دز دوز دزد

دوز duz! واژه گیلکی «دوز duz» معادل «دزد dozd» در زبان فارسی است. از زبانهای قدیمی ایرانی در زبان پهلوی به شکل duz و گاهی duzd آمده است... در گویش دیلمی غربی از زبان گیلکی فعلی وجود دارد که از نظر صورت و معنی به این واژه نزدیک است. در گویش مذکور مصدر «دوشتن devashtan» به معنی «ربودن/قاپیدن» وجود دارد که امر آن می شود «دوز devaz» .. حداقل در گویش گیله مردی مرکزی مصدر «دوزانئن duzane'n» به معنی «دزدیدن» وجود دارد که می تواند صورت متعدی فعل دوشتن باشد؛ قیاس کنید با وؤشتن ؤ وؤزانئن..تبدیل حرف "v" به "u" را می توان در تفاوت "وسادن/اوسادن" مشاهده کرد... با توجه به شکل و معنی کلمه می توان احتمال داد که این فعل پشوندی با افعال گیلکی «وَشتن (وز)=رقصیدن / وؤشتن (وؤز)=پریدن / واوؤشتن (واوؤز)= رها شدن/ فؤؤشتن (فؤؤز)=نوعی فرار کردن / جیویشتن (جیویز)=فرار کردن» مرتبط بوده و از ریشه باستانی vaz به معنی حرکت کردن و پریدن و.. باشد که با عمل قاپیدن و دزدیدن تناسب دارد.. با توجه به تفاسیر فوق به نظر می رسد "د" آخر در واژه دزد فارسی و duzd پهلوی صورت جدید بوده و اصالت دوز duz بیشتر باشد. + نوشته شده در دوشنبه چهارم اسفند ۱۳۹۳ ساعت 4:48 توسط فرهنگ | نظر بدهید