs Street – site of historical mosques and churches.
Sadoun Street – stretching from Liberation Square to Masbah
Mohammed Al-Qassim highway near Adhamiyah
Abu Nuwas Street – runs along the Tigris from the from Jumhouriya Bridge to 14 July Suspended Bridge
Damascus Street – goes from Damascus Square to the International Airport Road
Mutanabbi Street – A street with numerous books, named after the 10th century Iraqi poet Al-Mutanabbi
Rabia Street
Arbataash Tamuz (14th July) Street (Mosul Road)
Muthana al-Shaibani Street
Bor Saeed (Port Said) Street
Thawra Street
Al Qanat Street – runs through Baghdad north-south
Al Khat al Sare'a – Mohammed al Qasim (high speed lane) – runs through Bagdhad, north-south
Al Sinaa Street (Industry Street) runs by the University of Technology – centre of computers trade in Baghdad.
Al Nidhal Street
Al Rasheed Street – city centre Baghdad
Al Jamhuriah Street – city centre Baghdad
Falastin (Palestine) Street
Tariq el Muaskar – (Al Rasheed Camp Road)
Baghdad Airport Road
[edit]Sister cities

Amman, Jordan[citation needed]
Beirut, Lebanon[65]
Dubai, United Arab Emirates[citation needed]
[edit]Villages

Amnish

[edit]See also

Iraq portal
Round city of Baghdad
List of places in Iraq
Firdos Square - is a public open space in Baghdad and the location of two of the best-known hotels, the Palestine Hotel and the Sheraton Ishtar, which are both also the tallest buildings in Baghdad. The square was the site of the statue of Saddam Hussein that was pulled down by U.S. coalition forces in a widely-televised event during the 2003 invasion of Iraq.
Operation Imposing Law Baghdad Security Plan
1950-1951 Baghdad bombings
See also: Arabic poetry, Arabic literature, Arab music, and Arabic Language
[edit]References

