کاربات

کاربات نام دیگری برای کاروانسرا است که بنا به قولی، در زمانهای پیش از اسلام کاربرد داشته است. بناهای بین راهی که برای استراحت یا اقامت کاروانها و مسافران بنا میشده اند، بسته به ابعاد و امکاناتی که داشته اند نامهای گوناگونی داشتند. به طور خیلی خلاصه میتوان
گفت که: 1- ساباط کوچکترین نوع استراحتگاه بوده که معمولا بر

روی

راه بنا میشده است، به طوریکه که بخشی از راه را مسقف میکرده (مثل بازارهای سنتی) و سکوهایی برای استراحت در دو طرف این راه ایجاد میشده است. این استراحتگاهها شامل سکوهای مسقف و آب انبار یا یک حوضچه آب بوده اند و برای استراحتهای کوتاه مدت چند ساعته به کار
میرفته اند. 2- رباط که عمارتی بزرگ با دیوارهای نسبتا بلند بوده، که اتاقهایی هم برای اقامت یک یا چند شب داشته اند. رباطهای بزرگتر دارای طویله نگهداری چارپایان و اتاقهایی مجهز برای اقامت اعیان و بزرگان هم بوده اند. 3- کاربات یا کارباط که تقریبا معادل همان رباط
بوده یا به بزرگترین و تکمیل ترین نوع رباط اطلاق میشده است. تفاوت اصلی کاربات و رباط این بوده که رباط صرفا به منزلگاههای بین راه گفته میشده است، حال آن که کاربات یا کاروانسرا در شهرها هم قرار داشته است. یعنی وقتی کاروانی به شهری میرسیده است، مدتی را که برای
تحویل کالاها یا داد و ستد و تجدید قوا لازم داشته است، در کاروانسرای شهری -که معمولا نزدیک بازار بنا میشده است- اقامت میکرده اند.