ربیع الابرار

ربیع الأبرار و نصوص الأخبار، اثر ابوالقاسم محمود بن عمر زمخشرى، حاوى مطالب مختلف و متنوعى است که آن را به‌صورت مجموعه و جُنگى درآورده است. کتاب به زبان عربى بوده و تألیف آن، در سال 634ق، پایان پذیرفته است.[۱] این کتاب توسط عبدالامیر مهنا تحقیق شده است و از جمله آثار مهمى است که به شعر، تاریخ، ادب و همه اقسام علوم متداول پرداخته است. محتویات ۱ ساختار ۲ گزارش محتوا ۳ وضعیت کتاب ۴ پانویس ۵ منابع مقاله ساختار کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در 98 باب، در قالب پنج جلد، در موضوعات مختلف، تنظیم شده است. نویسنده در هر موضوع، احادیث نبوى، اقوال صحابه، تابعین، عباد، زهاد، نساء، حکماى عرب و فارس، شعرا، اقوال انبیاى بنى اسرائیل و جز ایشان و نیز داستان‌ها و اخبارى که با تاریخ عرب، پادشاهان، خلفا، امیران، مغنّیان و... که ارتباط با موضوع مورد نظر دارند را گرد آورده است. گزارش محتوا درباره محتواى این اثر، مطالب زیر قابل توجه است: این کتاب، تصویرى واضح و روشن را از روش زندگانى عرب‌ها در دوران جاهلیت و اسلام ارائه مى‌کند. جلد اول، باب اول تا پانزدهم را در خود جاى داده است. نویسنده در این باب، در ابتدا مطالبى در مورد اوقات دنیا و آخرت بیان کرده، پس از ارائه مباحثى پیرامون آسمان، کواکب، عرش و کرسى، به موضوعاتى همچون: ابرها، باران، برف، رعد و برق، هوا، باد، نسیم، آتش و احوال آن، زمین، کوه‌ها، سنگ‌ها، جواهر، آب، دریاها، نهرها و جوى‌ها، درختان، نباتات، میوه‌ها، شهرها، بناها، ملائکه، انسان‌ها، اجنه، شیطان، برادرى و محبت، تأدیب، تعلیم و سیاست، بخت و اقبال و ادبار آن، میمنت و نحوست و... پرداخته است. باب شانزدهم تا سى و دوم، در جلد دوم جاى گرفته است. از جمله مطالبى که در این ابواب، مورد بحث قرار گرفته است، عبارتند از: جزا و مکافات، جهل و خطا، جنون، حماقت، سفاهت، غفلت، حزن، جنایات، گناهان، سکوت و عزلت، حیا و سکوت، کید و مکر، حسن و قبح، اخلاق، عادات حسنه و قبیحه، دین و متعلقات آن، مانند نماز، روزه، صدقات و سایر عبادات و مقربات، دعا و استغفار، اسما، کنیه‌ها و القاب و... باب سى و سوم تا پنجاه و هشتم، در جلد سوم آمده است و از جمله مباحث آن، مى‌توان به مطالبى در رابطه با: سفر و سیر، کودکى، جوانى و پیرى، شر و فجور، شفاعت و عنایت، صبر و استقامت، صناعات و حرف، اصوات و الحان، راستگویى و حق، صحت و سلامت، طمع و امید، اطاعت از خدا و رسولش(ص)، ظلم و ذکر ظلمه، بنده و کنیز، عفاف، ورع و عصمت، تعجب و ذکر عجایب و نوادر، عشق، عقل، شهامت، تدبیر و... در جلد چهارم، ابواب پنجاه و نهم تا هفتاد و پنجم جاى گرفته است و از جمله مطالب متنوع آن، عبارتند از: عزت و شرف، احتشام و شهرت، علم و حکمت، کتاب و قلم، خیانت و سرقت، جنگ و اسلحه، تکبر و فخرفروشى، فال و طیره، تفاضل و تفاوت، آسایش پس از سختى، قرابات و انساب، قصاص، قضاوت و شهادت، بهتان و ریا، نفاق، کرم و بخشش، الوان، نقوش و تصاویر و... باب هفتاد و ششم تا نود و هشتم، در جلد آخر، گنجانده شده است. از جمله مباحثى که در این جلد پیرامون آن‌ها، بحث شده است، عبارتند از: لهو و لعب، امراض و علل، کسب و تجارت، مدح و ثنا، شوخى و خنده، مرگ و قبر، ملک و سلطان، شعر، فصاحت و بلاغت، زنان و ازدواج، نعمت و شکر آن، خواب و رؤیا، عهد و امانت، هدیه و رشوه، یأس و قناعت و حیواناتى نظیر اسب، قاطر، الاغ، شتر، گاو، گوسفند، درندگان، ماهى‌ها، پرندگان و حشرات. وضعیت کتاب در مقدمه محقق، زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده و مطالبى در مورد اثر وى، ارائه شده است.[۲] فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده و در پاورقى‌ها، کلمات مشکل متن، توضیح داده شده است. بسیارى از مورخین در آثار خود از این کتاب یاد کرده‌اند، از جمله: «وفیات الأعیان»، «إرشاد الأدیب»، «تاریخ الأدب العربی» و... خلاصه‌ها و گزیده‌هایى از این کتاب نیز نگاشته شده است، از جمله خلاصه محى‌الدین بن خطیب قاسم بن یعقوب (متوفاى سنه 940ق) که آن را «روض الأخبار المنتخب من ربیع الأبرار» نام نهاده است. پانویس متن کتاب، ج5، ص446 متن کتاب، ج1، ص5 منابع مقاله مقدمه و متن کتاب. اکتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فندیک، ص343، مصر، الهلال، 1313. رده‌ها: زبان‌شناسی، علم زبانزبان و ادبیات شرقی (آسیایی)زبان و ادبیات عربی منوی ناوبری ورود ایجاد حساب کاربری بحث مقاله نمایش تاریخچه نمایش مبدأ خواندن صفحهٔ اصلی تغییرات اخیر مقالهٔ تصادفی پایگاه‌های ما نور مگز نور لایب سمیم‌ نور حوزه‌نت جامع‌ الاحادیث به زبان های دیگر العربیة English ابزارها پیوندها به این صفحه تغییرات مرتبط صفحه‌های ویژه نسخهٔ قابل چاپ پیوند پایدار اطلاعات صفحه یادکرد پیوند این مقاله افتخارات saramad این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۹ دی ۱۳۹۹ ساعت ‏۰۰:۱۷ ویرایش شده‌است.