^ a b Estimates of total population differ substantially. The Encyclopædia Britannica gives a 2001 population of 4,950,000, the 2006 Lancet Report states a population of 7,216,050 in 2011.
"Baghdad" Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Online. 13 November 2006.
"Mortality after the 2003 invasion of Iraq: a cross-sectional cluster sample survey"[dead link]PDF (242 KB). By Gilbert Burnham, Riyadh Lafta, Shannon Doocy, and Les Roberts. The Lancet, October 11, 2006
Baghdad from GlobalSecurity.org
^ a b "Cities and urban areas in Iraq with population over 100,000", Mongabay.com
^ "List of largest cities throughout history". Wikipedia.
^ http://admin.iraqupdates.net/p_articles.php/article/35631
^ http://www.blackanthem.com/News/Fact_Sheets/Baghdad_Iraq10693.shtml
^ http://persiangulfstudies.com/en/index.asp?P=NEWS2&Nu=45
^ http://islam.about.com/cs/history/a/aa040703a.htm
^ http://www.iranicaonline.org/articles/baghdad-iranian-connection-1-pr-Mongol
^ http://books.google.com/books?id=rezD7rvuf9YC&pg=PA563&dq=%22Baghdad+name+middle+persian%22&hl=en&ei=eJ22Td_1OZSL4gaA_LTQDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CFQQ6AEwAw#v=onepage&q&f=false
^ http://books.google.com/books?id=i-4WhilzYkQC&pg=PA33&dq=%22Baghdad+godgiven%22&hl=en&ei=Ep62TfPrM4i74QaMwsncDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDoQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false
^ Guy Le Strange, "Baghdad During the Abbasid Caliphate from Contemporary Arabic and Persian", pg 10
^ a b "ما معنى اسم مدینة بغداد ومن سماه ؟". Seenjeem.maktoob.com. Retrieved 2010-04-27.
^ a b "ما معنى (بغداد)؟ - تمت الإجابة عنه - Google إجابات". Egabat.google.com. Retrieved 2010-04-27.
^ http://www.atlastours.net/iraq/baghdad.html
^ Times History of the World. London: Times Books. 2000.
^ Wiet, Gastron (1971). Baghdad: Metropolis of the Abbasid Caliphate. Univ. of Oklahoma Press.
^ Wiet, pg. 13
^ Wiet, pg. 12
^ http://islamicceramics.ashmol.ox.ac.uk/Abbasid/baghdad.htm
^ "Yakut: Baghdad under the Abbasids, c. 1000CE"
^ Wiet, pg. 15
^ See:
Hattstein, Markus; Peter Delius (2000). Islam Art and Architecture. Cologne: Könemann. p. 96. ISBN 3-8290-2558-0.
Encyclopædia Iranica, Columbia University, p.413.
^ Hill, Donald R. (1994). Islamic Science and Engineering. Edinburgh: Edinburgh Univ. Press. p. 10. ISBN 0-7486-0457-X.
^ Atlas of the Medieval World pg. 78
^ Atlas of the Medieval World pg. 79
^ "Largest Cities Through History". Geography.about.com. 2009-11-02. Retrieved 2010-04-27.
^ Matt T. Rosenberg, Largest Cities Through History.
^ George Modelski, World Cities: –3000 to 2000, Washington, D.C.: FAROS 2000, 2003. ISBN 978-0-9676230-1-6. See also Evolutionary World Politics Homepage.
^ Trudy Ring, Robert M. Salkin, K. A. Berney, Paul E. Schellinger (1996). International dictionary of historic places, Volume 4: Middle East and Africa. Taylor and Francis. p. 116
^ Atlas of the Medieval World pg. 170
^ Virani, Shafique N. The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, A Search for Salvation, (New York: Oxford University Press, 2007), 6.
^ a b Daftary, Farhad. The Isma'ilis: Their History and Doctrines Cambridge: Cambridge University Press, 1990), 205-206.
^ Daftary, Farhad. The Isma'ilis: Their History and Doctrines Cambridge: Cambridge University Press, 1990), 206.
^ Central Asian world cities, George Modelski
^ Ian Frazier, Annals of history: Invaders: Destroying Baghdad, The New Yorker 25 April 2005. p.5
^ New Book Looks at Old-Style Central Asian Despotism, EurasiaNet Civil Society, Elizabeth Kiem, April 28, 2006
^ "The Fertile Crescent, 1800-1914: a documentary economic history". Charles Philip Issawi (1988). Oxford University Press US. p.99. ISBN 0-19-504951-9
^ Suraiya Faroqhi, Halil İnalcık, Donald Quataert (1997). "An economic and social history of the Ottoman Empire". Cambridge University Press. p.651. ISBN 0-521-57455-2
^ Cetinsaya, Gokhan. Ottoman Administration of Iraq, 1890-1908. London and New York: Routledge, 2006.
^ The terror behind Iraq's Jewish exodus, Daily Telegraph, 28 April 2003
^ Martin Gilbert. The atlas of Jewish history, William Morrow and Company, 1993. pg. 114. ISBN 0-688-12264-7.
^ a b c d "The Choice, featuring Lawrence Anthony". BBC radio 4. 2007-09-04. Retrieved 2007-09-04.
^ Anthony, Lawrence; Spence Grayham (2007-06-03). Babylon's Ark; The Incredible Wartime Rescue of the Baghdad Zoo. Thomas Dunne Books. ISBN 0-312-35832-6.
^ Monthly rainfall for Baghdad (WMO #40650)
^ Annual Rainfall Statistics for Baghdad (WMO #40650)
^ (AFP) – Jan 11, 2008 (2008-01-11). "Afp.google.com, First snow for 100 years falls on Baghdad". Afp.google.com. Retrieved 2010-04-27.
^ "Baghdad Climate Guide to the Average Weather & Temperatures, with Graphs Elucidating Sunshine and Rainfall Data & Information about Wind Speeds & Humidity:". Climate & Temperature. Retrieved 2011-12-25.
^ "World Weather Information Service - Baghdad". Retrieved 2010-03-29.
^ USA Today. http://images.usatoday.com/news/graphics/troop_surge/flash.swf.
^ "DefenseLink News Article: Soldier Helps to Form Democracy in Baghdad". Defenselink.mil. Retrieved 2010-04-27.
^ "Zafaraniya Residents Get Water Project Update - DefendAmerica News Article". Defendamerica.mil. Retrieved 2010-04-27.
^ Frank, Thomas (2006-03-26). "Basics of democracy in Iraq include frustration". USA Today. Retrieved 2010-04-26.
^ "DefendAmerica News - Article". Defendamerica.mil. Retrieved 2010-04-27.
^ "Democracy from scratch". csmonitor.com. 2003-12-05. Retrieved 2010-04-27.
^ "Leaders Highlight Successes of Baghdad Operation - DefendAmerica News Article". Defendamerica.mil. Retrieved 2010-04-27.
^ NBC 6 News - 1st Cav Headlines[dead link]
^ "Iraqi Airways." Arab Air Carriers Organization. Retrieved on October 19, 2009.
^ "Contact Us." Al-Naser Airlines. Retrieved on 13 February 2011. "Main Branch: Al-Karrada , Babil Region - Distrlct 929 [sic] - St21 - Home 46 - Beside Al Jadirya Private Hospital. [...] Iraq- Baghdad."
^ ARCADD[dead link]
^ 3:48 p.m. ET (2008-08-27). "Baghdad plans to build giant Ferris wheel". MSNBC. Retrieved 2010-04-27.
^ "Baghdad Investment: Creating (1824) housing units in Baghdad.". Baghdad Governorate Website. 2010. Retrieved 2010-07-09.
^ Five women confront a new Iraq | csmonitor.com[dead link]
^ "In Baghdad, Art Thrives As War Hovers". Commondreams.org. 2003-01-02. Retrieved 2010-04-27.
^ "Gunmen storm independent radio station in latest attack against media in Iraq". International Herald Tribune. 2009-03-29. Retrieved 2010-04-27.
^ "Twinning the Cities". City of Beirut. Archived from the original on 2008-02-21. Retrieved 2008-01-13.
[edit]Further reading

