غلامعلی رشید

غلامعلی رشید علی‌نور (۱۳۳۲ – ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) از فرماندهان ارشد نظامی ایران شاغل در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که به‌عنوان فرماندهٔ قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا فعالیت می‌کرد.[نیازمند منبع] او دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی و نیز عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین بود. وی پیش‌تر معاونت امور دفاعی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت. او یکی از افرادی بود که حملات ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ اسرائیل به ایران مورد هدف قرار گرفت و کشته شد.[۳] رشید دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی از دانشگاه تهران و دکتری جغرافیای سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس است.[۴] او فعالیت سیاسی بر علیه حکومت پهلوی را از سال ۱۳۵۰ در گروه منصورون آغاز کرد[۵] و تا پیش از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ دو مرحله توسط ساواک دستگیر و روانه زندان شد.[۶] رشید در طول جنگ ایران و عراق از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌شمار می‌آمد و در تمامی عملیات‌های اصلی سپاه پاسداران حضور داشته است.[۷] او از ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ معاون عملیات ستاد مشترک سپاه پاسداران بود، سپس به ستاد کل نیروهای مسلح منتقل شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل را برعهده داشت. رشید در فاصله سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۵ برای مدت ۱۷ سال جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بود. وی یکی از ۱۲ نظامی ارشد ایرانی، با درجه سرلشکری در نیروهای مسلح می‌باشد.[۸][۹][۱۰] وزارت خزانه‌داری آمریکا در آبان ۱۳۹۸ وی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.[۱۱][۱۲] زندگی‌نامه [ویرایش] غلامعلی رشید علی‌نور در سال ۱۳۳۲ در دزفول[۱۳] و در خانواده‌ای سنتی و با گرایش مذهبی زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را تا دریافت دیپلم، در دزفول ادامه داد، سپس برای گذراندن دوره خدمت وظیفه عمومی، عازم اهواز شد. وی دوره سربازی خود را در لشکر ۹۲ زرهی اهواز طی نمود.[۱۴] پیش از انقلاب [ویرایش] رشید پیش از وقوع انقلاب، در سنین نوجوانی و جوانی فعالیت سیاسی خود را بر ضد دودمان پهلوی آغاز کرد و نخستین بار در سال ۱۳۵۰ توسط ساواک در دزفول دستگیر شد، سپس به اهواز منتقل گردید و مدت یک سال را در زندان اهواز سپری نمود. وی در این دوره با افرادی چون محسن رضایی و علی شمخانی آشنا شد و پس از تشکیل گروه منصورون به این گروه پیوست. رشید برای بار دوم در سال ۱۳۵۵ در شهر اصفهان دستگیر و توسط ساواک به تهران منتقل شد و این بار نیز برای مدت یک سال، تا ۱۳۵۶ را در زندان گذرانید.[نیازمند منبع][۱۵] پس از انقلاب [ویرایش] رشید پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، به عنوان یکی از اعضای فعال گروه منصورون بشمار می‌آمد، که در پی ادغام منصورون با ۶ گروه دیگر و تأسیس سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، به عضویت این سازمان درآمد. وی با شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از نخستین افرادی بود که به این نهاد پیوست و نخستین مسئولیت وی معاونت اطلاعات و عملیات سپاه دزفول بود.[نیازمند منبع] جنگ ایران و عراق [ویرایش] او در طول جنگ ایران و عراق از فرماندهان کلیدی سپاه پاسداران بود و همزمان با اجرای عملیات بیت‌المقدس، فرماندهی قرارگاه فتح را برعهده گرفت. وی در دوران جنگ ایران و عراق همراه با محسن رضایی، سید یحیی صفوی و علی شمخانی از فرماندهان اصلی و تصمیم‌گیر جنگ به‌شمار می‌رفت.