تنگ سرلک یا سولک یا سروک

تنگ سولک. [تَ گِ سَ لَ]. (ا. فا). روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان بهمئی در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران. جمعیت این روستا در دهستان بهمئی گرمسیری جنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است. نقش‌برجسته‌های تنگ سولک مقالهٔ اصلی: نقش‌برجسته‌های تنگ سولک در فاصله بین دوکوه تنگه سولک یا سرلک که نشان دهنده ای این است ک بالا ی منطقه ی لیکک که قبلا منطقه ای لک بوده است قرار داشت . در تنگه سولک سه ستون سنگی بلند قرار دارد که تمام سطح آن با نقوش مختلف و گوناگون حجاری شده است و ناخودآگاه در ذهن آدمی با نقش‌های زیبای تخت جمشید مقایسه می‌شود. روی ستون‌ها خط نوشته‌هایی وجود دارد که نشان از خطوط باستانی است. در جبهه شمالی در بالا و پایین دو نقش برجسته دیده می‌شود که پادشاهی حین نشستن بر تخت است و در قسمت پایین تخت پرندگانی به طرح عقاب حجاری شده است. اجتماع درباریان در طاق تخت سلطنت توسط نقشی دیگر به تصویر کشیده شده است. تمام درباریان در این نقش سربرهنه هستند. دو نیایشگر نیز در جبهه جنوبی به چشم می‌خورد که نیایشگر اولی روی سکوی مقابل آتشدان و نیایشگر دیگر کمی پایین‌تر و پشت سر اولی دیده می‌شود. در جبهه غربی نیز دو کرد (کذا!) با بازوهای گشاده دیده می‌شود.[۱] منابع تنگه سولک - چیدنی[پیوند مرده] «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. نبو ایران شهرستان بهمئی آیکون خرد این یک مقالهٔ خرد یک روستا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. رده: روستاهای شهرستان بهمئی این صفحه آخرین‌بار در ‏۷ اکتبر ۲۰۲۱ ساعت ‏۰۶:۵۷ ویرایش شده‌است. //////////////////// نقش برجسته تنگ سروک اجاره ماشین در دبی شهرستان بهمئی در جنوب غربی استان کهگیلویه و بویراحمد با قرار گرفتن در امتداد رشته‌کوه‌های زاگرس و واقع شدن در دل جلگه خوزستان شرایط متنوع جغرافیایی، قومی و تاریخی دارد. از لحاظ باستانی نیز می‌توان به تنگه‌‌‌ی باستانی سولک (سروک) در این منطقه اشاره کرد که یکی از شکاف‌های طبیعی کوه است که نقوش برجسته مربوط به دوره اشکانیان بر روی سنگ‌ها نقش بسته است. این نقوش از دیدنی های استان کهگیلویه و بویراحمد است و در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال بهبهان، شهرستان بهمئی و ۶ کیلومتری بخش لیکک قرار دارد. در تنگ سروک ۱۳ نقش برجسته و سنگ‌نوشته بر روی ۵ قطعه سنگ جداگانه حجاری شده که همگی مربوط به دوره الیمائی، اشکانی هستند. نام سروک و سولک هر دو صحیح است و وجه تسمیه نامگذاری این تنگ به‌خاطر سروهای زیبای زربین روییده در آن است. در فارس‌نامه ناصری از تنگ سولک به نام گردونه سروهای کوچک نام برده شده است. این تنگه به علت موقعیت استراتژیکی در ادوار مختلف تاریخ مورد استفاده حکام دولتی و محلی قرار می‌گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا در پایین‌ترین نقطه ۹۰۰ و دربالاترین نقطه ۱۶۳۴ متر است. تنگ سروک عرصه آثار فرهنگی موجود در این تنگه به حدود ۸۰۰ هکتار می‌رسد و عرض دهانه ورودی آن حدود۱۵۰ متر و قسمت بالای تنگه بیش از ۴ کیلومتر تخمین زده می‌شود و همچون اکثر تنگه‌ها حالت قیفی دارد. از حدود ۲۰۰ متر در مدخل تنگ از ابتدای سینه‌کش صخره‌ای بلند که صعب‌العبور است، جاده سنگ‌فرش زیبایی ساخته شده است و عرض آن ۱ تا ۳٫۵ متر است و تا حدود ۷۰۰ متری ادامه دارد. این جاده سنگ باستانی که به جاده شاهی معروف است، بنا به گفته گرشمن