سامخیا

سامکهیَه/سامکهیا یا سانکیَه (سانسکریت: सांख्य) یکی از شش آستیکه مکتب‌های فلسفی هندو است. این مفهوم بیشتر با مکتب یوگا در آئین هندوئیسم مرتبط است. سامکهیَه فلسفه‌ای شمارشگر است، بدین مفهوم که معرفت‌شناسی را سه تا از شش پراماناس «به‌عنوان تنها وسیله‌ی قابل‌اعتماد برای دستیابی به دانش» می‌داند. این موارد شامل پراتیاکسَه (ادراک)، آنومانَه (استنباط)، و سابدَه (منابع معتبر) هستند. این مفهوم گاهی به‌عنوان خردگرایی در مکاتب فلسفه هندی قلمداد می‌شود. اتکای این مکاتب باستانی به عقل منحصربه‌فرد اما محکم بود. منابع [ویرایش] • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Samkhya». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۹. داده‌های کتابخانه‌ای: کتابخانه‌های ملی • فرانسه (داده‌ها) • اسرائیل • ایالات متحده آمریکا • جمهوری چک نهفتن • ن • ب • و متافیزیک فیلسوفان متافیزیک • پارمنیدس • افلاطون • ارسطو • موسی بن میمون • کاپیلا • فلوطین • فارابی • ابن سینا • سهروردی • ملاصدرا • دانس اسکوتوس • توماس آکویناس • فرانسیسکو سوارز • نیکولا مالبرانش • رنه دکارت • جان لاک • دیوید هیوم • توماس رید • ایمانوئل کانت • آیزاک نیوتن • آرتور شوپنهاور • باروخ اسپینوزا • گئورگ ویلهلم فریدریش هگل • جرج بارکلی • گوتفرید لایبنیتس • آنری برگسون • فریدریش نیچه • چارلز سندرز پرس • جوزف مارخال • لودویگ ویتگنشتاین • مارتین هایدگر • آلفرد نورث وایتهد • برتراند راسل • دروتی امت • جرج ادوارد مور • ژان-پل سارتر • گیلبرت رایل • هیلاری پاتنم • پیتر استراوسن • ر. ج. کالینگوود • آدولف اشتور • رودلف کارناپ • سول کریپکی • ویلارد کواین • الیزابت انسکوم • دونالد دیویدسن • مایکل دامت • الوین پلانتینگا • پیتر ون اینواگن • درک پارفیت • بیشتر... نظریه‌های متافیزیک • نظریه کنش (فلسفه) • ضد واقع‌‎گرایی • جبرگرایی • دوگانه انگاری دکارتی • وضع‌گرایی • ذات‌باوری • اگزیستانسیالیسم • اختیار • ایدئالیسم هندی • ایدئالیسم • لیبرترینیسم (متافیزیک) • آزادی • ماده‌باوری • معنی زندگی • یگانه‌انگاری • طبیعت‌گرایی (فلسفه) • هیچ‌انگاری • پدیدارگرایی • واقع‌گرایی فلسفی • فیزیکالیسم • متافیزیک کیفیت پیرسینگ • ایدئال گرایی افلاطونی • نسبی‌گرایی اخلاقی • سامخیا • واقع گرایی علمی • خودتنهاانگاری • ذهنیت‌گرایی • نظریه ماده • نظریه نوع‌ها مفهوم‌ها در متافیزیک • انتزاعی و انضمامی • روح جهانی • وجود • مقوله وجود • علیت • انتخاب • می‌اندیشم پس هستم • مفهوم • شناخت متجسم • موجودیت • جوهر (فلسفه) • هستی • تجربه • انتزاع هیپواستاتیک • ایده • این‌همانی • این‌همانی و تغییر • اطلاعات • بینش • هوش • نیت • وجهیت • ماده • معنا • Memetics • نمایش ذهنی • ذهن • حرکت • ضرورت • Notion • ابژه • الگو • ادراک • جسم فیزیکی • اصل • خاصیت • کیفیات ذهنی • کیفیت • واقعیت • روح • سوژه • Substantial form • اندیشه • زمان • حقیقت • تمایز نوع و نمونه • جهانی • مشاهده ناپذیر • ارش • بیشتر... موضوع‌های مرتبط • ارزش‌شناسی • کیهان‌شناسی • معرفت‌شناسی • فرا- • هستی‌شناسی • فلسفه ذهن • فلسفه روان شناسی • فلسفه خویشتن • فلسفه فضا و زمان • غایت شناسی • فیزیک نظری • رده:متافیزیک • Portal • WikiProject این یک مقالهٔ خرد هندوئیسم است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. رده‌ها: • هندوگرایی • آستیکا • مفاهیم فلسفی هندو • این صفحه آخرین‌بار در ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳ ساعت ‏۲۳:۰۷ ویرایش شده است.