By Desert Ways to Baghdad, by Louisa Jebb (Mrs. Roland Wilkins), 1908 (1909 ed) (a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; DjVu & layered PDFPDF (11.3 MB) format)
A Dweller in Mesopotamia, being the adventures of an official artist in the Garden of Eden, by Donald Maxwell, 1921 (a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; DjVu & layered PDFPDF (7.53 MB) format)
Books:
Pieri, Caecilia (2011). Baghdad Arts Deco: Architectural Brickwork, 1920-1950 (1st ed.). The American University in Cairo Press. p. 160. ISBN 978-9774163562.
"Travels in Asia and Africa 1325-135" by Ibn Battuta. "Gertrude Bell: the Arabian diaries,1913-1914." by Bell Gertrude Lowthian, and O'Brien, Rosemary. "Historic cities of the Islamic world."by Bosworth, Clifford Edmund. "Ottoman administration of Iraq, 1890-1908." by Cetinsaya, Gokhan. "Naked in Baghdad." by Garrels, Anne, and Lawrence, Vint. "A memoir of Major-General Sir Henry Creswicke Rawlinson." by Rawlinson, George.
[edit]External links

Wikimedia Commons has media related to: Baghdad
Look up Baghdad in Wiktionary, the free dictionary.
Wikisource has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Bagdad (city).
Coordinates: 33.325°N 44.422°E
Map of Baghdad
Iraq Image - Baghdad Satellite Observation
National Commission for Investment in Iraq
Interactive map
Iraq - Urban Society
Envisioning Reconstruction In Iraq
Description of the original layout of Baghdad
Ethnic and sectarian map of Baghdad - Healingiraq
UAE Investors Keen On Taking Part In Baghdad Renaissance Project
Man With A Plan: Hisham Ashkouri
Behind Baghdad's 9/11
Iraq Inter-Agency Information & Analysis Unit Reports, maps and assessments of Iraq from the UN Inter-Agency Information & Analysis Unit
[show]
Links to related articles
[show] v t e
The Tigris
[show] v t e
World's fifty most-populous urban areas
View page ratings
Rate this page
What's this?
Trustworthy
Objective
Complete
Well-written
I am highly knowledgeable about this topic (optional)

Submit ratings
Categories: BaghdadArab LeagueCapitals in AsiaFertile CrescentIraqi cultureHistoric Jewish communitiesHistory of IraqPopulated places along the Silk RoadPopulated places established in the 8th century762 establishmentsCities in IraqPersian loanwords
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۱۹ مورد، زمان جستجو: ۰.۴۶ ثانیه
بغداد. [ ب َ ] (اِخ ) باغ داد. (برهان ). مدینةالسلام . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (دمشقی ). دارالسلام . (دمشقی ) (لغت محلی شوشتر نسخه ٔ خطی کتا...
بغداد 1) پیشینه . شهری در عراق . این شهر در دو سوی دجله ، در 33 درجه و 18 ، 26 دقیقه عرض شمالی و 44 درجه و 9 ، 23 دقیقه طول شرقی قرار دارد. بغداد که د...
بغ داده،، هدیه از سوی خدا... نامی پارسی ست که در زمان رونق دین زرتشت به این شهر داده شد.
خط بغداد. [ خ َطْ طِ ب َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خط دوم از هفت خط جام ۞ و بعضی خط اول را گفته اند. (از برهان قاطع) : چون جام گیری داد د...
اسکی بغداد. [ اَ ب َ ] (اِخ ) (بغداد کهنه ) خرابه ایست در مشرق و ساحل یسار دجله از ولایت و سنجاق بغداد در یکساعت ونیمی شمال سامره و چهارساعتی...
اسگی بغداد. [ اِ ب َ ] (اِخ ) دهی ازدهستان ایل تیمور بخش حومه ٔ شهرستان مهاباد. 50000 گزی جنوب خاوری مهاباد، 22000 گزی باختر شوسه ٔ بوکان بمی...
باب بغداد. [ ب ِ ب َ ] (اِخ ) دروازه ایست بکوفه . (تجارب الامم چ عکسی لیدن 1913 م . ج 2 ص 417).
بغداد آباد. [ ب َدِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) بغداد معمور. مقابل بغداد خراب و بغداد خالی و بغداد کهنه . کنایه از شکم سیر است . (از فرهنگ نظام )...
بغداد خالی . [ ب َ دِ ] (ترکیب وصفی ) بغداد خراب . بغداد کهنه . کنایه از گرسنگی و شکم خالی باشد. (برهان ) (غیاث ) (انجمن آرا). شکم خالی . (رشید...
بغداد خراب . [ ب َ دِ خ َ ] (ترکیب وصفی ) بغداد خالی . بغداد کهنه . (آنندراج ). کنایه از گرسنگی و شکم خالی باشد. (برهان ) (از فرهنگ نظام ) (انجم...
« قبلی صفحه ۱ از ۲ ۲ بعدی »
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.