[۱۶] رشید در عملیات‌های مختلف سپاه در طول جنگ سِمَت‌های معاونت عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیاء و جانشین عملیاتی فرمانده کل سپاه، مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه مرکزی جنگ، فرماندهی قرارگاه فتح و جانشینی فرمانده نیروی زمینی سپاه را برعهده داشت. پس از جنگ [ویرایش] رشید از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ معاون عملیات ستاد کل سپاه پاسداران بود و برای مدت ۱۰ سال از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح را برعهده داشت. رشید فروردین ۱۳۷۸ در جایگاه معاون اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح، درجه سرلشکری را دریافت کرد. او چهار ماه بعد، با حکم رهبر جمهوری اسلامی به سمت جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد و در فاصله سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۵ در این جایگاه فعالیت می‌کرد. وی از سال ۱۳۹۵ فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء است، این قرارگاه عالی‌ترین واحد عملیاتی نظامی در نیروهای مسلح ایران می‌باشد، که مسئولیت طراحی، هماهنگی و نظارت عملیاتی بر نیروهای مسلح را برعهده دارد. تحریم [ویرایش] در ۱۳ آبان ۱۳۹۸، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا ۹ تن از نزدیکان علی خامنه‌ای از جمله غلامعلی رشید را تحریم کرد.[۱۱] این وزارتخانه در بیانیه‌ای گفت: «این افراد در طیف وسیعی از رفتارهای شرورانه رژیم، به علاوه شکنجه، کشتار فراقانونی و سرکوب مردم دست داشته‌اند.»[۱۲] در بیانیه وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا از قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء که تحت فرماندهی غلامعلی رشید اداره می‌شود، به عنوان «مهم‌ترین مرکز فرماندهی نظامی» در ایران یاد شده که زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح فعالیت می‌کند و وظیفه اصلی آن، هماهنگی عملیات نیروهای مسلح ایران است.[۱۱][۱۲] مرگ [ویرایش] برای دیگر کاربردها، حملات خرداد ۱۴۰۴ اسرائیل به ایران را ببینید. رشید در نیمه‌شب ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ پس از حملات گسترده اسرائیل به محل زندگی افراد نظامی و افراد مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران، در منزل مسکونی مورد هدف موشکی قرار گرفت و کشته شد. تحصیلات [ویرایش] • کارشناسی جغرافیای سیاسی از دانشگاه تهران • کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی از دانشگاه تهران • دکتری جغرافیای سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس (۱۳۸۷) مسئولیت‌ها [ویرایش] • مسئول اطلاعات و عملیات سپاه دزفول • جانشین ستاد عملیات جنوب • جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران • فرمانده قرارگاه فتح در عملیات بیت‌المقدس • مسئول عملیات قرارگاه مرکزی سپاه • معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح • جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح • معاون امور دفاعی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی • فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا یادداشت [ویرایش] 1. ↑ پس از ترور، به سپهبد پاسدار ترفیع داده‌شد. منابع [ویرایش] 1. ↑ «مغزهای متفکر و استراتژیست‌های نظامی/ مروری بر کارنامه سه فرمانده ارشد شهید». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ۲۳ خرداد ۱۴۰۴. 2. ↑ «رزومه (فارسی)» (PDF). وبگاه رسمی محمدرضا حافظ‌نیا. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱ مهر ۱۳۹۹. 3. ↑ «اعضای هیئت تحریریه». فصل‌نامه اطلاعات جغرافیایی سپهر. 4. ↑ «رهبر جمهوری اسلامی دو مقام ارشد نظامی دیگر را تغییر داد». یورو نیوز. ۱۵ تیر ۱۳۹۵. 5. ↑ «آغازگران فعالیت مسلحانه و ترور در خوزستان؛ تبارشناسی منصورون». ایندیپندنت فارسی. 6. ↑ «منصورون - نشریه ۱۵ خرداد، شماره ۲۱». وبگاه گروه منصورون. 