لسانی شیرازی

مولانا وجیه‌الدین عبدالله بن محمد لسانی شیرازی (تبریزی) از شاعران پارسی‌گوی سدهٔ دهم قمری است. زندگی[ویرایش] وجیه‌الدین عبدالله بن محمد لسانی شیرازی در شیراز متولد شده و در بغداد و دارالسلطنه تبریز می‌زیسته و بدین جهت جمعی وی را تبریزی می‌دانند. لسانی یکی از شاعران بزرگ و صاحب‌سبک فارسی سدهٔ دهم بود. وی از نخستین شاعران سبک وقوع است. همچنین گفته می‌شود کامل‌ترین و زیباترین شهرآشوب زبان فارسی را سروده‌است و در طرح دوباره این قالب نقش اساسی داشته طوری‌که سرودن ترکیب‌بند یا بندهای کوتاه را نخستین بار به او نسبت داده‌اند. تاریخ وفات او سال ۹۴۰ یا ۹۴۱ هجری قمری و محل دفن او مقبرةالشعرای تبریز است.[۱][۲][۳] فعالیت ادبی[ویرایش] لسانی شیرازی از بزرگترین شاعران عصر خود و از شاعران سبک واسوخت است دیوان او به کوشش محمد حسین کرمی انتشار یافت . در تذکره‌ها و کتاب‌های تاریخ ادبیات نام این شاعر ذکر شده.[۴] از لسانی شیرازی به عنوان یکی از سردمداران مکتب وقوع یاد می‌شود. در غزلیات این شاعر می‌توان نشانه‌هایی از غزل‌های حافظ و سعدی را دید. البته لسانی بیشتر تحت تأثیر سعدی بوده‌است.[۵] لسانی یکی از مفصل‌ترین و زیباترین «شهرآشوب»‌های زبان فارسی را سروده‌است. «شهر آشوب» به شعری گفته می‌شود که شغل‌ها و اصناف مختلف دست‌مایهٔ سرایش آن بوده‌اند. این نوع شعر، شعری وصفی و غنایی است.[۶] از آن‌جا که لسانی شیرازی بخش عمده‌ای از سال‌های زندگی‌اش را در تبریز گذرانده، بر همین اساس در «شهرآشوب» خود تمامی شغل‌های تبریز آن زمان را آورده‌است.[۷] آثار[ویرایش] لسانی حدود هشت‌هزار بیت دارد که بیشتر این شعرها در قالب‌های غزل، ترکیب‌بند، قصیده و رباعی سروده شده‌اند که از این میان بیشتر شعرهای او در قالب غزل‌اند.[۸] آثار منتشرشده در سدهٔ کنونی[ویرایش] • شهرآشوب، (گردآورنده:) علی‌رضا مجتهدزاده، مشهد: دانشگاه مشهد، ۱۳۴۵؛[۹] • دیوان لسانی شیرازی، (تصحیح:) محمدحسین کرمی، شیراز: دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳؛[۱۰][۱۱] پانویس[ویرایش] 1. ↑ «مقبرة الشعرا»، ادارهٔ ارشاد آذربایجان شرقی. 2. ↑ لسانی شیرازی. 3. ↑ جایگاه فارس در فرهنگ و اقتصاد. 4. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 5. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 6. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 7. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 8. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 9. ↑ لسانی شیرازی، شهرآشوب. 10. ↑ ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد»، ایبنا. 11. ↑ لسانی شیرازی، دیوان لسانی شیرازی. منابع[ویرایش] • ««دیوان لسانی شیرازی» تصحیح شد». ایبنا. ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک) • لسانی شیرازی، عبدالله (۱۳۴۵). شهرآشوب. مشهد: دانشگاه مشهد. • «مقبرة الشعرا». اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۰۹. • «لسانی شیرازی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۰۹. • «جایگاه فارس در فرهنگ و اقتصاد». مجله فرهنگ و پژوهش. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۰۹. • لسانی شیرازی، عبدالله بن‌محمد (۱۳۹۳). کرمی، محمدحسین، ویراستار. دیوان لسانی شیرازی. شیراز: دانشگاه شیراز، مرکز نشر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۶۲-۴۹۰-۲. گسترش • ن • ب • و ادبیات فارسی رده‌ها: • خاک‌سپاری‌ها در مقبرةالشعرا • درگذشتگان ۹۴۰ (قمری) • شاعران اهل تبریز • شاعران اهل شیراز • شاعران فارسی‌زبان سده ۱۰ (قمری) • شاعران مرد اهل ایران • این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ ساعت ‏۱۳:۵۴ ویرایش شده‌است.