چای

چای. (ا. تر.) رود، نهر کوچک، جوی. چایçay: کلمه ای ترکی به معنای اولیه رودخانه،رود کوچک،رود کم آب،ماسه،سیل،کم عمق،....احتمالا از ریشه "سایsay" باستانی. معنی اولیه "سای" ناحیه ای از زمین پوشیده با سنگ بود،با بسط معنی به بستر خشک رودخانه و سپس رودخانه ای کم عمق فصلی، رودخانه ای که در زمستان خشک است گفته میشود. از همینجا "سای"در طول زمان معنی کم عمق را پیدا کرده است.(" سای سو " به معنی آب کم عمق). لغت "سایدام saydamam"(سای + دام )به معنی شفاف نیزاز همین ریشه است، یعنی چیزی که درون آن به راحتی دیده می شود. فرمولهای گوناگون کلمه چای در زبانهای مختلف ترکی: چای ( ترکی میانه، آذربایجانی،ترکمنی،بالقار،یاقوت)سای(باشقوردی)شاییق(شور)، چایرام (آلتایی). (علاوه بر چای در زبان ترکی کلمات زیر نیز برای رودخانه بکار می روند: اؤگوزÖgüz:رودخانه، اؤگه نÖgən :نهر، اؤزه نÖzən:رودخانه، موره نMürən:رودخانه ( مغولی)،دره Dərə:رودخانه ،....).از همین ریشه است لغت "چاییرÇayır" به معنی آبگیر رودخانه و یا گیاهی که در کناره آب می روید. بهمن نصیر زاده