7. ↑ «زندگینامه غلامعلی رشید». خبرگزاری تابناک. 8. ↑ «۱۴ سرلشکر ایرانی به روایت تصویر». خبرگزاری مشرق. ۱۶ فروردین ۱۳۹۰. 9. ↑ «آمریکا ۹ فرد نزدیک به رهبر ایران از جمله مجتبی خامنه‌ای را تحریم کرد». euronews. ۲۰۱۹-۱۱-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۵. 10. ↑ «آمریکا فرزند و شماری از نزدیکان خامنه‌ای را تحریم کرد». دویچه وله. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۵. 11. ↑ پرش به بالا به:۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ «۹ چهره نزدیک به خامنه‌ای که تحریم شدند، چه کسانی هستند؛ از حداد عادل تا فرزند خامنه‌ای». صدای آمریکا. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۸. 12. ↑ پرش به بالا به:۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ «وزارت خزانه‌داری حلقه نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی را که در پیشبر سرکوب داخلی و خارجی مسئول هستند، تحریم می‌کند». وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۸. 13. ↑ نجمی، محمدحسن (۱۰ تیر ۱۳۹۵). «همه سرلشکران ایران». شرق (۲۶۲۰). دریافت‌شده در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۳ – به واسطهٔ مگ‌ایران. 14. ↑ «اسامی فرماندهان ارتشی و سپاهی در عملیات بیت‌المقدس تا رده تیپ». نوید شاهد. ۳ خرداد ۱۳۹۶. 15. ↑ «گفت‌وشنود با سردار سرلشکر غلامعلی رشید». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۱. 16. ↑ «تصمیم گیرنده نهایی «کربلای۵» چه کسی بود؟». خبرگزاری تابناک. ۷ اسفند ۱۳۹۲. • آغاز و پایان جنگ به روایت سردار غلامعلی رشید • شخصیت‌های برجسته دزفول پیوند به بیرون [ویرایش] در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ غلامعلی رشید موجود است. • مکالمه بی‌سیم بین غلامعلی رشید و احمد کاظمی در هنگامهٔ آزادسازی خرمشهر مناصب نظامی عنوان جدید جانشین فرمانده ستاد عملیات جنوب ۱۳۶۰ پسین: ؟ پیشین: سید یحیی صفوی فرمانده ستاد عملیات جنوب ؟ –۱۳۶۰ پسین: سید مرتضی مرتضایی عنوان جدید جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران ۱۳۶۵–۱۳۶۴ پسین: سید یحیی صفوی پیشین: ؟ معاون عملیات ستاد کل سپاه پاسداران ۱۳۶۸–۱۳۶۵ پسین: ؟ پیشین: علی شمخانی معاون اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح ۱۳۷۸–۱۳۶۸ پسین: بهروز سلیمانجاه بدون متصدی آخرین تصدی توسط: علی صیاد شیرازی جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ۱۳۹۵–۱۳۷۸ پسین: سید عبدالرحیم موسوی پیشین: ؟ جانشین فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا ۱۳۹۵– ؟ پسین: حسین حسنی سعدی پیشین: سید علی خامنه‌ای فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا ۱۴۰۴–۱۳۹۵ پسین: علی شادمانی مناصب حکومتی پیشین: ؟ معاون امور دفاعی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ؟ –۱۳۸۴ پسین: ؟ رده‌ها: • استادان دانشگاه امام حسین • اعضای سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی • اعضای منصورون • افراد ایرانی مشمول تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا • اهالی دزفول • دانش‌آموختگان دانشگاه تربیت مدرس • دانش‌آموختگان دانشگاه تهران • درگذشتگان ۱۴۰۴ • درگذشتگان ۲۰۲۵ (میلادی) • دریافت‌کنندگان نشان فتح • زادگان ۱۳۳۲ • زادگان ۱۹۵۳ (میلادی) • سرلشکرهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی • فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق • فرماندهان قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا • نظامیان اهل ایران که درجه سپهبدی را پس از مرگ دریافت کردند • نظامیان ترورشده • ترورشدگان اهل ایران • کشته‌شدگان بر اثر حمله‌های هوایی اسرائیل • این صفحه آخرین‌بار در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۵ ساعت ۱۲:۵۴ ویرایش شده است.