و دیگر محققان راه ارتباطی بین خلیج فارس، خوزستان و اصفهان بوده است. در وسط تنگه در میان دو کوه دره‌ای عمیق مشهود است که در سمت چپ (شمالی) آن از پای کمرکش کوه تا لب دره آثار دیوار سنگی قدیمی وجود دارد و از بالای صخره‌ای که کمرکش آن جاده سنگ‌فرش درست شده است، آثاری از محل دیده‌بانی‌، جان‌پناه و استراحت نگهبانان در بالای صخره و در پای کوه سمت چپ وجود دارد. جاده سنگ‌چین و سنگ‌فرش از میان منطقه‌ای سنگلاخی و پرپیچ و خم به درون تنگه ادامه می‌یابد. در درون تنگه تاکنون ۶ قطعه سنگ نقش برجسته (سنگ نگاره) باستانی با نقوش بسیار زیبا پیدا شده است. نقوش برجسته تنگ سروک صحنه‌های گوناگونی از آیین‌های باشکوه باستانی، نمادهای دینی، رزم‌های سواره نظام و پیاده نظام، تاجگذاری و تاج‌ستانی و گرفتن حلقه قدرت در حضور خدایان، شکار شاهی، تشریفات و خوش آمدگویی را در دل کوهستان برای آیندگان به ودیعه گذاشته است. آثار باستانی تنگ سروک مربوط به دوره اشکانیان و حکومت محلی الیمائیان است. راه سنگ‌فرش اسب‌رو، چشمه گوردک و سروهای زربین جلوه‌ی ویژه‌ای در این منطقه زیبا به نمایش گذاشته‌اند. برخی محققان این محل را محراب خدایان کهن و عبادتگاه شکوهمند اقوام الیمایی می‌دانند. پنج سنگ نوشته منقوش در تنگ سروک وجود دارد، اگر از دهانه تنگه حرکت نماییم به ترتیب حجاری‌ها را این گونه می‌بینیم: سنگ اول: سنگ راهنمایی و خوشامدگویی است که در آن سه صحنه حجاری شده است. تنگ سروک سنگ دوم: نماد قدرت یا آلبوم عکس پادشاهان الیمایی است. تنگ سروک سنگ سوم: نیمی از آن تخریب شده است و صحنه جنگ، تزیینات اسب، لباس سربازان و اسلحه‌ها را نشان می‌دهد. تنگ سروک سنگ چهارم: دو مرد با احترام دست به سینه ایستاده‌اند و گویا در حال ادای احترام هستند و در قسمت دیگر از این سنگ مردی بر روی تخت خوابیده است. تنگ سروک سنگ پنجم: نقش سرباز را نشان می‌دهد. اشکانیان حدود چهار سده بر ایران فرمانروایی کردند، ولی به دلیل نداشتن تاریخ مکتوب اطلاعات کافی از آنان موجود نیست. از آنجاییکه حکومت اشکانیان ملوک الطوایفی و حکومت الیمائیان نیز یکی از قدرتمندترین حکومت‌های محلی سلسله اشکانی بوده است، نقوش و سنگ نبشته‌های تنگ سروک شهرستان بهمئی، به خوبی ویژگی‌های حکومت الیمایی دوره اشکانی را به تصویر می‌کشد. می‌توان نشانه‌های مشخصی از واقعه نبرد الیمایی‌ها با سلوکیان را در کتیبه‌ی تنگ سروک یافت. این اثر از جاهای دیدنی لیکک به شمار می‌رود و در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شماره ثبت ۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کتیبه‌های تنگ سروک دارای خط و زبان آرامی است. این سنگ‌نوشته‌ها و نقوش برای اولین بار در سال ۱۲۳۷ هجری شمسی در اواخر حکومت محمد شاه قاجار، توسط بارون دوبد جهانگرد و دبیر اول سفارت روسیه شناسایی شد و سپس در سال ۱۳۲۲ بوسیله سر اورل استین انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت و شرح مفصلی از نتایج این بررسی‌ها برای اولین بار در کتاب موسوم به جاده‌های قدیم ایران غربی منتشر شد. دسترسی به تنگه از دو طریق امکان‌پذیر است. اگر از راه ماشین‌رو به تنگه سروک برویم، باید حدود ۱۲ کیلومتر رانندگی کرد و از ماغر نیز بگذریم تا وارد تنگه شویم که در این صورت برای رسیدن به سنگ‌ها باید حداقل نیم ساعت پیاده‌روی کرد. اما اگر از راه روستای گچ‌ بلند برویم، حدود یک ساعت رانندگی و نیم ساعت پیاده‌روی لازم است. تنگ سروک عکس‌های گالری از سعید مرتضی پور نویسنده: بهاره غنچه